Anlatım Biçimleri Soruları

48. Hiç kimse kendini yazamaz. Çünkü kendimi yazı- yorum derken ya iyice yana çekilir, kendini anlatı- yormuş gibi, özlediği, olmak istediği kişiyi anlatır ya da gereğinden fazla yargılar kendini, hak et- tiğinden fazla sorguya çeker, üstelik suçlu çıka- rır. Dışarıdan bakan biri, yazarın kendisine karşı böylesine acımasız olabileceğini düşünmez ve yazdıklarının kesinlikle doğru olduğuna hemen inanır. Bu parçada anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Sanatçı, yazılarında kendini anlatmaktan ka- çınmalıdır. B) Bir yazarın, kendini olduğu gibi anlatabilmesi olanaksızdır. C) Yazar, kendini anlatırken olumlu yanlarına ağırlık vermelidir. D) Yazar, anlatımıyla okuyucuyu etkilemek ister. E) Bir yazarın yapıtlarının okunması, anlatımının içtenlikli olmasına bağlıdır. (1990-ÖSS)

23. Eleştiriyi, karşısındakinin bilgisizliğini gösterme, yanlışlarını çıkarma, söylediklerini yalanlama, onu aşağılama işi olarak gören anlayış, artık aşılmış- tır. Aşağıdaki yargılardan hangisinde, bu cümlede vurgulanmak istenen görüşe ters düşülmüş- tür? A) Romancı bildiği, tanıdığı kendi çevresinin dışı- na çıkınca aynı ustalığı gösteremiyor. B) Yazar, baştan sona yazım (imla kurallarına) ters düşen dil kusurları işliyor, yer adlarını bile birbirine karıştırıyor. C) Romanlarında, genellikle kır insanının kentteki şaşkınlığını abartılı bir anlatımla veriyor. D) Başarısızlığı, dil ve anlatımdan çok, romanın yapısı ve kurgusundaki aksaklıklardan ileri ge- liyor. E) Köye, bir toplumbilimci yaklaşımıyla eğildiğin- den romanda kişiler tam bir belirginlik kazana- miyor (1983-ÖSS) 25. Ge ca b e k

14 T tüm tabi imiş dü mus lar yer en 1 1 1 1 UYGULAMA TESTI 5 7. Öğretmenlikten hoşlanmayan biri, öğretmeye tutkun olabilir mi? Konu edebiyatsa "öğretme" sözcüğünü biraz açmalıyım. Benim öğretmeden anladığım, bir edebiyat yapıtının nasıl ele alınacağının, kaç türlü okunabileceğinin, anlam katmanlarının nasıl görülebileceğinin yöntemlerini göstermek. Tepeden ve kesin bir yaklaşımla değil, öğrenciyi tartışmaya katarak, onun görüşlerine saygı göstererek... Bu işi doğru dürüst becerebili- yorsanız deneyimleriniz aracılığıyla sizden bir şeyler almaya hazır birinin sanat anlayışını, dünya görüşünü etkilemeniz ola- sıdır. 1 1 Aşağıdakilerden hangisi bu parçada anlatılmak istenen düşünceyle örtüşmektedir? A Öğretme, öğrenciyi merkeze alarak onun hayat ve sanat anlayışını etkileme sürecidir. B) Eğitim öğretirn sürecinde öğretmen merkezli bir anlayış hü- küm sürmelidir. C) Öğretme işini sevmeyenler, öğrenme sürecinde de başarılı olamazlar. D) Öğretim, tartışmanın nasıl ve hangi yöntemlerle ele aina- cağı işidir. E) Öğrenci ve öğretmen ilişkisi, eğitim öğretim sürecinde gü- vene dayanmalıdır. OPRAK

1. I. Televizyon dizilerinin reklam saatlerinde reklam vermek isteyen firmalar, Türk yapımı dizileri, daha fazla izlendiği için tercih ediyor. II. Ülkemizde Türk yapımı diziler, yabancı dizilere göre fazlaca rağbet görmekte, izlenen yabancı dizi sayısı üçü beşi geçmemektedir. Yukarıda numaralanmış I. cümle ile ilgili olarak aşağıda- kilerden hangisi söylenebilir? A) II. cümlede yapılan açıklamadaki durumun benzerleri ortaya konarak karşılaştırılmıştır. B) II. cümlede yapılan açıklamanın detaylandırılması için örnekler ortaya konmuştur. C) II. cümledeki açıklamayı inandırıcı kılmak için bilimsel verilerden faydalanılmıştır. D) II. cümledeki açıklamadaki düşüncelerin zıddına yer veri- lerek yeni durum sunulmuştur. E) II. cümlede yapılan açıklamadaki durumun nedeni ortaya konmuştur. ENİM HOCAM TAKTIKLERLE PARAGRAF BENİM HOCAM TAKTİKLERLE PARAGRAF

WHIL VAUT (1) Yıllar önce bu adam, Çanlar Kimin İçin Çalıyorun, kendi yazdığı basılmamış bir film senaryosundan ça- lındığını iddia etmişti. (II) Söylediğine göre bu senar- yoyu Hollywood'da bir partide okumuş. (III) O sırada benim de orada bulunduğuma Ernie isimli birisi tanık- lik etmiş. (IV) Bu da hakkımda bir milyonluk dava açıl- ması için yeterli olmuş./(V) Mahkemeye gittik, eserin çalıntı olmadığını ispat ettik ve doğal olarak davayı biz kazandık. (VI) Adamın iflas etmiş bir iş adamı ol- duğunu da ortaya çıkardık ama önceki davaların so- nucu hakkında bilgim yok. 8. 2015/LYS Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisin- den sonra, düşüncenin akışına göre, “Öğrendiğime göre o, bu tutumu alışkanlık hâline getirmiş ve başka yapımcılara da senaryolarının çalıntı olduğu iddiasıy- la dava açmış." cümlesi getirilmelidir? A) I. B) II. Jard D) IV. C) III. E) V. 2015/LYS 11-10 TÜRKÇE • Paragraf CAP 59

20. Dünyanın hemen hemen bütün yazarları, sancılı çalışmala- rin arkasından eserlerini kaleme almışlardır. Gogol'ün İlahi Komedya'dan esinlenerek üç cilt olarak tasarladığı eseri, ilk cildinin ardından sansür komitesinden büyük eleştiriler alır. Bunun üzerine tarif edilemez sıkıntılar yaşadığını kendi an- latır. 10 yıl sonra ikinci cildi tamamladığında Gogol, geçirdi- ği bir buhranla eserin el yazmalarını yakar. İlk tasarlanan hâ- line uygun şekilde tamamlanamamasına rağmen bütünlük- lü bir kitap olan Ölü Canlar, metnin alt başlığı gibi âdeta "bir epik şiir" dir ve 19. yüzyıl Rus edebiyatının en başarılı örnek- lerindendir. Kılı kırk yararak, büyük emekler vererek Ölü Can- lar eserinin ikinci cildini yazmıştır. Ama onu da beğenmeyip yakmış, sonra ölmüştür. Hemingway, Çehov, Kafka, Mau- passant da bu yazarlar arasındadır. Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söyle- nemez? AYansız bir söylem yeğlenmiştir. B) Açıklayıcı bir yol benimsenmiştir. C) Gerekçeli yargılar kullanılmıştır. D) Örneklendirme vardır. E) Deyim kullanılmıştır. TYT DENEME-3 Yanıt

Lisede gösterilen temel matematik için bile denir ya: "But öğrendiklerimizi ileride kullanmayacağız ki..." İşte bu, hatalı bir yaklaşımdır. Matematik her yerde, hemen her dalda kullanılır. Sadece neyin nerede kullanılacağını bilmek ve anlamak lazım. Bazı öğrenciler tamamen ezbere dayalı öğrenir çoğu şeyi. Mesela havuz problemleriyle ilgili birkaç soru çeşidini görür, o soru tiplerinin nasıl çözüleceğini ezberler. Sınavda aynı konuyla ilgili farklı tip soru çıkınca kalem oynatamaz. Çünkü ilk defa sınav esnasında düşünmeye başlar konu hakkında. Bu noktada şunu diyebiliriz: Matematik insanı çok kolay ters köşe yapar fakat onunla biraz haşır neşir olundukça insana farklı bakış açıları sağlar. Bu parçadan matematikle ilgili olarak decapito 1. Kullanım alanı geniştir. P II. Matematikte formülleri ezberlemek, başarının ön kosuludur. III. Genelde ezbere dayalı biçimde öğrenilmeye çalışılır. IV. Kişiyi bazı açılardan geliştirir. yargılarından hangileri ulaşılamaz? B) Ive Ill A) I ve II 11 Il ve IV utions E) Il ve IV Cytt ve III

7, n ir T- Toprak Yayıncılık - I 1- n 7- ce Sz Ş- et- ğı 13. Bir alacaklınızın karşısına geçip borcunuzu ödeyeme- diğinizin sebebini "Gayrimenkulümü satmıştım, senin paranı da ayırmıştım ama adam annesini alıp yanıma ağlayarak geldi ve parasını geri istedi o yüzden sana olan borcumu ödemekte geciktim." diye bir anlatımda bulunduğunuzda alacaklı "anlattığınız hikâyeyi" ilgiyle dinlerse bu bir öyküdür. Ancak karşınızdaki alacaklı sizi dinleyip "Kes hikâyeyi, borcunu ne zaman ödeyecek- sin?" diye sorarsa maalesef bu bir hikâye olur. Aradaki fark, anlattığınız hikâyenin tasarımında yatar. Öykü, her şeyden önce ... Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre aşa- ğıdakilerden hangisi getirilmelidir? A hareket ettiğiniz gerçekliği, farklı bir sunumla yarat- tığınız "yeni gerçekle" anlatmakla başlar. B) sözcüğün ilk düşündürdüğü kurmaca dünyadan uzak, kısa anlatımı ifade etmek demektir. C) "mutlak gerçek"le bitirilmesi gereken edebî ürünler- den biri olma özelliğini taşır. D) araştırmaya kalktığımızda, edebiyat çevrelerince dahi, pek çok tanımlamaya maruz kalmıştır. E çağrışımları, benzetmeleri ve imajları barındıran ki- şileri derinlemesine inceleyen bir türdür. Diğer Sayfaya Geçiniz

arin Sa- çe- aynı öyle- e kar- Cindu- ndan tim-tu- overen r. açılınca gördük. Kesmek usaya- nlar gi- ten ve kavu- or. hey- at sū- ulaşi- Prf Y 22. Amerika nasıl ele geçirildi? Resmi tarihler, Ispanyollar kitaya ayak basmadan önce burada küçük kabileler hâlinde yaşayan birtakım ilkel insanların yaşadıklarına, dolayısıyla medeniyeti Avrupa'dan buraya taşıyanların kolaylıkla kitaya girdiklerine hatta "yerliler" tarafından yüce varlıklar zannedildiklerine, tapıldıklarına dairdir. Bunun koca bir yalan olduğunu elbette hepimiz biliyoruz fakat doğrusunu bildiğimiz de söylenemez. Amerikalılar yurtlanını nasıl kaybettiler, hangi şartlar onları buna zorladı, üç beş hazine me- raklısı çapulcu nasıl olup da medeniyetlerini yıktı? Çalıntı Kitalar işte bu sorulann cevaplanına dair yazılmış bir tarih kitabi. Bize bel- lettirilmiş tarihi de tarih algısını da değiştiren önemli, son derece sarsıcı bir çalışma. Sistemli bir biçimde yüceleştirdiğimiz Bati uy- garlığının saldırgan, çalıntı yüzünü gösteren, ipliğini pazara çıka- ran Çalıntı Kıtalar'da bir yandan da gerçek uygarlığın, gerçek de- mokrasinin ve en önemlisi bireyin özgürlüğünün önemini gerçek anlamda kavramış kültürlerin yok edilişine dair de son derece ha- zin bir hikâye anlatılıyor. Bu parçadan "Çalinti Kitalar'la ilgili olarak, 1. Resmi tarih anlayışını çürütmek amacıyla yazıldığı 11. Amerika'nın keşfine ilişkin gerçekleri ortaya koyduğu III. Batı dünyasında ciddi tartışmalara neden olduğu IV. Tarihteki kimi karanlık noktaları aydınlattığı yargılarından hangilerine ulaşılamaz? A) Yalnız I DY, II ve III Deneme B) I ve II. C) Il ve IV ofer EXAMEN E), III ve IV

AA TÜRKÇE 35.-36. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Marquez'in Anlatmak İçin Yaşamak kitabı, çocukluğundan baş- biyografi çalışması. layarak kendi yaşamını anlattığı bir anı Ünlü yazar, hayatını yazmış ve roman olmuş ancak biliyoruz ki tek başına hayatını yazmak, popüler dilde ifade edildiği kadar kolay bir roman çıkarmıyor ortaya. Popülerlik; kişiye, sınıfa, ya- zara, esere göre değişkenlik gösterebilir. Kitabın yayıncısı da bunun bilincinde olsa gerek, tanıtım yazısında "Ancak onun ka- leminden çıkabilecek, roman tadında okunabilen bir yapıt." de- miş. Cümlede öne sürülen iki savın da önemli olduğunu düşü- nüyorum, romandan aldığımız tat; anı, biyografi veya herhang bir anlatıdan aldığımız tattan farklıdır. Roman dışı anlatıya bu büyüyü katmak, ustaların başarabileceği bir iştir. me - 35. Bu parçada ele alınan konu aşağıdakilerden hangisidir? A) Roman yazma süreci B Marquez'in romanının içeriği ve romanla ilgili değerler C) Romanın sahip olması gereken özellikleri D Romani diğer türlerden ayıran noktalar E) Romancının üstlendiği misyon

ÖRNEK Dünyada emsali görülmemiş bir köpek türü olan Kangal çoban köpekleri, Türkiye'de ve yabancı dev- letlerde haklı bir üne sahiptir. Özellikle İngiltere ve Amerika'da bu köpekleri sevenler tarafından dernek- ler kurulmuş, yarışmalar yapılmıştır. Kangal çoban köpekleri çok cesur, gayet hızlı ve çeviktirler. Kadın ve çocuklara karşı gayet muhlis, kötü niyetli kişilere karşı son derece caydırıcı bir silah olan Kangal köpekleri çok zeki, önsezileri kuvvetli ve sahibine aşırı bağlıdır. Sahibi tarafından azarlandığı zaman suçlu bir çocuk gibi başını öneeğer, affedilmeyi bek- ler. Hislerini yalnız hâl, hareket, mimik ve jestlerle değil çıkardıkları çeşitli tonlardaki havlamalarla belli ederler. Kangal çoban köpekleri görevlerine çok sadıktır. Şöyle ki; dağda sürüden ayrılan veya geride kalan koyunun başında günlerce aç ve susuz bek- ledikleri Kangal çiftçileri tarafından anlatılmaktadır. Bu parçanın anlatımında, aşağıdakilerin hangi- sinden yararlanılmıştır? A) Açıklama C) Öyküleme E) Benzetme ÇÖZÜM B) Betimleme D) Tartışma Bu parçada Kangal çoban köpekleri hakkında açık- Imintir

bitmez tükenmez Edebiyat sevgisini yaygınlaştırmayı bir tutku gibi yaşayanlarımız çoktur. İşin içinde gençler varsa onlara edebiyatı, çağdaş Türk edebiyatının en gü- zel örneklerini götürme kaygılarıyla çıkılır yola ama her zaman doğru yoldan gittiğimiz de söylenemez. Edebiyat sevgisini aşılamanın en kestirme yolunun günümüz ya- zarlarından geçtiğine inanıyorum. Bundan dolayı okul- larda ya da içinde bulunduğumuz her yerde bu yoldan yürünmelidir. Öte yandan akla ilk gelen şiir, öykü ya da romanın yanı sıra denemeden geçen önemli bir yolu daha var bu çabanın. Öyle deneme yazarlarımız var ki onları okumak bazen öykü ya da roman okumaktan daha kalıcı etkiler yapabilir, önümüze açtığı ön yargısız ve ön koşulsuz düşünce ufkuyla gençlere belki öteki tür- lerden bile daha yakın gelebilir. ILLIESITU Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene- mez? A Karşılaştırma yapılmıştır. B) Syküleyici anlatım ağır basmaktadır. C) Kişisel düşüncelere yer verilmiştir. D) Ikileme vardır. E) Deyimlerden yararlanılmıştır.

13. A INF Stephen Fears'ın 2006 yapımı etkileyici filmi Kraliçe, Prens Charles'tan boşandıktan sonra tüm İngiliz aristok- rasisine sırtını dönen Prenses Diana'nın ölümünü anlatı- yor. Filmin esas odağı, Prenses Diana'nın şaibeli bir trafik kazasında hayatını kaybetmesinden hemen sonra krali- yet ailesinde yaşananlar. Pek çok yazılı ve görsel malze- meyle desteklenen bir belgesel gibi çekilmesine rağmen film, senaryosu fazlasıyla içeriden yazıldığı gerekçesiyle eleştirilmiştir. Bununla birlikte film, tipik İngiliz mizahı ile bu mizahla atbaşı giden hüzün duygusunu her karesinde birleştirmeyi başarmıştır. Bu parçada söz edilen filmin senaryosunun eleştiril- me nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Prenses Diana'nın özel hayatıyla ilgili sırlara yer ver- mesi B) Üzücü bir olayı sinemaya aktarırken mizahi ögeler kul- lanması C) Olayları daha çok kraliyet ailesinin bakış açısıyla sun- masi D) Hayatını belgeselleştirerek Prenses Diana'yı idolleştir- mesi E) İçeriğinin kazanın hemen ertesinde olanlarla sınırl kalması (2019-TYT

2. Fantastik gerçekçi yazarlarımızdan olan Nazlı Eray, öykülerinde toplumsal ve bireysel gerçekleri, acıları; gerçek dışına uzanan iğneleyici, alaycı bir anlatımla sergilemiştir. Türk roman ve hikayeciliğine çok farklı bir soluk getiren yazarın kullandığı sözcük- lerin coğrafyasındaki genişleme de dikkat çekicidir. Bu parçadaki altı çizili ifadeyle anlatılmak iste- nen aşağıdakilerden hangisidir? A) Yabancı dillerden geçen sözcüklere yer vermek BY Yöresel sözcüklerden ziyade günlük yaşamda herkesçe kullanılan sözcükleri kullanmak Sözcükleri farklı alanlarda ve anlamlarda kullan- mak- D) Evrensel bir anlayışla eserlerini oluşturmak E) Toplumun her tabakasından olan insanlara ses- lenmek

3. 12.SINIF Yapılan bir çamaşır maşası veya bir tencere ya da bir çeşme olsun, insanlar kullandıklarında ve yap- tıklarında hayata dair olduğuna inandıkları unsurlan anlatırlar. Bu cümleyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Gerek ahşap gerek metal gerekse ham maddesi taştan olsun insanların ortaya çıkardığı nesne- lerde estetik bir yön vardır. B) insanlar ortaya koyduğu ürünlerde kendilerince önemli olduğunu düşündükleri dışında başka şeyler anlatmamışlardır. C) Teknoloji ne kadar ilerlese de el emeğiyle ortaya konan ürünler her zaman değerliliğini korur. p) Sapat eseri oluşturmak, kullanılan malzemelerle değil sanatçının gösterdiği hünerle orantılıdır. E) Doğadaki değerli değersiz tüm malzemeleri in- sanoğlu hayatı kolaylaştırmak için kullanmıştır.

TYT/Türkçe 21. (1) Polybius'un aktarımına göre, Bithynia Krali Prusias ile Attalos arasında gerçekleşen bir savaşta Aigai ciddi bir şekilde tahrip edilmiştir. (II) Antik yazarlar, yerli halkın Aigai ye gelişlerinin MÖ 1100 tarihlerinde başladığını ileri sürseler de kazı sonuçları şimdilik kentin kuruluşunun MO 7. yüzyılın ilk yarısından daha erkene gitmediğini göstermektedir. (III) Prusias, savaş sonrasında yapılan barış antlaşması gereğince, tahrip ettiği kentlere 100 taient ödemek zorunda bırakılmıştır. (IV) Kent bu antlaşmadan itibaren, muhtemelen Pergamon Krallığı'nın da desteğiyle, bölgede ekonomik bir çekim merkezi olmuştur. (V) Böylece Hellenistik Dönem boyunca ekonomik açıdan güçlü bir kent halini almıştır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır? A) III B) II 1 C) I D) V E) IV