Anlatım Biçimleri Soruları

8. (1) James Joyce'un Eleştiri ve Deneme Yazıları yapıtında; dâhi bir yazarın, ilk gençliğinden olgunluk dönemine kadar kaleme aldığı ve Ulysses, Dublinliler, Finnegans Wake gibi eserlerinin kilometre taşları olarak görebileceğimiz deneme, makale ve eleştirilerle karşı karşıyayız. (II) Edebi- yattan resme, tiyatrodan heykele kadar James Joyce'un düşünce ikliminde bir gezintiye davet ediyor okuyucuyu bu kitap. (III) Ayrıca büyük yazanın, dönemin İrlanda bağım- sızlık hareketiyle ilgili birinci elden değerlendirmeleri; iktidar, felsefe, şiir ve diğer konulardaki denemeleri var. (IV) Joyce'un hayatı zorluklarla, inişli çıkışlı yolculuklarla geçmiş bu, onu kitap yazmaktan alıkoyamamış. (V) Kitap- ta Joyce'un, Keats'ten Shakespeare'e, Bernard Shaw'dan Bruno'ya, Defoe'dan Ibsen'e ve daha pek çok yazar hak- kındaki eleştirilerinde, kendi edebiyatını nasıl oluşturduğu- na tanık olunuyor. (VI) Dilin tüm imkânlarının zorlandığı, lez- zetli kelimelerle kaleme alınmış kitap, bambaşka bir bakış açısı ve farklı bir ufuk ortaya koyuyor. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi dü- şüncenin akışını bozmaktadır? A) II B) III C) IV DYV EVI 10. NTAJ YAYINLARI

(1) Çocukların doğayla ilişkisi, kent hayatı içinde giderek me safeli ve kısıtlanmış hâle geliyor. (II) Orta yaşlardaki insan- lar, daha yirmi yıl öncesinde büyük kentlerde "mahalle" ya- pisinin varlığını, boş arazi, yeşil alan, park gibi bölgelerde çocukların ev dışı toplumsallaşmalarının mümkün olduğu- nu hatırlayacaklardır oysa günümüzün çocukları bu olanak lara sahip değil artık. (III) Bilgisayar, çabuk tüketilen pahalı oyuncaklar, ceza boyutu olmayan sürekli ödül sistemi ve el- bette ev, yuva, okul gibi kapalı ya da en azından steril ya- şam alanları içinde kısıtlanan çocuklar kapalı bir dünya al- gisi geliştiriyor; benzerlerine duyarsız, ben-merkezci, bazen de acımasız olabiliyor. (IV) Doğayla neredeyse tüm bağını kesmiş şekilde büyüyen günümüz çocuklarının gelişimine olumlu katkı sağlayacak etkenlerin başında hayvan sevgisi geliyor. (V) Çocuklar, sevginin karşılıklı bir ilişki olduğunu keşfediyor onlar sayesinde. 35. Bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisi çıkarılamaz? A) Kent yasamı, çocukların bireysel yeteneklerinin gelişme- sine katkı yapmaktadır. X B) Yalıtılmış ortamlarda büyümek, günümüz çocuklarını olumsuz etkilemektedir. C) Günümüzde çocuklar doğadan kopuk bir yaşam sür- mektedir. D) Hayvan sevgisi, çocukların toplumsallaşmasına katkı sağlar. E) Günümüz çocukları, mahalle kültürünün toplumsallaştı- rici etkisinden yoksun büyümektedir. 36. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdaki yargılardan hangist yanlıştır? AI. cümlede aşamalı bir durumdan söz edilmiştir. II. cümlede bir siteme yer verilmiştir. Ill. cümlede çocuklardaki olumsuzlukların nedenlerine değinilmiştir. DYTV. cümlede hayvan sevgisinin çocuk gelişimindeki rolü üzerinde durulmuştur. L E) Y cümlede problemin çözüm yollarından biri dile geti- ilmiştir.

kurt lik- bir ala- rin de aki en Ĵ Yine günlerden bir gün Ay Kağan'ın gözü parladı. Do- ğum sancıları başladı ve bir erkek çocuğu oldu. Bu çocuğun yüzü gök, ağzı ateş gibi kızıl, gözleri ela, saçları ve kaşları kara idi. Perilerden daha güzeldi. Bu çocuk anasının göğsünden ilk sütü emdi ve bir daha emmedi. Çiğ et ve çorba istedi. Dile gelmeye başladı. Kırk gün sonra büyüdü, yürüdü ve oynadı. Ayağı öküz ayağı gibi, beli kurt beli gibi... Oğuz Kağan Destanı'ndan alınan bu metinle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Kahramanı ruhsal derinlikleriyle tasvir edilmiştir. B) Gerçek ve hayali unsurlar bir arada verilmiştir. C) Tasvirlerde tabiat unsurlarına başvurulmuştur. Zamanla ilgili unsurlar gerçeküstüdür. E) Kahramanı olağanüstü özellikler taşımaktadır. 2019/AYT

RCE TESTI 33. (1) Geri dönüşüm; atıkların yeniden kullanılması, kaynak- ların yeniden değerlendirilmesi anlamına gelmektedir. (1) Geri dönüşüm sayesinde doğal kaynakların yerinde kulla- nılması söz konusu olmaktadır. (III) Geri dönüşüm tesisleri, enerji tasarrufunun oluşmasını da sağlamaktadır. (IV) Geri dönüşüm sayesinde doğanın korunması, enerji kaynakla- rının yerli yerinde kullanılması, enerji tasarrufunun sağlan- ması, yeniden kaynak oluşturma, kaynakların tükenmesi- nin önüne geçilmesi gibi kazanımlar elde edilmektedir. (V) Doğanın korunması ve doğal çevrenin temiz kalması için geri dönüşüm oldukça önemlidir. Bu metinde numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra "Geri dönüşüm bu bakımdan ülkelerin ekonomik olarak gelişmesini ve kalkınmasını sağlamaktadır." cümlesi geti- rilirse metindeki düşünce akışı bozulmaz? A) I B) II C) III D) IV

ları temiz bir an bir sokak ürmesi müm- tadır? 05 mch 20. Hüseyin, Mehmet, Emel, Tarık adlı kişilerin meslekle- riyle ilgili olarak şunlar bilinmektedir: • 2 öğretmen, 1 doktor, 1 mühendis vardır. Öğretmenlerin ikisi de erkektir. ● Tarık öğretmendir. Yukarıdaki bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi kesinlikle doğrudur? A) Emel doktordur. B Mehmet mühendistir. C) Emel öğretmendir. D) Püseyin ve Mehmet'ten biri öğretmendir.

DITHER A TÜRKÇE TEST 22. Özgünlük, her şeyden önce, farklı olmaktır gerek biçim gerekse içerik olarak yeni olmaktır. Bu da çok zor bir iştir. Öyle herkesin elinden gelmez ancak büyük sanat adamla- rında görülebilen bir özelliktir. Oysa halk ozanı ustasından öğrendiğiyle, şuradan buradan duyduğuyla yetinir. Bunun içindir ki hemen hepsinde aynı içerik, aynı söyleyiş çıkar karşımıza. Özgünlük mü bu? Bu parçanın, düşüncenin akışına göre, aşağıdakilerin hangisiyle tamamlanması gerekir? A) Özgünlüğü yalnız biçimde arayanlar, bana göre, büyük bir hata yapıyorlar. B) Şiirimizin Batı şiirini aratmayacak kadar güzel olduğu- nu söyleyenler, bence, yanılıyorlar. C) İçtenliğin göz ardı edildiği bir şinin özgün olduğunu kimse söyleyemez. D) Özgünlüğü yalnız içerikte arayanlar, bana göre, büyük bir hata yapıyorlar. E)/Halk şiirinde özgünlük olduğunu söyleyenler, bence özgünlüğün ne olduğunu bilmiyorlar. 24.

33. Yunuslar balık değildir, memeli bir hayvandır. Balinalarla birlikte Cetacea takımı içinde yer alan bir deniz memelisidir. Suda daha rahat hareket edebilmek için yunuslanın yapısı yüzmeye uyum sağlamıştır. Bu yüzden görünüşü karadaki memelilerden farklıdır. Yavrularını suda doğurur ve su altında emzirirler. Karada yaşayan memeliler gibi akciğerleri vardır. Bu nedenle, soluk alabilmek için suyun üst taraflarında bulunurlar ancak avlanmak için suya dalarlar. Suda indikleri derinlik ve kaldıkları süre türlere göre değişir. Yunuslardan, 1960'lı ve 1970'li yıllarda yazılan bilimsel makalelerde de "yunus balığı" olarak söz ediliyor. Hatta bir diğer deniz memelisi olan foklara da "fok balığı" veya "ayı balığı" deniyor. Ancak bu hayvanlar memeli grubundan oldukları için adlarında "balık" sözcüğünün kullanılmaması gerekiyor. Bu parçada yunuslarla ilgili aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A) Etçil hayvan türleri arasında yer aldıklarına B) Suyun derinliklerinde kalma sürelerinin değişiklik gösterdiğine Su üstüne çıkarak nefes alabildiklerine La P LDY Bilim dünyasına konu olduklarına Tür sınıflandırmasında yanlışlık yapıldığına Diğer sayfaya geçiniz. 11

ne ou la dil ci a 6- Ç 20. Mimarlık, insanlık tarihi var olduğu andan günümüze de- ğin süregelen serüveninde aslında hep güzeli aramış ve içerisinde bulunduğu değer dünyasına bağlı olarak şekil almıştır. Bu nedenle mimari, kültürün değerli ifade araç- larından birini oluşturarak onu yaşatan veya aynı zaman- da biçimlendiren bir öge olmuştur. Maya toplumundan Hitit uygarlığına, Roma Imparatorluğu'ndan Osmanlı me- deniyetine kadar tüm kültür dünyalarında hakikatin algı- lanış biçimi farklılaşsa da mimarlığın güzellikle ilişkisi de- ğişmemiş ve mimarlık her zaman güzeli bulma yolunda ortaya konan çabalarla ortaya çıkmıştır. Bu çabaların en önemlilerinden birini, mirası üzerinde yaşadığımız top- raklarda ve yanı sıra dünyanın birçok bölgesinde asırlar boyunca hüküm sürmüş Osmanlı İmparatorluğu'nun mi- marisi oluşturmuştur. Balkanlardan Afrika'ya, Arap coğ- rafyasından Anadolu'ya kadar birbirinden farklı birçok bölgede var olan bu medeniyet çok zengin bir mimari birikime sahip olmuş, bu zenginliği kendisine ait güzellik anlayışının var olduğu bir kültüre dönüştürmüştür. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisine başvurulmuştur? A Tanımlama B) Benzetme C) Betimleme E) Tanık gösterme D) Karşılaştırma

3. Vissarion Belinski, 36 yıllık kısa yaşamında Rus edebiyatında silinmez izler bırakan pek çok eser ve çalışmaya imza atmış ancak birçoğunu okurla buluşturamadan yaşamını yitirmiş- tir. Yaşamı kısa sürse de edebi alandaki düşünce ve eserle- riyle çağdaş Sovyet edebiyatının dal budak salmasında öna- yak olmuş ve Rus edebiyatına önemli isimler kazandırmış bir yazardır. Askeri bir doktorun oğlu olarak orta hâlli bir ailede dünyaya gelmiştir. Kısa yaşamı süresinde yazarlık ve eleştir- menlik merdiveninde bir yukarı çıkan bir aşağı inen Vissarion Belinski'nin ölümünün ardından önemli yapıtları kitap hâlini almıştır. Başlıca eserlerinden biri olan Gogol'e Mektup kita- bı, yazarın en çok bilinen yapıtıdır. Ölümünün ardından bası- lan diğer eserleri ise şunlardır; Russian Thinkers, My Past and Thoughts ve His Life and Correspondence. Dostoyevski'nin keşfedilmesinde büyük katkıları olan Rus eleştirmen Vissari- on Belinski, Rus edebiyatı başta olmak üzere, dünya edebi- yatını etkileyen önemli isimler arasında yer almaktadır. Bu parçadan Vissarion Belinski ile ilgili olarak aşağıdaki- lerden hangisi çıkarılamaz? Adının geniş kitleler tarafından ölümünden sonra duyul- duğu B) Çağdaş Sovyet edebiyatının gelişmesinde önemli bir rol oynadığı C Yazarlık ve eleştirmenlik kariyerinde inişli çıkışlı süreçler geçirdiği D) Bazı kitaplarının ölümünden sonra yayımlandığı E) Kisa yaşamasına rağmen dünya edebiyatında izler bırak- tagi

2. Hikâye, hayatımızın dar zamanlarına, ara kesitleri- ne sıkışıp kalmış parçalarına ışık düşürüyor, belki bir ömrü kuşatacak büyük bir hayat tasavvuru olarak değil, daha çok alçak gönüllü bir şimdiki zaman bilgisi ve sanatı olarak kuruyor kendini. Doğası gereği, hikâye bir şimdiki zaman sanatı olarak konumluyor kendini. Hikâye sürekli bir taşın- ma ve tanışma hâlidir. Roman, ev sahibi; hikâye, kiracıdır. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden han- gisi yoktur? A) Açıklama B) Tanımlama C) Düşünceyi örneklerle kanıtlama D) Kişileştirme E) Karşılaştırma C 1

n 7. YAYINLARI Kafka; sözcüklerle, tümcelerle sürekli bir savaşım, didişim içindedir. Max, onun bu titizliğini bildiğinden yazdıklarını arkadaşına göstermekten kaçınır. Gösterdiğinde de Kafka'nın takındığı tutumu şöyle betimler: Bir metnin tüylerini yolar, acımasızca yağını çıkarır: Filan mecaz onun edebiyattan umudunu kesmesine neden olur, falan cümle horlar gibi ses çıkarmaktadır, bir başkası kulağa yanlış gelmektedir, şu iki cümle çürük bir dişin üzerindeki dil gibi birbirine sürtmektedir. Duaya benzer bir sesle yineler: "Sözcükleri boşluktan çekmek gerek!" "Hangi boşluktan bahsediyorsun?" diye sorar Max. Yanıt olarak Kafka sıradanlığın hazzına övgüler yağdırır, ayrıntıyı över: "Bir dehlizdeki nemli taşın kokusu." der. Her bir sözcükten büyük bir zevk alarak işte böyle yazmalıdır. Bu parçadan Kafka'yla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi çıkarılabilir? A) Yaşamını yazmaya adadığı B) Yaratıcılığı gelişmiş bir yazar olduğu e Yazı konusunda sürekli tedirginlik yaşadığı D) Ayrıntılan seçmede ve işlevsellik kılmada kılı kırk yardığı E) Sözcükleri tümceye yerleştirmede ustalık gösterdiği lünümü hiç

5. Edebiyatın içinden çıktığı ortam, çağ ve koşullar yerli nitelik taşır. Edebiyat eseri öncelikle bir ulusun dili ile yazılır ve dil yerli bir unsurdur. - Daha çok bilimde, matematikte ve man- tikta kullanılan evrensellik kategorisi, aydınlanmanın bir ideali gibi görünmektedir. Bu yaklaşıma göre, insan aklı her yerde aynıysa o zaman bir kişi için geçerli olan, diğer insanlar için de geçerli olacaktır. MAFIL Bu parçada boş bırakılan yere, düşüncenin akışına göre, aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? S A) Edebiyattaki evrensellik, nereden kaynaklanır? B) Sanat eserindeki evrensellik, yalnız sanatsal ve estetik ol- masindan kaynaklanmıyor. N Cİçerik zayıfsa biçim de zayıftır, içerikteki evrensellik zayıf- sa biçimdeki evrensellik de zayıftır. D) Duyuş, yaşayış ve hissediş biçimleri de yerlilik niteliği taşır. Sanat eserinin en çok yerel nitelik kazandığı yer, içerik bo- yutudur. Anna

23. Uluslararası Doğa Koruma Birliği (IUCN), tehdit altındaki türlerin bulunduğu Kırmızı Liste'de pandanın statüsünü "tehlikede"den biraz daha iyi bir durumu işaret eden "du- yarlı'ya geçirdi. IUCN, son 10 yılda panda nüfusundaki yüzde 17'lik artışa dikkat çekerek doğa koruma çalışma- larının sonuç verdiğini vurguladı. WWF (Dünya Doğayı Koruma Vakfı), yaklaşık 40 yıldır Çin hükümetiyle bir- likte pandayı ve yaşam alanlarını koruma altına almak için çalışıyordu. Bu işbirliği kapsamında panda koruma alanlarının yaratılması, ayrı düşen panda nüfuslarının birleştirilmesi ve yöredeki insanlara sürdürülebilir geçim kaynakları yaratarak onların orman üzerindeki etkilerinin azaltılması için çeşitli çalışmalar yürütüldü. Bu parçadan kesin olarak çıkarılabilecek yargı aşa- ğıdakilerden hangisidir? A) Dünyada panda popülasyonunun en fazla olduğu ülke Çin'dir. B) WWF'nin kırk yıldır yaptığı doğa koruma çalışmaları panda nüfusunun artmasında etkili olmuştur. C) IUCN, on yılda bir tehdit altındaki türlerle ilgili Kırmı- zı Liste yayımlamaktadır. D) Çin hükümeti, pandanın en rahat ve sağlıklı yaşa- yacağı yerin ülkeleri olduğunu düşünerek WWF ile ortak çalışmalar yürütmüştür. E) Panda nüfusu son yıllarda artış gösterse de her an nesli tükenme tehlikesi söz konusudur.

31. "Anladım" kararına fazla hızlı, fazla kolay varıyoruz. Kimi- miz acelecilikten, kimimiz işin aslını öğrenme korkusun- dan, kimimiz düşünme ve keşfetme ürkekliğinden... anla- mış gibi yapıp geçiveriyoruz. Sonuç olarak, okuyup da anladığımızı sandığımız bir yazıdan, çoğu kez o yazının kendisini değil, onunla ilgili hazır kalıpları alıyoruz. Yazının üslubu bize hangi kalıpları çağrıştırıyorsa onları yani... Veya kendi görüşlerimize hangi kalıp yakışıyorsa onu... Oysa "anlamak", daha önce bilmediğimiz veya farkına varmadığımız yeni bir gerçeklikle karşılaşmak ve onu algı- lamaktır. Aşağıdakilerden hangisi, bu parçada yakınılanlardan biri değildir? A) İnsanların yeterince anlama çabası göstermemesi B) Okuma anlayışının, kalıpçı düşüncelerden kurtarıla- mayışı C) İnsanların farklı ve yeni düşüncelerden korkması D) Bir metnin algılanması konusunda sabırlı olunmayışı E) Çoğu kişinin, anlayamayacağını düşündüğü yazıları okumaktan kaçınması

TÜRKÇE 34. Gazeteci: Sanatçı: - Yazdıkça yazdıkça... Konunun kendisi romancıyı sürük- ler. Hatta bazen dekor ve şahıslar... Ben, mesela, hayal gücümün önüme serdiği sahneleri bir film seyreder gibi seyreder ve gördüklerimi anlatırım, Bunlar benim dışımda olan şeylermiş gibi... O kadar ki Panorama'yı yazarken, bir yerinde duygulanarak, kalemi bırakıp ağladığımı hatırlıyo- rum. Sonra, Kiralık Konak yok mu? Nedense en çok tutul- muş romanlarımdan biridir. Ben bunu para kazanmak için, bir gazetede yayımlanmak üzere yazmaya başladım ve ilk cümlesini yazdığım zaman konusu hakkında en ufak fikrim yoktu. Fakat yazdıkça konu yumak gibi açıldı. Gazeteci: (II)---- Sanatçı: Ben mi? Tereddüt etmeden aynı mesleği yani romanci- liği... Romancılıktan daha zevkli meslek var mı? Bir kere bu hayatta kendiniz olarak yaşıyorsunuz. Bundan başka, hayalinizin kurduğu dünyada, yarattığınız her şahısla ay- rica yaşıyorsunuz. Bir de kendi yaşadığınız bu hayatları başkalarına, bütün okuyucularınıza yaşatıyorsunuz. Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir? A) I. Bunca kaliteli yapıtı üretme süreciniz nasıl başlıyor? Genç yazarlara daha çok hangi mesleği önerirsiniz? B)1. Roman yazarken sanatçıyı en çok hangi unsurlar motive eder? II. Hayatta en çok hangi mesleği beğeniyorsunuz? C)1. Zihninizde konuyu belirleyip olgunlaştırdıktan sonra mi romanınızı yazmaya başlarsınız? II. Bir daha dünyaya gelmek mümkün olsaydı hangi işi seçerdiniz? D) I. Romanda konu yazarı nasıl yönlendirir? II. Genç yazarların hangi türü tercih etmesini beklersi- niz? E) I. Gerçekleri mi yoksa hayal ettiklerinizi mi kâğıda dökersiniz? II. Öykücülüğü mü romancılığı mı yeğlersiniz? 35,-36. Yunus'un duyulan sa da "fena f ahiret nim- memiş, da fabit lah'tan sac ötürü şiirin nitelik taşın la olduğu g hiptir. Anca unsuran unsurlan yana kayn bi düşünce taşımaktac savvif olan sözüne da "Mecnunla PPLAN- aşk iştiyak günümüze bahşettiği sayesinde 35. Bu pa nitelik sidir? A) içer B) dil ahe D) duy Etas 36. Bu pa ulaşıla A) Her ger B) Yar Ansa C) Ana leri

eki her -sa- vet atro tür- ile de- ma- nek yir- atro an- na e- 7- PPLAN- 29. Bazı insanlar vardır dünyamızı değiştirirler. Yirmi küsur yıl öncesine kadar benim gibi lise öğrencileri - muhtemelen çoğumuz - için ihtişamlı dağlar hep uzakta, ilgiye değer kül- türler hep ulaşılmazdı. Dünyamız tek televizyon kanalının ekranından ve üç-beş ay gecikmeli elimize geçen dergilerin -hızla paralanan- sayfalarından ibaret gibiydi. Azteklerin pi- ramitlerini, Himalayalar'ın sekiz binliklerini, yağmur orman- larının türlü türlü canlılarını ezbere biliyorduk hepimiz. Bil- mediğimiz bir başka dünya olduğunun ise farkında değildik! Kaçkarlar mesela! Atmacaları, Lazları, önünden sis ekşik olmayan yaylaları yoktu sanki o zamanlar! Her yırtıcı kuş şahindi! Afrika ak karınlı kartalı epey rating alırdı aramız- da. Ak kuyruklu kartalı, uzmanları hariç, bilen var miydi? Delicenin, doğan'ın, akbabaların türlerini saymıyorum bile! Arkeolog olmayana antik kentler de yoktu, harabeler vardı. Zihnimizin haritasında Anadolu kısmı bomboştu. Bu parçada sözü edilen yazar ve yaşadığı dönemle ilgi- li olarak aşağıdakilerin hangisine ulaşılabilir? A) Lise yıllarında yaşadıklarıyla ilgili pişmanlıklarını dile getirdiğine B) Dünya coğrafyasıyla ilgilenmenin gereksizliğine inandığına C) Anadolu'nun saklı değerlerinin lise yıllarında kendileri- ne bilinçli olarak gösterilmediğine D) Ülkesindeki birçok değerden habersiz yaşadığı zaman- lar olduğuna E) Görmediği diyarların ülkemizden daha ilginç olduğuna inandığına Diğer sayfaya geçiniz.