Anlatım Biçimleri Soruları

4. Yazar, eleştirinin yıkıcı değil; yapıcı da olabileceğini tüm okurlarına göstermeyi başarmıştır. Eleştirel yazılar yoluyla bir eleştirmenin edebiyata ne gibi katkılar yapabileceğini somut örneklerle ortaya koymuştur. Eleştirel incelemenin edebiyat eserinin özellikle biçimsel zenginliğini ortaya çı- karmaya yönelik bir çalışma olduğunu da kanıtlamıştır. O, güncelden yola çıkarak konunun öncesi ve sonrasıyla ilgi- li bilgilendirme yoluna gitmektedir çünkü güncel konuları içeren yazılarda ancak böylelikle kalıcılık sağlanabileceği- ni bilmektedir. Bu parçaya göre 1. Birden fazla eleştirel yaklaşım olabilir. II. Eleştirel yaklaşım, yazınımızın gelişimine yardım eder. Sincel III. Özgünlük yoluyla yapıtlarda kalıcılığın sağlanması ger- çekleşir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I D) I ve II B) Yalnız II E) II ve III C) Yalnız III 0x40

7. Yazarken hem içerik hem de dil yönünden kendimi sınırla- mam. Okurum buna ne diyecek kaygısı taşımam. Yazmayı seviyorum ve canım nasıl isterse öyle yazmaktan hoşla- niyorum. Yazdıklarım kime ne verir, bu benim umurumda değildir. Ben yazarken kalemime kaba bir söz geliyorsa onu öylece yazarım. Tüm bunlara rağmen okunursam ve yapıtlarım çok satarsa mutlu olurum. Bu parçanın yazarıyla ilgili olarak Yapıtlarında konu ve üslup çeşitliliği görülmektedir. II. /Okurunu yönlendirme çabasından uzak durmayı be- nimsemektedir. Yapıtlarının alıcısının çokluğundan ve okunurluğundan zevk almaktadır. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I D)tve 11 B) Yalnız II C)Yalnız III EI,II ve III 00 FUN

| B B 15. Alim benim tabiatımı güneşe benzeterek bu adı verdi. Gü- neşe bak küçülmez, bütünlüğünü daima muhafaza eder; parlaklığı hep aynı şekilde kuvvetlidir. Benim tabiatım da ona benzer, doğruluk ile doludur ve hiçbir vakit eksilmez. İkincisi, güneş doğar ve bu dünya aydınlanır; aydınlığını bütün halka eriştirir, kendinden bir şey eksilmez. Benim de hükmüm böyledir, ben ortadan kaybolmam; hareketim ve sözüm bütün halk için aynıdır. Üçüncüsü, bu güneş doğunca yere sıcaklık gelir; o zaman binlerce renkli çi- çek açılır. Benim bu kanunum hangi memlekete erişirse, o memleket baştan başa taşlık ve kayalık dahi olsa, hep düzene girer. Güneş doğar, temiz veya kirli demeden her şeye aydınlık verir; kendisinden bir şey eksilmez. Benim de hareketim tıpkı böyledir, herkes benden nasibini alır. B Kutadgu Bilig'den alınan bu parçayla ilgili aşağıdaki- lerden hangisi söylenemez? C A) Hükümdar Aytoldı'nın konuşmasından alınmıştır. B) Hükümdarın adı, sembolik bir mana taşımaktadır. C) Hükümdarın temsil ettiği en temel soyut kavram ada- lettir. D) Aydınlıkla hükümranlık arasında benzetme ilgisi kurul- muştur. E) Hükümdar, özellikleriyle sosyal düzen içindeki en önemli kişidir.

enen ştir- min- ez ak 12 40. 1. Plastik poşetlerin kanserojen madde taşıması, insan sağlığını, doğayı tehdit ediyor. Bu yüzden insanların birçoğu artık alışverişte file ya da kese kâğıdını tercih ediyor. II. Bodrum Körfezi'ni çöplerden arındırma kampanyası başlatan entel amca ve teyzeler, topladıkları çöpleri Torosların arka yakasına taşıyıp döktüler. Bu olayın sosyal medyada hızla yayılması, birbirinden ilginç ve bir o kadar da komik yorumların yapılmasına sebep oldu. Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Aynı konuda birbiriyle çelişen iki duruma yer verilmiştir. 37.c B) İki farklı konuya ilişkin ortak sonuçlar anlatılmıştır. C) Aynı durum karşısında tutarlı ve tutarsız davranışlar örneklendirilmiştir. D) Ayn durum karşısında ortaya konulan çözüm yolları karşılaştırılmıştır. E) Farklı tutum ve davranışların ortaya çıkmasında eği- tim seviyesinin önemine dikkat çekilmiştir.

1. Masal karakterlerinin gerçekten tamamen uzak olmaları ya da olayın geçtiği zamanın belirsiz ol- ması gibi durumlar çocukların ilgisini çeken şey- lerdir. II. Her tür kendi özellikleriyle bir bütündür. III. Hatta okuduğunuz masalı dinlemeyebilir de. IV. Bu nedenle türün yapısal özelliklerine dokunma- mak gerekir. V. Zamanı belirgin kılar, karakteri de günlük hayat- tan biri yaparsanız çocuk bu durumu anlar. Yukarıdaki numaralı cümlelerin anlamlı bir bütün oluşturabilmesi için hangileri birbiriyle yer değiş- tirmelidir? A) II. ve V. D) I. ve II. B) IV. ve V. C) II. ve IV. E) III. ve V. RÜSTÜ HOCALE TÜR ABONE OL

2. Hayatın en büyük esası samimiliktir. Bu itibarla, hayat ile rabitası olan edebiyat, mutlaka samimi bir edebiyattır de- nilebilir. Hayatı en gizli, en karışık köşelerine kadar göstermeyen, ruhumuzun hamlelerini anlatmayan, duygularımızı tıpkı hayatta olduğu gibi saf ve derin bir surette duyurmayan, elemlerimizi, felaketlerimizi, ahlaki yaralarımızı açık açık aksettirmeyen bir edebiyat; hayat ile rabitasız ve sahte bir edebiyattır. Öyle bir edebiyat, kelimeleri dizip, onlar üzerinde işlemek hususunda belki pek mahir kuyumcular çıkarabilir; belki onlar çok süslü, çok göze çarpacak şeyler yapabilirler fakat ne kadar yazık ki bütün bu sahte mahsuller muntazam kış bahçelerinde yetişen iri yapraklı, parlak renkli çiçeklere benzer. Uzaklığından dolayı bize çok cazibeli, çok harikulade görünen o meçhul sıcak iklimlerin bu göz kamaştıran mahsulleri nasıl açık bir havaya, sert bir rüzgâra dayanamazsa hayat ile alakası olmayan böyle bir edebi- yat da zamanın nihayetsiz kasırgaları önünde süpürülüp gitmeye yahut limonluğun dar, sahte havası içinde yaşamaya mahkûmdur... Hâlbuki bedii his, hislerimizin en ilahi ve en derunisi yani en samimisidir. Akşam rüzgârı ile inleyen bir çam ormanının karanlık hışıltıları ne kadar tabii ise ruhun güzellik karşısında duyduğu hisler de hayatın en derin ve anlaşılmaz köşelerinden birdenbire fırlayıp çıktığı için her şeyden çok samimidir. İşte bunun gibi cemiyetler, milletler için de "güzel" ve "iyi" telakkilerinden daha "millî" hiç bir şey yoktur. Bir cemiyeti başkalarından ayırmak isterseniz onun din ve ahlak hakkındaki, güzellik hakkındaki samimi duygularını arayınız. Çünkü bunlar doğrudan doğruya ruhundan koptuğu için hayatının en samimi cihetleridir. Bu parçada aşağıdaki düşünceyi geliştirme yollarından hangisine başvurulmamıştır? A) Benzetme B) Karşılaştırma C) Tanımlama D) Açıklama 8 E) Örneklendirme

4. Sarı bir ışıkla Yeşil bir ışıkla Kara bir ışıkla sessiz Uçtu gövdeleri 245 bin kişinin 90 bin yapıdan 62 bini artık masal Ötesi bir baca, bir duvar, bir direk Yalnız beş yapı ayakta Ta içi kavruldu 245 bin kişinin Bura Hiroşima'dır, bu ilk atom bombasıdır Resmi çıktı Kulelerin atlarını kamçılayan arabacının, taşa toprağa Çınladı canı 245 bin kişinin Bu dizelerden yola çıkılarak Şairinin insani duyarlılığını yansıtmaktadır. I. II. Sosyal bir gerçekliği ele almıştır. III. "Şiir, hayatın nabzının attığı bir dünyadır." yargısını örneklendirmektedir. IV. Ne söylendiğinden çok nasıl söylendiği önemsenmiştir. DÖyargıları yargılarından hangileri söylenemez? A) Yalnız I B) Yalnız III D) II ve IV E) III ve IV C) Yalnız IV

30. Her insan, yaşamının ilk adımlarında büyük düşler ku- rar. Şiir yazıyorsa yarının büyük şairidir. Teknik bilgilerle ilgileniyorsa yarının büyük mühendisi ya da doktoru, hu- kukçusu... Siz lisenin son sınıfına kadar ayakta zar zor tutarsınız bu umutları. Yüksek öğrenime geldiğinizde umutlarınız ezilir, azalır, yitirilir. İtile kakila ya o kapının ötesine geçersiniz; kendinizi hiç aklınıza gelmemiş bir öğ- renim, meslek karşısında bulursunuz ya da o kapılardan ters yüz edilirsiniz. Bir de bakarsınız ki öğrenim, evlilik, askerlik hepsi kapınıza dayanmış. İşte o an, hayatın acı gerçekleri bir tokat gibi patlar yüzünüzde. Bu parçadaki konuşmacı liseli öğrencilere söyledikle- riyle aşağıdakilerden hangisini amaçlamıştır? A) Karşılaşacakları sorunlar üzerinde düşündürmeyi B) Sorunlarla nasıl baş edeceklerini öğretmeyi e) insanı karamsarlığa sürükleyecek durumları anlatmayı D) Yaşamı bir bütünlük içinde gösterebilmeyi E) Anlattıklarını yaşamış biri olarak tecrübelerini paylaş- mayı 32. 10

27. Ağaçlar hep en etkileyici vaizler olmuştur benim için. Ormanlar ve korularda aileler ve halklar hâlinde yaşayan ağaçlara hayranım Tek başına duran ağaçlara daha da hayra- nım, yalnız insanlar gibidir onlar. Şu ya da bu yetersizlikten ötürü kendi kabuğuna ce- kilmiş münzeviler gibi değil, yalnızlığı seçmiş büyük insanlar gibi, Beethoven ve Nietzsche gibidirler. Tepelerinde uğuldar dünya, kökleri sonsuzluğa uzanır ama sonsuzlukta kaybolup gitmezler. Onlara özgüdür var güçleriyle tek bir şey için büyüyüp serpilmek. Varlıklarını or- taya koymak için çabalarlar. Hiçbir şey daha mükemmel değildir güzel ve güçlü bir ağaçtan. Bu parçanın bütününde yazar, ağaçlarla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisini vur- gulamaktadır? Bazı sanatçılara ve düşünürlere ilham kay- nağı oldukları B Var olma çabalarıyla etkileyici ve ilgi çekici oldukları Toplumlar tarafından örnek alınmaları ge- rektiği DY Üstün insanlara örnek olabilecek nitelikler taşıdıkları E) Kendi başlarına kusursuz birer sanat eseri oldukları 29. Bu ma on za la Bonus final dergisi ZL sa Z= lič B

TYT / TÜRKÇE 22. İnsan dilini aykırı kılan şey birbirimizle iletişim kurmamızı sağlaması değil, bunu sayısız şekilde yapabilmemizi sağ- lamasıdır. Hayvanlar birbiriyle iletişim kurar, bazen oldukça gelişkin biçimdedir bu: Balinaların şarkı söylermiş gibi ken- dine özgü sesler çıkarması, maymunların uluması, anıların vızıldaması, kuşların cıvıldaması gibi. Kertenkeleler başla- rini indirip kaldırarak iletişim kurar, mürekkep balıkları ise derilerinin rengi ile oynayarak. Bu parçanın anlatımında, 1. Sayıp dökmelerden yararlanılmıştır. II. Olay örgüsü oluşturulmuştur. III. Kişileştirmeye başvurulmuştur. \ IV. Örnekleme yapılmıştır. V. Dilin göndergesel işlevi kullanılmıştır. numaralanmış olanlardan hangileri yoktur? A) I ve V B) IV D) III V Bilge Gu E) NIve V

14. Kemal Tahir'in Osman Bey Dönemi'ni ele aldığı Devlet Ana, Osmanlının kuruluş aşamasını; Bir Mülkiyet Kalesi ise, Sultan Abdülhamit yıllarını ve çöküş dev- rini anlatır. Aynı yazar, Ankara Savaşı sonrasında Fetret Devri'ni yasayan Osmanlı ülkesindeki bunalı- mı, şehzadeler arasındaki taht kavgalarını da yarım kalan Topal Kasırga adlı romanında ele alır. Onun Türk tarihini dönem dönem yorumladığı romanları, işlediği tarihi ve sosyal olaylar sebebiyle adeta bir soyağacı gibidir. Yorgun Savaşçı, Kurt Kanunu, Yol Ayrımı romanları da yazarın kahramanları vasıtasıyla Osmanlı Devleti'ne ait fikirlerini yansıtan romanlarıdır. Bu parçadan hareketle Kemal Tahir'le ilgili olarak, 1. Tarihi olayları eserlerinde işlemiştir. II. Birden fazla romanı vardır. III. Eserlerinde roman akışı içinde bilgiler vermiş- + tir. IV. Bazı eserleri tamamlanmamıştır. V. Tarihi bilgileri gerçekçi bir şekilde aktarmıştır. belirlemelerinden hangileri yanlıştır? Bytvell -Attve L (D) ffl'ye IV p Cve V Eye V

SORU TİPİ - 2 1. Edebiyatta "yaratıcı çeviri", erişile- meyecek kadar uzak bir ülkü değildir ama çok çalışmadan da başarı elde etmek mümkün olmaz. II. Çeviri yöntemi; beğeniye, kulak ve duyarlık inceliğine, dil titizliğine, çevirmenin kişisel imgelemine daya- nan öznel bir yaratma yoludur. III. Çeviri, yaratıcılıktır; "bire bir çeviri" eksik ve belki de yanlış bir çeviri yöntemidir. IV. Çeviride her zaman çevirmenin beğenisi, zevki esas alınmalıdır; met- nin bağlamından uzaklaşırsa başarı- sızlık kaçınılmazdır. V. Çok çalışarak nitelikli çeviriler yapı- labilir ama bu tip başarılar çeviriler "bire bir çeviri" değildir, çevirmenin de kendisinden bir şeyler kattığı çevi- ridir. Yukarıdaki cümlelerden hangileri anlamca birbirine en yakındır? A) I ve V B) II ve V D) I ve III C) I ve II E) III ve IV

35. Öz güven eksikliği değiştirilebilir bir durumdur. Öz güven kazanmak ve öz güveni artırmak için insan öncelikle kendi hakkında olumlu düşünme alıştırmalarıyla işe başlamalıdır. Sonrasında ise başarısızlıktan korkmamavi, "Hayır demeyi, genelleme yaparak sürekli olumsuzluğa odaklanmaktan vazgeçmeyi öğrenmek gerekir. Bu sözleri söyleyen kişinin öz güven eksikliğinden şikâyet eden birine verdiği, Kim Kimse her alanda hemen yüksek bir performans sergileyemez. Birçok hedefe düşe kalka, deneyip yanılarak ulaşılır. II. Sizin için makul olmayan, size keyif vermeyen önerileri ve talepleri kabul etmek zorunda değilsiniz. Bir durumu onaylarken ya da reddederken bunu isteyip istemediğinize kendiniz karar verin. III. Çevrenizdeki herkesin sevgisini ve takdirini kazanmaya çalışın. Başkaları tarafından onaylanmak size kendinizi iyi hissettirecektir. tavsiyelerinden hangileri parçada söylenenlerle ilişkilendirilemez? B) Yalnız III A) Yalnız II D) ve III C) I ve II E ve III

61 11. E uno mipibridab alveomüt ab sin 68 1. Mezar taşlarının ait olduğu mezarlar ise üç farklı şekilde yapılmış. II. Şahideli mezarlar ise baş veya ayak kısımlarında birden yer alan bir çıkıntıyla diğer mezarlardan ayrılıyor. III. Bunun yanı sıra ayetlerin de yer aldığı mezar taşlarında Selçukluların kendilerine has bir üslup geliştirdikleri hat sanatından örnekler de görmek mümkün. sen IV. Taşın binbir emekle işlendiği Ahlat mezar taşlarında tercih edilen süsleme unsurları genellikle bitkisel ve geometrik motifler olmuş. nale may algst V. Çatma lahit mezarlar iki uzun tahtanın üst üste yerleştirilmesiyle meydana gelirken prizmatik sanduka mezarlar ters tekne görünümü arz ediyor. Numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında, hangisi baştan dördüncü olur? A) I B) II Doğru C) III D) IV YanlışX E) V

1. Motel Günlüklerinin esprisi hatırlamada, kurgulama- da, gerçeği edebi anlamda eğip bükmede ye zihni zor- layan sorularda gizli. Bu cümledeki altı çizili sözle aşağıdakilerden han- gisi ilişkilendirilemez? A) Yorumlama B) Duşsel anlatım C) Gerçeğe bağlılık Yazınsal dönüştürücülük E) Kurmacalık

1 7 4. Metodik şüpheyi kendi üzerinde deneyen Descartes, bildi- ği ve duyumsadığı her şeyden kuşku duyabileceğini ancak son noktada kuşkudan, kuşku duymakta olan kendinden ve tüm süreç boyunca gerçekleştirdiği düşünme eylemin- den asla kuşku duymayacağını belirtir. Bu durumu "Düşü- nüyorum, o hâlde varım." sözüyle ifade eder. Dolayısıyla insanın akıl yoluyla kesin bilgilere ulaşabileceğini ve bu bilgilere dayanarak yaşamı boyunca elde ettiği bilgilerin doğruluğunu ortaya koyabileceğini iddia eder. Bu parçadaki altı çizili ifadeyle I. metodik şüpheyi kendi üzerinde denememeyi, II. düşünme eyleminden hiç şüphelenmeyeceğini III. herkesten ve her şeyden kuşku duyacağını, durumlarından hangisi Descartes için yanlış olmaz? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III