Anlatım Biçimleri Soruları

İlk okuduğum kitap Orhan Veli'nin Şiirler'idir. Ortao- kul birinci sınıfta şiire olan meylimi fark eden edebi- yat hocamız (ismi halen aklımda) beni sürekli tah- taya kaldırıp Orhan Veli şiirleri okuturdu. Sonra bir gün babamdan şairin kitabını almasını istedim. Fa- kat babam kitaptaki kağıtların birçoğunun iki dize- ye ayrıldığını görünce bu harcamayı gereksiz bul- du. Aslında bu tutumluluğu bana bambaşka kapıla- srın açılmasını sağladı. Giresun'daki Çocuk Kütüp- Shilphanesi başka kitapları keşfetmemi sağladı böylece. nin (Burası eski bir Ortodoks kilisesinden kütüphane- Dye çevrilmiştir ve garip bir havası vardır. Kütüpha- neden çok mabede yakın olduğu için insanda oku- rundukları karşısında şaşkınlık hissi uyandırır.) Gün- sms lerimi ve saatlerimi o kütüphanedeki kitaplar ara- whsında geçirirdim. Orhan Veli haricinde Jules Ver- am ne hayranıydım. O kütüphanede hangi kitabını bul- -munduysam okudum. Bir de Beyaz Balina, Moby Dick. Daha o yaşımda -herhalde ortaokul 2 olmalı- kitap beni acayip etkilemişti. 8. Bu parçada sözü edilen kişi ile ilgili olarak aşa- ğıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A) Hem yerli hem de yabancı sanatçıların etkisinde kalmıştır. B) Çocukluğunda şiire olan merakını edebiyat ho- cası keşfetmiştir. C) Babası tutumlu ve kitap almayı sevmeyen biridir. D) Kütüphane sayesinde başka sanatçılar ve eser- merlerini tanıma imkanı bulmuştur. E) Küçük yaşta olmasına rağmen etkilendiği kitap- lar hafızasında yer edinmiştir.

J S1 Ses, diğerlerinden ayrı bir yerde, ateşin köşesin- de oturan, gölgelere gizlenmiş bir adamdan geldi. Gökyüzü hâlâ parlak güneş ışığı ile dolu olmasına rağmen gölgeler kalın bir yağ tabakası gibi adamın ve adamla ateş arasında hiçbir şey bulunmamasına etrafını sarmıştı. Ateş çıtırdadı ve dans etti, canlı ve ılıkça, gökyüzüyle karıştı fakat titrek ışığı adama yaklaşamadı. Adamın kafasının etrafındaki gölge daha da yoğundu. Rahiplerin giydiklerine benzer bir kukuleta görür gibi oldum ama arkasındaki gölgeler çok derin olduğundan bu uğraşım gece yarısı bir ku- yunun içine bakmaya benziyordu. Bu parçanın anlatımında, aşağıdakilerden han- gisi yoktur? Kişileştirme B) Benzetme Oyküleme D)animlama Ben Bay EBetimleme 11. Çevi 52 10. Bir kitapta ne aranız ki? Macera, akıcılık, canlı ka- rakterler, hayal gücümüzün sınırlarını zorlayan mekânlar, çoğu bildiğimiz ama yazarın yeteneği sa- yesinde okumaktan kaçınmadığımız daha bir sürü şey. Ben de "Rüzgârın Adı'na böyle başlamıştım. Ama daha ikinci sayfasında farklı, beklenmedik şey- ler olmaya basladı Kahramanlar parıldayan kılıçla- vilor dil k r

S3 11. Çevirirken konuya hâkim olmak benim için önem- li. Bu yüzden tercümeye başlamadan önce orijinal kitabı baştan sona okurum. Okurken kafamda nasıl evireceğime dair bir fikir oluşur. Bitirdikten sonra cümle çevirisine başlarım. Tüm kitabı çevir- dikten sonra ise bu kez çeviriyi baştan sona okuyup kontrol eder ve yayınevine gönderirim. Yaptığım iş konusunda mükemmelliyetçiyim, gönderdiğim çevi- ride hiç hata olmaması için gayret ederim. B Bu parçada anlatılanlar, aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık olarak söylenmiş olabilir? AÇevirideki hatalar okuyucuyu olumsuz etkiler mi? B Bir çeviriniz hangi aşamalardan geçerek hayat buluyor? CY Birkaç dil bilmek çeviriyi nasıl etkiler? Roman çevirilerinde, daha önceki çevirilerinizin etkisi oldu mu? Kitap çevirilerine yayınevlerinin günümüzdeki bakışı nasıldır?

3 lunan ve dir. Bu ortaklık , onlar n Bre Özel olan dirir. klan sle ak ar a Fulleten P Olumsuz Sor Seydi Ali Reis'in donanmayla Hindistan'a gidişini, ora- dan kara yoluyla ülkesine dönüşünü anlattığı yapıtı Miratü'l-Memalik'tir. Kanuni Sultan Süleyman tarafın- dan Süveyş kaptanlığına getirilen Seydi Ali Reis, Misir Kaptanı Piri Reis'in Basra'da bırakmak zorunda kaldı- gi donanmayı Mısır'a getirmekle görevlendirildi. Basra limanından 15 kadırgayla yola çıktıktan sonra Porte- kizlilerle yaptığı deniz savaşları, geçirdiği fırtınalar yü- zünden sayısı 6'ya inen gemilerini bedeli karşılığında Bati Hindistan'daki Suret emirliğine bırakarak karadan Istanbul'a döndü. Bu yolculuğun ayrıntılarını, savaşla- n, fırtınaları, doğayı, tanıştığı hükümdarları ve birçok şeyi konu edindiği yapıtında Kâtibi mahlasıyla şiirle- rine de yer verdi. Yazara ait el yazmasi Torino Ulusal kitaplığındadır. Seydi Ali Reis, coğrafyacı ve matema- tik bilgini olması dolayısıyla eserinde bu noktada da önemli bilgilere yer verir. Eser, Almancaya, Rusça'ya, Fransızcaya, İngilizceye çevrilmiştir. 10 bölümlük ese- rin içeriğinde yön bulma, yıldızların yüksekliği, zaman hesabı gibi önemli bilgiler de yer almaktadır. Bu parçada Seydi Ali Reis ile ilgili olarak aşağıda- kilerden hangisine değinilmemiştir? A) Kâtibi manlasıyla yazdığı şiirlerinden oluşan el yaz- masının Torino Ulusal kitaplığında olduğuna B) Seydi Ali Reis'in yarım kalan bir işi tamamlamakla görevlendirildiğine CEserin içeriğinin yazarının yaşantılarının bir özeti gibi olduğuna D) Seydi Ali Reis'in eserinde birçok bilimle ilgili bilgi aktardığına Miratü'l-Memalik" adlı eserin bir gezi yazısı özelliği de gösterdiğine

TEST 5 Falleter Olum Eski Türk edebiyatındaki antoloji niteliğindeki yapıtlar- dan divan edebiyatı çerçevesinde kalanlar mecmua, halk şiirlerini derleyenler cönk adını taşıyordu. Tanzi- mat'tan sonra bu anlamda müntehabat, numuneler; Cumhuriyet Dönemi'nde deste, seçki gibi karşılıklar kullanıldı. Çeşitli yazarlardan, çeşitli konularda der- lenmiş metinler bu adlarla adlandırılırken bir yazarın yapıtlarından seçmelere antoloji adının verildiği de gö- rülür. Türk edebiyatında bilinen en eski antoloji 13-14. yüzyıllarda yazılmış olan Mecmuat'ün-Nezair'dir. An- tolojiler, genellikle yazarlarının görüşlerini içeren öz- nel özellikler taşırlar. Antoloji yazarları nesnel bir tavır takındıkları zaman eserlerin kendi eserleri olmadığını düşünürler. Antoloji yazarları bu bakımdan bir antoloji yazacakları zaman öncelikle kendi düşüncelerini ciddi anlamda denetlerler. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi çı- karılamaz? A) Antolojinin dönemlere göre farklı adlandırılması iki farklı tanımı da beraberinde getirmiştir. Bir yazarın antolojisini yapabilmek için mutlaka bi den fazla eser vermiş olması gerekir. C120010 yıllarda Türk edebiyatına ait bir antolojinin varliği bilinmemektedi D) Antoloji yazmak, öznel yargıların sağlam bir sorgu- sunun yapılmasını gerektiri E) Nesnel görüşler, antolojinin yazan kişinin ürünü olup olmadığını düşündürür. pelikankitabevi.com.tr

1. TEST 9 Şair olmak isteyen biri ne yapmalı? Bir defa, kendinden önce- kilerden haberdar olmalı, onların birikiminden yararlanmalıdır. Ancak bu yararlanma düz bir mantıkla onun süreği, devamı ol- mak değil; kendinin süreği olmaktır. Sonuç olarak şairler gele- neğin bıraktığı noktadan başlamalı; bıraktığı noktadan bayrağı alıp daha ileriye, yeniye taşımalıdır. Bu parçadaki altı çizili sözle aşağıdaki kavramlardan han- gisi ilişkilendirilebilir? A) Duruluk B) Özgünlük ANLATIM TEKNİKLI D) Sürükleyicilik C) Yoğunluk E) Doğallık

boşuna sığınmamış demek: Kimi çok iyi, kimi de kötü.) E) Roman kişileri paylaşımcılık, dayanışma, birbirine yaşama sevinci aşılama anlamında örnek davranışlar ortaya koyarlar. (Ama çocuklar? Onlar kötü değildi. İyilik ve kötülük dünyasını büyükler atıyordu çocukların içine. Hayvanlarda ise iyilik ve kötülük yoktu, doğallık vardı yalnızca. İyilik de kötülük de insanların geliştirdiği şeylerdi.) 24. Öyküye seçeceğim karakterlerin halkın içinden, olmasına elimden geldiğince özen gösteriyorum. Bu cümlede boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilemez? A her yerde görülebilecek kişiler B) sıradan insanlar Cherkesçe bilinen karakterler D) sivrilen insanlar çoğunluğu oluşturan kişiler

9. Benim edebiyata yönelmemin sorumlusu, bende o yeteneği gö- ren ilkokul öğretmenim olmuştur. O yeteneğin peşinden gide- rek harcanmış bir ömrün sonlarına doğru rastgele bir noktasın- da durup baktığımda söylenecek çok fazla söz olmadığını görü- yorum. Altı tane öykü kitabım var; yedincinin hazırlığı içindeyim. İki tane romanım var; üçüncüyü yazmayı şimdilik düşünmüyo- rum. Deneme, inceleme, eleştiri kitaplarım var. Bunları bana yazdıran Türkçeye karşı duyduğum sorumluluk duygum var. Bu duyguyla yazılacak, Türkçeye hizmeti önceleyen daha pek çok kitap tasarım var. Bu parçanın yazarıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- lenemez? A) Küçük yaşlarda yazarlık yeteneğinin farkına varıldığı B) Farklı türlerde edebî metinler ürettiği C) Öykü yazmayı roman yazmaya tercih ettiği D) Yazarlığı ömrünün sonuna kadar tutkuyla sürdürdüğü E) Türkçe sevdasının, yeni yapıtlar üretme yolunda onu moti- ve ettiği

za- da- ler Iş- ez n- 51- 3. 1. Kendini geliştirebilen bir yapay zekânın bilince ulaşma- si ve görece daha sınırlı ve kırılgan bir yapıda olan in- sanoğlunun emirlerine uymaması, günümüzde en çok dile getirilen teorilerden. Geçtiğimiz yıllarda hayatını kaybeden İngiliz bilim insanı Stephen Hawking de ya- pay zekânın çok geliştiğini ve bunun faydalı olduğunu söylemiş ancak yapay zekânın insanoğlunun zekâsını geçebilecek bir düzeye gelmesinin felaket ile sonuçla- nabileceği uyarısında bulunmuştu. II. Burada göz ardı edilen bir şey var: Kendi kendine öğ- renebilen yapay zekâ, aslında sadece bir yazılım. Ya- pay zekâ algoritmalar tarafından tanımlanan çok özel kısıtlamalar altında çalışıyor. Başka bir deyişle yapay zekâ tüm yazılımlar gibi, insanlar tarafından hangi amaç için programlanırsa onu yapmak üzere çalışan kodlar bütünüdür. Yukarıda verilen ikinci parçayla ilgili olarak aşağıdakiler- den hangisi söylenebilir? A) 1. parçada görüşüne başvurulan bilim insanının, bazı gerçekleri göz ardı ettiği açıklanmaktadır. B I. parçada değinilen düşüncenin henüz bilimsel olarak kanıtlanmadığı gösterilmektedir. parçada ifade edilen düşünceye karşı çıkan bir görüş- ten söz edilmektedir. D) I. parçada anlatılan durumun sebep olduğu bir olum- suzluktan bahsedilmektedir. lintil

yı- ab- ur? la- esi ta- ma bir du- ve- 24. Başını kaldırıp etrafına bakındı. Kimseler durumun farkında değildi. Ceketin kenarını eliyle bastırarak yürüdü. Kalabalığın en ortasında, omzuna çarpan omuzlara aldırış etmeden ilerliyordu. Bir an önce bu dehşetli yükten kurtulup kaçmak istiyordu. Günler- dir rüyasını gördüğü o paraya kavuştuğu an... İşte o anı düşündü ve hızlandı adımları. Bu parçanın anlatımı için; I. Nesnel bir anlatım vardır. II. Tanık göstermeden faydalanılmıştır. III. Gözlemci bakış açısı kullanılmıştır. IV. Pekiştirmeli sözcük kullanılmıştır. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I D) II ve TV B) Yalnız III E) I, II ve IV C) I ve III foo /limityayinlari

22231314 6. kın değişmez bir niteliği mevcuttur. E) Ahlak sosyal bir öğrenme sürecidir, onun öğrenil- mesinde en aktif rolü önce aile üstlenir. Mesut olmuş görmek isterdim hepinizi Her bahar gününde, dertliyi, ümitsizi Terfi etmiş memur, sınıf geçmiş öğrenci Kadını, erkeği, yaşlısı, genci Bir bayram sevinciyle, kol kola sokaklarda Ziya Osman Saba'ya ait bu dizelerde asıl anlatıl- mak istenen aşağıdakilerden hangisidir? ald A) Sevginin sınırı, dünyanın sınırına eştir. B) Hayat, tüm canlılara adil davranmalıdır. C) Doğa tutkunları, yaşama dört elle sarılır. D) Yaşamı anlamlı kılan, kaynaşmış bir toplumdur. E) Hayata sarılmak için bardağın dolu tarafını görmek gerekir. 2 8.

19. ve 20. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. İlk çağlarda bir kabilenin hayatını sürdürebilmesi yırtıcı hayvanlardan ve düşman kabilelerden korunabilmesine bağlıydı. Bu nedenle a dönemin en önemli, en değerli kişisi kabileyi koruyabilen fiziksel olarak güçlü ve cesur olan kişilerdi. Zaman geçtikçe ok ve yayın icat edilmesi, daha etkin bir korunma ve avlanma sağladı. Böylece okçuluk değer ve önem kazanmaya başlarken; kas gücüne dayanan avcıların ise borsa değeri düşmeye başladı. Zaman ilerledikçe güvenliği sağlamanın en etkin yollarının öğrenildiğini, dolayısıyla koruma ve avlanma işinin daha da kolaylaştığını ve sistemin oturduğunu bir an için düşünelim. Böylece artık güvenliğe harcanan onca vakit ve enerji artık boşa çıkar. Bu sayede toplumda pek iş gücüne katılmayan ve biraz garip dedikleri sanatkarlar ise bu yeni dönemde o toplumun en değerlileri olmaya başlayabilirler. Çünkü 19. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? A) İlkel toplumlarda sanatın gelişmesiyle birlikte öncelik- ler de değişmiştir. B) Fiziksel aktivitelerin yoğun olduğu dönemlerde insan- ar arasındaki bağlar daha güçlüdür. C) Insanoğlu kendini güvende hissettiği anlarda doğru kararlar alabilmektedir. D) Tarihte birçok medeniyet büyük çabaların sonunda ve iş birliği içinde kurulmuştur. E) Insanların sanatla ilgilenmeye başlaması birtakım aşamalardan sonra mümkün olmuştur. 20. Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre aşağı- dakilerden hangisi getirilmelidir? Aancak hayatta kalma işini hallettiğimizde, hayatı yaşa- ma işi başlayabilir B) sanat belli bir birikimin üstüne inşa edilen bir etkinlik alanıdır metin yayınları Ginsanın öncellikleri ancak sanat tarafından gün yüzü- ne çıkabilir sanatla insan arasındaki derin bağlantı çok eskilere dayanır E) hayatın zorluklarıyla baş etmeden toplumsallik olgusu gelişemez A K k 21. 9

17. İnsanın bilinci, sorgulayıcı ve eleştiren bir yapıya sahiptir. İnsan başkalarının mantığını kabullenip kendi fikrini de- ğiştirmek istemez. Aksine ikna olmamak için bütün gücüy- le direnir. Çelişkili gibi görünse de bir insanın görüşünü mantıkla değiştirmeye çalışmak, o görüşün söz konusu insanda daha da sağlamlaşmasına yol açar. Bilinç dışı ise akıl yürütmez ve hayal gerçek ayrımı yapmadan her şeyi gerçek gibi algılar. Bu sebeple - Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre aşağı- dakilerden hangisi getirilmelidir? A) insanın bilinç dışına ulaşan bilgiler hayat boyu onu et- kileyen, davranışlarına yön veren esaslar hâline gelir B bilinç dışı elde edilen bilgilerin çoğu zamanla yerini X yeni yaşantılar sonunda elde edilen bilgilere bırakır insan bilincini ayrıntılı bir şekilde inceleyen bilim in- sanları çevre-insan ilişkisini araştırma konusu yapar Dy mantığımıza uymayan durum ve olayların aslında bilinç dışı gerçekleştiğini geç de olsa anlarız metin y E) insanları bir konuda ikna etmeye çalışmak bilinç dışı V eylemler gibi boşuna bir çaba barındırır

6. 1. Buna, şimdiden geriye bakarak iyi ki olmamış bile diyebilirim. II. Çünkü hep kendi bildiğimiz gibi, kendi zevkimizin bizi yönlendirdiği şeylere eğildik. III. Ne o dönem ne daha sonra, okuma konusunda bi- zim bilinçli yol göstericimiz olmadı. IV. Liseye başladığımızda, okuma konusunda kendimi- ze göre bir birikimimiz olmuştu. V. Bu, daha önce kendiliğinden gelişen, sistematik ol- mayan bir okuma biçimiydi. Yukarıdaki cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında baştan üçüncü cümle han- gisi olur? A) I. B) II. CIIL D) IV. E) V.

TYT / Türkçe 16. Yazmayı çok seviyorum ama yazar olmak gibi bir iddiam yok. Kimsenin haberi olmasa da kendimce şiirler yazarım. Çocuk kitapları olsun yetişkinlere yönelik kitaplar olsun senaryolar olsun yazmayı seviyorum. Çünkü ben hikâye kurgulamayı seviyorum. Resim çizer gibi illüstrasyon yapar gibi hikâye oluşturmayı onunla uğraşmayı severim. Bu biraz da doğurganlık gibi bir şey... Bir gebelik süreci yaşayıp sancı çekip ardından doğum yapmak gibi bir şey... Bunu sadece sanatçılar yapabiliyor ve bence bu çok büyük bir lütuf. Bu sözleri söyleyen biri aşağıdakilerin hangisiyle nitelendirilebilir? A Yazdıklarının sanatsal yönünə beğenmeyen B) Yazarlığın doğuştan gelen bir özellik olduğunu düşü- hen Sanatın birçok türüyle yakından ilgilenen D) Yazmayı bir tutku olarak gören Yaşamın zenginliklerini eserlerine taşıyan edextérine

1.. (1) Pandorras Kanalı, 1914'te hizmete girdiğinde bir mucizeydi adeta ama artık bir darboğaz hâline gel- di. (II) Bazı gemiler kanaldan geçmek için günlerce beklemek zorunda kalabiliyor, yasal yük sınırınlaşan dev gemilerse buradan geçemiyor. (III) Bu sorunun çözümü için 2015 yılına kadar kanal girişlerine daha büyük bir üçüncü şerit eklenmesi planlanıyor. (IV) Genişletme projesinin 5,25 milyar dolara mal olacağı düşünülüyor. (V) Kanal, Atlas Okyanusu'yla Büyük Okyanus arasındaki en kısa yol olma özelliğini hâlâ koruyor. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.