Anlatım Biçimleri Soruları

Z. j 1. hal n 39 TYT/Türkçe 37. - 38. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. et-tr) o Bilindiği gibi yazınsal türlerin doğuşu, sınıflandırılması ve isimlendirilmesinde en çok biçim, muhteva, söyleyiş ve kapsam gibi faktörler rol oynamıştır. Eskiden beri yazınsal yapıtların şiir ve düzyazı olmak üzere iki temel biçim etrafında oluşturuldukları görülmektedir. Bu iki temel biçim de kendi içinde yine biçimden ve muhteva ortaklığından kaynaklanan alt türlere ayrılmaktadır. Söz gelimi şiir genel başlığı altında manzum ve mensur şiir, lirik, didaktik, epik, pastoral şiir, mesnevi, sone, koşma, gazel, triyole, mani, kaside gibi burada tamamını sıralayamayacağımız nice nice tür vardır. Düzyazıda da hikâye, roman, deneme, fıkra, makale, biyografi, otobiyografi, anı, gezi yazısı gibi türler mevcuttur. Ancak tarihsel süreç içerisinde yazınsal türlerin farklılıklar gösterdiği, kırılmalara uğradığı, biçim değiştirdiği, zaman zaman birbirine karışmaya başladığı görülmektedir. 37. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisinden yararlanılmamıştır? A) Karşılaştırmadan B) Sayıp dökmelerden C) Antılamadan D) Farklı yapıda cümlelerden E) Kalıplaşmış sözden 70% 4 (ambrine annotandby

TEST kendi ala hip olduk arida birine işti. Anc 10 bin saa yor. Araşt ak başat ççılar üz na varma rak büyü da ulaşt azeka hun işare karşılık or? usunda araştır mlidin YILDIZ SERİSİ/TYT PARAGRAF SORU BANKASI PARAGRAF aç yila Kent ve yapı, basit araçlar değildir. Toplumla birlikte de- ğişirler. Gökdeleni otomobil gibi ithal ederseniz kentin altyapısı ona uygun hızla gelişemez. Önüne gelen oto- mobil alırsa ona yetecek yol yapmaya toplumun parası yetmez. Ulaşım programını yapacak bireyler de yetiş- mez. Kaldı ki yeterince eğitim aldığını varsaydığımız ki- şiler bile toplumun yeni durumunu değerlendirecek ka- dar deneyimli de olmaz. O zaman kargaşa ortaya çıkar. Koşullar kargaşayı soğukkanlılıkla ele alacak kişileri yetiştirmeye uygun olmadığı için kargaşa süreklileşir. Bu, eski kenti çökertir. Yenisinin de sağlıklı büyümesini de engeller. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Bir toplumun kentsel gelişimi ve otomobile olan ger- çek ihtiyacı doğru orantılıdır. B) Yeni yapıların kontrolsüz çoğalması kentte karışık- lığa sebep olur. C) Hızlı büyüyen toplumlarda kenti organize edecek bilirkişilerin yetişmesi zorlaşır. D) Kentleşmenin yanlış uygulandığı bir kent üzerine yenisini inşa etmek yararlı değildir. E) Önemli olan, kentlerin altyapısını geliştirmek değil, yeni ve sağlıklı toplum oluşturmaya çalışmaktır. 10 Neyin, ne olduğunu bir gerekçe bulup açıklayamazsa- nız aydın kişi sayılmazsınız. Her olayın nedenini açık- layacaksınız, kıvrak zekâli aydın olmanın koşulu budur. Orneğin bakkal kazık attı, gerekçe "düzen sorunu"; orekce "stres"; adam hırsından 3. FEN BİLİMLERİ YAYINLARI

5. Roman, kahramanları aracılığıyla okurda hayatı yeni- den yorumlama isteği uyandırır. Roman çözüm öner- mez, soruları çoğaltır. Romanın ve romancının öldüğü- nün söylenmesine rağmen türün doğurgan bir biçimde varlığını sürdürmesinin nedeni, romanın insanı kendi hayatına götüren bir kılavuz olması ve bize estetik zevk verip eğlendirirken perspektifimizi genişletmesidir. Roman, insan ruhunda yapılan derin bir kazıdır; bize hayatın nasıl olmasını istediğimizi hissettirebilir ve onu değiştirebilme gücü verir. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisi yoktur? A) Tartışma B Tanımlama C) Karşılaştırma D) Benzetme E) Gerekçeli ifade ado f

5. Şiirde asıl sorun, düne kadar farklıydı. Bugün bir şiiri değerlendirirken artık dün önem verilen de- ğerlerden başka değerler aranmaktadır. Bu sözleri okuduğunda birçok şiir okuyucusunun hatta şairin dudak bükeceğini ya da yüksek sesle itiraz edece- ğini biliyor, dahası sözlerini duyuyor gibiyim. Bugün şiir, düne göre çok daha çeşitlenin dal budak verse de üzerinde durulan şey, imge açısından taşıdığı değerdir. Behçet Necatigil'in "Solgun Bir Gül Oluyor Dokununca" bu değerin yükseldiği şiirlerden biridir. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden han- gisine başvurulmamıştır? X ATKarşılaştırmaya C) Deyimlere V B) Tartışmaya D) Betimlemeye Örneklemeye 8. Sin- rak nat dah del SÖ bir 19 stü ya ğı ya B S A E C

MLE 1. (1) Yüksek bir düzlükte ve yer yer eğimli bir arazi üzerinde kurulan Gaziantep'in bütünüyle görülebil- diği tek nokta Gaziantep Kalesi. (II) O nokta, günü- müze dek dayanabilen kalelerin yurdumuzdaki en güzel örneklerinden biri. (III) Kentin ortasında ko- caman bir kaya üzerinde yükselir Gazantep Kale- si. (IV) Bu görkemli, dairesel kale, kesme kayadan oyulmuş ve Roma Dönemi'nde gözetleme kulesi olarak kullanılmış. (V) Surların üzerinde bulunan, her biri ayrı mimari üslupla yapılmış ve belli aralık- larla sıralanan kuleleri, günümüze dek gelebilmiş. Bir kalenin anlatıldığı bu parçadaki numaralan- mış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenler- den hangisi yanlıştır? AI. cümlede, şehri bütünüyle gören bir yerde bu- lunduğu söyleniyor. X B). cümlede, benzersiz bir güzellikte olduğu dile getiriliyor. C) III. cümlede, bulunduğu yerin zemin özelliği açıklanıyor. D) IV. cümlede, bir dönem gördüğü işlevinden söz ediliyor. E) V. cümlede, bölümlerinden birinin mimari özel-

B B B TÜRKÇE TESTI 26, I Sakura diye bilinen kiraz ağaçlarının çiçek açma zamanı, Japonya'nın en ünlo doge han kası. Bu olay, sıcak havaların yaklaştığini sim geliyor. Güzelliğin, canliliğin ve yenilenmenin simgesi olan kiraz çiçeği, geleneksel Japon sanatında ve müziğinde yüzyıllardır öne çika riliyor. Her ilkbaharda kısa bir süreligine Tok yoda'ki birçok park, bahçe, tapınak ve mabet pembenin muhteşem tonlarına boyanıyor. II. Tokyo'da sakura zamanı genellikle martin son haftası veya nisanın ilk haftasına denk geliyor. Bu, hava sıcaklığı bakımından da Tokyo'yu gezmek için ideal zaman. Çiçekler açtığında şehir sakinieri ve turistler zamanlarını "hana- mi", yani "çiçeklere bakma" aktivitesiyle geçi riyor. Insanlar, kışın uyuşukluğunu üzerinden atıp dışarıda yürüyüş yapmaya veya çiçek açan kiraz ağaçlarının altında piknik yapmaya teşvik ediliyor. Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A Tokyo'da sakura zamanında neler yapıldığını anlatmaktadırlar. amonghynes Geçmişte ve günümüzde Xiraz çiçeğine verilen önemi karşılaştırmaktadılar. Japonya'da sakura zamanında insanların yap- tiklan faaliyetleri aktarmaktadırlar. DY Sakura mevsiminin güzelliklerinden ve Japon- ya'da nasıl geçirildiğinden söz etmektedirler. E) Kiraz çiçeğinin Japon kültüründeki yerinden ve öneminden bahsetmektedirler. RO MS

3. Azamet ve sükûn ifade eden sade hatları ve kıvrımlarıyla Süleymaniye, tabiatın kendisinin yaratmış olduğu bir eser gibidir. m-iqtion Bu cümlede "Süleymaniye"nin hangi yönü vurgulanmak istenmiştir? A) İnsanları etkileme gücü B) Mimari teknik özellikleri C) Doğa ile uyumu D) Sanatsal özgünlüğü E) Göz alıcı tasarımı 5

16. Stephen King, popüler romanı sanata dönüştüre- cek kertede usta yazarlardan, bir de Yazma Sanatı adlı bir kitap yazmış. Öteden beri anlattıklarımın önemli bir bölümünü gördüğüm için de, elimin al- tindan ayırmıyorum Yazma Sanatı'nı. Epeyce sık kar- şılaştığımız yanlışları örneklerle, apaçık bir dille an- latıyor Stephen King. Doğrusu, öncelikle okumayı düşüneceğim yazarlardan değil. Yazınsal bir metnin incelikleri konusundaki düşüncelerimiz büyük ölçü- de çakışıyor. Bu parçanın sonuna, düşüncenin akışına göre, aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? En azından bu yanlışları düzeltmeye başlamak benim için yazınsallığa adım olacak B Çünkü, ikimiz de biliyoruz ki yazınsal yazıya gi- den yol önce doğru cümle kurmaktan başlar C) En azından temel noktalarda aynı izi sürüyoruz Ondan da önce, hem doğru hem de kendimize al sözcükleri kullanıyoruz Elbette bir yazarın sözcük dağarcığının zengin olması gerekli 18. K E ċ H 2 YINLARI

8. • Biyografi • Ani • Günce Bu yazı türlerinin ortak özellikleri; 1. Kişisel hayatı konu almaları II. Kronolojik olmaları III. Geçmişten söz etmeleri NV. Kurmaca olmaları olarak sayılabilir. Yukarıdaki cümle, numaralanmış ifadelerin hangi- Meriyle tamamlanabilir? A) I ve D) II ve III B) I ve III E) III ve IV C) I ve IV

7. -- yazıları da ---- gibi tarihe, sosyolojiye yardımcı kay- naklardandır. Ancak bu yazılardan faydalanan bir tarih- çinin, sosyoloğun, bunlarda kişisel yargıların bulundu- ğunu göz ardı etmemesi gerekir. Bu yazılar sayesinde bazen, tanınmış biriyle ilgili, hiçbir ansiklopedide ulaşa- mayacağımız ayrıntılara ulaşırız. Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilenler sırasıyla getirilmelidir? A) Eleştiri denemeler B) Hatıra - gezi yazıları C) Gezi - fıkralar D) Günce - eleştiriler E) Otobiyografi - sohbetler

mat alk er, en da ZI 2.1 9. Roman ve hikâyeler; 1. Bir anlatıcının olması ve olayların onun bakışı ile anlatılması II. Klasik biçimlerinde serim-düğüm-çözüm planının uygulanması H. Türk edebiyatında ilk örneklerinin Tanzimat Döne- mi'nde yazılması IV. Konunun; genişletilerek, ayrıntıya inilerek ve farklı karakterlerle zenginleştirilerek ele alınması V. Dönemin zihniyetini yansıtmamaları bakımlarından birbirine benzer. Yukarıdaki cümle, numaralanmış yargıların hangi. leriyle tamamlanamaz? A) I ve II D) III ve V B) I ve IV E) IV ve V C) II ve V

1. OTURUM 22. - 23. soruları aşağıdaki parçaya göre cevap- layınız. Yıllardır gündemde olan bir yanlış: Dili arındır- ma. Balta girmemiş Amazon'da yaşayan yerliler dışında arı bir dil var mı? Elbette yok. Hem dilde israr edilirse sonuçta Esperanto gibi yapay bir dile sahip olunabilir. Burada dilimize bütün ya- bancı sözcükleri katalım, demiyorum. Dilimize girmiş, kültürümüze mal olmuş, deyim ve atasöz- leriyle iyice Türkçeleşmiş sözcüleri arı dil uğru- na harcamayalım, diyorum. Dil, arınmayı doğal seyirde kendi yapar. Siz "akıl" sözcüğü yerine "us"u getirirseniz "akıl"la yapılmış yüzlerce de- yimi, atasözünü çöpe atmakla kalmaz, halkın bilgi ve kültürünü de yok etmiş olursunuz. Ni- tekim şimdiye kadar bu arınma uğruna epeyce şey feda ettik. Sözgelimi "hayat" kelimesinin ne suçu vardı? Türkçe ses uyumuna uygun, bütün halkın yüzlerce yıldır milyonlarca kere söylediği kelime. Kullandıkça anlamı zenginleşmiş, bir yı- ğın deyime girmiş. Bunların yerine koyduğumuz kelimelerin ne kadarı o çağrışım zenginliğini ka- zanabilir? Ve ne kadar zamanda kazanabilir? 22. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıda ve- rilenlerden hangisi yanlıştır? Tartışmacı bir anlatımla BY Tasarı nitelikli cümleler kullanılmıştır. Örneklerden yararlanılmıştır. biçimlendirilmiştir. D) Kişisel kanılar öne çıkarılmıştır. E) Söyleşi havasında kaleme alınmıştır. TEAS PRESS Eğitim

dan beri yasa vil öncesinde ttirmeyi ba tüm olun liliği gelm bi kaplum. kesi ile kar z ve plansız alması kara ve yumurta in an az etkil artiklan Mahin ün bu emlan- malar n kaplum- adıklarini plumsuz aşağı- Iması SI AVRAM HARITASI METODU Akan Tacik ve Türkmenler tarafden yo n'nin Mezar Serit keritinin bourac zemin eski stadyumda 100 kadar ath oyuncunun un gi görüyor. Deshti Sadiyan mevkinde topra atmiyin gerçekleştirilen bouzkachi, gelenekse sporu olarak da bilinen bouzkachi, özellikle Orts mis bir man. Günümüzde Afganistan m Asya'da pek çok bölgede eskiden beri aynannyor, raminda, kurtuluş günlerinde ve nadiren cuma Afganistan'nin kuzey kesimlerinde Nevruz Bay- günleri oynanıyor. Tarihte, göçebe savascilannin oynadığı bouzkachi, geniş bir düzlükte t oyuncularına yerel dilde "chapandaz" adı verilir. halinde veya bireysel de oynanabiliyor. Bouzkachi Bu oyunda amaç oyuncunun, kafası kesilmiş ve iç organlan boşaltılarak dikilmiş bir oğlak veya buzağıyı, at üstünde taşıyarak belirli bir mesafeyi tamamlamasıdır. Bu oyun esnasında düzlüğün or- tasında bulunan bayrağın etrafında daha önceden belirlenen sayıda tur atılır ve hedeflenen noktaya buzağı bırakılarak sonuca gidilir. Gunu prur Bu parçaya göre "bouzkachi oyununu" tanıtan bir izleyicinin aşağıdakilerden hangisiyle ilgili bir bilgi vermesi beklenmez? (A) Kökeninin nereye dayandığı B) İsminin ne anlama geldiği C) Ne zaman ve nerede oynandığı D) Kazanmak için nelerin gerektiği E) Oyunculara ne isim verildiği S. Ma Fig sis etme But peany Paragrafın Şifresi"- Metot A 4. İlk hikâyeyi okumaya başlar başlamaz yazarın kendine has dünyasının labirentlerinde kaybolacağımı anlamıştım. Bilerek ve isteyerek olan bir kayboluştu bu. Sabırsızlanıyordum yeni âlemler keşfetmenin heyecanıyla. Yazar, daha ilk sayfada gözlerimi ipek bir eşarpla bağladı. Elimden tuttu ve "Kendini bana bırak, yolculuğun bundan sonrasında sadece hislerine kulak ver." dedi. Ona inandım ve itaat ettim. Kalbim hızla çarpıyor, avuçlarım terliyor, dizlerim titriyordu. Korkuyor muydum ne? Ama geri dönmeyi aklımdany bile geçirmedim. Ne olursa olsun yolun sonunu görmeliydim. Bundan sonrasında yazanın hayal âleminin araladığı kapılardan bedensiz bir varlık olarak usulca geçtim. Gördüklerim, duyduklarım karşısında ufkum genişledi, adını bilmediğim yeni hovallerimin nunda Magna Cart planine anlamak Bu çerçevede Kes oyunun yeni tarih hem Shakespear John dönemler kurduğunu anla bahsetmeyişini olmaktadır. Bu parçada okuyan bir k fikir sahibi A) Kral Joh B) Magna olduğu C) Kralla D) Pape E) Bas

epitel ize, daha + 21. (1) Polybius'un aktarımına göre, Bithynia Kralı Prusias ile Attalos arasında gerçekleşen bir savaşta Aigai ciddi bir şekilde tahrip edilmiştir. (II) Antik yazarlar, yerli halkın Aigai'ye gelişlerinin MÖ 1100 tarihlerinde başladığını ileri sürseler de kazı sonuçları şimdilik kentin kuruluşunun MÖ 7. yüzyılın ilk yarısından daha erkene gitmediğini barış antlaşması gereğince, tahrip ettiği kentlere 100 talent göstermektedir. (III) Prusias, savaş sonrasında yapılan ödemek zorunda bırakılmıştır. (IV) Kent bu antlaşmadan itibaren, muhtemelen Pergamon Krallığı'nın da desteğiyle, bölgede ekonomik bir çekim merkezi olmuştur. (V) Böylece Hellenistik Dönem boyunca ekonomik açıdan güçlü bir kent hâlini almıştır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır? A) III f B) II C) I D) V bios intiasi vizijos Apar miaci E) IV 22. Hayvanlar âleminin sevimli kendi araln tiseur emalibartara she aimnolenmijn bishanog u TYTI 23.1

1 var 9. TWENT I. İnsanoğlu var oluşundan günümüze kadar gelen süreçte ebeveynleriyle (anne-baba) ortak özellikleri olduğunu gözlemlemiştir. II. Sizin de çevrenizde birileri mutlaka "Saçların aynı babana benziyor. Gözlerin halana benziyor. Yüzünün hatları tıpkı dayın." demiştir. Yukarıda verilen II numaralı cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? ALL cümlede anlatılanların bilimsel olarak kanıtlandığını belirtmektedir. B) cümlede dile getirilen düşüncenin inandırıcılığını artırmaya çalışmaktadır. 1. cümlede iddia edilen düşüncenin herkesçe kabul edildiğini vurgulamaktadır. 1. cümlede sözü edilen durumun tutarsızlığına dikkat çekmektedir. 1. cümlede anlatılan durumun gerekçesini bir tanımla açıklamaya çalışmaktadır.yan nie nebaimi

28. Bu yazarın romanlarında Anadolu her boyutuyla yer alır. Doğal bir çevredeki samimi insan ilişkilerini sade bir anlatımla veren yazar kahramanların kıyafetleri, uğ- raşları ve konuşmalarıyla renkli bir Anadolu manzarası çizer. Zaten onun romanlarının kaynağı köyü, kasabası ve kenti ile Anadolu'daki güzelliklerle dolu yaşamdır. Yazar, zengin betimlemelerle tam anlamıyla bir tablo sunar bizlere. Bu parçada sözü edilen yazarın romanlarıyla ilgili olarak asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden han- gisidir? A) Yazarın duygusal yönünü ortaya koyduğu B) Anadolu'nun temel unsur olarak yer aldığı C) Farklı kişilikleri yansıttığı D) Anlatımdaki zenginliği E) Dostluğun ve içtenliğin önemsendiği