Anlatım Biçimleri Soruları

32. Şimdiye dek öztürkçeden yana yazarların çabalarında genellikle bir kavga tavrı vardı. Bu kavganın yeni sözcüklerin tutunmasında, dil devriminin birçok aşamayı geride bırakmasında büyük rolü olmuştur kuşkusuz. O tavır olmasaydı bugün gelinen yere kolaylıkla gelinemezdi. Ama işte, dil devrimi bir yerde kesin bir zafere ulaştı sayılır. Bu aşamada sorunları ele almak, yapılanlara eleştirel bir gözle yaklaşmak da zorunlu artık. Serin bir mantıkla irdelemeliyiz her şeyi, her yeni sözcüğün dil içindeki organik yerini aramalıyız. Ayrıca düzenli olarak bir dil günlüğü tutmalı. Böylece dil üstüne her gün düşünme, bilincimizi dil içinde sürekli olarak uyanık tutma olanağı bulabiliriz. Bu parçadan aşağıdakilerin hangisi çıkarılamaz? A) Kararlı bir tutum sergilenmesi öztürkçe söyleyişin yerleşmesini sağlamıştır. B) Öztürkçecilik adına yapılan çalışmalar birtakım olumsuzluklara neden olmuş olabilir. C) Aydınların genel tavrı dil devriminin sorgulanmasını zorlaştırmaktadır. D) Dil devrimi, büyük oranda başarıya ulaşmıştır. E) Dil alanında yapılan çalışmalar yaşamın içine yayılmalıdır. 33.

S 32. Bilinen bir gerçeklik romana konu olduğunda, ya- zar ona kendi durduğu tepeden bakar. Bu gerçek- lik, yazarın imgeleminde artık farklı bir gerçeklikte- dir. Romandaki gerçeklik hayatın gerçeği ile boyut- sal anlamda aynı düzlemde de olabilir, ikinci, üçün- cü bir boyutu da düzlemine alabilir. Romancı ken- di bütünlüğü içinde gerçekliği ele alır ve onu yeni- den kurgular. Bilinen bir gerçeklik çağrışımları ese- rin temelinde durur ama bunlar artık kurmacanın içindedir ve tanınmaz bir hâl almıştır. Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangi- si söylenemez? A) Olayları ele alışları bakımından romancı ile bi- lim adamlarının yöntemleri farklıdır. B) Hayatın gerçekliği, romancının imgelem dünya- sından geçerek bir dönüşüme uğrar. C) Hayatın gerçekliği, her ne kadar yeniden kurgu- lansa da gerçek yaşama aykırı düşmez. D) Hayatın gerçekliğinde hayatın kendisi ana iske- leti oluşturabilir. E) Hayatın gerçekliğini ele alan roman yazarı öznel bir tavır sergiler.

25. Bir matematik öğretmeni ve bir edebiyat öğretmeni, O dersi işleme süreçleri hakkında şunları söylemiştir: Matematik öğretmeni: S Bu söylenenlere göre, matematik ve edebiyat öğretmenlerinin ortak noktası aşağıdakilerden hangisidir? E R í S Ders sürecinde öğrencilerim sürekli soru sordular diyebilirim. Aklım kendi yazdığım problem sorula- rıyla dolu. Öğrencilerimin bir konu hakkında eksik- liğini hissettiğim anda sürekli oynadım, sürekli yeni i sorular ekledim aklıma. Şu an, ders bitmişken bile hâlâ eklenebilecekler var aklımda... Ders bitince boşluğa düştüm ama öğrencilerime daha iyi nasıl öğretebilirim diye düşünmekten vazgeçmedim. Edebiyat öğretmeni: Bugünlerde öğrencilerin derslerdeki dikkat dağınık- lığı üzerinde dönüp duruyorum. İki sevgilinin aşkını, birbirini tamamlayan iki gönlün birbirinde yitip gitme- lerini, birbiriyle fedakarlık yarışına girmelerini ifade edebilmek için aynı konunun çeşitlemelerini yapıyor, farklı anlatım yolları deniyorum. Bitirdiğimi düşündü- ğüm dersi, her bakışımda yeniden işleyesim geliyor. A) Kendilerini yetersiz görmeleri Biçinde yaşadıkları çevreden beslenmeleri C) Alanlarında en iyi olmaya çalışmaları D) Ders işleme süreçlerinin sonlanmaması E) Eserlerinin etkisinden uzun süre çıkamamaları

ştirme yollarını snik ve şekil it- amaklı misralar, yapısının yıkıl ne bakıldığında or hitapla karşı siz başarılı ami- rak Reis, Kemal es ve Kılıç Reis es, sadece Os- önemli bir yere manda denizcilik 1. D Çoktan Seçmeli Sorular Yeni Hayat romanındaki önemli motiflerden biri bir televizyon- dur. Yetmişli yıllardan itibaren yaşamımıza giren, hayatlarımızı altüst eden ve Batı'daki yaşamları her gece evimize taşıyan bu renkli cam, Batılılaşmaya susamış insanımıza yeni haya- tının nasıl olacağını gösteren bir kâhinin sihirli küresi gibidir. Ancak bu yeni hayatlar ne yazık ki mutluluk getirmez; aksine toplumsal belleğin zayıflamasına ve bunun sonucu olarak da karamsarlıkların ve hüzünlerin yaşanmasına yol açar. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisine baş- vurulmuştur? Anlatımda Düşünceyi Geliştirme Yolları / Anlatımın A) Tanımlama B) Benzetme C) Tanık gösterme D) Karşılaştırma E) Sayısal verilerden yararlanma 2. Evliya Çelebi, gezip gördüğü yerlerin coğrafyasından bahset- inmistir. Bir cümlede aynı anlamı karşılayacak şekilde sözcük sayısı, anlamı dağıtabilir. Bu sebeple israfı yapılmamalıdır. Bu cümleye göre eserin temel niteliği aşağ gisi olmalıdır? A) Akıcılık B) Özgünlük, D) Açıklık E) C 5. Kendi dönemini aşan ve insanlığı kandil g Emre'nin hayatı hakkında net bir bilgi yoll di araştırmalar, Milli Edebiyat ve Cumhu pılmıştır. Rıza Tevfik, bu anlamda ilk ör atmıştır. Fakat bilimsel nitelikli ilk ve hâl çalışma "Türk Edebiyatı'nda İlk Mutasa Köprülü tarafından yapılmıştır. Pek çok nimsediği görüşe göre Yunus, düzenli o

13. Oyun, iki palyaçoyla açılıyor, palyaçolar eğlen- dirme görevlerini başarıyla yerine getiriyorlar. (1) Oyunu izlerken ne hoş, leblebi şekeri gibi bir oyun izlenimine kapılmamak işten değil. (II) Bu şeker gibi oyunun leblebileri demirden sanki.. (III) Ne var ki daha satır aralarındaki sözler başka bir bilinç düzeyine göz kırpıyor. (IV) Bir sonraki oyunda ilk birkaç repliğin küfürlü içeriğine gülen- ler, bu küfürlerin neden, kimce ve kime edildiğini anladıklarında derin bir sessizliğe bürünüyor sa- lon. (V) Çürükse dişleriniz, işiniz zor ama gözü- nüz korkmasın yine de; bir tiyatrodasınız ve oyu- nun değişik göndermelerine gülerek eğlenmeye devam ediyorsunuz. Bu parçada anlam bütünlüğünü sağlamak için aşağıdaki değişikliklerden hangisi yapıl- malıdır? A) I. cümle, IV. cümleden sonra getirilmeli B) II. cümle, IV. cümleden sonra getirilmeli C) III. cümle, I. cümleden sonra getirilmeli D) IV. cümle, I. cümleden sonra getirilmeli E) III. cümle, V. cümleden sonra getirilmeli

tik ir V TYT/TÜR 7. 1. İnsanoğlu var oluşundan günümüze kadar gelen süreçte ebeveynleriyle (anne-baba) ortak özellikleri olduğunu gözlemlemiştir. II. Sizin de çevrenizde birileri mutlaka "Saçların aynı babana benziyor. Gözlerin halana benziyor. Yüzünün hatları tıpkı dayın." demiştir. Yukarıda verilen Il numaralı cümleyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) cümlede anlatılanların bilimsel olarak kanıtlandığını belirtmektedir. B. cümlede dile getirilen düşüncenin inandırıcılığını artırmaya çalışmaktadır. C) I. cümlede iddia edilen düşüncenin herkesçe kabul edildiğini vurgulamaktadır. BI. cümlede sözü edilen durumun tutarsızlığına dikkat çekmektedir. E) I. cümlede anlatılan durumun gerekçesini bir tanımla açıklamaya çalışmaktadır.

19. Sanata bir beğeni düzeyi yaratma, güzellikleri, yaşamanın kaçınılmaz ögesi sayma, yalnızca onunla yüz yüze olanların beğenisini etkilemez. (II) Kötüye alışmış kişiler, kötü ürünlerle karşılaşır; iyiye alışmış kişiler, sürekli olarak daha iyinin ardına düşerler. gerçek sanatçının yetişmesi de söz konusudur. (IV) Onu (III) Güzelliğin, değerlinin söz konusu olduğu yerde yaratanlar da yeni güzelliklere, sonsuz doğrulara yönelirler. (V) Örneğin Hugo'yu yaratmayanın Camus'yü, Cervantes'i yaratmayanın Unamuno'su, Marlovo'u yaratmayanın Shakespeare'i, Goethe'yi yaratmayanın Thomas Mann'ı olmaz. Bu parçada numaralanmış cümlelerin anlamlı bir bütün oluşturması için aşağıdakilerden hangilerinin birbiriyle yer değiştirmesi gerekir? A) I ve III D) II ve V B) II ve III c E) III ve IV C) II ve IV 2

29. Bizi biz yapan şey sanatımızdır. Günlük işlerimizde hep bir başkasını taklit ederiz ama sanat yaparken sadece kendimiz oluruz. Bu aynı zamanda yaratıcılık becerile- rimizi de körükler. Elinize bir enstrümanı aldığınızda ne yapabileceğinizin sınırı yoktur. Müzik bu anlamda zihni- mizi serbest kılar. Öğrenciler, ustaların eserlerini öğren- dikçe zaman içinde beyinlerinde bir bilgi hazinesi oluşur. Başlarda sadece taklit ederek müzik yapmaya çalışan öğrenciler bir süre sonra öğrendikleri bilgi parçalarını - biz birleştirerek kendi eserlerini oluştururlar. Sanat farkında olsak da olmasak da hayatımızı çok ciddi an- lamda etkiler. ---- V Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilemez? A) insanı özgürleştirir, B) alışkanlık hâline gelir, sınırları genişletir, D) özgünlük kazandırı Eynu hareketlendirir,

64. Ben denemelerimi şiir gibi yazarım. Sürekli sözcük- lerle, tümcelerle boğuşurum. Bir yerde yazının iplerini çekenin ben olmadığımı, buna sözcüklerin karar ver- diğini, buyruklar savurduğunu görürüm. Kimi zaman bir tümceye denememde yer vermek istediğim halde bunun üstesinden gelemem. Denemenin yapısı, de- nemedeki öteki tümcelerin sıralanışı buna engel olur. Uzun denemelerimi de parça parça yazar, onları son- radan birbirine eklerim. Ne var ki bu parçalar kafamda önceden belirlenmiştir. Yalnızca kurguya yani o büyük yapıya geçerken parçaların yerlerini değiştirdiğim ya da onları böldüğüm, kırptığım olur. Kurguyu bitirdikten sonra da denemeyi baştan başlayarak yeniden yaz- maya koyulurum. Bu sözler bütünüyle düşünüldüğünde aşağıdaki sorulardan hangisine yanıt olarak söylenmiş ola- bilir? A) Deneme türünü seçmenizin nedeni nedir? B) Denemelerinizde daha çok hangi konuları işler- siniz? C) Yazılarınızdaki değişiklikler konusunda başkala- rının görüşünü alır mısınız? D Yazılarınızı oluşturma sürecinizden söz eder mi- siniz? E) Denemelerinizin üzerinde çok zaman harcama- nız, size yetersiz olduğunuzu düşündürür mü?

dk. Kisaca dil, gerek atasözleri gerekse deyimler ve sözcük öbekleri bakımından günlük konuşmada, önceden yüklen- miş anlamların dışına taşamazlar. Bu olumsuzluk yazı dilini de etkileyip belirleyebilmektedir. Sonuçta ortak kullanım dönüş- insanı uzaklaştırmakta, yaşanan her şeyi türmektedir. Bu çıkmazda kalmak istemeyen şair elbette biçim ve ideoloji kınıcılığına başlayacaktır. Kültürel gücün maddi güce kurduğu köprüdür bu da. TAI Aşağıda verilenlerden hangisi bu parçadaki boşluğu anlam bakımından en uygun biçimde tamamlar? A eleştirel olmaktan - alışkanlıklara Bilinçli olmaktan - kendi adına C) sosyal olmaktan - kalıplara D sorgulamaktan - yok saymaya Emutlu olmaktan - sıradan görmeye

mlesi ayrı n herhan- Hakkında bulunabilir. m bütünlü- romanda, Glantılarla ina göre ni alma- a kadar =settire- an ho- topla- nin bir gönül - Üni- eri"nin e bazı Hetilir. ların 21. "Sahne bir mahkemedir." der Moliere. Nasıl ki mahkemeler toplumun adalet ihtiyacını karşıla- mak zorundaysa sahne de hakkı yenenin hak- kını teslim etmek, görmezden gelineni bağrında taşımak zorundadır. Ve yine nasıl ki mahkemeler bazen adalet dağıtmayı tercih etmeyebiliyorsa sahne de muhakemesinde vicdansız davranabi- lir. Tam da bu yüzden doğası gereği tiyatro "iyi" değildir ama iyi olması gerekir. Özgür değildir ama özgür olması gerekir. Kısacası tiyatro sana- ti, bir tutku olduğu kadar sorumlu davranmayı da gerektirir. Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdaki- lerden hangisidir? A) Tiyatronun gerçek işlevini yerine getirebilme- si bilinçli ve özel bir çabaya bağlıdır. B) Seyirciye olumlu ve doğru düşünceleri yan- sıtmayan tiyatrolar, kimse tarafından beğenil- mez. C) Bütün sanatlar gibi tiyatro da içinde geliştiği toplumun değer yargılarını yansıtır. D) Açık bir iletisi olmayan oyunları, tiyatro eseri olarak görmek yanlıştır. É) Özgürlüğün ve adalet duygusunun gelişme- diği bir ortamda gerçek tiyatro eserleri üretile- mez. 22. Anadolu kilimleri tabiata katılmis. A

16. Stephen King, popüler romanı sanata dönüştüre- cek kertede usta yazarlardan, bir de Yazma Sanatı adlı bir kitap yazmış. Oteden beri anlattıklarımın önemli bir bölümünü gördüğüm için de, elimin al- tindan ayırmıyorum Yazma Sanatı'nı. Epeyce sık kar- şılaştığımız yanlışları örneklerle, apaçık bir dille an- latıyor Stephen King. Doğrusu, öncelikle okumayı düşüneceğim yazarlardan değil. Yazınsal bir metnin incelikleri konusundaki düşüncelerimiz büyük ölçü- de çakışıyor.. ---- Bu parçanın sonuna, düşüncenin akışına göre, aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) En azından bu yanlışları düzeltmeye başlamak benim için yazınsallığa adım olacak 18. Kale Biz B) Çünkü, ikimiz de biliyoruz ki yazınsal yazıya gi- den yol önce doğru cümle kurmaktan başlar C) En azından temel noktalarda aynı izi sürüyoruz D Ondan da önce, hem doğru hem de kendimize ait sözcükleri kullanıyoruz E) Elbette bir yazarın sözcük dağarcığının zengin olması gerekli öze ka. ziy Zc Üs B a

Paragrafta Çoklu Sorular parçaya göre cevaplayınız. kaybettiği şey kendisi olma abilmesi için bir şeyler hayal memesi gerekir. Ne olup olma- Ogrenebiliriz. Ancak öyle bir den bağlamış ve esir almış. cin cesarete ve yüreklendi- miz bile basmakalıp. Radyo söylediği bir şey var: "Piyan- yaparsın, diye sorulduğun- riz, diyorlar. Halbuki birçok ten istese bir tanesini satar ayalimiz sandığımız şeyler wal kurmayı öğrenmesi, de- ekleşir. Ömeğin, hiç klasik bir klasik müzik kenseri yduğumuz şey, yeni dene- e ihtiyac duyduğumuz şey de ettiğimiz öğrenme, bize T. olma becerisi" ile ilgili emez? val kurmayı öğrenme- söylenebilir? VOF 213 gideceğim, dedi. misiniz? dedim. 7.-8. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayiniz Sınıfa girecek, sınıf defterine bakacak, öğrencilere sorula soracak, bilemezlerse yüzüm kızaracak, falan filan? Am hiçbirini yapmaya niyeti yok gibi. Cocukların civiltilan ara sında bir aşağı bir yukarı- okulun bahçesini arsinliyoru onlarca kez gidip geldik. Sonra? Ben karsıdaki su köy - Müfettiş Bey sınıfa girmeyecek misiniz. denetlemeyece Bak ne güzel! Çocukları toplamışsın, gülüp oynuyorlar Bu köyde onlardan farklı, örnek bir kişi olarak gözlerin önündesin. Boş oturmuyorsun ya. bir şeyler öğretiyorsun Hafta sonları göndere bayrak da çekiyorsun: bu yeter dedi. Yürüdük. Okuldan biraz uzaklaşınca: "Müfettiş Bey çantanızı ben alayım." dedim. O, yumuşak bakışlı, babacan tavırlı adam birden sertleşti: "Hayatın boyunca başkas nın çantasını taşıma!" diye gürledi. Görevimi sürdürdüğü yirmi beş yıl boyunca "Başkasının çantasını taşımadım Ne zaman, nerede başkasının çantasını taşıyan birini gö ama çanta taşımak için can atan nice dalkavuklar gördüm sem hep Müfettiş Haşim Bey'i anımsadım. O sihirli dö sözcükle ne büyük, ne sağlam bir hayat dersi vermiş bana 7. Bu parçadaki müfettiş; I. Minnetsiz, 11 Dalkavuk, Çıkaren, IV. Menfaatçi özelliklerinden hangileriyle nitelendirilebilir? A) Yalnız I D) I ve III B) Yalnız II E) III ve IV Yeryüzünde hiçbi bilsin ya da belirli yabilsin. Alın yaz ayağı ucuna atıla qu acıların sürü hayatını biraz da bundan ötürü, is kaldığımız; varl çekmemize yol rup dinlenmek C) Yalnız III A) Betimleyici ögelere yer verme B) Birinci kişili anlatıma yer verme C) Karşılaştırmalara yer verme D) Öznel düşüncelere başvurma E) Mesajı dolaylı yoldan iletme 1.-2. soruları a 8. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yo tur? 1. VO Bu parçada 1. Insanoğl suzluğa II. Bir anlı sağlaya III. insanoğ getirme yargıların A) Yalnız 2. Bu par tur? A) DU B) Öz C) Ta D) M E) B var

6. Bu şehirde market yok. Birkaç küçük büfede konserve, pil gibi ürünler satılıyor. Halk kendi ihtiyaçları için pata- tes, sebze ve meyve yetiştiriyor. Turistler için kurdukları tezgâhlarda muz, Hindistan cevizi, bitkilerden yapılmış etekler, deniz kabuklarından takılar, sepetler, köpek balığı dişi ve kemiklerinden süs eşyaları, bıçak ve obje- leri satıyor. Konuklarını yerel müzik ve danslarla karşılı- yor. Pazarlık, para kavramını bilmediklerinden müşteri- ler diledikleri bedeli ödüyor. Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerin hangisi söylenebilir? Anlatım biçimi açıklamadır. B Örneklemeden yararlanılmıştır. C) Kişileştirme yapılmıştır. D) Somutlamaya başvurulmuştur EÖznel anlatıma yer verilmiştir.

24. Rızık; dağıtılmış değil de sabit, elde edilmesi zor değil de ko- lay, istediğimiz her an yanımızda bulabileceğimiz şekilde yara- tılmış olsaydı durağan bir hayata mahkum olurduk Türlü me- şakkatlere katlanmak insanı tembellikten uzak tutar. Insanoğlu ancak bu şekilde bir mücadeleyle gelişim elde eder. Atmaca- nin, karnını doyurmak için serçeye musallat olması serçenin yiyeceğini ararken dikkatini, çevikliğini. hızını geliştirir. Yani verilen yeteneklerin ortaya çıkışı ve gelişmesi bu sayede olur. Yoksa canlılar, özelikle de insanoğlu rahatına düşkün bir tem- bel olmanın yanında aynı durağanlığı kalp, ruh ve maneviyatta da gösterecekti. Neredeyse kimsenin içindeki cevher ortaya çıkmayacak; herhangi bir iyi/kötü, güzel/çirkin, doğru/yanlış kavramı olmayacaktı. Hayat ve rızık arasındaki bu sır, eğrisiyle doğrusuyla bugünkü medeniyetin ve hem bireysel hem top- lumsal gelişmelerin temelini oluşturmaktadır. Bu parçaya göre "hayat ve rızık arasındaki sır" aşağıdakiler- den hangisidir? A) Her insanın hayatındaki rızkı, kaderle belirlenmiştir. B) Insanoğlu, hayatının devamı için rızık aramalıdır. C) Her canlı rızık elde etmek için acılara katlanmak zorunda- dır. Hayat, rızık arayışı ile hareketlenip derecelenmiştir. Hayatımızdaki iyi ve kötüyü, rızık arayışı doğurur.

oruz. etiyor - Kü- aza- rum tlili- eyi, era Elar, KO- an- u- B de er. -- 7- 28. Sözel iletişimin etkililiği, etkinliği ve başarısı düzgün ve dolu (içerikli) bir konuşma ile sağlanır. Bilgiye da- Ternyalı, konu ile ilgili bilgileri içeren bir konuşma hem karşısındakini aydınlatır hem dinleyenin kendisine değer verildiği duygusunu uyandırır. Konuşan kişi- ye karşı olumlu görüşlerin uyanmasını sağladığı gi- bi mesleğin değerini de arttırır. Yazılı iletişimin yani bir rapor yazmanın, bir resmî yazı, bir dilekçe yaz- manın niteliği de yukarıdaki dört ögenin gerçekleş- mesini sağlar ve daha çok, yazanın kişiliği ve mes- soluzleği üzerinde olumlu izler bırakır. Yazım yanlışları ta- lo şımayan, biçimsel özen gösterilmiş, anlatmak iste- diğini tam olarak anlatabilen bir yazı, bir rapor, bir huy dilekçe konu ile ilgili işleri kolaylaştırabileceği gibi brokuyan üzerinde olumlu bir izlenim bırakır. Bu tür yazılar ayrıca meslek ya da makam bürokrasisinde de önemli kazanımlar sağlamaktadır. Bu metnin konusu aşağıdakilerden hangisidir? A Sözel ve yazılı iletişimin arasındaki farklar B Sözel ve yazılı iletişimin sağladıkları Yazılı iletişimin iletişimdeki avantajları DSözel ve yazılı iletişimin tarihî gelişimi İletişim sorunlarını giderme yolları