Anlatım Biçimleri Soruları

2. (1) Ülkemizde özellikle 1980'den sonra görülen büyük yan- lışlardan biri, yabancı dil öğretimi ile yabancı dille öğretimin birbirine karıştırılmasıdır. (II) Günümüz dünyasında yaban- ci dilin ve yabancı dil öğrenmenin önemi elbette ki tartışıla- maz. (III) Ama ülkemizde özellikle son zamanlarda düşülen önemli bir yanılgı yabancı dilin araç değil, amaç olarak gö- rülmesidir. (IV) İşte bu nedenle, yabancı dille öğretim ya- pan okulların ve üniversitelerin sayısı hızla artmaktadır. (V) Oysa yabancı dil amaç değil araçtır. Bu parçadaki numaralanmış yerlerden hangisine "Her türlü ilişki, iletişim ve gelişme için yabancı dilçok gerek- li çünkü." cümlesi eklenirse parçanın anlam bütünlü- gü bozulmaz? A) I B) II C) III D) IV E) V

12. Bu yazar, dilin şiirini yakalamak için söz dizimiyle oynuyor. Yalın, bileşik, eksiltili, düz, devrik, iç içe cümleler kuruyor. Kıpırtılı, devingen bir söyleyişe ulaşıyor. Bunu yaparken genel dilden tamamen ayrılmıyor, öznel bir dil yaratmıyor. Burada şunu da ekleyelim: Bir dil işçisi olarak yazar, dilin anlatım olanaklarını sonuna kadar zorlayabilir. Onları ken- dince yeniden kurup biçimlendirebilir. Ama bu, yüzde yüz öznel, kişisel bir dil yaratma anlamına gelmez. Böyle bir dil temelde sanatım işlevine aykırıdır. Bu parçada yazarlarla ilgili olarak neye karşı çıkılıyor? A) Çok hareketli ve değişken bir anlatımı yeğlemelerine B) Toplumca kullanılan dilden çok farklı, kendilerine göre bir dil yaratma yönelimlerine C) Değişik cümle tiplerini gereksiz yere bir arada kullan- malarına D) Sözcüklerin anlam alanlarını genişletmekten çekinme- lerine E) Dilin söz varlığını, gerektiği ölçüde değiştirmekten ka- çınmalarına (2007- ÖSS) -

endemik TEST 3 2. Toplumda sevilmenin akıl ve sağduyu sergilemekle sağlanacağını sanan bir ne tür bir acemidir! Akıl ve sağduyu daha çok tahmini zor ve ezici bir çoğunlukla nefret ve öfke uyandınır. Bunu hisseden kişi nedenin- den yakınmaya hakkı olmadığında, hatta bunu kendi- sinden bile gizlediğinde bu öfke daha da acıdır. Bunun ayrıntılı seyri şöyledir: Biri konuştuğu kişide büyük bir zeka üstünlüğü fark ettiğinde, içinden bilinçsizce onun da kendi basitliğini algıladığı sonucuna varir. Bu dile gelmemiş varsayım onda keskin bir nefret ve öfke uyandırır. Bu nedenle İspanyol sanatçı Gracion haklı olarak şöyle der: "Sevilmenin tek yolu" en alık hayva- nın postuna bürünmektedir. Ama aklı ve sağduyuyu belli etmek, başka herkesi yeteneksizlikleri ve kalın kafalılıkları nedeniyle suçlamanın yalnızca dolaylı bir yoludur. Üstelik sıradan bir kişilik kendi karşıtını gör- düğünde isyan eder ve bu isyanın gizli kışkırtıcısı kis- kançlıktır --- Bu parça düşüncenin akışına göre aşağıdakiler- den hangisiyle tamamlanabilir? A) ancak insan hiçbir şeyle zihinsel üstünlükleriyle duyduğu kadar fazla gurur duymaz. B) bundan dolayı da içinden insanlığa sevgi besle- yen bir insanın kıskançlık içinde olması beklen- mez. C) çünkü her gün görüleceği gibi, kibirlerini tatmin etmek insanlar için her şeyden önce gelen bir hazdır ama bu da sadece kendilerini başkalarıyla kıyaslamakla mümkündür. D) bunun için kıskançlık içerisinde yaşayan insanla- rin kendini tatmin etmek adına başkalarına iftira atması kaçınılmazdır. E) çünkü insan doğası gereği bazen dost dediği in- sanları itip kendini ön plana çıkarabilir.

36. Anlatma isteği, insanda doğal bir eğilimdir. Çocukluk döneminde ağlama, bağırma ve el yüz hareketleriyle görünürlük kazanan bu istek, sonradan dil aracılığıyla gerçekleşir. Bu gerçekleşme iki ana biçimde olur: Ko- nuşma ve yazma. İnsanoğlu, yaşamın akışı içinde varlığını belirlemek, çevresindekilerle iletişim kurabilmek için bu iki ana ifade şekline başvurma gereksinimi duyar. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır basmıştır? A) Tanımlama B) Betimleme D) Açıklama C) Tartışma E) Örnekleme

21) 1. Zamanla bilim kurgu kendine özgü bir edebiyat türü olarak halk arasında tutulmuş ve yaygınlaşmıştır. II. Bilim kurgu, gerçek zaman ve yer dışında, çoğunlukla ileri düzeyde gelişmiş bilimsel tekniklerin yer aldığı, düş gücüne dayanan edebiyat ve film türüdür. A) I III. Yayımlandığı tarihlerde düşlenmesi bile güç olan bilimsel konuların işlendiği Jules Verne'in romanları, bilim kurgunun öncüsü sayılır. IV. Bilim kurgu türü romanlar köklerini büyücü ve vampir öyküleriyle, temel amacı toplumsal yapıyı eleştirmek olan, Swift'in Güliver'in Gezileri, Voltaire'in Micromégas'ı gibi güldürücü romanlardan almaktadır. V. Bilim kurgu yazarları genellikle anlattıkları düşsel dünya okuyucu tarafından biliniyormuş izlenimini verdiklerinden, ilk kez okunduğunda şaşkınlık yaratabiliyordu. Numaralanmış bu cümleler düşünce akışı gözetilerek bir paragraf oluşturacak biçimde sıralandığında hangi cümle baştan dördüncü olur? C) III D) IV E) V B) II

Üzüm, tarih öncesi dönemlerden beri yetiştirilen önemli bir meyvedir. Taze olarak, şarap yapılarak ya da kurutularak tüketilen bu meyveyi veren bitkiye asma, üzüm yetiştirme işine ise bağcılık denir. Bilinen en eski tarımsal etkinlikler- den biri olan bağcılığın ilk kez Hazar Denizi yöresinde ve Anadolu'da başladığı daha sonra buradan dünyanın öbür yerlerine yayıldığı sanılmaktadır. Günümüzde iklim koşul- larının uygun olduğu her yerde üzüm yetiştirilir. Asmalar sülük denen sarılgan filizleri yardımıyla çevrelerindeki des- teklere tırmanan sarılıcı bitkilerdir. Kışın yapraklarını döken bu çalımsı ve çok yıllık bitkilerin elsi loplu yaprakları var- dır. Kümeler hâlinde açan minik, yeşil çiçekleri döllendikten sonra üzüm salkımlarına döner. Salkımlar çok sayıda üzüm tanesinden oluşur. Yetiştirilen çeşide bağlı olarak rengi açık sarıdan siyaha, yeşilden kırmızıya kadar değişen oval ya da yuvarlak biçimli her bir tanenin eti sulu ve tatlıdır. İçinde çoğu kez birkaç sert tohum bulunur. Meyvelerin zarsı kabu- ğu, üzerindeki mumsu maddeden ötürü buğulu bir görünüm yaratır. Üzüm bol miktarda şekerin yanı sıra mineral ve vi- tamin de içeren besleyici bir meyvedir. Yeryüzünde yaklaşık 60 kadar asma türü yetişir, üzüm bunların içinde başlıca Vitis vinifera'dan elde edilir. Çok sayıda çeşidi geliştirilmiş bu ana türün dışında tarımı yapılan birkaç tür daha vardır. Üzümler kullanılacağı yere göre sofralık, şaraplık, kurutma- lık ve pekmezlik olarak sınıflandırılır. Aslında bütün üzüm çeşitleri mayalandığında şaraba dönüşür. Kaliteli şaraplar yalnızca özel toprak ve iklim koşullarında yetişen şaraplık üzümlerden elde edilir. Çok eski çağlarda yetiştirdikleri bazı meyvelerin tümünü tazeyken kullanıp tüketemediklerinden bir bölümünü kurutarak daha uzun sürede kullanmayı dü- şünmüşlerdir. Rüştü BAYINDIR www.pelikankitabevi.com.tr ğu bilinmektedir. B) Hazar Denizi çevresinde 60 kadar asma türü o C) Kuru üzümün kullanımında ihtiyaçlar da etkil D) Üzüm, mineral içeren oldukça besleyici bir me Üzümler, kullanılacakları yerlere göre değişik at muştur. dir. larla anılmışlardır. bunu en landen nerde benzetme 8. var 3 Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden han- gisi söylenemez? A) Tanımlamaya yer verilmiştir. B) Nesnel bilgiler verilmiştir. Benzetmeden yararlanılmıştır. D) Karşılaştırma yapılmıştır. E) Kanıt kullanılmıştır. Ta ku ve ģi yo rL 0 d

5. Paragraf Bilgi Popüler ses sanatçıları, kendilerini vardıkları yere getiren, onlara çok rahat bir yaşam armağan eden dinleyicilerini eğlendirmenin yanında, bu kişilere bir şeyler de verseler... Derin uykulardan uyandırmak gibi, güç gibi... Halka bir çeşit bor- cunu ödemek gibi... Böyle diyen bir kişinin sanatçılarla ilgili vurgu- lamak istediği, aşağıdakilerden hangisidir? A) Çağın sorunlarını dile getiren yapıtlar oluştur- maları gerektiği B) Topluma yön verip rehber olmaları gerektiği C) İnsanları yaşama bağlamaları gerektiği D) Yaşam tarzıyla örnek olmaları gerektiği E) Bireylere toplum olma bilincini aşılamaları gerektiği

gisi (Testler) 3. Sanatta ustalık sanıldığı gibi bir sanatçının tek başına oluşturduğu bir nitelik değildir. Gerçekte bu, yüzyıllar boyunca bu alanda gösterilen ça- balanın ve sürdürülen çalışmaların sonucudur. Bu yönden, bir sanatçının kendinden önce verilmiş ürünleri özümsemesi gerekir. Bunu yaparsa ilk yapıtlarında bile belirli bir çizginin üstüne çıkar. Bu çizgi zamanla kendinden sonrakilere örnek olabilecek biçimde gelişir ve özgün nitelik kaza- nir- Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Öyleyse hiçbir sanatçı kendisinden önce or- taya konmuş yapıtlara sırt çeviremez B) Böylece yazarın donanımlı olması, özgün ol- masında etkilidir C) Sonuçta sanatta mükemmelliğe ulaşmak mümkündür denebilir D) Özgün olmanın yolu bu söylenenleri gerçek- leştirebilmekten geçer E) Bütün eserleri özümseyen, sanatçılık yolun- da önemli adım atmıştır

(1) Deneme olmadan olmaz, edebiyat eksik kalır. (1) Roman, hikâye ve şiir; yaratıcı gücü gösterir kuşkusuz. (1) Bunun- la beraber eleştiri yol gösterir; anının, günlüğün ve yaşam öyküsünün edebiyata büyük katkısı vardır ama ne olursa ol- sun deneme düşünme üretir, bu yüzden olmazsa olmazdır. (IV) Bizde Ataç ile başlar deneme; en azından genel kanı budur ama onunla bir edebiyat disiplini aldığı da inkâr edi- lemez. ) Ararsak öncesinde de bulabiliriz denemeyi, özel- likle de Ahmet Rasim'in kaleminde. (VI) Aslında mantıksal olarak Tanzimat Edebiyatı'na kadar uzanmamız gerekir, mesela Beşir Fuad'a. (VII) Fakat Ataç ile deneme birikiminin sağlam bir zemine oturduğunu da yine kabul ederim. 5. Bu parça iki paragrafa bölünmek istense ikinci paragra hangi cümleyle başlar? A) II B) III Div IV EX VI

6. Merhamet, sevgi ve yardım muhakkak ki insanların nüllerinde saklı olan ilaçların en şifalı olanıdır. Fakirlikten kurtulmak için dilencilikle işe başlamış ins lardan hiçbiri dilenci olmaktan öteye geçememiştir. A. Fakat tıpkı ilaçlar gibi onlar da yerinde, zamanında, zunda kullanıldıklarında beklenen kurtarıcı tesirini ya Yardımı hep başkalarından bekler durur. N. Başkalarından istedikleri zaman yardım görmeye a mış insanlar kendiliklerinden bir şey yapmaya, yani dilerine yardım etmeye bir türlü alışamaz. Yukandaki numaralanmış cümlelerden anlamlı bir bü oluşturulmak istense hangisi baştan ikinci olur? 8) 11 ||| DIV (E) V XI

D. CÜMLE 10.-12. SORULARDA, NUMARALANMIŞ LERİN ANLAMLI BİR BÜTÜN OLUŞTURMASI İÇİN HANGİLERİNİN BİRBİRİYLE YER DEĞİŞTİRMESİ GEREKTİĞİNİ BULUNUZ. Yazar, yapıtıyla "aydınlanma" denen zihniyet devriminin ansiklopedisini yazmış. II. Aydınlanma denen düşünce ve bilim devrimini, ülkemizde bugüne kadar, bilinmeyen yönleriyle ele almış. III. IV. V. A) I. ve III. - 105 O, bir yerde yapıtında toplumların işleyiş, geli- şim, etkileşim serüvenini anlatmış. Batının "aydınlanma"yla bütün ulusları kendine benzemeye zorladığını ortaya koymuş. Bu konuda okurların “aydınlanmasını amaçlamış. B) II. ve IV. C) II. ve V D) III. ve IV. E) IV. ve V.

21 (1) Dünya tarihinin en önemli sanatçılarından biri olan Leonardo Da Vinci, Rönesans İtalya'sının en önemli ustaları arasında sayılır. (II) Ressam, heykeltıraş, mühendis, mimar ve bilgin olan Leonardo Da Vinci, 1452'de Vinci kasabasında doğmuş, yaşamının büyük bir bölümünü Floransa ve Milano'da geçirmiştir. (III) Leonardo Da Vinci'nin hayatı ve eserleri pek çok araştırma ve esere konu olmuştur; bunlardan biri sanatçının yaşamıyla ilgili en kapsamlı çalışma olarak nitelenen İtalyan RAI televizyonunun 1972'de hazırladığı belgeseldir. (IV) Belgeselde Da Vinci'nin, Vinci kasabasındaki çocukluğu, Floransa'da Verrocchio Usta'nın yanındaki çıraklık günleri, ressamlar locasına girişi anlatılıyor. (V) Milano'ya gidişi, saray ressamı ve mühendis olarak yaptığı çalışmalar, Papalık Ordusu hizmetinde askerî ressam olarak geçirdiği yıllardan da bahsediliyor. (VI) Otuz beşer dakikalık yedi bölüm hâlinde hazırlanan bu belgesel, Türkiye'de de 1997 yılında bir televizyon kanalında yayımlanmış ve büyük ilgi görmüştü. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? A) II B) III C) IV D) V E) VI

10. Hikâyedeki boşlukları göstererek hiçbir yere gitmeyen çılgın bir travmayla ilerleyen kitap, bunu aynı kelimeleri sık sık tekrarla- yarak yapıyor. Arka kapakta yazarın klasik müzik eğitimi almış bir piyanist olduğu hatırlatılarak işaret edilen ve "büyüleyici bir müzikal ritim" denilerek altı çizilen bu durum, kelimeleri anlam- larından soymak için seçilmiş bir yol da olabilir pekâlâ. Ne de- mek istediğimi, çocukken bir kelimeyi en sonunda, "Bu şeye böyle denilmesi ne kadar da saçma!" diyecek kadar tekrarla- yanlar anlayacaktır. Bu parçadaki altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıdaki- lerden hangisidir? A) Sözcükleri bilinen anlamlarıyla kullanmak B) Soyut anlamlı sözcüklere ağırlık vermek C) Sözcük seçiminde titiz davranmak D) Güncel sözcükleri tercih etmek E) Sözcükleri bir anlam aracı olmaktan çıkarmak

C HIZLI OKUMA M TEST-1 Avustralya, Dünya'nın en büyük adasıdır. Yüzölçümü ABD'nin yüzölçümüne yakındır. Dünya'nın en küçük kı- tasını oluşturur. Kuzeydoğu kıyısında uzunluğu 15.000 km'ye varan mercan kayaları vardır. Adalarda çeşitli tropikal bitkiler yetişir. Avustralya'nın neredeyse yarısı tropikal iklim kuşağı üzerindedir. Adanın iç kesimle- ri çok sıcak ve kuraktır, geniş alanlara yayılmış çöller vardır. Bu çöllerde ancak kaktüs türünde çeşitli dikenli bitkiler yetişir. Avustralya'nın batısında Dünya'nın en büyük çöllerinden biri yer alır. Bölgenin bu denli kurak olması, kıyıların sıradağlarla kaplı olmasındandır. Bu parçadan Avustralya kıtası ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz? A) Avustralya'da bitki çeşitliliğinin fazla olduğu B) Avustralya'nın yüzölçümünün ABD'den küçük olduğu 4 C) Avustralya'da farklı iklim tiplerinin görüldüğü DD Dunyadaki en büyük çölün Avustralya'da yer aldığı Sıradağların, yağışlara engel olduğu 3. Modüler Soru Bankası

sbstsid heas Xognid ebnemiss inys neineeni ileover sysmuxo id sb sbrnsinsy naxhev nemo id obnnella ohola smuo syuto slysa oshid qışslu sbiano tid obrboletó ss ideji 12 Evlilik yaşı giderek ilerliyor. Okul bitsin, askerlik bitsin, iş bu- sinlayım, çeyiz yapayım, biraz para biriktireyim, araba alayım, id maaşımın tadını çıkarayım, biraz rahat edeyim derken bir de Say p ne bakılıyor ki yaş ilerlemiş. Okul bitmiş, tek başına; eşya alınmış, ins tek başına; para biriktirilmiş, tek başına; sıkıntı çekilmiş, tek eb başına... Hayatın en zorlu yıllarını tek başına yürümüş insan, Heyşimdi neden evlensin ki? Ya da bütün güzellikleri tek başına olyaşamaya alışmış, bir parça da bencilleşmiş insan bu güzellik- leri bir başkasına neden pay etsin ki? id idip Ümüt nitense neb Bunoparçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisine yer verilmemiştir? Steilney leignar + A) Sözde soru cümlelerine + neden eylensin ? hi zhved. (A + B) Sayıp dökmelere+siqsy emesned) munub 18 (8 +Örneklendirmeyenoberno lligh elfiqast 8 (0+ DKarşılaştırmaya Hayatın en zorlu yılları (+ +E) Yinelemelere "tek basina" + berdesign (3 3-E 4-C er L cl ( ir /1 a ş IS F

B 39. Roman, okurlarına birtakım incelikler, alışkanlıklar kazandırır. Okur, romandaki duymaya alışkın olma- dığımız seslere kulak verirken okurların en yalnızıdır. Aileden, arkadaşlardan, gündelik uğraşlardan, her şeyden ve herkesten birkaç saatliğine de olsa uzakla- şarak kendi içine çekilir kişi bir kitabı okurken. Hele ki sarmışsa okuduğu roman, okurun gözü başka kimseyi görmez. Bu yanıyla bir "sırdaşlık'tır insanın sevdiği bir romanı okurken hissettiği. Okurlar bu sırra ortak olmak için romandaki herkese zihinlerinin ve yüreklerinin ka- pılarını açık tutmuşlardır. 671 Bu parçada roman okumayla ilgili olarak aşağıda- kilerin hangisinden söz edilmemiştir? AY Yaşamda ayrımına varılamayan gerçekleri sez- dirdiğinden Okurun kendini daha iyi tanımasına olanak sağ- ladığından Beğenilen bir romanın okur üzerindeki etkisinden D) Romani gereği gibi anlayabilmek için çaba sarf edildiğinden B