Anlatım Biçimleri Soruları

23. Sarı kantaronun karaciğer, akciğer rahatsızlıklarında, uyku bozukluğunda, mide, bağırsak rahatsızlıkların- da, sarılık, safra kanalı rahatsızlıklarında, yanık ve yara tedavisinde ve ayrıca iltihap kurutucu, balgam söktürücü, kan yapıcı olarak kullanıldığı biliniyor. Ayrıca uzun yıllardan bu yana geleneksel tipta an- tidepresan olarak kullanılmaktadır. Bu durum gü- nümüzde de devam etmektedir. Sarı kantarondan hazırlanan farklı formlardaki ürünlerin yıllık satış de- ğeri Avrupa'da 100 milyon dolardan, ABD'de ise 500 milyon dolardan fazladır. Tüm dünyada ise 1 milyar- dolar civarındadır. Doğadan aşırı toplandığı için tü- kenme tehlikesi altındadır. Sarı kantaronun Rusya, Sibirya ve Çin başta olmak üzere dünyanın değişik yerlerinde tarımı yapılıyor. Bu parçada sarı kantaron bitkisiyle ilgili olarak aşağıdakilerin hangisinden söz edilmemektedir A) Yetiştirildiği coğrafyalardan İnsan sağlığı üzerine etkilerinden Ticari değerinden D) Az bulunma nedenlerinden Geçmişte hangi amaçla kullanıldığına

6. (1) Yirminci yüzyıla geçiş dönemecinde Servetifünun dergisi etrafında buluşan genç yazarlar, geçmişten bütünüyle kopmak ve edebiyatı yeniden kurmak için yazmaya girişir. (II) Gençliklerine rağmen söz konusu yazarların çoğunun bir yazı geçmişi vardır. (III) Tev- fik Fikret, Cenap Şahabettin, Mehmet Rauf, Hüseyin Cahit, Halit Ziya gibi isimlerin yeni bir soluk taşıyan yazılarını daha önce Hizmet, Mektep, Servetifünun dergilerinde görüyoruz. (IV) Recaizâde Ekrem Bey'in eski öğrencisi Tevfik Fikret'i Servetifünun yönetimine geçmeye ve Halit Ziya'yı düzenli olarak burada yazma- ya yönlendirmesi, birleştirici bir güç olur. (V) Tarihî bir nitelik kazanacak bu dönemi Halit Ziya anılarında an- latırken bir araya gelişlerinin planlanmış ve hazırlanmış bir girişim olmadığının üzerinde durur. (VI) Türk ede- biyatının modernleşmesi ağır zorluklar altında, boğucu bir atmosferde ve düşünce özgürlüğünün baskı altına alındığı bir dönemde şekillenir. (VII) Böylesi bir dönem- de büyük yazarlar yetiştirmiş olmak en başta dilimizin gücünden gelir. FEN BİLİ Bu parça iki paragrafa bölünmek istenirse ikinci pa- ragraf numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? A) II B) III C) IVD) V E) VI

4. 1. Varlığı kamuoyuna duyurulduğunda dünya çapında bir he- yecan yaratan ve medyada geniş yer alan koyun Dolly, ye- tişkin bir hücreden klonlanan ilk memeli olarak ünlenmiştir. II. Koyun Dolly'den önce, laboratuvarlarda fareler ve inekler dahil olmak üzere hepsi de emriyo DNA'sından alınan bir- kaç klon üretilmiştir. Yukarıda verilen II numaralı cümleyle ilgili olarak aşağıda- kilerden hangisi söylenebilir? AT. cümledeki olgu örnekleme yoluyla açıklanmıştır. B) I. cümlede ortaya konulan durum yinelemelerle pekiştiril- miştir. C. cümlede belirtilen duruma karşıt bir görüş öne sürülmüş- tür. Dcümlede anlatılan durumun nedenleri sıralanmıştır. E) I. cümledeki olgu araştırma sonuçlarıyla kanıtlanmıştır.

3. Edebiyat derslerinin ortaöğretimde daha da artırıl- ması yerinde olacak gibi. Çocukların erken yaşlar- da okuma eğitimi almaları ve klasiklerle tanışmaları ancak bu şekilde sağlanabilir. Yoksa okuma eğitimi için üniversite yılları bir hayli geç oluyor. Çocuk zaten okumadan soğumuş bir halde bir de klasikleri sıkıcı buldu mu her şey sona eriyor. Doğru zaman kesinlik- le çok çok erken yaşlardır. Bu parçanın başlığı aşağıdakilerden hangisi ola- bilir? A) Okumanın Sınırları B) Öğrencilerin Kitap Meraki C) Üniversite Yıllarında Okuma D) Okuma Alışkanlığının Kazanılması E) Öğrenci ve Kitap

Çocuk edebiyatı; konuları, karakterleri ve kullanılan dili özelleştirilerek çocuklar için hazırlanan edebi eserlerin oluşturduğu edebiyat koludur. Cumhuriyet'in ilanından sonra çocuk edebiyatına, çocuklara yönelik yayınlara eskiye nazaran daha fazla önem verildiği, bu sahadaki yayınların bir hayli arttığı görülür. Ancak ne yazık ki bugüne kadar çocuk edebiyatımızın Cumhuriyet öncesi ve sonrasının geniş çaplı bir profili çizilmemiştir. Türk çocuk edebiyatı tarihi adına kaleme alınan yazıların ve bazı kitaplardaki kısa bölümlerin çok yetersiz olduğu da gözlerden kaçmaz. Az sayıdaki bu yazıların da en temel özelliği Türk çocuk edebiyatını bütüncül açıdan değil de sadece belli tarihî dönemleri ele alarak değerlendirmiş olmasıdır. Bu parçada yakınılan durum aşağıdakilerden hangisidir? A) Çocuklara yönelik yayın yapan yayınevi sayısının azlığı Deneme 6 B) Ülkemizde çocuk edebiyatı ile ilgili olarak yeterince çalışma yapılmadığı C) Çocuklara yönelik olarak yapılan yayınların çocuklara hitap etmediği D) Türk edebiyatında çocuk edebiyatının kendine özgü bir kimlik kazanamadığı X 1 B # 1 E) Çocuklara yönelik yayınların eleştirmenlerce dikkate alınmadığı B 1 S 1 S 14. Bu esa öyküc 1 tonguç kampüs 1 çikarm yönel olmu teklif doğr sana çözü met biri değ etk Bu öz A 15

7 (1) Tevfik Fikret, tarifsiz bir hüzün ve çaresizlik içinde boca- larken İstanbul'un üzerini kaplayan yoğun gri sis tabakası üzerine o meşhur "Sis" şiirini kaleme alır. (II) Istanbul bu si- sin altında hem bir bütün hem de tek tek yapıları, anıtları, ev- leri hem de insanlarıyla maddi ve manevi bütün değerlerinin çöktüğü bir enkaz yığını gibidir. (III) "Sis" Tevfik Fikret'in çü- rümüşlük karşısında duyduğu yakıcı isyanın haykırışı oldu- ğu kadar şehrin ve burada yaşayan insanların ruh hâllerinin parçalanmışlığını da yansıtır. (IV) Şairin isyanının sesi olan "Sis", İstanbul'a ve onun tarih içinde sahip olduğu maddi ma- nevi bütün kazanımlarına ağır bir eleştiri de getirir şüphesiz ve biraz da haddini aşan bir eleştiridir bu. (V) Özellikle İs- tanbul âşığı Yahya Kemal onun bu tutumunu çok eleştirmiş ve ona kızmıştır. (VI) Ne var ki şair sözüdür ve bir devirle bir manzaranın kesiştiği anın fotoğrafı olarak hafızamıza kazın- mıştır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi anlatı- minyakışını bozmaktadır? A) I B) II cyn D) W EV

21. Fazıl Hüsnü Dağlarca'nın kafasında karanlık bir evren tasarısı var. Orasına burasına yıldız, gök ada, samanyolu, kara delik vb. yerleştirip evrenin yapıttan yapıta haritasını çiziyor. Kafasının içindeki evren Dağlarca yazdıkça dışarıda adım adım somutlaşıyor, beliriyor. Ya da bir ezgi, beste var. Uzamin, zamanın içinden kopuk kopuk sesleri, notaları ortaya yapıtlar biçiminde dökülüyor. Ezgi, müzik kafanın içinde... Bizse yalıtık tek tük notaları işitiyoruz ve ezgiyi bu tek imlerden tümlüyoruz. Bu parçada Fazıl Hüsnü Dağlarca ile ilgili asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Şiirle ilişkisini geleneksel ölçütlere göre belirlemediği B) Felsefi bir meseleyi yapıtlarının çıkış noktası yaptığı C) Her yapıtını ayrı bir imgeden yola çıkarak yazdığı D) Tüm yapıtlarıyla aslında tek yapıtın peşine düştüğü E) Şiirin yapısal sağlamlığına derinlik getirdiği

32. 1. İnsanın kendini bulması da kitaplar yoluyla olmuştur. II. Çünkü hayalin kelimelere dönüştüğü yerde çeşitlenen yaşam, kendi sonsuzluğuna yeni pencereler açmıştır. III. Tarih boyunca yazılan kitaplar ve o kitaplardan etkilenerek yeni kitaplar yazan yazarlar buna en iyi örnektir. IV. Dünyaya ve kendimize bakışımız çoğu zaman kitaplar sayesinde gelişip güçlenmiştir. V. Kitapların hayatımızda her zaman için ayrı bir yeri olmuştur. Numaralı cümlelerle anlamlı paragraf oluşturulursa baştan ikinci cümle hangisi olur? A) I B) II C) III D) IV E) V TYT Türkce Denemeleri

TYT - Türkçe 27. Öykü, yapısı gereği artık ille de bir karakterde yoğunlaşmıyor. Bir damla gözyaşı, sallanan bir mendil, acı bir vapur çığlığı sadece ve sadece bunlar onun konusu olabilir. Bu nedenle karakter bir başına onun için önemli değildir. Ama kuşkusuz bütün bunlardan, öykünün insanı dışladığı sonucu çıkarılamaz. Çünkü öykü tam da burada, duyan, hisseden, kavrayan insani bir düzlemde var olabiliyor; anlam kazanabiliyor. Değilse insani durumları sorgulamayan, bizi rahatsız etmeyen, bir teklifi ve sunumu olmayan insansız bir öykünün ne anlamı olabilir ki? Öyküde zaten bu yüzden hikâye anlatıcısına ihtiyaç duyuyoruz: ---- Bu parça düsüncenin akısına göre aşağıdakilerden hangisiyle sürdürülebilir? A Unutulmaz öykü karakterleri olduğu için B) Duygu aktarımını başarıyla gerçekleştirdiği için Kendi hikâyemize bakmamıza imkân verdiği için D Yaşamsal fonksiyonları barındırdığı için Bize yeni bir yaşam teklif ettiği için

Seyreder Issız sokağı Kimisi buğulu kahve penceresinden Kimisi soğuk yatağında hasta ve kimsesizken Daha çok duyar unutulduğunu O biricik evlatları tarafından dizelerle ilgili olarak Yalnızlık temasına vurgu yapılmıştır. II. Pişmanlık içindeki kişilerin duygu dünyasına değinilmiştir. III. Çocukları tarafından hatırlanmayan anne ve babaların durumu anlatılmıştır. IV. Farklı mekânlardaki insanların yaşadığı öfke duygusuna yer verilmiştir. yargılarından hangileri söylenemez? ağını yahut derin 2. Muhtemel aç gibi dikilir leri bir elimelerini niş hafızası bunun bir rifsiz acılar yaşatan atını anını anlığı Bu 1. Yalnız I Dve IV Yalnızlı E) III ve IV C) I ve III 8. Sabal içece güze oldu radi bir de m a

18. D) II-IV 1. II. B)-M E) I V. CAL-H TANIM Anlatımın hiçbir tartışmaya yol açmadan, tek bir yargıyı açıkça ifade etmesidir. Anlatımda, gereksiz sözcüğün bulunmamasıdır. Anlatımın aşırı söz sanatlarından, III. anlaşılması zor sözlerden uzak olmasıdır. Anlatım sırasında ses akışını IV. bozan ses veya sözcüklere yer verilmemesi. Anlatımın zorlamalardan, yap- macıklıktan uzak, içten olması. C) III KAVRAM D) IV Açıklık Akıcılık Duruluk Yoğunluk Yalınlık Yukarıdaki tanımlar ve kavramlar eşleştirilirse hangi tanım açıkta kalır? A) I B) II ETHEM TEFEK YAYINLARI E) V ği zama D) Sonra Orada ki bu is mış. E) Bir zc K mış. Başla 20. Cur şair mış bat 6 Bu de A) B) E www.ethemtefekyayin

24. (1) Sanata bir beğeni düzeyi yaratma, güzellikleri, yaşamanın kaçınılmaz ögesi sayma, yalnızca onunla yüz yüze olanların beğenisini etkilemez. (II) Kötüye alışmış kişiler, kötü ürünlerle karşılaşır; iyiye alışmış kişiler, sürekli olarak daha iyinin ardına düşerler. (III) Güzelliğin, değerlinin söz konusu olduğu yerde gerçek sanatçının yetişmesi de söz konusudur. (IV) Onu yaratanlar da yeni güzelliklere, sonsuz doğrulara yönelirler. (V) Örneğin Hugo'yu yaratmayanın Camus'u, Cervantes'i yaratmayanın Unemuno'su, Marlovo'u yaratmayanın Shakespeare'i, Goethe'yi yaratmayanın Thomas Mann'ı olmaz. Bu parçada numaralanmış cümlelerin anlamlı bir bütün oluşturması için aşağıdakilerden hangilerinin birbiriyle yer değiştirmesi gerekir? A) I ve III B) II ve III D) II ve V E) III ve IV C) II ve IV

(1) Dutgiller familyasının bir üyesi olan incirin, sarı, ye- şil, mor ya da morumsu siyah renkli meyvelerle ayırt edilen pek çok çeşidi vardır ve tarımı da yapılmaktadır. (II) İncir Anadolu'dan Kuzey Hindistan'a kadar uzanan bölgelerde yetişir. (III) Eski Dünya'nın sıcak kesimlerin- de binlerce yıl öncesinde başlanan incir tarımı özellikle Ege ve Akdeniz çevresinde yaygınlaşmıştı. (IV) Nite- kim, bitki bilimsel tür adını da bugünkü Muğla ve Ay- din illerini kapsayan eski Karya bölgesinden almıştır. (V) Günümüzde de başta Türkiye olmak üzere çeşitli Akdeniz ülkelerinde incir yaygın olarak yetiştirilir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır? ten IV f" Joh EW

9. İstanbul Boğazı'nın güzelliği dillere destandır. İstanbul'a ge- len herkesi kendine hayran bırakır Boğaz ve çevresi. An- cak İstanbul'un güzelliği Boğaz'dan ve çevresinde sırala- nan tarihî konaklardan, yalılardan, saraylardan, limanlardan ve mesire yerlerinden ibaret değildir. Boğaz'ın hemen biti- minde otantik güzelliklerini koruyan sahil kasabaları vardır. Bunlardan biri olan Şile, şehre Karadeniz kıyısı boyunca uzun bir plaj kazandırır. Plajların ışıltısını orman köylerinin temiz havası ile birleştirerek şehrin yakınında gürültüden uzak, sakin bir tatil hayatı sunar. Böylece İstanbul çevre- sinde yaşayanların deniz tatili için ille de Akdeniz'e ya da Ege'ye inmesi gerekmez; günübirlik ya da birkaç günlü- en ğüne Şile'ye gelebilirler. Şehir merkezindeki insan yoğun- luğundan kaçmak istiyorsanız sadece 45 dakika süren bir yolculuktan sonra bu balıkçı kasabasına gelebilirsiniz. to n Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Koşul belirtilmiştir. B) Öneri dile getirilmiştir. C) Öznellik ağır basmaktadır. D) Kanıtlamaya başvurulmuştur. E Sayıp dökmelerden yararlanılmıştır.

9. (I) Yaşam enerjisinin ne olduğunu anladığınız za- man hayatınız değişmeye başlar, hem de görülür biçimde. (11) Kendinizden ve içinde bulunduğunuz koşullardan memnun değilseniz yaşam enerjisini yanlış kullanıyorsunuz, demektir. (III) Daha doğrusu çevrenizi saran yaşam enerjisini henüz algılayama- mış, farkına varamamışsınız. (IV) Tabii bunun sonu- cunda açığa çıkan mutsuzluk, başarısızlık ve sağlık problemleri gibi sorunların neden sizi bulduğunu sorguluyorsunuz. (V) Yaşam enerjisi bütün dünyayı kapladığı gibi bizi de sarar ve tıpkı bir nehrin akışı gibi akar. (VI) Ne yazık ki nehrin akışını gören bizler hayat enerjisinin akışını göremeyiz ve anlayamayız. (VII) Çünkü bunu anlamak için eğitilmedik ve bu bil- giden yoksunuz. Bu parça anlamlı iki paragrafa bölünmek iste- nirse ikinci paragraf numaralanmış cümlelerden hangisi ile başlar? AMI. B) III. C) IV. D) V. E) VI.

Gazetenin ömrü bir gündür. Ancak, kimi gazetele- ri okuduktan sonra ya tümünü ya da bir bölümünü saklama gereği duyarsınız. Bizi gazeteleri sakla- anlatılanların, daha sonraki günlerde göz atmanı- maya iten en önemli unsur köşe yazılarıdır. Orada zı gerektiren bir nitelik taşıdığını düşünürsünüz. Bu nitelik yazının oluşturuluş biçimiyle ilgili olduğu ka- dar yazarın düşüncelerini açıklarken ki tutarlılığıy- -unla da ilgilidir. Yazar düşüncelerini yazısında öyle bir pe savunur ki söylenenler sizin düşüncelerinize uyma- sa bile onların savunuluş şekli sizi kendine hayran bırakır. Kimi zaman savunulan bu düşünceler ar tık sizin düşünceleriniz olur ve yazardan daha çok sahip çıkarsınız önceden anlam veremediğiniz bu görüşlere. Bir anlamda yaşam felsefenizi belirleyici bir rol üstlenir bu türden yazılar. Yazının sizi çeken asıl yönü de budur işte. B Bu parçada vurgulanmak istenen düşünce aşa- ğıdakilerden hangisidir? T EMPO SERS i 3. yas lati ya, on SIA he b Gerçek yazarlar yıllarca okurun ilgisini üzerinde taşır. yazının oluşturuluş biçimi kadar tutarlılığı da Okurun beğenisinde etkilidir. Gazeteler köşe yazıları sayesinde varlığını de- am ettirir. alleren izemlid D) Yazarın düşünceleri okur tarafından ilgi görürse yazar kalıcılığı yakalar. riş ya E) Gazeteler yazarların düşüncelerini halka anlat- ma konusunda aracı durumundadır. C