Anlatım Biçimleri Soruları

8. Güzel yer, Alemdağı. Şu saatte on beş met. relik ağaçlarıyla, Taşdelen'i ile, yılanı ile... Ama kış günü yılanlar inindedir. Olsun. Hava Alemdağı'nda ilıktır. Güneş, yaprakları kıpkızıl ağaçların içinde doğmuştur. Gökten parça par ça ilık bir şeyler yağmakta, çürümüş yaprakların üstüne birikmektedir. Taşdelen suyu, parmak gibi akar. İçimizi şıkır şıkır eden bir maşrapa ile önce içimizi, sonra dışımızı yıkar. Su içmeye ge- len bir tavşan, bir yılan, bir karatavuk, bir keklik Polenezköy'den şerefimize kaçıp gelmiş bir keçi ile alt alta üst üste oynaşır. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Deyibler B) Yansıma sözcükler C) Benzetme D) İkilemeter E) Betimleyici anlatım

dişi 7 ınlar de en ğuna lığın a ve ağrı yen teyen ir rir. 9 36. Lisede gösterilen temel matematik için bile denir ya: "Bu öğrendiklerimizi ileride kullanmayacağız ki..." İşte bu, hatalı bir yaklaşımdır. Matematik her yerde, hemen her dalda kullanılır. Sadece neyin nerede kullanılacağını bilmek ve anlamak lazım. Bazı öğrenciler, tamamen ezbere dayalı öğrenir çoğu şeyi. Mesela havuz problemleriyle ilgili birkaç soru çeşidini görür, o soru tiplerinin nasıl çözüleceğini ezberler. Sınavda aynı konuyla ilgili farklı tip soru çıkınca kalem oynatamaz. Çünkü ilk defa sınav esnasında düşünmeye başlar konu hakkında. Bu noktada şunu diyebiliriz: Matematik, insanı çok kolay ters köşe yapar fakat onunla biraz haşır neşir olundukça insana farklı bakış açıları sağlar. Bu parçadan matematikle ilgili olarak Kullanım alanı geniştir. II. Matematikte formülleri ezberlemek, başarının ön koşuludur. L. Genelde ezbere dayalı biçimde öğrenilmeye çalışılır. H IV. Kişiyi bazı açılardan geliştirir. yargılarından hangilerine ulaşılamaz? A) I vel B) I ve H D) II ve IV) E) III ve IV C) I ve III TYT Yen çıkm But Joy tuta se ka pe ar fik ge

nek 6. Atasözleri, genel geçer bir kuralı ortaya koyar yahut bir öğüt içerir. Bunu yaparken ait olduğu toplumun örfünü, inançlarını, geleneklerini de içerir. Bu özellikleriyle karşı- mıza çıkan atasözleri hep iyiye, güzele, doğruya yöneltir ve kötü mesajlar içermez. Ancak atasözlerinin arasına karışmış söylenceler bu kurala aykırıdır ve kötü mesajlar içerir. Bu açıklamaya göre aşağıdaki sözlerden hangisi söy- lence niteliğindedir? A) Herkesin kazanı, kapalı kaynar. B) Merhametten maraz doğar. C) El ile gelen, düğün bayram. D) Yalnız taş, duvar olmaz. E) Düğünsüz ev olur, ölümsüz ev olmaz.

Sınav Tadinda LOG/METİNLER ARASI İLİŞKİ A 3.-4. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. (1) Duygu ve düşünceleri aktarma yollarından biri de mizahtır. (II) Asıl yazılış şekli "müzah" olan sözcük zamanla "mizah" şeklinde telaffuz edilmiştir. (III) Yazı dilinde de aynı şekilde kabul gören Arapça menşeli bu kelime Türkçede "gülmece", Latincede ise "humor" anlamına gelmektedir. (IV) Kavramın Türkçe karşılığı görüldüğü üzere gülmek fiili ile oluşturulmuş bir kelimedir. (V) Dolayısıyla mizah ile gülmek fiili arasında yakın bir bağ kurulduğu aşikârdır. 3. Bu parçada mizahla ilgili olarak I. ilişkisinin belirginleştiği eyleme, II. yazıda kullanılan biçiminin farklılığına, III. fikir ve hislerin iletilmesinde etkili olduğuna, IV. lisanlardaki farklı karşılıklarına, V. kökeninin Arapçaya dayandığına özelliklerinden hangisine değinilmemiştir? B/II C) II D) IV E) V F

Mülkiyet, aklın ve adaletin temel kavramlarına en iyi oturan kurumlardan biridir. Bununla birlikte mülkiyet bazı yazarlar tarafından tartışma konusu yapılmış ve bu, onlara belirli bir ün kazandırmıştır. Bu tartışmalar bizi mülkiyet konusunda daha kesin sonuçlara götürmektedir. Mülkiyet çok değişken biçimler altında oluşmasına rağmen belli başlı iki tipe da- yanmaktadır:kolektif olarak sahip olma ve bireysel olarak sahip olma. Eski rejimin yönetimleri, mülkiyet için bireyin özgürlüğüne küçük bir pay bırakmışlardır; menkul mülkiyeti- nin ve özellikle paranın, giysilerin, silahların, çalışma araçla- rının açık kişisel niteliğini görmezlikten gelmemiş ama çoğu zaman toprağın mülkiyetini devlet elinde tutmuş ve kullanım haklarını çalışan topluluklarına vermiştir. Bunun aksine mo- dern toplumlar, her tür mülkiyete kişisel nitelik vermeye yö- nelmektedirler. Bu biçimiyle her tür mülkiyeti çalışmanın ve tasarrufun yani özellikle insan türünün refahının dayandığı bu iki erdemin ödülü olarak kabul etmişlerdir. Çoğunlukla Batı toplumları, mülkiyete bu açıdan bakmışlardır. Bu paragrafta aşağıdakilerden hangisine değinilmemiş- tir? A) Çağdaş toplumlardaki mülkiyet algısının toplumsal da- yanışma sonucu elde edilen kamu mülkiyeti olduğuna B) Mülkiyet kavramı üzerine bugüne kadar pek çok tartış- ma yapıldığına C) Mülkiyetle ilgili iki temel görüşten birinin bireysel mülki- yet, diğerinin ise ortak mülkiyet olduğuna Eski yönetimlerde mülkiyetin bireyselliğinin kısıtlı görüldü- ğüne ve daha çok kolektif mülkiyetin önemli sayıldığına E) Modern toplumlarda mülkiyetin çalışma sonucu elde edilen bireysel bir kazanım olarak görüldüğüne

na- bu vler dim erin man yor. rde nlik Kıllı" den yok. dim. i ni- ara- NAVIGASYON 6. Büyük Selçukluların devlet olarak hükümlerinin başlangi- cında belirgin bir sanatları olmamasına rağmen yerleştikleri İran'da kendilerine özgü mimari ve onu tamamlayan külli- ye, imarethane ve diğer elemanları meydana getirmişler. dir. Büyük Selçukluların mescit, medrese, kervansaray gibi yapıları çini, maden, ahşap ve halılarla bezenmiş böylece Selçuklu sanatı şekillenmeye başlamıştır. Anadolu yolu- nun Türklere açılmasıyla beraber Selçuklular, Artuklular, Danişmentliler, Mengücekoğulları ve Saltuklular, Anadolu Selçuklu sanatının gelişimine ön ayak olmuşlardır. Özellikle Anadolu Selçuklularının siyasi ve sanatsal etkinlikleri 13 ve 14. yüzyıllarda doruk noktasına ulaşmış; Konya Alaaddin Camii, Malatya Ulu Camii gibi pek çok önemli mimari eserde güzel Selçuklu sanatını bizlere göstermiştir. Ekonomik men ailes 1. Bu parçada Selçuklular ile ilgili aşağıdakilerin hangisi- ne değinilmemiştir? A) Mimari yapılarında farklı süsleme malzemelerinden ya- rarlandıklarına B) Anadolu Selçuklularının sanatlarında pek çok farklı kül- türün etkisi olduğuna Selçukluların farklı özelliklerde mimari eserler meydana getirdiklerine Irlanda'n D) Anadolu sahasındaki sanatsal eserlerde İran kültürünün büyük etkisinin olduğuna Tarih sahnesine çıktıklarında özgün bir sanatlarının bu- lunmadığına yen Fra diği ün genellik içkiye beslev 7. Günümüzde edebiyat dünyasının dergi dünyasıyla birlikte bir yok oluşa gittiğini görmemek için kör olmak gerekir. An- cak bütün göstergelerine rağmen bir grup e her şeyin güllük gülistanlık olduğunu düşür ve sanat dünyasında popülist yaklaşımlar men hâlâ gilerde y gös- ve ga yeter kurta beb bes de içi fl k

3 Paragrafta Yardımcı Düşünce 4. Postmodernizm, edebiyatta hem gerçeğin hem de hayalin görünen ve tahmin edilenden farklı yanıyla, varlık ve olgu- ların görünenden öte yüzleriyle ilgilenir. Diğer yandan se- bep-sonuç ilişkisini edebî bir metnin olmazsa olmaz şartları arasından çıkarmış; buna karşın gerçekle hayal arasındaki ilişkiyi güçlü biçimde vurgulamayı amaç edinmiştir. Postmo- dern metinlerde iç içe geçmiş birçok alt metin vardır. Post- modern nitelikler taşıyan bir metninde bir tek anlatım tarzı aramak yersizdir. Çünkü postmodern bir metinde birden çok anlatım tarzı bir arada bulunur. Modernizmin temel ilkelerini büyük ölçüde reddeden postmodern anlayışa göre, edebî bir metnin mesajını anlamaya kalkışmak gereksizdir. Çün- kü okurun yapması gereken, okuduğu metinden birtakım sonuçlar çıkarmak yerine, metinle bütünleşerek bir bakıma metne katkıda bulunmaktır. Çünkü sanatçının amacı budur. Postmodernizmin Batı'da ortaya çıkan aydınlanmacı felse- feye ve bizzat modernizme yöneltilmiş bir tenkit olduğunu söylemek mümkündür. Postmodernizm olgusunun, II. Dün- ya Savaşı'ndan sonra bilimsel ve zihinsel bilgi üretiminde Batı'da yaşanan derin krizin, aydınlanma filozoflarının genel çerçevesini çizdiği modern kavramların derin sarsıntı geçir- mesinin bir sonucu olarak ortaya çıktığı söylenebilir. Test Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi post- modern metinlerin özellikleri arasında gösterilemez? A) Sebep-sonuç ilişkisine dayalı anlatım B) Metinler arasılık C) Modernizme eleştirel bakış B leti kaygısından uzaklık E) Anlamsal bütünlük 6. NAVIGASYON 5. Günümüz ihtiyaçlarının karşılanması için çok çeşitli kimya- salların üretimi ve ürünlerde kullanımı oldukça ileri seviye- lere ulaştı. Kimyasal maddelerin kullanımı hayat kalitesini artırıyor olsa da yeterli düzenlemeler ve etkili geri dönüşüm süreçleri olmadan çevre ve canlılar üzerinde çok ciddi za- rarlı sonuçlara yol açabiliyor. Bu nedenle zararlı kimyasalla- rın erken tespiti, kullanımlarının kısıtlanması/yasaklanması ve aynı işlevi görecek zararsız kimyasallarla değiştirilmesi büyük önem taswor Türk ede Karasu'r içerisind mek mü kuvvetli ya da or rülmüştü silcilerin sorunla Her ins diği ya gibi ka zarin e için ok lar bul güçlü E özgür li dili c ve üsl adlı ki bu öd Bu pa ki bilg ra g CE D) C EXC

bir nu- dri All- e yek- Sunal lerde Fakat sının msal ide mış -k- 35. İlk okuma ve kitap sevgisini, "babasının ya da ağabeyinin her gece yüksek sesle okudukları Şerlok Holmes'in dedek- tiflik hikayeleri, Kerem ile Aslı, Zeycan ile Asuman gibi halk masallarından aldığını" söyleyen Rifat Ilgaz yazmaya daha ortaokul sıralarında iken başlamıştır. Ortaokulda Türkçe derslerine gelen Zeki Ömer Defne'nin edebiyat sevgisini kö- rüklediği Ilgaz, orta son sınıf öğrencisiyken Kastamonu'da çıkan Açıkgöz ve Nazikter gazetelerinde ilk şiirlerini yayım- lamıştır. 1. Okuma sevgisini ailesinde kazanmıştır. Küçük yaşlardayken yazdığı yapıtları beğeniyle okun- muştur. 111. Ilk şiirleri ortaokul yıllarındayken çeşitli gazetelerde ya- yımlanmıştır. Eğitim hayatının sürdüğü yıllarda halk edebiyat ürünle- riyle tanışmıştır. Bu parçada sözü edilen sanatçıyla ilgili olarak yukarıda- kilerden hangileri çıkarılamaz? A) Yalnız II B) Ive H D) Yalnız IV U E) Ive I Cyl C) II ve IV

manın yolları öğrenilmelidir. isini deste Masal, diğer edebî metinlerle ya da kültürel ürünlerle karşı- üzeleri tanımasını sa laştırıldığında tıpkı mitler gibi halk anlatı geleneğine dayanır zırlanmalıdır. ve halk anlatılarının en çok ilgi gören türlerinin başında ge- lir. İlkel kavimlerde sözlü olarak ortaya çıkan masal, daha usonraki dönemlerde gelişmiş ve güzelleşmiş olarak görülür. Dolayısıyla masalın yaşaması halkın toplumsal kabulüne ve onu yaşatmasına bağlıdır. Masal içinde var olduğu top- lumun kurallarını, kodlarını, kültürel değerlerini, baskın dü- nel çer- asum leri- ve insan, çalışma lama süre okul arkad iş arkada bunlar onu ma veya e sindaki de in içerisine düşer. değişir. Bu erektiğini bi llaf bir anne, baba, esidir. Aksi şüncelerini gelecek nesile miras olarak bırakır. Ge uçevesiyle bakıldığında özellikle toplumun gözünde m ile baş başa dan aşağıdoir tablo çizen masal, aslında toplumun temel dinamik veya çalışı üründür. Masalın oluşturulan yapay atmosferi, var olan top nin yeniden üretilmesine önemli katkı sağlayan bir kültü ve sancılı mi lum düzeninin kurgusu ve yansımasıdır. Masallar, mitler ve rüyalar aynı kumaştan biçilmiştir. 109t id illas Bu paragrafta masal türüyle ilgili olarak aşağıdakiler- den hangisine değinilmemiştir? yler, hayatla ili opisit now laşım geliştiBBQ Sm bilir. yatına atılan madiği yepyelo ner Yazılı olmayan dönemden beri var olduğuna Halkın kolektif bilinciyle ilişkili olduğuna Ahlaki konulara sahip evrensel öğretiler olduğuna lilik dönemi DYZaman içerisinde değişim yaşadığına atap olan kiş sağlıklı bir sort Mitlerle ortak özelliklerinin olduğuna da nasıl tavır alınacağinin bilinmesi yviv.... 139 rel

2 Paragrafta Yardımcı Düşünce 4. 3B baskı teknolojisi gözlerimizin önünde devrim yapma- ya devam ediyor. Girift tasarımları rahatlıkla üretebilen bu makineler sayesinde şimdi de gerçekten yaşanabilen evler inşa etmeye başlıyoruz. Hollanda, bu alanda büyük bir adım atarak Eindhoven şehrinde, 3B baskıyla inşa edilen evlerin başrolde olduğu yeni bir yaşam modeli tasarladı. Planlanan bu sistemde enerji ve çevre dostu ev tasarımları kullanılıyor. Üstelik bu yaşam alanındaki tüm altyapı da tıpkı evlerde olduğu gibi yazıcılarda üretilecek. Işık, ısıtma ve güvenlik kontrollerinin kablosuz alıcılarla yönetileceği evlerin "akıllı" olması hedefleniyor. Bu parçada sözü edilen şehir ile ilgili aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A) Inşasında kullanılacak araçlara BY Evlerin tasarım özelliklerine C Kullanılacak malzeme kalitesine DTS E) Nerede bulunduğuna Teindeki evlerin özelliklerine

8. 14 (1) Doğa yürüyüşü, alet kullanılarak yapılan ve bir tırmanış etkinliği olan dağcılıktan farklıdır. (II) Doğa yürüyüşleri ama- cına ve uzunluğuna göre farklı özelliklere sahip olabilir. (III) Günübirlik yapılan yürüyüşler, daha uzun süren ve doğada konaklamayı gerektiren doğa yürüyüşünden kat edilen me- safe, süre ve zorluk açısından farklıdır. (IV) Doğa yürüyü- şünü çoğunlukla doğayı keşfetmek ve doğada güzel zaman geçirmek için yaparız. (V) Ancak basit bir etkinlik olduğu düşünülse de doğa yürüyüşünün güvenli bir biçimde yapı- labilmesi için bazı temel bilgilere sahip olmamız ve belirli kurallara uymamız gerekir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşa- ğıdakilerden hangisi söylenemez? A) 1. cümlede doğa yürüyüşü ile dağcılık karşılaştırılmıştır. B) II. cümlede farklı uzunlukta ve amaçlarda doğa yürü- yüşleri olduğu anlatılmış. C) II. cümlede doğa yürüyüşleri arasındaki bazı farklara değinilmiştir. D) IV. cümlede doğa yürüyüşlerinin genellikle hangi amaç- larla yapıldığı dile getirilmiş. 10. (1) Bir siyan lerini E) V. cümlede doğa yürüyüşlerinin kolay bir etkinlik olarak görülmesine rağmen temel bazı bilgilere sahip olunma- si gerektiğinden söz edilmiş. x mmat yayıncılık ri, kü bunla insar şur yaza Bu ruda A)

DENEME-10 20. "Yok hükmünde" sözü hukukta, uluslararası ilişki- lerde geçen terimlerden biridir. (1) "Yok hükmünde sayma" biçimiyle kullanılması gerekirken basında, siyaset ortamında daha çok "yok hükmünde" sözü yaygın olarak geçiyor. (II) Akla, mantığa, gerçeğe, insani değerlere, uluslararası anlayışa, teamülle- re, kanun maddesine dayanmayan, sakat, eksik her türlü karar, işlem "yok hükmünde" terimiyle nitelendiriliyor. (III) Uluslararası ilişkilerde arada bir aleyhimize verilmiş kararlardan söz edilirken kararın reddedilmesi, tanınmaması "yok hükmün- de" terimiyle adlandırıyor. (IV) "Hüküm" kelimesi, Arapçadan dilimize girmiştir ve dilimize yerleşerek yüzyıllardır kullanılmaktadır. (V) Bu kelimeye karşı- lık olarak hukuk dilinde "yargı" kelimesi bulunsa da "hüküm" kelimesi kullanılmaya devam edilmiştir. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf hangi cümleyle başlar? A) I (B) II C) III D) IV E) V 21. Eg ha SL be dü sa ra tas me gü ku law ed SO alt nes luğ Bu şın dir A) B) es D) E)

5. (1) Deriyi çok farklı şekillerde işleyebilme yeteneğine sahipler. (II) Dışarı çalışmaya gidenler genellikle deri işini tercih ediyor. (III) Ulupamirlerin en iyi yaptığı iş- lerden biri dericilik. (IV) İstanbul'dan anlaşmalı ol- dukları bazı kuruluşlar için deri yelekler yapıyorlar. (V) Bir tarih dizisinin aksesuarlarını tasarlayan Kır- gız kadınları, yaptıkları otantik ürünlerle ilgi odağı hâ- lindeler. C Bu paragraf anlamlı bir bütün oluşturacak şe- kilde yeniden düzenlenirse numaralanmış cüm- lelerden hangisi giriş cümlesi olur? A) I C) III D) IV E) V

30. Örneklemeniz ne kadar başarılıysa toplumu yansıtması da o kadar doyurucu olur. Belki büyük bir iddia olacak ama eğer etrafımızdaki yahut uzayın sonsuz boşluğun- daki bir partikülü dahi edebiyle inceleyebilirsek evrenin bütün sırlarına ulaşabiliriz. Bir insanın -evet herhangi bir insanın- hikâyesini hakkıyla yazabilirsek bütün insanlığın hikâyesini yazabiliriz. 7 Bu parçada anlatılmak istenen düşünce aşağıdakiler- den hangisidir? A) Sanat eseri eşsiz, kendine özgü nitelikleriyle biriciktir. B Bir bireyi tüm yönleriyle anlatmayı başaran sanatçı evrenselliğe ulaşabilir. Sanat eserinin estetik haz ve heyecan vermesinin di- şında bir amacı yoktur. DX Sanatçı içinde yaşadığı toplumu bütün iyi ve kötü yön- leriyle yansıtmalıdır. E) Her yapıt, muhakkak ki kendi sanatçısından derin izler taşır.

hades 8. O günlerde Henry Cameron'a bina yaptırmak kolay iş değildi. Kendisini arayana iki yıl sonrası için gün veri yordu. Ofisinden çıkan her planı kendisi düşünüp çizer. di. Hangi işleri kabul edeceğine, biraz da karşısındaki. ne bakarak karar verirdi. Herkesten beklediği ama asla kimseye sunmadığı bir şey vardı: itaat. İnsanlar del derlerdi ona ama sunduğu şeyi de alırlardı. Anlasala da anlamasalar da... Çünkü onun sunduğu "Henry Ca meron" imzalı bir binaydı. Bu parçada tanıtılan kişi için aşağıdakilerden har gisi(söylenemez? A) İşinde seçici davrandığı V B) Yeteneklerine güvenildiği V C) Kendisini kabul ettirdiği V D) Aykırı yanlarının bulunduğu E) Geleneksel mimariyi temsil ettiği 13

5. (1) "Yüzüklerin Efendisinin Yönetmeni Sunar" diye bir film reklamı duysanız aklınıza sanırım böyle naif bir film gel- mezdi. (II) Dev prodüksiyonların yönetmeni Peter Jackson yıllar sonra Alice Sebold' un ünlü kitabını filme uyarlamaya karar verdiğinde herkes çok şaşırmıştı.(III) Sinema seyirci- si onu; görsel yeteneklerini konuşturacağı, iddialı, dev bir prodüksiyonda ve tercihen de fantastik bir hikayede izle- mek istiyordu. (IV) Oysa "Cennetimden Bakarken" sessiz sedasız girdi sinema dünyasına. (V) Gerçi görsel yapısı ile çok konuşuldu ve ödüllendirildi de Susie Salmon (Saoirse Ronan) un gözünden cennetin tarifi ve cennetinden hayata bakışı. D Bir yönetmen ve onun filminden söz edilen bu parça- daki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakiler- den hangisi söylenemez? A) I. cümlede yönetmenin beklentilerin dışında bir durum- la ortaya çıktığına B) II. cümle de yönetmenin genel bir özeliğine değinilmiştir. III.cümlede seyircinin yönetmenden beklentilerine de- ğinilmiştir. D) IV. cümlede filmin başarısız olduğu vurgulanmıştır. E) V. cümlede filmin öne çıkan yönü vurgulanmıştır.