Anlatım Biçimleri Soruları

2-ALES-İlkbahar 41.-42. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Her ne kadar sözlüklerde adı artık sahaf olarak geçse de asıl adı sahhaflık olan mesleğin pirleri hâlâ anılır. Özellikle Beyazıt'taki çarşıda yaşananlar, kurulan meclisler, dükkânların ziyaretçileri ve dükkân sahibi sahaflar meşhurdu. Sözünü ettiğimiz sahaflar öyle sandığınız gibi sınavlara hazırlık kitapları veya çok satan kitaplarla ilgilenmezlerdi. Dahası, birçoğu eski harfli metinleri rahatlıkla okudukları gibi Latince, Rumca gibi dillere de hâkimdi. En önemlisi de dükkanları, dönemin aydınlarının sık uğradıkları noktalardan biriydi. Sahaflar sarraflaşmadan önce, unlu akademisyenterle bile tartışacak kadar bilgi sahibiydiler. 41. Aşağıdakilerden hangisi yazarın, sahafların günümüzdeki durumuyla ilgili olarak eleştirdiği konulardan biri değildir? A) Entelektüel düzeylerinin düşmesi B) Sattıkları kitapların niteliklerinin değişmesi C) Mesleği çok iyi bilen yeni temsilcilerinin olmaması Meslekleriyle ilgili olabilecek dilleri bilmemeleri E) Eski sahaflar kadar tanınmış olmamaları 42. Bu parçada, "sahaflar sarraflaşmadan önce" sözüyle asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Kitapçılardan bir farklarının kalmaması B) işin ticari boyutunu öne çıkarmaları C) Mesteklerine önem vermemeleri D) Kendilerini geliştirmemeleri E) lelerini sevmemeleri 9

23. Dün akşam genç bir şairin evinde toplandık. Misa- firlerden biri elindeki kitabı karıştırıyor, bir başkası da odanın köşesindeki gösterişli piyanonun tuşları- na dokunuyordu. Bu sırada ev sahibi, bana taslak hâlindeki şiirini okudu ve ne düşündüğümü sordu. Ben, şiir bitmeden bir şey dememe imkân olmadı- ğını söyledim. Arkadaşım da şiiri değil de içindeki düşünceleri nasıl bulduğumu sordu. Ben de şiir, sözcüklerle resim yapma sanatıdır, dedim ve Mal- larme'nin Degas'ya verdiği "Şiir düşüncelere değil, sözcüklerle yazılır. yanıtını hatırlattım. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdaki- lerden hangisi soylenemez? A Tanımlama yapılmıştır. B) Örneklemeden yararlanılmıştır. C) Öykülemeye başvurulmuştur. + D) Betimlemeye yer verilmiştir. E) Tanık gösterme vardır. +

p- nat- kişi diği anat lun- daki bitin atsal laşı- me- n ve aşka lan- -i ol- ahip mak anat eyle nak 39 ve 40. soruları aşağıdaki parçaya göre cevap- layınız. Ali, Burak, Canan, Davut ve Eda adlı kişilerden her biri şair, yazar, yönetmen, oyuncu ve gazeteci mesleklerin- den birine sahiptir. Ali ya gazeteci ya yönetmendir. Canan yazar değildir. Şair olan kadın değildir. Yönetmen ve oyuncu erkektir. ● ● Ⓡ ● 39. Bu bilgilere göre Eda'nın mesleği nedir? A) Sair B) Yazar Yönetmen DENEME-12 -D) Oyuncu E) Gazeteci con 40. Bu kişilerden hangilerinin

TYT/Türkçe 37 ve 38. soruları aşağıdaki parçaya göre cevap- layınız. Sanat eserini meydana getiren, üç unsur vardır: sanat- CI, sanat eseri ve sanat eserini anlayıp takdir eden kişi (alımlayıcı). Sanatçının tasarım sonucu ortaya çıkardığı tablo, heykel, müzik parçası, tiyatro ve şiir gibi sanat yapıtlarının her birinin kendilerine özgü bir dili bulun maktadır. Ve bu dil o sanat yapıtıyla izleyici arasındaki anlaşma aracıdır. Sanat yapıtıyla konuşmak, yapıtın gizemini açmak için o dili iyi bilmek gerekir. Sanatsal deneyimlerle belli bir birikime ve kavrayış gücüne ulaşı- labilir. Kavrayış gücü için çokça sanat yapıtı incelenme- lidir. Sanat eseri, kendisine yönelen, onu kavrayan ve sonuçta estetik bir haz alan izleyici ve dinleyici ile başka bir anlam daha kazanır. 37. Aşağıdaki yargılardan hangisi bu parçada anlatılan- ları desteklemez? A) Sanat dallarının birbirinden kesin ayrılan yönleri ol- duğu için aralarında ortaklık yoktur. B) Sanat eserinin sırrına ermek sanatsal birikime sahip olmakla mümkündür. C) Sanat yapıtlarını anlamak ve onlardan zevk almak için çaba göstermek gerekir. D) İzleyici ve dinleyici farklılığından dolayı her sanat yapıtı farklı yorumlanmıştır. E) Sanat yapıtının güzelliği tasarımın malzemeyle uyum göstermesine bağlıdır. 38. Bu parçada sözü edilen kavrayış gücüne ulaşmak için; I. Sanat eserlerinin diline hâkim olmak, II. Farklı nitelikteki sanatsal yapıları araştırmak, III. Sanatsal yapıların ortak noktalarını bulmak, IV. Sanatla ilgili tecrübeler kazanmak ifadelerinden hangilerine sahip olmak gerekir? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I. ve Il D) II. ve IV. E) III. ve IV. YAYIN 39 ve 40. soruları layınız. DENIZ Ali, Burak, Canan, D şair, yazar, yönetme den birine sahiptir. Ali ya gazeteci y Canan yazar de Şair olan kadın Yönetmen ve o ● 39. Bu bilgilere göre -A) Sair B) azar ● -D) Oyuncu E) Gazeteci 40. Bu kişilerden mamıştır? Burak ve D B) Ali ve Dav C) Canan ve D) Davut ve E) Ali ve Bur 124

mayı, resim dilini, ağanüstü bir göze, ir ve yazarlardan ressamlar, yazarlar er. Resim sanatı azar ve şairler dostluk yüzyılın büyük şairi at yazıları konusunda un mirasçıları Onları en çok şair Apollinaire Picasso, 1900'lerin n ilişkiler içindeydi. nız şiirinden uğu bu yakınlığı da bilirim ki siyle sürdürülmesi ---- oynattığı XX. yüzyıl kten çok yararlandı atçıları taklit düşündü siplinlerin di ak, başka uğraştır çıları taklit eden ALME YAYINEVİ PALME YAYINEVI TYT/PLM/001/23 20. Her sanatçının bir yaşamı var, bir de yapıtı. Kimi yazarda, şairde, ressamda bunlar örtüşür. Örneğin, Van Gogh'ta, Picasso'da, Nâzım'da. Ama örtüşmeyebilir de. Bu konuda beni en çok şaşırtan örnek Hollandalı ressam Piet Mondrian'dır. XX. yüzyıl sanatının bu en radikal yenilikçilerinden biri olan sanatçı, din konusunda katı inançlara sahipti oysa sanatında mistikliğin hiçbir izi yoktu. Onu bu inançlara götüren neydi? Veya resmindeki her tür mistikliği, metafiziği dışta bırakan mutlak geometri hangi düşüncenin ürünüydü? Bilmiyoruz. Bu Fikret Mualla'da daha açık seçik olarak görülür. Yolu, Türkiye'de de Fransa'da da birçok kez akıl hastanesine düşen Fikret Mualla'nın -bazı mektuplarını, karnelerini bir yana koyacak olursak- resimlerinde dengesizliğin ve deliliğin iziyle karşılaşmayız. Bu parçada vurgulanmak istenen düşünce aşağıdakilerden hangisidir? A) Bazı sanatçılar, iç dünyalarının karmaşasını eserlerine yansıtmak istemez. BY Ressamlar, hassas ruha sahip olmaları bakımından edebiyatçılara çok benzer. Sanatçının yaşadığı olumsuzlukları eserlerine yansıtmaması her sanatçıda görülen bir özellik değildir. Sanatçıların yaşamı ile sanatı arasında bir benzerlik olduğu gerçeği doğru ve kesin bir yargı değildir. E Sanat eserleri, hayatın ve sanatçının iz düşümünden başka bir şey değildir.

QR Cozumler Şiirin yüzlerce tanımı vardır. Bence şiir, şairin dün- yaya sığmama hâlidir. Bu dünyayı biraz daha geniş kılma, onu farklı bir dünya hâline getirme çabasıdır. Bu parçada anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) İnsanları tanımanın en iyi yolu şiirdir. B) Şiir, sanat dalları içerisinde farklı bir değere sahiptir. C) Şiir, yaşama yeni anlamlar ve duyarlılıklar yükleme etkinliğidir. D) Şiirin anlatım olanakları sınırsızdır. Şiir, ancak onu anlayabilecek yetkinliğe ula- şanlara hitap edebilir. 1 1 1 1 1 I 1 1 1 1 1 1 I

şide aynı etkiyi gösterdiği E) Film izlemenin zihni uyaran bir aktivite olduğu Lisede öğrenciyken elli yaşında biri ölünce "Eh, zamanı gelmiş de ölmüş!" diye düşünürdüm. Altmışında biri ölmüşse sanki ölümü biraz gecikmiş gibi gelirdi bana. Hele yetmişindekiler... Yalnızca yirmi, otuz yaşlarında ölenlere üzülürdüm. Otuzlu yaşlara geldiğimde ise ellisinde ölenlere üzülmeye başladım. Bu parçada aşağıdakilerin hangisi vurgulanmış- tır? A) Ömre yönelik değerlendirmelerin yaşla birlikte değiştiği B) Yaş ilerledikçe ölüm korkusunun ortaya çıktığı C) Ölüm duygusunun kültürden kültüre farklılık gösterdiği D) Ölüm konusunun sürekli düşünülmesinin insa- ni olumsuz etkileyebileceği E) Yaşlandıkça acıma duygusunun daha da arttığı uininin bir aracı olan televizyon,

du- yı- b- ir? a- esi a- na bir J- 183 24. Başını kaldırıp etrafına bakındı. Kimseler durumun farkında değildi. Ceketin kenarını eliyle bastırarak yürüdü. Kalabalığın en ortasında, omzuna çarpan omuzlara aldırış etmeden ilerliyordu. Bir an önce bu dehşetli yükten kurtulup kaçmak istiyordu. Günler- dir rüyasını gördüğü o paraya kavuştuğu an... İşte o anı düşündü ve hızlandı adımları. Bu parçanın anlatımı için; I. Nesnel bir anlatım vardır. II. Tanık göstermeden faydalanılmıştır. III. Gözlemci bakış açısı kullanılmıştır. IV. Pekiştirmeli sözcük kullanılmıştır. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I D) II ve IV B) Yalnız III E) I, II ve IV foo C) ve III /limityayinlari

dımcı Düşünceler de- adlı in- u- rel r. $ e 23. Korkulu Ustalık, Turgut Uyar'ın yazılarının bir araya getirildigi kitap yani bütün yazılanı. Bir şairin şiire, hayata ve varoluşa bakışının iz leri, ipuçlan... Bir bakıma Turgut Uyar'ın topyekûn "söz"ü. Ben, kitaptan çok, kitabın yazarı hakkında yazılan bir değerlendirme den söz edeceğim. Bu değerlendirme yazısı ilginç ve doğallıktan uzak bir yargı içeriyor; geleceği öngören, ona âdeta hükmeden ve bir şairi zamanlar ötesine taşımaya çalışan bir yargı. Turgut Uyar için şöyle denmiş: "Dünyanın En Güzel Arabistanı adıyla, dünya durdukça duracak bir şah şiirin şairi." Bu yargıyı okuyunca akl ma Amerikalı Şair Cummings hakkında yazılmış bir övgü cümle si geldi. Şöyleydi o cümle: "Cummings, bütün zamanların en lirik şairidir." Tabii, yargı bu denli kesin ve boyutsuz olunca "Bu yargı sahibi bütün zamanlarda yazılmış lirik şiirleri nasıl bilebilir ki?" di- ye sormadan edemiyor insan. "Bütün zamanlar" ibaresinin içerdi- ği süre akıl almayacak kadar belirsiz ve bir o kadar bilinmesi im- kânsız. Peki, "Dünya durdukça duracak." yargısına ne demeli? Bu parçanın yazarının aşağıdaki sözlerden hangisini söyle- mesi beklenemez? A) Eleştiride aranması gereken en temel unsurların gerçekçilik ve samimiyet olduğuna inanıyorum. B) Bir insanı hak ettiği yerin üzerine çıkarmak eleştiriye gölge düşürür. C) Yanlı eleştiri, öznenin okurdaki karşılığını iyi ya da kötü yön- de etkileyip özneyi yanlış bir yerde konumlandırabilir. D) Övgü ya da yergide bazen, dönemin havasıyla sınırların di- şına çıkılması doğal karşılanmalıdır. E) Eleştiride aşırıya kaçmak, gerçeğin yıpratılmasına ya da ka- rartılmasına neden olabilir. 24. Avrupa'da klasik müziğin gerilediği doğru. Ama bunu Tü ile karşılaştıramayız. Biz zaten klanil 25. Im be bil sa di se h A e 1 C 26.

B B 5. 1. Sert kabuğun içerisindeki gövdesinde gizlenmiş bir iskelet yapısı olan kaplumbağalar, omurgalı ve oldukça dayanıklı canlılardır. II. Oluşumları yönüyle yüksek ısı, soğuk ve açlığa en çok dayanan bu canlıların, 200 milyon yıl öncesinde dünyada yaşadıkları bilimsel olarak ispatlanmıştır. Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca tam ve doğru bir biçimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir? B A) Yüksek ısı, soğuk ve açlığa dayanan kaplumbağalar, sert kabuğu içerisinde gizlenen bir iskelet yapısına sahiptir. B) 200 milyon yıl öncesinde dünyada yaşadıkları kabul edilen kaplumbağalar, sert kabuğu içerisinde gizle- nen bir iskelet yapısına sahip olup diğer canlılara göre daha dayanıklıdır. 200 milyon yıl öncesinde dünyada yaşadıkları sanılan kaplumbağalar, her türlü dış ve iç etkene dayanıklı omurgalı canlılardır. qua D) Sert kabuğu içerisindeki gövdesinde gizlenen bir iskelet yapısına sahip olan kaplumbağalar, 200 milyon yıl öncesinde dünyada yaşamışlardır. E 200 milyon yıl öncesinde dünyada varlıkları ka- nıtlanan kaplumbağalar, sert kabuğa ve güçlü bir iskelet yapısına sahip oluşları yönüyle yüksek ısı ve soğuktan etkilenmeyen, açlığa dayanan omurgalı canlılardır. 7. Işıltı ilgili abe UĞUR suy gri "Y bil bi a

jyol git gu rç m tir O, 2. İstanbul'da, Kanuni Sultan Süleyman'ın kızı Mihrimah Sultan'ın adını taşıyan iki cami vardır. Bunlardan biri Üsküdar'da, öteki ise Edirnekapı'dadır. Güneş her gün çocuğunu arayan bir anne gibi Üsküdar'daki caminin ardında doğarken ay Edirnekapı'daki caminin minarelerinin arkasına saklanır. Her akşam ay, Üsküdar Mihrimah Sultan Cami'nin saçlarını taçlandırırken, uykuya yatmak üzere olan güneş, başını Edirnekapı'daki Mihrimah Sultan Cami'nin kubbesine dayar. İstanbul'da bu yüzden bir değil iki tane Mihrimah Sultan Camisi vardır. Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur? Neshel cümle BY Kişileştirme BY Kişiles DY Benzetme C) Karşılaştırma † Gerekçe içeren cümle KONU KAVRA

1 16. Salâh Birsel, Türk şiirinin derli toplu ilk poetikasını kaleme alan isimdir. O, şiirde orta yolu benimse- miş, şiirin ilkelerine sırf kendi düşüncesiyle varmak yerine, şiirlerden yola çıkarak varmayı tercih etmiş- tir. Bu bakımdan onun görüşleri için orijinal" keli- mesi yerine "genelgecer" sıfatını kullanmak uygun olur. Kendisi de şair olan Salâh Birsel, şiirlerini bu görüşleri doğrultusunda işlemiştir. 1940 kuşağına mensup olan şairin "Şiirin İlkeleri" isimli kitabı, aynı zamanda bu şiirin de poetikası niteliğindedir. Orada ileri sürdüğü görüşlerle Türk şiirinin gelişimine katkı sağlamıştır. Bu parçadan hareketle Salâh Birsel ile ilgili aşa- ğıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Türk şiiri adına önemli bir isimdir. B) Şiirin ilkelerine kendi düşünceleriyle varmıştır. Aynı zamanda şairdir. D) "Şiirin ilkeleri" adlı kitabı şiirin poetikası niteliğin- dedir. E) Görüşleriyle Türk şiirinin gelişimine katkı sağla- miştir.

DENEME-17 23. Güneşine, suyuna, havasına, açısına dikkat edeceğiniz bir bitkiniz olursa mutluluğunuz konusunda mucizevi sonuçlar ortaya çıkarabilirsiniz. Exeter Üniversitesinde yapılan son araştırmalar ofislerinde bitki yetiştiren çalışanların işlerinde ve iş ilişkilerinde daha verimli olduklarını ortaya koydu. Ben- zer alanda Amerika'da yürütülen başka bir araştırma ise huzurevlerinde bitki yetiştiren yaşlıların sadece daha mutlu değil, aynı zamanda daha sağlıklı ve aktif bireyler oldukları sonucunu bilim dünyasına sundu. Küçük, yeşil bir bitkinin kime zararı dokunmuş ki? Üstelik masrafsız, üstelik doğal mutluluk kaynağı. Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden han- gisidir? A) Bitki yetiştirmek isteyen insanlar öncelikle onlara uygun bir ortam hazırlamalıdır. B) Doğayı sevmeyen insanların başka kişilerle ilişkileri sağ- lıklı olmaz. C) Yaşlıları huzurevlerine göndermek yerine onların doğayla içli dışlı olmaları sağlanmalıdır. DY Bitkilerle uğraşmak, çiçek yetiştirmek insana mutluluk verir. E) Evde yetiştirdiğiniz bitkilere gösterilecek özen, onlarda mucizevi sonuçlar yaratır.

? 22. ----. Bir hayat, anı, görüntü nasıl hikâye edilir, öykü- ye dönüşür ve anlatılır, bütün bunlar öykü olurken ne içeride kalır ne dışarıda kalır. Örneklerle anla- tılır. Böylece hayat ve kurgu arasındaki ilişki göz- ler önüne serilir. Bu anlamda yaşanmışlıklar yanın- da kurgulanmış hayatlara, kitaptaki karakterlere de bakılır. Tarık Buğra'nın öyküsü Ata Binmiş Ali Ağa'yı Tahmis yeniden yorumlanıp yazılırken An- kara Hatları Vapuru'nda kendi yazdığı bir öykünün kahramanını yeni bir öyküde değerlendirir. Böyle- ce hayat ve kurmaca iç içe gecer birbirinden ayırt edilemeyecek hâle gelir. Çünkü kurmaca da hayat kadar gerçektir. Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Her öykünün seslendiği bir okur kitlesi vardır B) Öykücü için en büyük problem, okuru yürek- ten sarsacak bir olayı bulma meselesidir C) Bir öyküyü yeniden yazma çabası içine giren yazar, belirli kurallara dikkat etmek zorundadır D) Yaşamın gerçekliği ile öykünün gerçekliğinin kesiştiği noktalar olabilir E), Öykülerin temel vurgusu hikâye anlatma me- selesidir 23. Zaman içinde modanın rolü değişti. Çünkü geç- miste moda HEME 24. H IMCION CO m n H d n A B C C E 25. E C

4. Okumanın önemi kadar neyin, niçin ve nasıl okunacağı da önemlidir. Bunlar, kişiliğin gelişimi sürecinde kazanı- lacak birikimle elde edilebilir. Kişi öncelikle ilgisini çeken ve kişiliğine uygun olan, içeriği hakkında belli bir birikime ulaştığı metinleri okumalıdır. Bilginin kalıcılığı ve düşünce üretimi ancak böyle sağlanabilir. Bu da seçme sorununu karşımıza çıkarır. --- Nasıl dört işlem bilinmeden karma- şık hesaplamalar yapılamazsa bazı temel bilgilere sahip olunmadan da bir konudaki "ağır" ve "zor" kitaplar anla- şılamaz. Bu parçada boş bırakılan yere düşünce akışına uy- gun olarak aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Seçmeden, belli bir birikime sahip olmadan yapılan okumalar zihin karışıklığına yol açar B) Herkes, bir şeyler okuduğu hâlde kendi seçimlerini yapabilecek bir düzeye erişememiş olabilir C) Bu yüzden de klasik eserlerden yana bir tercihle oku- maya başlamak, okuma zevkinin oluşması için çok önemlidir D) Okuma, kişiliğin gelişmesine yön verdiği için iç göz- lem yapma gücünü de artıracaktır E) Seçici olma özelliği çok erken yaşlarda kazanılan bir alışkanlıktır

7. (1) Modern şiirimizde "ev" teması dediğimizde akla ilk gelen isimdir Behçet Necatigil. (II) Necatigil'de "ev", birçok şiirinde değil daha ilk şiirlerinden başlayarak neredeyse tüm yazma serüveninde yer alır. (III) "Ev"in geçtiği örtülü, göndermeli ya da ana izlekli çok sayı- da şiiri vardır. (IV) Bu konu çeşitli biçimlerde yazılmış, irdelenmiş, hakkında yazılan kitaplarda yer bulmuş- tur. (V) Behçet Necatigil'in "Evler" şiiri ilk olarak Var- lık dergisinin 1947 yılı Aralık sayısında yayımlanmıştır. (VI) Sonrasında da şairin ikinci kitabı olan Çevre'de yer almıştır. (VII) Şiirin ilk dizelerinde şair, âdeta yüzyıllar bo- yunca yapılagelen evlerle ilgili bilgi vermiştir. (VIII) He- men sonrasında sözü evlerin içine, içinde yaşayanlara getirmiştir. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci parag- raf numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? A) III B) IV C) V D) VI E) VII