Anlatım Biçimleri Soruları

} 1 4. Hâlâ isimlerini duymadığımız nice yazarımız, bir dizesini bile ha- tırlamadığımız nice şairimiz, sözlerinin hasretten kabuk bağla- dığı nice türkülerimiz var. Okusak, düşünsek, biraz da olsa sor- gulasak... Zinhar başka şekilde kurtulamayacağız Batı kökenli ke- limelerin paslı kıskacından. Çünkü bizim, "Türkiye'de Türkçe için mücadele ediyoruz." diyebilen bir vatandaşımız varsa durum ye- teri kadar ortada değil midir zaten? Kendimizin, dilimizin farkı- na varsak çok geç olmadan. Kimliğimizi, dilimizi henüz kaybet- memişken... Ancak çat pat, ağır aksak konuştuğumuz yarım ya- malak Türkçe değil de ana dilimiz Türkçenin... Ana sütü kadar saf, sökülen ilk hece kadar masum ve gözlerinde feri sönmeyen bir umutla bekleyen dilimizin... Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur? Öznel bir anlatımdan yararlanma B) Benzetmeye başvurma C) Örneklemeye yer verme vern vernale Dikilemeye yer E) Sessel yinelemeye yer verme

Hayatı karartan, dert aşılayan bir iyilik vardır; adına acımak derler, insanlığın başına bela kesilmiştir. Ve- remli sayılan zayıflamış bir adama, hassas bir kadının nasıl hitap ettiğine hiç dikkat ettiniz mi? Gözlerin- deki yaş, sesteki titreyiş, söylenen sözler, her şey hayatında umut kalmadığını ona açıkça hatırlatır. Ama o hiç kızmaz, kendi hastalığı gibi başkalarının merha- metine de katlanır. Daima böyle olagelmiştir. Herkes onun kederine biraz daha keder katar, herkes ona aynı nakaratı tekrarlar: "Ah! Sizi bu hâlde gördüğüm için yüreğim sızlıyor doğrusu." Bu parçada yazar söylediklerini inandırıcı kıl- mak için aşağıdakilerden özellikle hangisine baş- vurmuştur? A) Örnekleme B) Betimleme C) Alıntı yapma D) Karşılaştırma E) Sayısal verilerden yararlanma

10 ) Türk eleştirisi bugün oldukça gelişti. (II) Şimdi hiçbir eleştirmen "Ben sevmedim bu yapıtı. Bu yapıt güzel değil." demiyor. (III) Öznel yargılarını nesnel dayanaklarla güçlendiriyor, kanıtlama çabasına gi- riyor. (IV) Kırk yıl önceki izlenimci eleştiri rüzgarı kimleri harcamamıştı. (V) Sanatçı ne kadar güçlü, özgün ve ilginç olursa olsun bu rüzgarın etkilerinden, donduruculuğundan kurtulamazdı. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisin- den başlanarak bir "yakınma dile getirilmektedir? A) 1. B) II. C) III. E) V. IV.

oluş- mler- isine nek- esi Ima- ndan niet- şkisi me- klük Clen- pilan vaş- muş, hat- Palme Yayınevi 10. Evvela dişlerimiz döküldü Sonra saçlarımız Arkasından birer birer arkadaşlarımız Şu canım dünyanın orta yerinde Yalnız başına yapayalnız Kırılmış kolumuz, kanadımız Tatlı canımızdan usanmışız 1. Gerçeklik dönüştürülerek yansıtılmıştır. II. Betimleyici ifadeler kullanılmıştır. III. Psikolojik ögelere yer verilmiştir. IV. Doğaya özgü bir özellik insana aktarılmıştır. V. Sözcükler yan ve mecaz anlam değeri yönünden zayıftır. Bu dizelerle ilgili numaralanmış belirlemelerin hangisin- de yanlışlık yapılmıştır? A) I B) II. C) III. D) IV. E) V. 11. I. Kırk yılda bir olsun gülümsemeyen, ters yüzlü, söy- leyişi soğuk olduğu kadar tutuk, kit bir adamdı. Pek duygulu değildi. Bezgin görünmesine karşın yine de sevimli bir görünüşü vardı. Eş dost toplantılarında göz- lerinde iyilik parıldardı. Bu yönü hiçbir zaman sözle- rinden anlaşılmaz, yüzünden okunur, davranışlarında daha açık bir şekilde belirginleşirdi. II. Aşağı indik, sabah kahvelerimizi içtik. Süt annemin el- lerini öptük. Bu Frengi, daha beter Şark pitoreskinin içine batırmak için yayan olarak Fatihl minin Bey ve üze Kar vel 1 1 Ka

ubiconvinct nesat 12. Karşılaşan iki karıncanın durup birbirlerini incelediklerine tanık olmuşsunuzdur. Antenleriyle birbirlerinin kokusunu almaya çalışan bu karıncalar, aslında ---- Karıncaların ka- buklarında birtakım kompleks hidrokarbon karışımları var- dır. Bu kimyasalları koklayarak başka koloniden olanları ayırt ettikleri gibi, kendi kolonilerinin işçi veya kraliçe gi- bi farklı üyelerini de tanırlar. . abiel Bu cümlede boş bırakılan yere, düşüncenin akışına göre, aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) kendi kokularını yok ediyor B) birbirlerine üstünlük kurmaya çalışıyor sup cts C) kolonilerini değiştirmek istiyor D) türünün devamı için kendine eş seçiyor E) bir tür kimlik tespiti yapıyor (ALES 2017)

30. Modern eleştirmen, metin ile yazar arasında bağlantı kuranlara ya da yazarın kalkış noktası ile varış nok- tası arasındaki ilişkiyi araştıranlara değil, bir metnin başka metinlerle kendi içinde kurabileceği ilişkileri yorumlayanlara denmekte. Bir başka deyişle eleştir- men ==== q 1. bir yapıtı aynı türden yapıtlarla karşılaştırarak çözümler. II. bir metnin değerini tek yönlü olarak ortaya koymaz. Il yapıttan yola çıkarak yazarla ilgili çözümlemelere ulaşır. IV. bir yapıtı incelerken yazarının dünya görüşlerini bir kenara bırakmaz. Yukarıdaki parça düşüncenin akışına göre numa- ralanmış cümlelerin hangileriyle tamamlanabilir? A Yalnız I Cro B) Yalnız III. C) Yalnız IV. E) II. ve III. 32. Ş r C 407

8. Ünlü müzik grubu Beatles'in efsanevi üyesi John Len- non'ın her zaman karanlıkta kalmış aile hayatına ışık tu- tan bu kitap trajik bir aile portresi çiziyor. Bu cümleden kesin olarak çıkarılabilecek yargı aşa- ğıdakilerden hangisidir? A) Kitap, John Lennon'in ölümünden sonra kaleme alın- mıştır. B) John Lennon'ın müzik hayatına kitapta yer verilme- miştir. C) Kitap, John Lennon'ın yakın çevresini konu edinmiş- tir. D) Kitap, diğer Beatles üyeleriyle ilgili bilgiler de içer- mektedir. E) Yazar, kitabını kendi tanıklıklarından yola çıkarak yaz- mıştır. (ALES 2016)

11. Salah Birsel: "Şiir susabilme becerisiyle yazılır." sözüyle şiirin gevezelik olmadığını, az ve öz sözle yazılması gerektiğini vurgular. II. Ömer Seyfettin: "Edebiyatsız edebiyat yapmayı amaçlıyorum." sözüyle yalın bir anlatımı benim- sediğini özetler. I. Leonardo da Vinci, resim atölyesinin girişine: "Bu- raya matematik bilmeyen giremez." yazmıştır. Ünlü Fransız heykeltıraş Rodin: "Ben heykel ya- parken taşın fazlasını atıyorum sadece, geriye heykel kalıyor." demiş. V. Ahmet Haşim: "Şiir nesre çevrilmesi mümkün olmayan türdür." diyerek şiiri nesirden büsbütün uzaklaştırmıştır. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangile- rinde "quruluk" kavramına ilişkin düşünceler dile getirilmiştir? A) I. ve II. B) ve IV. D) ve V. Dvo EXV ve V ve IV. 13 403

20211109 35. Açık bir anlatımda söz, gereksiz yere uzatılmaz; karmaşık ve anlaşılması güç cümleler kullanılmaz. Aksi takdirde anlatım türlü tartışmalara yol açar. Ne var ki çoğu yazar, aklından ve kalbinden geçenleri bir an önce kâğıtla buluşturma derdine düştüğünden söz öbeklerini art arda sıralar. Uzadıkça uzayan cümleler bu kilit noktanın kaçırılmasına sebebiyet verir. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada eleştirilen bakış açı- sıyla yazılmıştır? A) Üstat bir Frenk nakkaşı ile diğer bir nakkaş ustası bir ça- yırda yürüyormuş. Karşılarına bir orman çıkmış. Daha usta olanı, ötekine şöyle demiş: Yeni usullerle resmetmek öyle bir hüner gerektirir ki bu ormandaki ağaçlardan birini resmettin mi resme bakan meraklı, isterse buraya gelip o ağacı diğerlerinden ayırt edip bulur. 36. Ne kitap de bitme Tanyol b hâlâ sü kadar z en yak za dik yerde niz. b değe alın yüz diz Bu ha A BY Tip ilmine göre sevdiğiniz birini görünce gözünüzden, bir güzelliği kokladığınızda burnunuzdan, sevgiliyi işittiğiniz- de kulaktan beyne sinyaller gidiyor. Beyin o sırada bir el çabukluğuyla böbrek üstü bezleri haberdar edip bezlere adrenalin salgılatıyor. Sonra kalbiniz başlıyor çarpmaya. Bir ağaç malzemede yapılan renklendirme işlemi sonra- sında, doğal hâldeyken açık renkte olan bölümlerin koyu, koyu renkte olan bölümlerin ise açık olacak şekilde renk- lenmesi durumu yüzyıllardır bilinen yadsınmaz bir gerçek olup hâlihazırda gerçekleştirilen dekoratif amaçlı veya ola- ğan ahşap üst yüzey işlemlerinde, göz önünde bulunduru- lan temel bir olgudur. Dy Başkalarını yalnızca kendini sevme sanatında ustalaştı- OPI ğında gerçekten sevebilirsin. Başkalarının kalplerine yal- nızca kendi kalbini açtığında ulaşabilirsin. Kendini denge- li ve canlı hissettiğinde daha iyi bir insan olmak için çok daha iyi bir konumda olursun. E) Efsaneye göre, Prometheus insanoğlunu yarattıktan son- ra Zeus'un emirlerini/kasten hiçe sayarak insana ateşi armağan etti. Bu küstahlığından ötürü Prometheus'u ce- zalandıran Zeus, insanoğlunun ateş sayesinde edindiği güçten tedirgin oldu. Bu nedenle insanoğlunu güçsüz kıla- cak bir plan yaptı. D

1. Dünya tarihinde bilinen en eski uluslararası ant- laşma, Hitit Kralı Hattuşili ile Mısır Kralı Ramses I arasında MÖ 1283'e doğru imzalanır. II. Antlaşma, her iki ülkenin tanrılarının kutsal gü- vencesi altına alınmıştı. III. Bu kardeşlik ve dostluk antlaşması özellikle sal- dırmazlık ve her birinin toprak bütünlüğüne say- yla ilgili hükümlerle asilere karşı ortak bir sa- unmayı sağlayacak savunma ittifakına, ayrıca aklarındaki af durumu saklı kalmak kaydıyla si- yasal mültecilerin geri verilmesine ilişkin hüküm- ler içeriyordu. IV. Bugün elimizde bulunan metin, bir yandan Mısır'daki dikili taşlardan, öte yandan da Hitit başkentindeki resmî arşivlerden bulunan kil tab- letlerden sağlanmıştır. V. Antlaşma bu güvencenin de bir sonucu olarak uzun bir süre geçerliliğini korudu. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin anlamlı bir bütün oluşturması için hangilerinin birbiriyle yer değiştirmesi gerekir? A) I yell D) IV ve V B) ve IV E) II ve III live J've IV

D 35. Keşkek yapımı için gereken ağaç kepçe, tokmak, çomça, şişek gibi araç gerecin üretimi, tören keşkeği geleneğinin devamlılığına paralel olarak sürdürülmesi; topluluğun yaratı- ci niteliklerinin görünmesine ve gelişmesine olanak sağla- maktadır. Özel bir işçilikle yapılan taş dibek topluluğun ortak malıdır ve topluluktaki herkes, özel bir önem atfedilen dibe- ğin temiz tutulmasından sorumludur. Törende kullanılan ve her yıl kalaycılık mesleğini icra edenler tarafından özenle kalaylanan büyük bakır kazanlar, sağlam ve kaliteli bir işçilik sayesinde uzun ömürlü olup topluluğun ortak kullanımı için muhafaza edilirler. Dayanıklı ve kokusuz ağaçlardan el işçi- liğiyle imal edilen büyük ağaç kepçeler, tüm sadeliğine kar- şın törensel keşkek yemeğinin önemli gereçlerindendir. Bu parçaya göre tören keşkeği yapımının sürdürülmesi; İşçiliğin gelişmesi ve sürdürülmesi, I. II. Özel işçilik ve yaratıcı niteliklerin görünmesi, III. Modern yaşamda nefes aldırılan bir gelenek olması faydalarından hangilerini sağlamaktadır? A) Yalnız I D) I ve II B) Yalnız II C) Yalnız III E) II ve III 36. Ya ge ola H 1 Z KENY SU ki Ö e t C

Syküleme ki ora- a işi bit- Meraklı dorda Alış- an- 12. Kızılay'da Karanfil sokaktaki kafeleri gezerken gö- züme bir şey ilişti. Her kafenin girişinde bir kişi var ve gelip geçenleri içeri davet ediyorlar. Kafeyle hiç- bir ilgisi olmayan ve oradan sadece geçmekte olan insanları bile içeri çekmeye çalışıyorlar. Bu durum oldukça çirkin bir görüntü oluşturuyor. Kimseye seç- me özgürlüğü tanınmıyor. Yanında eşin dostun varsa kafenin girişindeki kişiyle çok da konuşamadan içeri girmek zorunda kalıyorsun. Bu duruma kesinlikle bir çare bulunmalı gelen geçen herkes özgür iradesini kullanmalıdır. Bu parçanın anlatım biçimi aşağıdakilerden han- gisidir? A) Karşılaştırma B) Betimleme C) Öyküleme E) Açıklama D) Tartışma 228 C

ragrafta Yapı - Ana ve Yardımcı Düşünce - VII başlıyor. e çizme- sözcük- Szcükle- si sonu- anlam erin ku- birbir- çude. ğıda- sterir tları- ka- an- e- 8. Kimi insanlar, işleri çekip çevirirken altından kalkabilecek. daha çok karıştırırlar. Eldeki imkânlarla iyi düşünmeden ri birkaç ilkeye sıkıca bağlanır, yenilik yapmayı da hiç dü doğrudan sonuca gitmeye çalışırlar. Rastgele öğrendikle şünmezler. Bu da beklemedikleri güçlüklere neden olunca en aşırı yöntemlere başvururlar. Yaptıkları yanlışlan bir kat daha artıran şey de hatalarını kabul etmemeleridir. Bu parçada anlatılan kişilerle ilgil olarak, I. Bu insanlar, yapabildiklerinden daha fazla sorumluluk alırlar. II. İnsanların tavsiyelerini dikkate almazlar. III. Yeniliklere karşı tutum sergilerler. IV. Yanlışlarını gördüklerinde fikirlerinden vazgeçerler. V. İşi düzenlemek yerine karıştırırlar. verilenlerden hangi ikisi söylenemez? A) I've ll D) IIl ve IV BHLve IV E) IV ve X All ve v 1. TURKÇE SO Paragrafta Yapı - Ana v Dünyamızı tehdit eden olarak adlandınlan küre su, en başta fosil yakıt timi, orman tahribati v ortaya çıkmış; ekonom ci daha da hızlandırm iklim kuşaklan yer de sirga felaketleri mey etkisiyle çölleşmekt Bu parçanın bütün den söz etmekte A) Küresel ısınma B) Sanayileşmen C) Küresel ısınm D) Ülkemizin ça dan E) Dünyanın a dinde olma 2. Bir şeye öy Çok özgün doğrudam vermesin

12. Bu parçada geçen "yazının malı kılmak" sözüyle anlatıl- mak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Özgünlüğü yakalamanın yollarını bulmak B) Kurmacanın gerçekçi yönlerini sorgulamak C) Anlatılanları sanatın sınırlarında değerlendirmek D) Düşsel konuları halka mal etmek E) Gerçekleri değiştirerek aktarmak

34. Gazeteci: (1) Yazar: Aslında kitabın konusu, uzun zamandır kafamın içinde ken- dine yer ediniyordu. Konu belliydi ama karakter yapıları ve davranışları çok net değildi. Karakterlerin daha net hale gel- mesi için uzun süre çevremde gözlemler yaptım. Bu, hem bana çok yardımcı oldu hem de hikâyenin sıra dışı olmasın- da önemli bir rol oynadı. Gazeteci: (11) -- Yazar: 1 Öyle de söylenebilir. Kitabımda anlatmak istediğim mesele- nin iyi anlaşılması, esasında karakterlerin aralarındaki diya- loglar ile doğru orantılıydı. Sıradan bir anlatımı asla benim- semedim, sıradan bir anlatım benimsemiş olsaydım belki de bu röportajı yapmıyor olurdum. Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir? A) (1) Geçtiğimiz günlerde yeni bir kitap yayımladınız ve kitabın konusu, birçok kişi tarafından oldukça ilgi çekici bulundu. Bu- nun için özel bir çaba sarf ettiniz mi? (II) Karakterlerin netleşmesi hikâyeyi daha ilginç kıldı dedi- niz. Hikâye karakterler üzerinden yansıtıldığı için mi bunu söylediniz? BY (1) Yayımladığınız kitabı yazmadan önce kitapla ilgili gerekli araştırmaları yaptınız mı? (II) Sıradan bir anlatımı asla benimsemem, demenizin sebe- bi nedir acaba? C) (1) Kitabınızın konusunu ve karakterleri nelerden esinlenerek belirlediniz? (II) Kitabınızın karakterleriyle sizin aranızda bir bağlantı ku- rarak mı kitabınızı oluşturdunuz? D) (1) Piyasaya sürdüğünüz kitabınızı yazmanıza neden olan durumlar nelerdir? (II) Kitabınızın çok satılmasını sağlayacağı inancınızdan do- layı mı ilginç karakterler seçtiniz? E (1) Yazdığınız hikâyenin sıra dışı olmasında ve tutulmasında neler etken oldu? (II) Kitabınızda anlatmak istediğiniz meselenin iyi anlaşılma- si için karakterlerin kendi aralarındaki diyaloglara önem ver- diniz mi?

6. İnsanoğlu kendi yaşam gerçeğini, çözüm önerilerini, beklen- tilerini masal olaylarına ve masal kahramanlarına yükleyerek örtük bir biçimde, imalı iletişim yoluyla anlatmış ve yüzyıllar boyu, bu yolla gelecek kuşakları uyarmaya, eğitmeye, ya- şamın zorluklarına karşı onları donanımlı kılmaya çalışmıştır. Çünkü masal kahramanlarının karşılaştıkları sorunların he- men hepsiyle yaşamın gerçekleri arasında koşutluk kurula- bilir ve Çünkü o toplumu gösteren temel ögelerden biri de masallardır. ==== . Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilebilir? A) masallardan ait oldukları toplumun yaşam gerçeğine ula- şılabilir B) masalların dilin öğretilmesine ve gelişmesine katkı göz ardı edilmemiş olur C) masalların, çocukları olduğu kadar yetişkinleri de eğittiği görülür D) masallarda uluslar ve dinler üstü bir yan olduğu gerçeği anlaşılır E) masalların düş gücünü geliştirici olduğu ortaya çıkar ra C A 9. (1) Ka lu ya ve for hiz Bu ve cu A)