Anlatım Biçimleri Soruları

deneme - 3 28. Fontane, kendi seçimini kesin olarak yapmış, gerçek- liğe bağlanmış bir yazar olduğu hâlde karşı ekolü yok saymak, yadsımak bağnazlığını göstermemiştir. Hatta her iki akımın da gereğini yerine getirmek koşulu ile eş değerli olduğunu, gördükleri ilginin günün modası, zevkiyle belirlendiğini savunur. "Ait olduğu akım ne olursa olsun sanat eserlerinin iki yükümlülüğü vardır." der ve ekler: Önce, davalarına, yani doğrultularına inançtan kaynaklanan bir gerçekçilikleri, sonra da üslupları olmalı." Bu parçadan, Fontane ile ilgili olarak aşağıdaki- lerden hangisine ulaşılamaz? A) Gerçeklik akımına bağlı eserler yazmıştır. B) Kendisi gibi düşünmeyen sanatçıları da dikkate almıştır. C) Sanat akımlarına gösterilen ilgide, günün değer- Terinin etkili olduğunu düşünür. D) Hangi akıma bağlı olduğunun sanat eserinde bir ölçüt olduğuna inanmamaktadır. E) Sénat eserinde gerçekliği belirleyenin üslup oldu- ğunu savunur. 30. karekök 20. yüz işlenen değişm tarihçil- bir pro dile ge ama C geçm lerinin cinin Bu F hang AE t B) C) D E

yapmış, gerçek- karşı ekolü yok memiştir. Hatta wmek koşulu ile günün modası, duğu akım ne lülüğü vardır." doğrultularına ri, sonra da aşağıdaki- tır. da dikkate in değer- rinde bir p oldu- n- in 31 karekök 30. 20. yüzyılda edebiyatta alınan yol şaşırtıcıdır. Hem işlenen konular hem de anlatım teknikleri öylesine değişmiş, derinleşmiş, karmaşıklaşmış ki edebiyat tarihçileri için bu olguyu sistemleştirmek başlı başına bir problemdir. Alman şairi Gottfried Benn, bunu şöyle dile getirir: "Homeros ile Goethe'nin arası bir saattir ama Goethe'den bize gelinceye kadar yirmi dört saat geçmiştir. Söz konusu olan yalnız anlatım biçim- lerinin değişmesi değil, genel olarak edebiyat bilin- cinin de değişmesidir. Bu parçada vurgulanan düşünce aşağıdakilerden hangisidir? A) Edebiyat tarihçilerinin bu çağın edebiyat anlayışını belirlemede zorlandıkları B) Edebiyattaki değişimlerin her alanı kapsayacak genişlikte yaşandığı C) Edebiyattaki ilerlemelerde son yüzyılın şairlerinin öteki sanatçılara kıyasla bir ağırlığının olduğu D) Edebiyatın son dönemdeki gelişiminin geçmişe kıyasla çok büyük olduğu E) Edebiyat bilincinin gelişmesinin edebiyattaki de- gişim sürecini hızlandırdığı Desy T si ol

e heterotrof laşılamaz? e sahiptir. e olarak gö- la görülebi- arda ortak sini sağla- sınıflan- tsunami, , kuraklık mektedir. hareket eleyelim. yaşanan da geli- bu ola- runmak dikmek likle de in önü- nilme- www.pelikankitabevi.com.tr 3. NE O SESSİZLESTIN! Halk şiiri denince akla Karacaoğlan, Köroğlu gibi isimler gelir ki bu isimler halk şiirinin sembol şairleri- dir. Halk şiiri, kendi içerisinde anonim, âşık ve tekke olmak üzere üç ana başlıkta incelenebilir. Özellikle âşık şiirinin, halk şiirinde önemli bir yeri vardır. Koş- ma, semai, varsağı, destan olarak âdeta bir tekerleme gibi söylediğimiz nazım biçimleri de bu dönemin na- zım biçimleridir. Halk şiirinde en çok kullanılan nazım biçimlerinden biri olan koşma bu dönemin en önemli nazım biçimidir. Anonim halk şiirindeki ninni, bilmece, gibi biçimlerse âşık şiirinin ürünleri kadar kullanılma- mıştır. Tekke edebiyatına baktığımızda ise özellikle ila- hinin kullanımı göze çarpar. Bu noktada Yunus Emre, Eşrefoğlu Rumi gibi çok önemli isimleri de saymadan geçemeyiz. Bu parçada aşağıdakilerin hangisinden bahsedil- memiştir? A) Halk şiirinin bölümleri farklı değer algılarına sahip- tir. B) Anonim halk şiirinin ürünlerine talep diğer döneme göre azdır. C) Tekerlemeler, âşık tarzı halk şiirinde kullanılmakta- dır. D) Tekke edebiyatında bir tür daha fazla ön plana çık- mıştır. E) Ilahi, birden fazla şair tarafından kullanılmıştır. Apl bir de benden dinle

n- 7. Yapraklar hafif hafif sararsa da yine de bu yamaç bize güzelliğini haykırıyor. Upuzun ağaçlar, gölge deposu söğütler... İnsan bu yamaçta bir ömür geçirebilir. Kış- ları çetin olsa da güzel geçecek birkaç gün bir ömre bedeldir. Yamacın bir diğer özelliği ise hemen altından durmaksızın akan şu nehir. Nehir öyle gür akıyor ki şırıl şırıl akan bir derenin çok ötesinde bir ferahlık ve- riyor. Kendinizi alamıyorsunuz nehre dalmaktan. Bir- kaç kulaç sonra yorulup tekrar yamaca çıkıyorsunuz. Çadırınız da hazırsą güzel bir uyku için ortam hazır demektir. F Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden han- gisi söylenemez? A) Pekiştirme görevli sözcük kullanılmıştır. B) Betimleme yapılmıştır. C) Şart bildiren ifadeye yer verilmiştir. D) Anlatılanlar olay içerisinde aktarılmıştır. E) Örnekler verilmiştir. }

12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ayraç içinde ve- rilen açıklama yanlıştır? A Arkadaşlık büyük bir hazinedir. (Soyut anlamlı bir sözcük, somut anlamda kullanılmıştır.) B) Bu film, beyaz perdeye aktarıldı. (Dolaylama ya- pılmıştır.) LC) Içeriye keskin bir koku yayılmıştı. (Doğadan in- sana aktarma yapılmıştır.) DOlanları duyunca yüzü kızardı. (Bir söz hem ger- çek hem mecaz anlamda kullanılmıştır.) E Kuşlar neşe içinde cıvıldaşıyor. (İnsandan do- ğaya aktarma yapılmıştır.)

eni, han , göller çıkan 7 Joniler da tun d hri ve len 4. mış bir kanal oluşur Bu hareketlilik ve etkileşim, gözle de görülebilir 5. A) Açıklamaya yer verilmiştir. Sayısal verilerden yararlanılmıştır. C) Benzerlik ilişkisi söz konusudur. D) Öznel yargı bulunmaktadır. E) Karşılaştırma yapılmıştır. of A) Ol B) Yağış alma Sahil kena n Ağrı Dağı 5137 Türkiye'nin en yüksek doruğu olan yüksekliği olan sönmüş bir volkandır. Doğu Anadolu volkan dizisi üzerinde yükselen bu dağ, Türk, Iran ve Ermenistan sinir kavşağında yer alır. Kuzeyinde Iğdır Ovası, güneyde Doğubayazıt Ovası, güneksel da arasında sönmüş bir volkan olan Küçük Ağrı Dağı Büyük Ağrı ve Küçük Ağrı volkan dağları Serdar Bulagi Platosu yer alır. Sönmüş iki volkan dağları birbirine bağlayan bu lav platosu 2.600 metre yüksekliktedir. Genel itibarıyla Ağrı Dağı, görünüşe sahiptir. 1.188 metrekare ala muhteit tepesinde 160 metre düzlük bulunmaktadır. Burası yaz buzlarla kaplıdır. Urartuların Ibrani dilinde ve Batr dillerinde Ağrı Dağı'nın adı, Ararat olarak geçmektedir. Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi ouque söylenemez? D) Birbirleri Drs et MELDIS 6. Bu

5. (1) Kendimizin ve çevremizdeki diğer insanların psi- kolojisini anlamak, öz gelişimimize büyük katkılar sağlayabilir. (II) Birçoğumuz geçmiş tecrübelerden elde ettiğimiz sınırlayıcı inançlardan dolayı diğer insanlar ve kendimizle alakalı kısıtlayıcı düşünce- lere sahibiz. (III) Kendimizi geliştirmek istiyorsak algılarımızı düzeltecek ve iç dünyamızda yer eden olumsuzlukların miktarını sınırlayacak daha iyi bir zihniyet içerisine girmemiz gereki. (IV) Geçmiş, şimdiki ve gelecekteki benliklerimiz aslında tama- men bağımsızdır çünkü içine girdiğimiz düşünce şekilleri ve zihniyetler, hayatımızın koşulları ve de- neyimleri ile sürekli olarak değişir. (V) Bu nedenle, karar verirken her zaman mevcut benliklerimize kar- şi gerçekçi olmalıyız. Numaralanmış cümleler hakkında aşağıdakiler- den hangisi söylenemez? A) L cümlede öneri sunulmuştur. LB11. cümlede bir saptama yapılmıştır. LCH. cümlede bir zorunluluk dile getirilmiştir. D) V. cümlede bir yargı gerekçesiyle birlikte veril- miştir. E) V. cümlede kendinden önceki cümlelerin gerek- çesi açıklanmıştır.

2. İkinci Yeniciler, geleneği tümüyle dışlayarak içsel, bireyci bir şiir anlayışına yönelirler. «Anlamsızlığın anlamı ve «anlamsızlığa kadar özgür olmak» şiir anlayışlarının amaçlarındandır. Hareketin öncüle- rinden İlhan Berk'in anlatımıyla, sözün üstünü çize çize yürüyen, şiiri dipsiz bir kuyuya çeviren bir an- layışları vardır. Mitin sisli dünyasından kopardıkları nesneleri, şiir dilinin buğusuyla kararak somut un- surlarından arındırılmış soyut ve belirsiz estetik bir dünya kurarlar. Bu cümlede geçen altı çizili sözle anlatılmak is- tenen, aşağıdakilerden hangisidir? A) Düşüncelerin yanlışlığını göstermek B) Düşüncelerini açıklamaktan kaçınmak C) Şiirde dili her şeyden üstün tutmak D) İkincil anlamı ve kapalılığı esas almak E) Yalın, samimi bir üslubu benimsemek

4. (1) Hiçbir insan bir başkasının birebir aynısı değildir. (II) Bu sebeple öğretim programlarının ve buna bağlı olarak ölçme ve değerlendirme sürecinin "herkese uygun", "herkes için geçerli ve standart olması" insanın doğasına terstir. (III) Ölçme ve de- ğerlendirme sürecinde azami çeşitlilik ve esneklik anlayışıyla hareket edilmesi şarttır. (IV) Öğretim programları bu açıdan bir yol göstericidir, ondan ölçme ve değerlendirmeye ait bütün unsurları içermesini beklemek, gerçekçi bir beklenti olarak değerlendirilemez. (V) Eğitimde çeşitlilik; birey, eğitim düzeyi, ders içeriği, sosyal ortam, okul im- kânları vb. iç ve dış dinamiklerden ciddi şekilde etkilendiği için ölçme ve değerlendirme uygula- malarının etkililiğini sağlamada öncelik öğretim programlarından değil, uygulayıcılarından beklenir. (VI) Bu noktada özgünlük ve yaratıcılık öğretmen- lerden temel beklentidir. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisi I. cümlede belirtilen saptamanın sonucunu içer- memektedir? A) II Br B) III C) IV E) VI

8. (1) Şinasi, 19. yüzyılda Türk edebiyatını etkileyen ve yönlen- diren yazarlar arasında yer alır. (II) Osmanlı toplumunun çağdaş uygarlığı yakalayarak gelişebileceğini, bununsa Bati örnek alınarak gerçekleşebileceğini savunan Batılılaşma hareketinin öncülerinden biridir. (III) Tanzimat edebiyatını başlatan, Batı edebiyatı yolunda nazım ve nesir türünde ilk olarak eser veren Şinasi'dir. (IV) Akılcı ve mantıkçı olup Türk toplumuna yeni bir görüş kazandırmak gayesindedir. (V) Gazetelerde yazdığı makalelerle, Fransızcadan yaptığı şiir çevirileriyle, edebî ve toplumsal eleştirileriyle, yazdığı tiyatro yapıtlarıyla ve kullandığı yalın, halkın anlayabileceği arı dille edebiyatta Batılılaşmanın ilk adımlarını atmıştır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi üslup- la ilgilidir? A) I B) II C) III D) IV E) V

1. Eriyen camın kum zerreciklerini birbirine yapış- tırmasıyla yüzyıllarca sağlam kalabilen, dayanıklı çiniler ortaya çıkardı. II. Ünlü İznik çinileri topraktan değil kumdan yapılır, kumun dağılmasını önlemek için de cam kullanı- lırdı. III. Çok sağlam yapılmış bir bina bile zamanla yıpra- nabilir, ama varsa, binanın çini bezemeleri sapa- sağlam kalır. IV. Bu sağlamlık çininin yapımında kullanılan malze- meden ve yapılış yönteminden kaynaklanır. A) 1. V. Külçe olarak üretilen cam, pudra hâline getirilip kumla karıştırıldıktan sonra kalıplara basılır ve pişmek üzere fırına verilirdi. Yukarıdaki cümleler anlamlı bir bütün oluştura- cak biçimde sıralandığında, hangisi baştan ikinci cümle olur? B) II. C) III. D) IV. E) V.

endemik 31. 1. Bu durumun en önemli nedeni kaslarda biriken kimyasal maddelerdir. II. Sper yaptıktan sonra kaslar sertleşir ve az da olsa ağrı hissedilir. III. Bu madde beyindeki sinir hücreleri üzerinde bir baskı oluşturarak vücutta genel bir uyarılmışlık hâli oluşturur. IV. Özellikle az spor yapan ya da bir süre ara ver- dikten sonra spora yeniden başlayan insanlar bu ağrıyı daha fazla hisseder. V. Şöyle ki spor yaparken kaslara yeterince hızlı bir biçimde kan gitmeyince solunum yan ürünü olan maddeler -örneğin laktik asit- kaslarda birikme- ye başlar. Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında han- gisi baştan dördüncü olur? A) I B) II C) III D) IV 1|-|-111-IV 11-1-111-IV-V E) V

OBEKL şünce azdığı a üne nde de meyi 8. İnsanla atın ilişkisi yüzyıllar öncesinde başlıyor. İlk süvari birlikleri, MÖ 2600'de Çinliler tarafından kuruluyor. Atlar, Orta Asya'da ilk olarak göçebe toplumlar tarafından evcilleştiriliyor. Yükleri taşımak, seyahat etmek, avlanmak ve kavmini savunmak göçebe hayatının vazgeçilmezleri arasında yerini alıyor. Bu parçadan kesin olarak çıkarılabilecek yargı aşağıdakilerden hangisidir? A) Hızı ve gücünden ötürü atlar askerî birliklerin, savaşların en çok tercih edilen varlığı olmuştur. BY Zamanla atların et, süt ve derisinden de faydalanılmıştır. Atların eğitimi ile ilgili ilk kitabı Çinliler yazmıştır. D) Eski dönemlerde at, insanların yaşamında çok önemli bir yere sahipti. Çağımızda spor ve hobi amaçlı olarak insanoğlunun yaşamında özel bir yer alıyor atlar.

sor 3. Rüzgâr birdenbire dindi, sular karardı. Ada geceye kaydı, ay çıktı. Adanın üzerindeki bir buluttan ince bir aydınlık iniyordu. Bu, serinlik ve fısıltıdan ibaret bir duvaktı sanki. Adaya sükut serpiyordu, içe huzur veren bir sükut... Titrek yağmurun her damlası, ay ışığında ince bir gümüş tel oluyordu. Ay işığı, buğudan bir ebemkuşağı sallandırdı. Ada, milyarlarca gümüş tellerle ebemkuşağına asılı duruyordu sanki. Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A Benzetmeye başvurulmuştur. BY Olaylar, oluş sırasına göre aktarılmıştır. CYinelemelere yer verilmiştir. D Betimsel ögeler ağırlıktadır. E) Karşılaştırmaya başvurulmuştur. 6. E) Öyküleme - ta Akdeniz'in nihay bir çiçek orman alaca gölgeleri s tatlı rüzgârlarıyl çınlatıyordu. Ba taşlardan yapıl kadar iniyordu Bu parçanın basmaktadır A) Öyküleme D

3. Yabani zeytinler, ardıçlar, mazılar ve daha birçok dikenli dikensiz çalılar arasından kendime zorla bir yol açmaya ça- liştım. Pek güç ilerleyebiliyor ve çok yoruluyordum. Elbisem her adımda bir yere takılıyor, şapkam düşüyor, gerilip gerilip kurtulan bir dal suratıma çarpıyor ve gözlüğümü alıp gidiyor- du. Çalılar boyumu aştıkları için ne tarafa gittiğimi bilmeden ilerliyordum. Yaprakların arasından baktıkça iki yanımda dimdik iki sırt, önümde ve arkamda fundalıklar görüyor, bu geceyi burada susuz nasıl geçireceğimi düşünüyordum. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır basmaktadır? A) Betimleme B) Öyküleme D) Karşılaştırma C) Açıklama E) Benzetme 6.

10. Kız Kulesi; İstanbul Boğazı'nın Marmara Denizi'ne açıldığı yerde, Anadolu yakasına yakın, Salacak kıyısına 100 met- re mesafede, kayalıklar üzerine inşa edilmiştir. XVIII. yüz- yıla kadar savunma amacıyla kullanılan Kız Kulesi'ndeki ilk küçük kale, MÖ 411 yılında Atinalı Alkibiades tarafından yaptırılmıştır. Fatih Sultan Mehmet ise eski kalenin yerine yeni bir kale inşa ettirmiştir. XVIII. yüzyıl sonrasında ise Kız Kulesi; gezinti yeri, gözetleme yeri, fırtınalı havalarda denizde zor durumda kalanlara yardım sunan bir mekân, geceleri veya sisli havalarda yol gösteren bir fener olarak kullanılmıştır. Günümüzde 18 metrelik kulesiyle radar istas- yonu görevinin yanında, bünyesindeki bir restoran ve kafe ile ziyaretçilerine 360°'lik bir Boğaz ve İstanbul manzarası sunmaktadır. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A Açıklayıcı anlatımdan faydalanılmıştır. B) Karşılaştırmaya yer verilmiştir. G) Tánım cümlesine yer verilmiştir. D) Nesnel anlatım ağır basmaktadır. E) Sayısal verilerden yararlanılmıştır.