Anlatım Biçimleri Soruları

iyerarşik oplumun anne ve ) Çocuk- eceğinin ebeveyn- rı bulun- nda aile- e çocuğu el gelişim n hangisi E) V GÜN 7.(1) "Kitap yol gösterir." sözü beynimde yankılanıp durdu gece boyu! (II) Ilk sayfa, ilk cümle aynen şöyleydi: Git uçan kuşun olduğu yere, git mavinin derinliklerine, kendini bul ve git artık aşkın oldu- ğu yere. (III) Deniz olan bir yere gitmeliydim. (IV) Yanıma sadece yol gösteren romanımı alıp kitap- larda çok özendiğim tren yolculuğu için bir kom- partiman tutum. (V) Bir kâğıt, bir kalem bulmaya çalıştım trenin içinde; bulduktan sonra komparti- manda otururken derin bir nefes alıp şiir yazdım. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisin- den sonra düşüncenin akışına göre "Eyleme geç- me kararı verdim, aldığım romanı açtım." cümlesi getirilmelidir? B) II A) I C) III D) IV E) V 4 G 9 (1) "iş larda tarafın tartış biline me g parça çevre ve ye kapt rak Kon miş ların kall Bu düs A)

Türk dilinin güzelliklerini ve zenginliğini meydana çıkaran şair ve yazarlarımızın yüzlerce hatta binlerce söz varlığını canlandırdığı bir gerçektir. Özellikle halk arasında kullanılan, dededen, nineden torunlara geçen eski veya yerel sözler, deyimler, atasözleri me hikâyecilerimizin ve romancılarımızın çabalarıyla varlıklarını sürdürmekte, böylece on binlerce en okuyucuya Türkçeyi sevdirmektedirler. Hikâyelerinde prve romanlarında, halk arasında kullanılan bu tür söz varlığına sahip çıkan yazarlarımız kendi dil sezişlerine ve becerilerine göre, bunları daha başka bir gözle değerlendirmektedirler. 9. Bu parçadan sanatçılarla ilgili olarak aşağıdaki- lerden hangisine varılamaz? 191A) Türkçenin söz değerlerini korumada önemli bir yere sahip olduklarına Her B) Dilde olmayan yeni sözcükler türettiklerine COkuyuculara Türkçenin dil olanaklarını sunarak dilimizi sevdirdiklerine Geleneksel söz değerlerine eserlerinde yer verdiklerine E) Dil bilgisi kurallarına uyarak dilin gelişimine katkıda bulunduklarına

DENEME 26.-27. sorulan aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. İlginç bir bitki örtüsüne ve toprak yapısına sahip olan Kaz Dağları, Antik Çağ'da "İda Dağı" olarak anıl- maktaydı. Mitolojik hikâyeler bakımından zengin olan Kaz Dağlan, Alpler'den sonra dünyanın en faz- la oksijen üreten dağı olma özelliğine sahiptir. Bali- kesir ilinden Çanakkale'ye uzanmakta olan Kaz Dağ- lanında dünyada başka hiçbir yerde yetişmeyen bit- ki çeşitleri bulunmaktadır. Eşsiz bir doğaya sahip ol- makla birlikte tatilciler ve gezi turlarının da uğrak mekânlarındandır bölge. Daha çok yerli turistler bu- ranın manzarasını görmek ve temiz havasını solu- mak için gelmektedir. 26. Bu parçanın anlatımı için, 1. Niteleyici sözcükler kullanma II. Açıklayıcı bir üslupla yazılma III Nesnel anlatımdan yararlanma V. Birinci kişili anlatımla oluşturulma en ifadelerinden hangileri kullanılmıştır? A) I ve II C) II ve IV E) II, III ve IV B) II ve III D) I, II ve III x

mand i 17. Sahilin ve teknenin çok ötesinde bir marti, Jonathan Livingston, tek başına uçuş çalışmaları yapıyordu. Yüz fite G yükseldiğinde perdeli ayaklarını indiriyor, gagasını kaldırıyor ve ona acı veren bir kavisi oluşturabilmek için kanatlarını iyice geriyordu. Eğer bu kavisi oluşturabilirse daha yavaş uçabilecekti. Şimdi rüzgâr hafifçe yüzünü yalıyordu. Hemen altındaki uçsuz bucaksız deniz neredeyse hareketini yitirmişti ve o sanki havada asılı kalmış gibi yavaşlamıştı. Bütün dikkatini toplayarak gözlerini kıstı, nefesini tuttu ve zorladı; bir... tek... biraz daha... hadi... yüksel... şimdi kavis... yoo hayır... Derken bütün tüyleri birbirine karıştı, hızı kesildi ve düştü. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden han- Mgisi söylenemez? yazılmıştır. yazımıştır. A) Öyküleyici anlatım tekniğiyle B) Mecaz anlamlı ifadelere yer verilmiştir. C) Betimleyici unsurlar kullanımştır. D) Eylemler oluş sırasına göre verilmiştir. Açıklayıcı anlatım özellikleri ağır basmaktadır. S5 A A A L 6

24. Yazar, öyküsüne kahraman olarak seçtiği kişinin yalnızlığını ve çevresindekilere iletişim kuramayışını yansıtmak istiyor. Bunun da ötesinde, onun, insana özgü sıcaklıktan yoksun, insanları sevmeyen ve çi- karcı bir genç olduğunu vurguluyor. Bu parçada sözü edilen öykü kahramanıyla, aşa- ğıdakilerin hangisinde betimlenen kişi arasında bir benzerlik kurulabilir? A) Köyün yaşlılarına göre, konuşkan, kendine güve- nen ama başına buyruk bir gençti. B) Eline çok az para geçmesine karşın en ağır işlerde özveriyle çalışır; başka bir yerde çalışmayı düşün- mezdi. C) Yanında çalışanlara iş ortamında oldukça ölçülü davranıyor, iş dışında ise onları arkadaş gibi görü- yordu. D) İnsanlardan çok doğaya yakın, tüm canlılara karşı sınırsız bir sevgi duyan, kendine özgü biriydi. E) Kendine yarar sağlamayan bu insanların arasında bulunmak, onlarla konuşmak istemiyor; onlara kar- şi hiçbir olumlu duygu beslemiyordu. eo inTAL ç

8. 20211110 Muallim Naci, "Mehmed Muzaffer Mecmuası'na bir roman içinde roman olarak başlar. Fakat ne yapacağını bir türlü bi- lemez. Önce Şeyh Gâlib, ardından Azâde Galib'den bahse- derken araya bir sürü ansiklopedik bilgi sıkıştırır. Ne de olsa Ahmet Mithat'ın öğrencisidir. O kadar çok şeyi bir araya toplar ki sonunda ortaya çıkan mecmua, toparlanamaz bir hâle gelir. Bu kadar çok şeyin iç içe girdiği bir eseri nasıl toparlayaca- ğını bilemez, zaten roman da onun bilmediği bir türdür. Kim bilir belki de bu nedenle eserini tamamlayamaz. Buna rağmen eseri, Türkçenin önemli bir romanının, "Araba Sevdası"nın, kaleme alınmasını sağlamıştır. Bu parçaya göre Muallim Naci'nin söz edilen eserini ta- mamlayamamasının asıl nedeni aşağıdakilerden hangisi- dir? A) Olay kurgusunu oluştururken öğretmenini örnek almış ol- ması B) Yazmak için yeterince vakit ayıramamış olması C) Yazmayı planladığı daha öncelikli bir roman olması D Roman türünün özelliklerine yeterince hâkim olmaması E) Özel hayatı ile romandaki kurguyu birbirinden ayıramaması

Ben rehberlik ediyordum diğer ikisine. Hava bozmaya O dakikayı ömrümde unutamam. Üç kişiydik. başlayınca eski bir değirmene götürdüm onları. Biz oraya girince firtina arttıkça artmıştı, bulutlar yarışır gibi gidiyordu. Duvarlar sarsılıyor, tepemizdeki kiremitler uçuyordu. Ve değirmen, azgın bir hayvan gibi homurduyor sallanıyor; çalı çırpı, toz toprak önüne gelene çarpa çarpa e dönüyordu. Ağaçlar neredeyse kırılacakmış gibi uçuşuyordu. f Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? Birinci kişili anlatımdan yararlanılmıştır. BÖrneklemeye başvurulmuştur. + C) Benzetmeye yer verilmiştir. V D) Öyküleyici anlatımdan yararlanılmıştır. (E) Yarlıklar hareket hâlinde verilmiştir V 3. Ha "a ya ar

6. Insan düşüncesinin sistemli işlediği anımsanırsa in- sanın ortaya çıkardığı hiçbir eserin kuralsız olamaya- cağı kendiliğinden anlaşılır Aşağıdakilerden hangisi bu görüşle çelişmekte- dir? Yaratıcı sanatçı, sanatsal anlatıma yeni bir boyut getirmek için rastgele, içinden geldiği gibi oyna- malıdır. B) Her sanatın kendine özgü bir dili vardır; bu ne- denle, sanatta kuralsızlıktan söz edilemez. C) Düzensiz görünen renkler ve şekiller içinde res- sam kendi kurallarını koyan kişi değil midir? D) Edebiyatta savruk bir anlatım oluşturamazsınız, insanlara bir şeyler anlatabilmek için ortak kural- lara uymanız gerekir. E) Sanatçı hangi malzemeyi kullanırsa kullansın dü- şüncesini belli bir sistem içinde aktaracağından kuralsız hareket edemez. 106

(1) İyi kitap seçiminde kendinize kolaylıkla yardımcı- lar bulabilirsiniz. (II) Gazetelerin kitap ekleri, dergile- rin kitap sütunları, çok okuyan dost ve tanıdıklarınız size istediğiniz bilgiyi verebilirler. (III) Kendine iyi bir kitaplık kurmak - çıkan her yeni kitabı almamak şar- tıyla pahalı da değildir. (IV) Yeni çıkan kitapların büyük bir kısmı değerlerini uzun zaman muhafaza et- mezler. (V) O hâlde yalnız okumuş olmak ve üzerinde konuşabilmek için en yeni kitabı almaktan kaçınınız. Bu metinde numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra "Başka bir deyişle yazarların çoğu, eserlerinden daha uzun ömürlüdür." cümlesinin getirilmesi en uy- gundur? A. BY. C) III. DYIN. E) V.

Gelmiş geçmiş en iyi romanlardan biri olmasına rağmen Anna Karenina'nın sonu pek beğenilmez. Anna'nın ha- yatta kalma şansı olmadığını biliriz. Sıkışmıştır, çaresiz- dir, mutsuzdur. Onun için ölümden başka bir seçenek yok gibidir. Tolstoy unutulmaz bir sahne ile Anna'yı ölüme gönderir. Kahramanını öldürdüğü için ona kızmayız. Böyle olması gerektiğini anlarız. Burada kalsa her şey iyidir. Fakat roman, Anna'nın intiharıyla bitmez. Onun ölümün- den sonra hiçbir şey olmamış gibi bir yetmiş sayfa kadar daha devam eder. Tolstoy, romana yerleştirdiği ikinci olay örgüsünü tamamlamak, sevgili karakteri Levin'i düze çıkar- mak ve zor da olsa bir aşk hikâyesinin mutlu bitebileceğini anlatmak gibi bir derde düşer. Ama okuyucuyu küstürür. Anna bittiğinde, roman bitsin isteriz. Onun ölümünden sonraki bölümde adının neredeyse hiç geçmemesi kalbi- mizi kırar. Tolstoy'un toprak ağası karakteri Levin'in inançlı bir adam hâline gelip evine ve çocuklarına bağlanması bizi hiç bağlamaz. Aklımız hâlâ Anna'da ve onun talihsiz hikâyesindedir. 29. Bu parçada anlatılmak istenen düşünce aşağıdakilerin hangisidir? A) Romanlarını iyi finalle bitirmeyen yazarların büyük kit- lelere seslenme imkânı yoktur. B) Anna Karanina románı çok başarılı bir roman olmasına rağmen okur tarafından sevilmez. C) Büyük yazarlar da kimi zaman zaaflarına yenilip kötü finaller yapabilirler. D) Hikâyenin biteceği yerde ikinci olay örgüsüne geçmek büyük yazarlara özgü bir tavırdır. E) Yazarlar okuru küstürmemek için ana kahraman roman boyunça yaşatmalıdır. S Tür Bat lara edi 31. gön esh Bu ile ma ça da

40. Gönül rahatlığıyla buna "evet" diyemiyorum doğrusu. Ne- den mi? Evet, erken dönemde şiire benzer bir şeyler yaz- dığım doğrudur ma bunları yayımlamadım. Kendi ken- dime tecrübe ettiğim bir türdü şiir. Ölçüp tarttıktan sonra bunların şiire benzemediğini, o kapıdan bana ekmek çık- mayacağını gördüm. Sonra hızla uzaklaştım oradan. Böy- leyken şiiri bırakıp denemeye geçtiğim söylenemez. 'Yaz- mak' bir ihtiyaç, bir varoluş meselesi olarak belirdiğinde bunu ancak denemeyle gerçekleştirebileceğimi anladım. Hani yapınız, mizacınız, bünyeniz bir işe, bir spora ya da mesleğe uygun olur ya, benim mizacım ve yazıyla ilişki bi- çimim galiba başından beri denemeye uygundu. Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık söy- lenmiş olabilir? A) Deneme yazarında, gizli bir şairlik var mıdır? B) Yazın dünyasına şiirle mi adım attınız? C) Kendinizi denemede yetenekli buluyor musunuz? D) Şiirleriniz hakkında yapılan eleştirileri yapıcı buluyor musunuz? E Her edebî türde başarılı yapıt üretmek zor mu?

TEST 1 129 4. MİKRO KONU: H Kimi insan para pul budalası olur, kimisi keşif ve icat meraklısı, C bazısı da musiki âşığı. Deli Davut ise adalar karasevdalısıydı. Denizin bu deli divanesinin gözünde hep adalar tüter, adalar titrerdi. Tan yeri ağarırken adalarla beraber uyanacağım diye çok geceler göz yummazdı. Bir hikâyeden alınan bu parça için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Hâkim bakış açısından yararlanılmıştır. B) Durum hikâyesi nitelikleri ağır basmaktadır. C) Hikâyenin serim bölümünden alınmıştır. D) Açıklama ve öykülemeden yararlanılmıştır. E) Olağanüstü ögelere yer verilmiştir.

5. TYT Kafka'nın bütün karakterleri gerçek bir dünyanın rüya kahra- manlandır. Can yakacak kadar gerçek olan bu dünyada bir iş- leri, düzenli birer hayatları vardır. Her şey kitabına uygundur. Resme uymayan yalnızca ruhlarıdır. Edebiyat tarihinin belki de en girift karakterleri Kafka'nınkilerdir. Yazarın onları gizleme- sinden değil, ruhlarını açıkça önümüze sermesinden kaynak- lanmaktadır bu büyü. Bu parçadaki altı çizili sözle anlatılmak istenen aşağıda- kilerden hangisidir? A) Yaşamla uyuşmak B) Tekdüze olmak C) Anlaşılır olmak D) Düzenli olmak E) Inandirici olmak 7.

Matematikte kullanılan yöntem, mantıktır. Formüller ve simgelerse aslında belli bir mantığı olan ve matematiğin dilini oluşturan birer araçtan başka bir şey değildir. Do- layısıyla matematikteki her problem, yaşamın belirli bir kesitinin kavranılmasına yöneliktir. Öyleyse matematik, belletilmesi gereken bir bilgiler yığını olma alışkanlığından kurtarılmalı, gerçekliği yansıtan bir bilim dalı olduğundan ona bu bakış açısıyla yaklaşılmalıdır. Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz? A) Matematik, ezberi reddetmeden güne ayak uydurmalıdır. 3) Matematik, gerçek yaşamdan kopuk değildir. =) Matematik sadece ders değildir. ) Formüller ve simgeler yardımcı ögelerdir matematik için. O Matematikte akıl yürütme metodu kullanılır.

TIM TEKNİKLERİ 3. Deli bal, Ormangülleri familyasına ait bitkilerin polenlerinin ve- ya nektarlarının anlar tarafından toplanmasıyla üretilen ve tok- sik etkisi olan bir bal çeşididir. Ormangülleri familyası Kuzey ya- rım kürede 850'den fazla tür ile temsil edilir/ Ormangüllerinin Türkiye'deki temel yayılış alanlan Karadeniz Bölgesi'ndedir ve bu bölgede özellikle sanı çiçekli ormangülleri ve mor çiçekli or- mangülleri görülür. Bu toksik bitkilerden beslenen arıların üret- tiği balın tüketilmesiyle de "deli bal" veya grayanotoksin zehir- lenmesi görülmektedir. Bu tip zehirlenmeler halk arasında "bal tutması" olarak da bilinmektedir. Test 3 Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisine yer veril- memiştir? A) Tanık gösterme B) Örnekleme C) Benzetme D) Tanımlama E Karşılaştırma ibid lolo nel bnsban es sbnimdsins inesqu groe grea migablay tid nenev ipli8 (A talents nebislermitgens leaming (8 obtolsöe neriblid 610 ( habletin üpsö snsen (0 oyub igvee ev inedes (3

ğıda- erden armalı eser- Önce- zellik- okura bilim veya ümüz- ulunan miş ve alkede, 3.Ünite 1 Yardımcı Ögeler 7. Sanatçının ne yapmak istediği, eleştirmenlerin kişiden kişi- ye değişen anlayışı ile belirir. Onun ne yapabileceğine ge- lince bunu da eleştirmenin anlayışı ile eserin değerlendiril- mesi açığa çıkaracaktır. Bu öznellik, eleştirmenin okuduğu esere dünyada yalnız o eser varmış gibi kendisini verdiği oranda yaratıcıdır. Okuduğu eserin dışında kalan, onunla kaynaşmayan eleştirmenin yazdıkları bizi sarmaz. Kaynaş- ma ise eleştirmen ile eser arasında bir yakınlığın, bir özdeş- liğin varlığıyla mümkün olur. Palme Yayınevi Bu parçadan hareketle aşağıdakilerin hangisine ulaşı- lamaz? A Sanatçıları bir eserde niye amaçladığını belirtmek, eleş- tirmenden eleştirmene farklılık gösterir. B) Eleştirmen ile eser arasında kurulan bağlantının nitelikli eleştiriler oluşturacağına G) Sanatçıların, amaçlarını gerçekleştirme yolunda sadece eserini düşünmesi gerektiğine D) Incelediği eserle duygusal bağ kuramayan eleştirmen- lerin yazdıklarının okura bir zevk vermeyeceğine E Eleştirmenlerin değerlendirdiği esere salt o eser varmış gibi yaklaşması gerektiğine yours 8. Denemelerimde tuttuğum yol biraz değişiktir. Onları parça parça yazar, sonradan birbirine eklerim. Yalnızca kurguya, yani birbirlerinin içine boca etmeye geçerken parçaların ye- rini değiştirdiğim, onları böldüğüm çok olur. Parçalan bir in hitmiş sayılmaz. Denemeyi yeni-