Anlatım Biçimleri Soruları

102. Bugünkü Yakut Türklerinin yaşadığı yerleri, bir dönem- de harita mühendisleri incelemişler. Çekirdeği buz küt- lesi olan çok sayıda tepe varmış burada. Mühendisler hepsine aynı adı vermişler/Bulgunyak Sonra haritalar Bilim Akademisinde incelenirken bu ad dikkat çekmiş. Araştırmacılar, "Neden bu tepeler aynı adı taşıyor?" diye sormuşlar haritaları çizen mühendislere. Onlar da cevaplamış: "Hangi tepenin adını sorduysak Yakut halkı hep "Bulgunyak." diye cevapladı, o yüzden..." Bir süre sonra Yakut Türkçesi-Rusça sözlüğü hazırlanır- ken anlaşılmış ki Yakutçada "bulgunyak" "Bilmiyorum." demekmiş. Bu parçada aşağıdakilerden hangisi anlatılmakta- dır? A Dildeki adlandırmaların türleri Dillerin geçirdiği aşamalar İletişimde gilin önemi DY Dil öğrenmenin zorluğu Bilim insanlarının özverisi sanlarının 10

n 16. Gerçekte "doğru" diye bellediğimiz düşüncelerin bir bölümü, yinelene yinelene bu niteliğin yüklendiği yanlışlardır. Tek yönlü, yüzeysel gözlemlerin, yanıl- samaların ürünüdür bunlar. Diyelim ki yıllarca önce bir eleştirmen ya da yazın tarihçisi bir değerlendirme yapmış; kimi belirlemelere gitmiş bir yapıt üzerinde. Ardından gelenler de onun söylediklerini bir tartımdan geçirmeden benimseyip yinelemişier. Böylece yapıt- lar ve yazarlar üzerinde basmakalıp, üç aşağı beş yukarı "aslının aynı" diyebileceğimiz etiket yargılar oluşturulmuştur Bu parçada eleştirilen yaklaşım aşağıdakilerden özellikle hangisiyle nitelendirilebilir A) Kişiden kişiye değiştiği için doğru olup olmadığı her zaman tartışılan B) Yazın adamlarınca öne sürülmemiş, belirli ölçütle- re uygun olup olmadığı bilinmeyen C) Dar bir bakış açısıyla, derinliğine inilmeden oluştu- rulmuş, yanlış algılamaların tekrarına dayalı D) Çok tekrarlandığı için herkesçe bilinen, özgünlüğü kalmamış E) Daha önce ortaya konmuş, sonradan değiştirilme- si için herhangi bir neden olmayan 700

5. I. Ben miyim bu şimdi gülen, ağlayan saz Nasıl da kendiliğinden değişiyor aynalar II. Seni severek türküden türküye geçer ırmak Toprak yaz yağmuruyla oynaşır III. Bakışların kor ateş, dudakların durgun su Biri yakar dünyamı biri boğar IV. Saadet benziyor boş bir seraba Düşüyor her seven gönül azaba Numaralanmış dizelerde aşağıdaki söz sanatla- rindan hangisinin örneği yoktur? A) Teşhis D) Tezat B) Mecazımürsel E) Tevriye C) Teşbih İYATI

33. Sanatçı; toplumun, insanın sadece güzel yüzünü göstermez; o, ayın karanlık yüzüne de işaret eden bir bilge gibidir. İnsanın tekinsiz, bencil, kötücül karanlığına da dikkat çekmeye çalışır. Yazmak; ruhun derinliklerinden gelen bir dürtü, karşı konulmaz bir istektir. Ama aynı zamanda hayatın, cümleler yoluyla sayfalarda soluk alması, oraya kendi izlerini bırakması dish anlamına da gelir. Yazar, hayatın içinden süzdüklerini, bilinç ve bilinçaltındaki imgeleriyle bütünleştirir. Yazmak; bu dengeler üzerine kurulan, yaratıcı, asesinleyici, yüceltici bir sürecin adıdır. ed impilasi mos ud ev imnip Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz? A insanın olumlu ve olumsuz yönleriyle edebî eserde hedat yer aldığı the Temes helo qirise etey vid B Yazmanın içsel bir arzu olduğu Sanatçının, iç dünyasıyla dış dünyayı bütünleştirdiği D) Yazmanın insana devamlı ümit aşıladığı X E) Edebî eserlere yaşamın ipuçları ve etkilerinin yansıdığı 479 32 (0

17. (1) Bugün sahaflarda gönlümce kitap bulabilecek miyim acaba? (II) Inceden inceye bakmak gerekiyor her şeyden önce. (III) Belki de öncelikle ne tür kitap alacağıma karar vermek en doğrusu. (IV) Sadece camekanları seyretmek, yığılan kitaplara umarsızca bakmak bana bir şey kazandırmaz. (V) İyi bir araş- tırma yapmadan aradığımı bulmam mümkün değil. Bu parçada anlam akışının sağlanabilmesi için numaralandırılmış cümlelerden hangilerinin yeri değiştirilmelidir? A) II-IV D) IV-V B) I-III E) II - V C) NI-V ÇÖZ KAZAN

atematik 2. ÖSYM TADINDA 2 1. Su kaynarken patatesi yumuşatır ama yumurtayı sertleştirir, Bu cümle, aşağıdaki ifadelerden hangisiyle tamamlandığında anlamlı bir bütünlük kazanır? ötelere varabilecek olan; yerinde duran dağ değil, ilerleyen karıncadır. B) önemli olan; içinde bulunduğun şartlar değil, senin ne olduğundur. A) C) bazen sesini duyurabilmen için susman gerekir. D) Kaybetme cesareti olmayanın gerçekleri söyleme kapasitesi yoktur. E) insanın öğrenmesi gereken ilk dil, tatlı dildir. "Birini eğitmenin asıl amacı, onu sürekli sorular soran birine dönüştürmektir." cümlesi, aşağıdakilerin hangisiyle daha fazla ilgilidir? B) Öğrenmek A) Araştırmak D) Merak E) Eleştiri C) Duyarlılık T

5. (1) Ülkemizde biyografi pek yazılmaz. Bu güç ve yo- rucu işi yapacak bir yazar bulmak neredeyse ola- naksızdır. (II) İyi yazarlar kendi eserlerine öncelik verir. (III) Çoğunlukla hayat öyküsünü yazacağınız kişinin hakkındaki bilgilere, tanıklara ulaşmak, pek kolay değildir. Belgeler, fotoğraflar saklanmıştır. (IV) Arşivlerde bilgiye ulaşmak deveye hendek atlat- maktan daha beterdir. (V) Insanlar sadece iyi anılar- la hatırlanmak istenir. Bu parçadaki numaralanmış yerlerin hangisine "Biyografi yazacak yazar bulursanız da çoğunlukla ortaya tatmin edici bir eser çıkmaz." cümlesi getiri- lebilir? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

18. Don Kişot ve Don Kişotluk üstüne şimdiye değin cilt- ler dolusu yazı yazıldı ve hâlâ yazılıyor. Ünlü bir fi- lozof, "insan bu yapıtı hayatında üç kez okumalıdır: Duyguların hemen kolaylıkla harekete geçtiği genç- likte, mantığın egemen olmaya başladığı orta yaşta, her şeye felsefe açısından bakıldığı yaşlılıkta." diyor. Bu sözleriyle yapıtın klasik bir yapısının olduğunu be- lirtiyor. Bu parçada sözü edilen yapıtla ilgili olarak asıl an- latılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Roman türünün ilk ve temel örneği olduğu B) Tadına, eleştirel bir okumayla varılabileceği C) İnsanoğlunun değişik hâllerini yansıttığı D) Düş dünyası geniş okurlara seslendiği E) Yaşamın farklı dönemlerine özgü bakış açılarıyla okunmasının gerekliliği 20

3. "İlk özür dileyen daha cesur, ilk affeden daha güçlü, ilk unutan daha mutludur." cümlesi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur? A) Olasılık içermektedir. B) Tanım cümlesidir. C) Amaç bildirmektedir. D) E) Nesnel bir yargıdır. Karşılaştırmaya yer verilmiştir. A) Siz sa B) Im S C) E 34 D) EY

21. Ünlü yazar, genç yazara mektubunda şöyle diyordu: "Doğa betimlemelerinizde gerçek sanatçılara özgü bir çaba içindesiniz. Ancak 'deniz, derin derin nefes alırken', 'ağaçlar hiç durmadan mırıldanırken' türün- den betimlemeleriniz, anlatımı basmakalıplaştırıyor, bazen de anlaşılmaz durumlara sokuyor. Unutmamak gerekir ki doğa betimlemelerinde güzellik, 'Güneş bat- ti.', 'Yağmur başladı.' gibi cümlelerle elde edilir.", Bu parçaya göre, ünlü yazar genç yazara aşağıda- kilerden hangisini önermektedir? A) Ayrıntıları seçmede gözlemlerden yararlanmasını B) Birbirini çağrıştıran sözcükleri kullanmasını C) Anlatımda yalınlığa özen göstermesini D) Varlıkları eylem içinde vermesini E) Değişik anlatım biçimlerine yönelmesini 23

39. Kitabı okur okumaz usta bir hikâyeciyle karşı karşıya olduğumuzu anlıyoruz. Hikâyelerinin bükülmez kuruluşu, meseleleri, düşüncelerini olaylar hâlinde anlatmaya çalışması, bize bunu ister istemez kabul ettiriyor. Hikâye içinde nutuk atma yanlışlığına hiçbir zaman düşmüyor. Toplumsal konulardan çok, insanın tek tek, birey olarak sıkıntılarına el atıyor. Hikâyesinde daha çok bireysel, psikolojik problemlere ve en önemlisi aşka yer veriyor. Bunu bir hikâyeciye yakışan tarzda inceliyor. Kişilerini çeşitli olaylara, çeşitli durumlara sokarak tepkilerini gösteriyor o kadar. Yapılması gereken de budur. Bu parçada sözü edilen hikâyetyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A Bakış açısını kahramanları aracılığıyla yansıtmaktadır. (3) Jun B) Kurgularını, deneyimlerinden yararlanarak oluşturmaktadır. C) Bireyci bir yazar olduğunu ön plana çıkarmaktadır. D) Farklı ruhsal çatışmaları konu edinmektedir. E) Okuru etkileyen bir anlatımı tercih etmektedir.

a ki ZI nü ak ► on- yu- da DENEME 6 11. Gerçek ne denli güzel ve çekici olursa olsun ha- yalin süsleyip bezediği kurmaca dünyanın tahtına oturamaz. Onun kadar zevk vermez insana. Bunun içindir ki hayalin çocukları olan sanat eserleri yani şiirler, tablolar, şarkılar, romanlar anlattıkları nes- nelerden ve kişilerden daha alımlı, daha çekicidir hep. Hayalin cilası öyle parlatır ki onları, dökük sıvalardan kusurlardan eser kalmaz. Gerçek, ha- yalin renklerine boyanır ve sırma saçlı olur. Bunun içindir ki Kızkulesi tablosu veya fotoğrafı bana her zaman gerçeğinden daha cazibeli görünmüş; Nedim'in, Yahya Kemal'in İstanbul şiirleri gerçek İstanbul'dan daha büyülü peyzajlar sunmuştur. Bu parça aşağıdaki sorulardan hangisinin ce- vabı niteliğindedir? A) Size göre sanat eserleri niçin gerçeği tam yan- sıtmaz? B) Sanatta gerçekçiliğin hayalden üstün tutulma- sının nedeni nedir? C) Niçin okur, sanat eserinde gerçeğin peşine dü- şer? D) Okuduğunuz kitaplarda ne bulmak istersiniz? E) Okunan eserde kişiyi en çok ne etkilemektedir?

sırt çeviren imkânsızdır. C) Sabit bir kavram olmayan gelenek kavram beslenme ya da beşlenmeme durumy, iyi şairliği belirlemede tek ölçüt olamaz. D) Geçmişten bugüne dek gelenekle ilişki kurup kurmama mevzusu, edebiyatın çeşitli alanlarında başlıca tartışma alanı olmuştur. E) İyi şair olmak isteyenlerin gelenekle olan münasebetlerinde mesafeli kalması ve yönünü daima yeniye çevirmesi gerekmektedir. 26. Onun şiirleri, alışılmışın dışında çizgiler taşıyor. Bazı şiirlerinde tarihsel, toplumsal, mitolojik ve folklorik ögeler şiire özgü yorum ve kurguyla gerçeği aşan imgelerle bazısında ise somuta yaklaştırılan bir duygu seliyle birleştirilmiş. Daha çok hüzünden ve acıdan süzülüyor şairin sesi. Hüzünlü, kırık bir çocukluk çıkarıyor karşımıza şiirlerinde. Taşradaki sade insanın yaşamını ve sesini yansıtan şair, yönünü evrensele dönüyor; tüm kültürleri kucaklayan hümanizme dayalı bir dil ve dünya, kurmanın özlemini açığa vuruyor. Bu parçada ele alınan şairle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? Yerelden evrensele ulaşan bir çizgisi vardır. Şiirlerinde yöresel deyimlere yer vermiştir. 2) 28. Ka ell Ye Insan sevgisini ön planda tutan bir yaklaşıma sahiptir. Şiiri; farklı, sıra dışı özelliklere sahiptir. Toplumsal ve geleneksel ögeleri şiire has bir şekilde yorumlamayı bilmiştir. OP02-SS.31TYT04 B it k 8

7. C vitamini, portakal, limon gibi turunc- gillerde ve domates, yeşil biber gibi birçok taze sebzede bulunuyor. Besin- ler doğrandığında, havayla temas etti- ğinde, pişirildiğinde, dondurulduğunda ya da suda bekletildiğinde yapısındaki C vitamini hemen bozulmaya başlıyor. Bu nedenle sebze ve meyveleri taze ve çiğ olarak yemek gerekiyor. Günlük C vitamini gereksinimini karşılamak için- se içinde bu tür meyve ve sebzelerin bulunduğu normal bir öğün yeterli. Her vitaminde olduğu gibi C vitamininin de hem azlığı hem de fazlalığı farklı sorun- lara yol açabiliyor. Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı vardır? Kuru Kurutulmuş meyveler C vitamini açısından niçin zengindir? B Hangi yaş grubundaki insanlar C vi- taminini yeterince almalıdır? C vitamini eksikliğinin belirtileri ne- lerdir? D) C vitamini içeren besinler tüketilir- ken nelere dikkat edilmelidir? EX C vitamininin fazlası vücuttan nasıl atılır? /yediiklimyayıncılık

iştir? Yalnız III. nin başarı ması benim , "Ülke ne ulmam için nya adına n yok ettiği ödünü ver- ndi ülkemiz Idi. Ve işte n hangisi- bir biçim- ularak top- ğe, yaşam önem ver- meyle de- Palme Yayınevi 4. aa A Ele aldig B) Flaubert'i yaşamı, ç Jinde yansıtması C) Gerçekçi ve sağlam bir üslup. D AKICI bir teknikle kaleme alınmış E) Özgün bir bakış açısıyla benzerlerin erlendirmesi bir bütün ha FEDE Büyük çoğunluğumuz Karamazov Kardeşler'i tekrar tekrar basılan eski çevirilerinden okuduk ve çevirmenin yeteneği ölçüsünde Dostoyevski'yle baş başa kaldığımızı sanıyor- duk ama aldatılmışız. Çünkü okuduğumuz çeviriler san- sürlüymüş. Bu gerçeği bir çalışma nedeniyle kitabın bazı bölümlerinin İngilizce çevirilerine göz attığımda fark ettim. Ülkemizdeki baskılarda romanın kahramanı İvan Karama- zov ya fazla konuşmuyor ya da ülkemizdeki yönetimlerin diliyle konuşuyor, ne acı değil mi? Bu parçanın yazarı aşağıdakilerin hangisinden yakın- maktadır? A) Ülkemizdeki kitap çevirilerinin eserin orijinali ile bir ilgi- sinin olmadığından B) Cevirmenlerin, yaptıkları işe ciddi olmayan tavırlarla yaklaşmasından 23 C) Çevirmenin, çevirisini yaptığı eserin diline hâkim olama- masından D) Çevirmenlerin hâkim güce uyup eseri bilinçli bir biçim- de değiştirmelerinden E) Dünya edebiyatına yön vermiş bir yazarın eserinin yalan yanlış çevrilmesinden 6. 11

11 Kendimi iyi hissettiğim anları hiç unutmadım, çok özeldi o anlar benim için. Hepsinin bir nedeni, gerekçesi vardı. Bazen sevgili, bazen bir yelkenli, bazen tepesi karlı bir dağ, bazen bir çiçek, bazen yağmur, bazen rüzgâr... O kadar çok şey vardı ki aslında, hiçbirisi benim değildi fakat hepsi benim gibiydi, benim için çok özeldi. Onlar eşliğinde sevinir, onlarla mutlu olurdum. Kendimi iyi hissetmek için mutlaka bir şeyler bulurdum çevremde. Çünkü mutlu olmanın yoluydu bu. Doğadaki her şey sanki benim için yaratılmıştı kendimi iyi hissettiğim o anlarda. Bu parçada anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Mutluluğu bazen uzaklarda arayabiliriz. B) Mutlu olduğumuz anları unutmak hiç de kolay değildir. Mutlu olmak ummadığımız güzellikleri görmekle mümkündür. D) Sahiplenmek duygusu, insanın kendisini kötü hissetmesine neden olur. E) Mutlu olmak için kendimizi her zaman iyi hissetmeliyiz. Büyük Düşün Hedefini Yüksek Jut 4.