Anlatım Biçimleri Soruları

(1) İlk şiirini 1936'da Varlık dergisinde yayımlamıştır. (II) Aruzu çok iyi bilen, hece şiirinin özelliklerini kavramış bir şairdir. (III) Çocukluk anılarını, aşk, özlem temala- rini, uç bir duyarlılığa götüren genç bir şairdir. (IV) İlk başlarda Ahmet Muhip Dıranas, Ahmet Hamdi Tanpınar ve Fransız simgeci şairlerden izler taşır. (V) Ölçü ve uyağın çok iyi kullanıldığı, müzik ögelerinin belirgin ol- duğu şiirler yazmıştır. Yukarıdaki parça iki paragrafa bölünmek istense ikinci paragraf kaç numaralı cümle ile başlar? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

Kültür değerlerimizin en önemli kısımlarından birini teşkil eden ve halk kültürünün pek çok unsurunun bir araya getirildiği düğün törenleri, insan hayatında dönüm noktası olan sosyal olaylarının başında gelir. Bu törenler içindeki kimi uygulamalar, yani gelenek- görenek ve âdetler, yörelere göre değişiklik göster mektedir. Düğün törenler içinde yer alan ve gelinin baba evinde kalacağı son gece yapılan geleneksel uygulamalardan en önemlisi ise hiç şüphesiz "Kina Gecesi'dir. Kına gecesi çeşitli halk kültürü unsurla- rından oluşmakla birlikte, bu gece en çarpıcı uygu lama ağıtlarla birlikte yakılan kınadır. Bu nedenle; hüzünlü, yanık bir ezgi ile söylenen lirik özellikteki "Kına Ağıtları" ayrı bir önem arz etmektedir. Çünkü düğünlerimizin tüm ağırlığını ve duygu yoğunluğunu taşıyan Türk-İslam geleneğinde; hem sağlık hem güzellik hem de törensel açıdan özel bir yeri olan ve Dede Korkut Hikâyeleri'nde de sözü edilen kına yakmak, Türk inanç sisteminde adanmış olmanın da işaretidir. Bunun içindir ki "Vatana kurban olsun!" diye asker adayına, "Allâh'a kurban olsun!" diye kurbanlık koçlara, "Eşine kurban olsun!" diye geline kına yakılır. Anadolu'nun her tarafında yaygın olan kına yakma geleneği, Anadolu dışındaki Türklerden başta Kıbrıs Türkleri olmak üzere, Bulgaristan Turk leri, Gagavuz Türkleri ve Karay Türkleri ile Azer- baycan Türklerinde de vardır. Ama bu sırada gelini ağlatmak için söylenen ağıtlar bu ritüelin en önemli parçalarından biridir. Parçadan hareketle aşağıdakilerden hangist söylenemez? A) Kına sadece evlenecek kıza uygulanan bir ritüel değildir. B) Düğünden önce yapılan en önemli geleneksel tören kına gecesidir. C) Düğün törenleri yöreden yöreye farklılıklar gös- termektedir. D) Türk inanç sistemine göre kına adanmış olma- nın işaretidir. (E) Anadolu dışında da görülen kına geleneği Ana- dolu'daki kadar rağbet görmemiştir. X

24. Ahmet, Burcu, Cenk, Doruk, Emre ve Fatoş bir matematik öğ- retmeninden haftanın farklı günlerinde özel ders almaktadırlar. Bununla ilgili aşağıdaki bilgiler verilmiştir: Hiç kimse pazar günü ders almamaktadır. Doruk, cuma günü ders almaktadır. Ahmet'in dersi, Cenk'in dersinden 1 gün sonradır. Emre'nin dersi, Burcu'nun dersinden 1 gün öncedir. Bu bilgilere göre, aşağıdakilerden hangisi kesin olarak yanlıştır? A) Cenk'in dersi pazartesi günüdür. B) Fatoş'un dersi cumartesi günüdür. C) Burcu'nun dersi çarşamba günüdür. D) Burcu'nun dersi Cenk'in dersinden sonraki bir gündedir. E) Ahmet'in dersi Burcu'nun dersinden önceki bir gündedir.

B TÜRKÇE TESTİ 32. "Geleceğin Yüzü", görünen gerçeğe ayna tutan, günlük yaşamı taklit eden oyunlardan değil. Bu oyunda ne man- tıklı bir neden-sonuç ilişkisi içinde gelişen bir öykü ne de derinlemesine çizilmis oyun kişileri var. Bu oyunda yazar, genel ve evrensel bir gerçeği bu gerçeğin çeşitli yönlerini sadece söz, ses ve görüntüyle ifade etmiş. Bu parçada sözü edilen oyunla ilgili aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A) Oyunda anlatılanların mantıklı bir neden-sonuç ilişkisi içinde gelişmediğine B) Yazarın, bu oyunda alışılmış kalıpların dışına çıktığına COyunda ses ve görüntü düzenlemelerine yer verildiğine DY Yazarın, gerçeği evrensel yönleriyle de araştırdığına E) Yazarın amacının, farklı yaşantılardaki ortak serüveni anlatmak olduğuna 30 By 38 r 216 mançı, olaylar karşısında tarafsız değildir. jul ilikten yanadır. Kötülüğ i sergil

Paragrafta "Fahim Bey ve Biz" adlı yapıt Türk edebiyatı tarihinde birden- bire ortaya çıkmış bir doruk noktasıdır. Eski baskıları arasın- daki farklar gözetilerek, yazarın imlası ve üslubu korunarak yeni baskıya hazırlanan bu önemli kitap, yazarının edebiyatı- mızdaki yerini belgeler niteliktedir. 5. Bu parçada adı geçen kitapla ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi söylenebilir? A) Yazarının en fazla bilinen yapıtı olduğu B) Yazım üslubuyla yeni bir akıma öncülük ettiği C) Yazarının sanat hayatındaki ilk başarılı ürünü olarak ka- bul edildiği D) Şimdiye kadar çok ilgi görmediği E) Yazıldığı dönemdeki edebî yapıtlardan üstün olduğu

43. "İki tür insan var." dermiş Gandhi. "İşi yapanlar ve ya- -nk pılan işten kendilerine pay çıkaranlar. Ben daima ilk grupta yer alıp çalışmayı tercih ettim. Çünkü bu grupta iyem daha az rekabet var." so hnolok 119 SOFOR ma Gandhi'nin bu sözlerinden aşağıdakilerin hangisi çıkarılabilir? stre 8 Sibsbismandled, st DE A) Rekabetin olumlu sonuçlar doğurabileceği B) Yeni düşüncelerin toplumların gelişmesinde önemli rolünün olduğu Her insanın çalışırsa başarılı olabileceği D) İnsan davranışlarıyla ilgili gözlemlerden nesnel sonuçlar çıkarılması gerektiği E) Bazı insanların, katkılarının olmadığı başarıları sahiplendiği 1578

Bir hikâye veya romanda okur; kendisini, komşusunu, her gün karşılaştığı olayları bulabilmelidir. Elbette bu kadanı da yeterli değildir. Bunlar kötü ise bunlardan nefret etmeli, iyi ise bunlara imrenmelidir. Zaten yazarın başarısı da buradadır: Her gün karşılaşılan fakat fark edilmeyen şeyleri insanların dikkatine sunarak onlardan bir ders çıkarmak. 19. Bu parçada edebiyatın aşağıdakilerin hangisiyle ilişkisi üzerinde durulmuştur? A) Günlük yaşamla B) Ahlaki değer ve geleneklerle C) Tarihî olay veya kişilerle D) Bilimsel gelişmelerle E) Dildeki lehçe ve şive farklılıklarıyla

10. Seni diğerlerinden farksız yapmaya bütün gücüyle ve gece gündüz çalışan bir dünyada kendin olarak kalabil- mek---- Bu cümle aşağıdakilerden hangisiyle tamamlana- maz? A dünyanın en zor savaşını vermek demektir. kişiliğini korumak demektir. Cakdir edilecek bir başarıdır. DY kendinden ödün vermek demektir. E) azımsanacak bir şey değildir.

E) Dildeki lehçe ve şive farklılıklarıyla Vah bana!" dedi genç adam; "Adanalı Mustafa'yı sağlığında duyup tanıyamadım. Tabii tanımazsın. Gazetelerde resmi çıkanları tanırsın yalnız. Ortalıkta görünenleri tanırsın. Her zaman başkalarından bir adım öne çıkanları tanırsın. İşte bu yüzden mesela Cahit Arf'in bugün dünyada en büyük matematikçilerin arasında yer aldığını kimse bilmiyor. 20. Bu parçada yazarın "genç adam"ın şahsında topluma vermek istediği asıl mesaj aşağıdakilerden hangisidir? A) Basına yansımayan bilim insanlarının değeri bilinmelidir. B) Bilim insanları buluşlarıyla tanınmak isterler. C) Bilimsel çalışmalardan gençler haberdar edilmelidir. D) Bilim ve teknik, çalışkan insanlarla gelişir. E) Toplumların yaşamında bilim insanları önemli bir yer tutar. Å

I KENAR TYT DENEME SINAVI 35 ve 36. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Faruk Şüyün'ün, Selim lleri için hazırladığı Arkadaşım Selim İleri kitabı yayımlandı. Yazarı yıllardır tanıyan Faruk Şüyün, ona sorularını yöneltirken kendi notlarından, arşivinden yola çıktı. Selim lleri, soruları yanıtlarken bize sadece kendi ekseninde bilgi vermiyor; geniş bir bakış açısıyla yanıtlıyor. Kitapta, Selim İleri'nin yazmaya başlamasında etkin olan ustalarının da edebiyattaki özelliklerini öğreniyoruz. Bu açıdan kitap, öznel bir edebiyat tarihi olarak da yorumlanabilir. Selim lleri'nin beslenme ve yaratma türleri zengindir. Senaryo yazmıştır, sinemanın aslarını tanımış, onlarla çalışmış, röportajlar yapmıştır. İyi bir tiyatro ve sinema seyircisidir. Bir yazarın yaratış sürecinin aşamalarını öğrenmek, okurlar için bulunmaz bir çalışmadır. Çünkü hem o yazarı derinden tanır hem de genç kuşaktan biri bu yöntemden, bu adlardan yararlanır. Selim lleri, kendini anlatırken birçok edebiyatçı hakkında bir edebiyat tarihçisi, bir eleştirmen gibi ayrıntılı bilgiler vermektedir. 35. Bu parçadaki altı çizili sözden Selim İleri'yle ilgili, 1. Zengin birikimiyle okura yön vermiştir. II. Çeşitli yollardan kazandığı bir birikimi vardır. III. Çok çeşitli türlerde yapıtlar vermiştir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve II E) II ve III C) Yalnız III T@stokul 36.

Moliere, tüm yapıtlarında evrensel tipler (cimri, cömert, dalkavuk, üçkâğıtçı...) yarattı. Bunlar, o çağın insanları değildi elbet. Bütün çağların ve bütün toplumların ortak tipleriydi. Buna karşın zamanının soyluları, Moliere'in yapıtları yasaklansın diye baskı yapıyorlardı krala. Bu paragrafın başına, aşağıdaki yargılar- dan hangisi getirilirse paragraf o yargıyı doğrulayan örneğe dönüşür? A) Moliere'in yaptığı evrensel niteliklidir. B) Evrensel nitelikli yapıtların bile yasaklan- dığı dönemler vardır. Kimi insanlar sanattan pek hoşlanmaz, sa- natçıyı hor görür. D) Krallık yönetimi, eleştiriye kapalıdır her zaman. E) Soylular, krallık yönetiminde söz sahibi olan tek gruptur.

aki ger a- la- en gi- in na 71- 7- ŞI 1- m e a 40. Nurdan Gürbilek, çıtayı daima yükselten bir kalem. Anla- tilan kadar anlatma biçimine de önem veren, kelimelerini estetik bir endişeyle seçen, cümlelerinin ritmine özen gösteren bir yazar. Yalnızca özgün tespitleriyle değil, aynı zamanda kışkırtıcı sorularıyla da okuru eleştirel dü- şünmeye hatta yazmaya çağıran bir isim. Bunu da melez metinler yazmasına borçlu. Yani edebiyatı sinema, mű- zik, resim gibi sanatın diğer dallarıyla birlikte düşünüp ele almasına... Deneme - 2 whe Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi Nurdan Gürbilek'in bir niteliği değildir? Üslup kaygısı taşıyan Sorgulayıcı bir tutum benimseyen la nivulov reemnep C) Daima yüksek hedefleri olan Belirli bir türe hapsolmayan E) Anlatımda yoğun söyleyişe önem veren cile

4. DENEME SINAVI / TYT / TÜR 35. Neler değişti, diyorsunuz. Neler değişmedi ki? Her şey değişti: ölçüler, değer yargıları, evler, taşıtlar, iş yerleri, soluduğumuz hava... Her şey... Değişimin hızı tökezle- meler getiriyor, getirecek. Bu kaçınılmaz. Yine de eskiye özlem duymuyorum. Bütün bu bozulmalar aşılacak di- ye düşünüyorum. Sanatlarda da... Bayağılıklar geçip gi- decek. Yüzeysellikler, görgüsüzlükler, fırsatçılıklar, hepsi geçip gidecek. Sanatlar yaygınlaşıyor, alışık olmadıkları kadar uzaklara ulaşıyor. Kötü sanat, iyi sanatı kovamaz. Kötü olan ne kadar yaygınlık kazansa da unutulup gider. İçinden geçtiğimiz bu toza dumana bakıp mutsuzluğa ka- pılmamız çok yanlış olur. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerin hangisine ula- şılamaz? A Yaşamın birçok alanında birçok şeyin günümüzde alı- şılmışın dışına çıktığına B) Değişimin, yaşamda kimi güçlük ve engelleri ortaya çıkardığına Her basit ve derinliksiz sanat anlayışının zamanla aşı- lacağına D)) Sanatla ilgili yeni arayışlardan yararlanılması gerek- tiğine EX Beğenilen nitelikte olmayanın sanat alanında kalıcı olamayacağına 37. A CINQ g ri Z g His b osta k la E

17. (1) Tüccar Şevket Efendi'nin kızı Zehra, çocukluğundan beri kıskanç yaratılışının acılarını çekmiştir. (II) Genç kız, Şevket Efendi'nin Asmaaltı'ndaki mağazasında kâtip olan Suphi'yle babasının isteğiyle evlenir. (III) Birbirine bağlı olan çiftin arası, eve yardımcı olur düşüncesiyle, Suphi'nin annesi Münire tarafından cariye Sırrıcemal'in alınmasıyla bozulur (IV) Suphi, Zehra'nın bunaltıcı kıskançlıklarından dolayı genç ve güzel cariyeye gönül verir. (V) Sırricemal ile Bakırköy'e taşınan Suphi'den intikam almak isteyen Zehra ise Ürani adlı bir Rum kadınını Suphi'ye musallat eder. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisinden sonra "Zehra, Sırrıcemal'i çok kıskanmakta ve öfkeli tavır- larıyla Suphi'yi kendisinden soğutmaktadır." cümlesi geti- rilebilir? A) I. B) II. c) III. D) IV. E) V.

2000 yılında, Etiyopya'nın Dikika bölgesinde, 3,3 milyon yıl önce yaşadığına inanilan 0 yaşındaki bir çocuğa ait fosil bulundu. Bu foslin bugüne kadar bilinen en eski fosil olan Lucy'den yüz elli bin yıl önce yaşadığı tahmin ediliyor. "Selam" adı verilen bu kız çocugu fosilinin eksik parçalarının bulunması dont y sürdü. Bütün kemik parçalarının bulunmasının ve onun bir çocuk olmasının, önemli ipuçlar vereceği düşünülüyor. Araştırmayı yapan bilim insanlarına göre ayak kemikleri ve diz yapısı çocuğun kesinlikle iki ayak üzerinde dik yürüdüğünü gösteriyor. Parmakları kıvrımlı olan bu fosilin vücut yapısı sebebiyle günümüz insanından küçük olduğu düşünülüyor. W Türünde bugüne kadar bulunan en eski fosildir. II. Fosilin bulunması uzun yıllar süren çalışmalar sonucunda olmuştur. M. Bugünkü insandan farklı bazı özellikler taşır. Bu parçada "Selam" adı verilen fosile ilişkin olarak yukarıdakilerden hangilerine değinilmiştir? A) Yalnız I DI ve III B) Yalnız III G E) Il ve Il CI ve II

Eskiden yaşananları tekrar tekrar zihnimizde izleyerek ve geçip gittikleri için üzülerek yaşamak, şimdiki an'a haksızlık etmekten başka bir şey değildir. (1) İnsan yaşlandıkça anıları- na duyduğu özlem artmaya başlar, böylece belleğin girdi ve çıktılarındaki güzellikler aranır. (II) Ne var ki ani, eski bir san- dik odasında karanlık dolabın içinde bulunan değerli bir lamba gibidir. (III) Tozlarını alın, fitilini düzeltin, şişesini silin, parlatın, gaz yağını yenileyin, sonra bir kibrit çakıp yakın. (IV) Solgun bir ışık verir ama o güzelim lambanın gizemli ışığı hiçbir za- man elektriğin yerini tutamaz. (V) Belki de bunun için ancak elektrik düğmesine basip ortalığı aydınlattığımız zaman soluk alırız. 37. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağı- daki yargılardan hangisi söylenemez? A) I. cümlede bir saptama yapılmıştır. B) II. cümlede benzetmeden yararlanılmıştır. C) III. cümlede emir kipiyle çekimlenen yargılar sıralanmıştır. D) V. cümlede düşüncenin yönü değişmiştir. E) V. cümle bir ön yargı belirtir.