Anlatım Biçimleri Soruları

(1) Atık plastiklerin oluşturduğu kirlilik, doğal ekosistemlere git- gide artarak zarar veriyor. (II) Çünkü her yıl 300 milyon tondan fazla plastik üretiliyor ve bunların sadece %14 kadarı geri dönüş türülüyor. (III) Doğaya karışan plastik atıklar, her yıl bir milyondan fazla deniz kuşunun ve yüz binden fazla deniz memelisinin ölü- müne yol açıyor. (IV) Okyanuslara ulaşan plastik atıklar, dev girdaplarda bir araya gelerek su yaşamını çok olumsuz etkili- yor. PET adı verilen plastikler hafif, renksiz ve dayanıklı ol duğu için özellikle gıda ambalajı olarak yaygın bir şekilde kul- lanılıyor. (VI) PET de biyolojik olarak diğer plastikler gibi parça- lanmaya karşı hayli dirençli ve doğada uzun süre çözülmeden kalabiliyor. 11. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangi- si söylenemez? A) Sayısal verilerden yararlanılmıştır. B) Yargı, gerekçesiyle birlikte verilmiştir. C) Açıklamalara başvurulmuştur. D) Tekdüzelikten kaçınılmıştır. E) Benzerlik ilişkisi kurulmuştur. X

e cevap- ni, sayının uşturulur. eşleştiril- aların aynı -. Sıraların a bozula- aldırılma- an sırada a karşılık, en eşitse ü bu çağ- emli hâle ıdakiler- ması diklerinde erekliliği değiştir- in sıranın den han- a beceri- ğişip de- ilan yan- daki algı B B Türkçe 37 38. soruları aşağıdaki parçaya göre cevap- layınız. Bugün dünyada her bir erkek, kadın ve çocuk için on iki buçuk dönüm arazi bulunmaktadır. Ancak bu ara- zinin ortalama olarak sadece üç buçuk dönümü tarım faaliyetleri yapabilmek için uygundur. 2040 yılında ise dünya nüfusu 8 milyara ulaştığı takdirde kişi başına ta- rım yapılabilen sadece bir buçuk dönüm arazi kalacak- metir. İnsanlar bu arazide sadece yiyecek üretimini artırma 19 yoluna gidebilir. Bir bilim insanı, her yerde daha doğru ve verimli tarım yöntemleri kullanılırsa dünyadaki tarım ev alanlarının on milyar insanı besleyebilecek kapasitede nip olduğunu söyledi. Bitki hastalıklarının kontrolü ve çöl alanlarının sulanmasıyla da gida arzını artırmak müm- kündür. Bunu ve diğer yolları kullanarak insanoğlu ken- dini ve dünyadaki diğer insanları besleyebilir. 37. Bu parçada 2040 yılındaki ekilebilir arazi miktarı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi öne sürülmüştür? sigung ib ubA) Çöl topraklarının sulanmasıyla mevcut ekilebilir arazi miktarının iki katına çıkacağı on Bigner nibel B) Kişi başına düşen ekilebilir arazi miktarının on iki buçuk dönümden üç buçuk dönüme düşeceği C) Mevcut ekilebilir arazi miktarının on milyar dünya nü- fusunu beslemek için tamamen yeterli olacağı D) Kişi başına düşen ekilebilir arazi miktarının üç buçuk dönümden bir buçuk dönüme düşeceği E) Mevcut ekilebilir arazi miktarının azalmaya devam edeceği ve dolayısıyla kıtlığın kaçınılmaz olacağı 38. Bu parçada dünya nüfusunun artışı ile ilgili aşağı- dakilerden hangisi vurgulanmaktadır? nup A) Dünyadaki tarım alanlarının zamanla yetersiz kala- cağı B) Önleyici düzenlemeler gerektiği Artık uluslararası bir endişe kaynağı olmaktan çıktığı Dünyadaki tüm çöl topraklarının işlenmesini gerekli kıldığı E) Verimli tarım yöntemlerinin araştırılması gerektiği

5. I. Yalnız bunun aksi de doğrudur. II. Buna en güzel cevap şu olur: III. Bir yapıt, ulusal olduğu ölçüde evrensel değer kazanır. IV. Yani evrenselliğe ulaşmış bir yapıt, ulusallığa hak kazanmış bir yapıttır. V. Bu durumda bir yapıtın evrensel ya da ulusal değere sahip olmasını ne belirliyor diye sorabilirsiniz. VI. Bir yapıt, ulusal değerleri evrensel nitelikte, evrensel değerleri ise ulusal nitelikte anlatabildiği ölçüde evrensel ve ulusaldır. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerle anlamlı bir paragraf oluşturulmak istense hangist baştan ikinci olur? A) I B) II C) III D) V E) VI

TYT Türkçe 1. Bu testte Türkçe alanına ait 40 soru vardır. 2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdının Türkçe Testi için ayrılan kısmına işaretleyiniz. TÜRKÇE TESTI 1. Albert Einstein ile ön plana çıktığında herkesin gipta ettiği birlyken çocukluğunda böyle bir durum söz konusu değildi. Albert Einstein dört yaşına kadar ve yedi yaşına kadar da okuyamadi, bu yüzden öğretmenleri ve anne babası onun zihinsel engelli ve asosyal oldugunu düşündü. Sonunda okuldan atıldı ve Zürih Politeknik Okulu başvurusu da reddedildi. Eğitim sürecinde yaşadığı sıkıntılar biraz uzun sürmüş olsa da nihayetinde o, dehasıyla modern ---- yüzü olmayı ve Nobel Ödülü'nü almayı başardı. Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilenler sırasıyla getirilmelidir? A) hayatı- okula gitmedi - matematiğin bilgisi-yazamadi bilimin erfikirieri-konuşmadı-yaşamın D) debesi konuşamadı- fizigin, E) akir iletişim kurmadı- bilimin (1) Insan kendi tutumunu, davranışını başkalarınkinden üstün görür. (1) Kişinin kusurunu örten şey ortadan kalkınca bütün ayıplar ortaya çıkar. (III) Uzun yolculuklar kafileler hâlinde yapılmalıdır. (IV) Bir kişi veya topluluğa en büyük zaran, o kişi veya topluluk ile yakın ilişkide olan kişi veya topluluk verir. (V) Sağlam karakterli kişiler ve doğru temele dayanan işler, önemsiz etkilerle sarsılamaz. Bu parçadaki numaralanmış açıklamalara aşağıdaki atasözlerinden hangisi örnek gösterilemez? A) I. cümle: Akillan pazara çıkarmışlar, herkes yine kendi aklını almış. B)- cumle: Takke düştü, kel göründü. C) II. cümle: Ağır git ki yol alasın. D) IV. cümle: Ağaca balta vurmuşlar "Sapi bedenimden." demiş. E) V. cümle: Yel kayadan ne koparır. OM00-SS.00TYTO1 Özel Deneme Sınavı 3. Orta Asya bozkırlarından Anadolu'ya gelen ve Bizans'tan sonra bölgede dint, ekonomik ve kültürel canlanmayr sağlayan Türkler, diğer milletlerle temasa geçerek Türk kimliğini Anadolu'nun egemen unsuru haline getirdi. 2 Bu cümleden kesin olarak çıkarılabilecek yargı aşağıdakilerden hangisidir? A) Orta Asya kökenli Türkler, Anadolu'daki diğer horlelerle temas kurews e Anadolu'da birçok açıdan canlilik yaratmıştır. Türklügün Anadolu'daki en baskın unsur haline gelmesiyle Orta Asya kökenli Türkler, Anadolu'daki diğer milletlerle temas kurmuş ve Anadolu'da birçok açıdan canlılık yaratmıştır. By Bozzer kültüründen sonra yerleşik hayatia Anadolu'da tanışan Tükler, etraflarındaki birçok devlet için yönetici pozisyonunda olmayı başarmıştır. B) Anadolu'ya göç ile gelen ve Bizans egemenliğine son verip bölgedekt diger milletlerle bağ kuran Türkler, baskm-bir kültüre sahiptir. E) Anadolu Selçuklu Devleti. Bizans'tan sonraki en büyük Anadolm korenu oluşturmus ve farklı uluslarla ilişkiler kurmuştur. Diğer sayfaya geçiniz.

7. Yeni şiiri anlayacak ölçütler elimizde olmadığı için -- Bu cümle düşüncenin akışına göre aşağıdakiler- den hangisiyle tamamlanmalıdır? A) şiir yayımlanır yayımlanmaz okuyucu tarafından anlaşılmasını beklemek de yersiz olur. B) ber şairin kendi şiirleriyle ilgili kendine özgü bir sözlük çıkarması gerekir. C) şairler bet bol şiir yazıp kendilerini dev aynasında gormeye başladı. D yeni çıkan şairlerden hangisinin iyi, hangisinin kötü olduğunu bize zaman gösterecektir. eski ölcütlerle yeni şiiri anlamaya çalışmaktan başka seçeneğimiz yok.

18. Yazılan her şeyi ya da bir kalıba sığmayan her yazı- yi "deneme" diye adlandırma eğilimi var bizde. Ya- zılan eser eğer hikâye, inceleme, makale vs. sınıfı- na girmiyorsa onun adı "deneme"dir artık. Füsun Akatlı, "Deneme sayısınca deneme çeşidi vardır." derken bunu kastediyor bence. Oysa gerçek dene- me olan yazıların sayısının çok da fazla olduğunu Acond We sanmıyorum. Aksine denemenin tıpkı şiir gibi en zor türlerden biri olduğunu düşünüyorum. BRAFERINT t Bu parçanın yazarının esas eleştirdiği durum aşa- ğıdakilerden hangisidir? A) Edebiyatımızda deneme türünde kaliteli eserin çok az oluşu Belli bir kurala uymayan her esere deneme den- mesini Deneme yazarlarının, deneme yazım kuralların- dan habersiz olması D Deneme okurunun edebî değeri düşük eserlere de rağbet etmesini E) Deneme türüne yeterli ilginin olmaması

İkinci Dünya Savaşı bittiği gün, Üçüncü Dünya Savaşı hazırlıkları başladı. Yarına güven diye bir şey kalmadı. Yarının ne olacağı kestirilemeyince gününü gün etmek, günü gününe yaşamak bir ilke oluverdi. Sanat ve edebiyat da elbette bu havanın dışında kalamazdı. Günübirlik yaşayan insanlar gibi, sanatçılar da kalıcı olmayı bir yana bırakıp günü kurtarmaya uygun eserler vermeye koyuldular. ----. Bu parçanın sonuna, düşüncenin akışına göre, aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Ancak bu tür eserler, geçmişin acılarını başarılı biçimde yansıtıyordu.. B) Bir tek eser için yıllarını veren sanatçılar artık tarihe karışmıştı.. Böylece hızlı üreten, verimli bir sanatçı topluluğu oluştu. D) Bu yeni yaklaşım, gençlikle sanat arasındaki kopukluğu giderdi. Böylece sanat ürünleri, toplumun gerçekleriyle uyumlu hâle geldi ve değer kazandı.

32. Mevlana Celalettin Rumi, yaşama bakışı, düşünceleri, şiirleri ve Mesnevi'siyle sağlığında da öldükten sonra da büyük bir insan kitlesini etkiledi ve bu etkinin gücü Udhâlâ devam ediyor. Mevlana'nın ölümle ilgili sözleri, pek not çok din ve inançtaki alışılmış yas geleneğini bir anlam- da tersine çevirir ve aslında İslami düşünüşün kaynağını na Kuran-ı Kerim'e çevirir, dinleyenlere: "O vakit, benim br ayrılık vaktim değil, 'buluşma, kavuşma' vaktimdir." der. Bu düşünüş, büyük bilge ve şairin ölüm gününün "Şeb-i sm Arus" olarak anılmasını sağladı yani "Yaradana vuslat/ alep düğün gecesi." Zira Şeb-i Arus bir Mevlevi terimidir. Farsça "şeb" (gece) ile Arapça "urs"tan (düğün) türetilen arus yani gelin kelimelerinden oluşturulmuştur. de ebland Bu parçaya göre Mevlana Celalettin Rumi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Toplumdaki yas düşüncesini pekiştirmiştir. B) Düşüncesine özgü kavram kullanmıştır. C) Bugün de etkisi devam etmektedir. 1MA005 D) Ölümü bir kavuşma olarak görmektedir. E) Kuran-ı Kerim'den yararlanmıştır. squa

Sidis (A 25. Okuduğum her kitap, dergi ve gazetede dikkatimi çeken farklı yazımlar, noktalamalar, aradan bunca yıl geçme- sine rağmen dilde bir düzen kurulamadığının kanıtıdır. Tutarsız yazımların, keyfî noktalamaların örneklerini yazarların, öğretim üyelerinin, kısaca aydınların eser- lerinde görmek mümkündür. Eli kalem tutan herkesten sanatlı bir yazı yazmasını bekleyemeyiz. Her aydından beklentimiz ise eserlerini, makalelerini, yazılarını dil bil- gisi kurallarına, noktalamalara, yazım kurallarına uygun yazmaları, bunun için de yazım kılavuzunu kaynak ola- rak almalarıdır. ---- Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre, 1. Dilde düzeni kurmak için yazarlar ve akademisyenler ortak bir tavır sergilemelidir II. Bir an önce yeni bir yazım kılavuzunun hazırlanması gerekmektedir III. Yazım ve noktalamada birlik, ancak bir kaynakta bir- leşmekle sağlanır yargılarından hangileri getirilebilir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve III E) II ve III C) I ve II

8. 2 I. Günümüze kadar ulaşan Varlık, yalnızca bir ya- zın dergisi değildi; Cumhuriyet aydınının yazın zevkini, dünya görüşünü belirleyen bir yayın or- ganıydı aynı zamanda. Paragraf II. Yabancı yazarların önemli yapıtlarının çevirileri de o yayınevinden bize ulaştı. III. Bu yazın ve düşünce dergisinin sekseni aşkın yıldır yayınını sürdürmesi Türkiye gibi bir ülkede üzerinde durulması gereken bir olgu. IV. Türk yazınının önemli sanatçılarının ilk ürünleri de yine bu dergi yoluyla bize ulaştı. / V. Bizim kuşak, Türk yazınının ustalarının kitapla- rını Varlık dergisinde ve Varlık Yayınları'ndan oku- du. Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında han- gisi baştan dördüncü olur? A) I B) II C) III DIV E) V 11. ( V r

2. SERI 13. HONOR M PARAGRAF KA Bilim insanları, yapraklarını yıl içinde kademeli olarak döken iliman iklim ağaçlarının bunu geciktirme ref- leksi vereceğini, bu durumun dünya çapında ortaya çıkan sıcaklık yükselmeleriyle birlikte sonbaharın ge- cikmesine yani geç başlamasına yol açacağını, bunun da ilkbaharın uzun sürmesi anlamına geleceğini orta- ya koydular. Bazı uzmanların bilim dergisinde yazdıkları makaleler; iklim değişikliğine yol açan daha fazla karbondioksit, daha uzun süreli ışık ve daha yüksek sıcaklığın ilkba- har ve yaz aylarının uzamasına yol açacağına ancak ağaçların erken yaprak dökmesine dolayısıyla da yüz yıllık bir döngüde sonbaharın bir hafta erken başla- yacağına işaret ediyor. Uzmanlar, ağaçların erken yaprak dökmesinin kök ve gövdenin yaprak tarafın- dan tutulan karbonu bir noktadan sonra kullanmayı bırakmasına bağlıyor. Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söy- lenebilir A) Farklı araştırmaların bütünüyle aynı sonuçlara ulaştığını ortaya koymaktadırlar. BAyni olgunun tutarsız sonuçlara yol açtığını vurgula- maktadırlar. CAynı konuda yapılan araştırmaların bilimsel tutarlılıktan uzak olduğunu belirtmektedirler. 6) Aynı konuda yapılan farklı araştırmaların vardığı benzer ve zıt sonuçları dile getirmektedirler. Aynı konuyla ilgili izlenen araştırma metotlarının farklılık gösterdiğine dikkat çekmektedirler. 14. M fo go " ge B d

yolların lerimiz acası k iyor sa ağıda SI 17. Bilimdir çünkü edebiyat ve tarih belgelerini toplayıp değerlendirerek onlardan özgün bir sentez meydana getirir. Sanatla ilgilidir çünkü edebiyat metinleri üzerinde çalışır. Ancak bilim olarak pozitif bilimler gibi gözleme ve deneye dayanmaz. Öğretici bir nitelik taşıdığı için de sanat eseri değildir. Ede- biyat tarihinin görevlerinden biri, edebiyat türlerinin gelişimini göstermektir. Bundan ötürüdür ki çeşitli türlerin doğuşunu, hangi etkenlerle nasıl geliştiğini, bu gelişmelerin nasıl bir yol izlediğini, dil ve teknik- teki özelliğini belirtmek edebiyat tarihinde başlıca eksen olmalıdır. Bu parçanın başına, düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Edebiyat tarihine gereken önemin verilmesi için çalışmalar yapılmaktadır. B) Edebiyat tarihi bir bakıma hem bilimdir hem de sanatla ilgilidir. C) Yazar ve eserlerle ilgili bilgilere ancak edebiyat tarihiyle ulaşırız. D) Edebiyat tarihi yazılırken nesnellik ön planda olmalıdır. E) Sanat tarihi ve edebiyat tarihi birbirine paralel konulardır. 19.

6. Yazarın okuru yükseltmek, sürekli bir basamak yukarı çıkarmak gibi bir görevi vardır. Okurla yazarın içli dışlılığı, "yazı"nın evrenindedir. Büyü buradadır zaten. Her yazı, her kelime bir köprüdür, birlikte çıkılan bir keşiftir yazarla okur arasında; aynı ateşte Isınmaktır. Yazarı tanımak, onun sırrına vakıf olmak isteyen okur, kelimelerin içine gizlenen inciyi bulup çıkarmalıdır. Yazar oradadır bütün çıplaklığıyla. Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakiler- den hangisidir? A) Okuyucunun ve yazarın buluştuğu nokta anlatı- lanlar değil, anlatılanın ardında yatanlardır. B) Okuruna ulaşmak isteyen yazar, hayatı tüm yön- leriyle ortaya koymalıdır. C) Yazarı tanımak isteyen okur, eserin konusundan yola çıkmalıdır. D) Her yazının perde arkasında okuyucusuyla buluşmak isteyen bir yazar gizlidir. E) Okuyucunun edebî zevkini geliştirmek, yazarın asli amaçlarından biridir. I Z E RENK

9. İlk bakışta şiirde üç şey görünür: Madde, şekil, konu. Şiirin maddesini anlamlı sesler olan kelimeler oluşturur. Şiirin şek- line "nazım" denir ve bundan kelimelerin ahenkli ve bütüncül bir düzene konulması, yani “vezin" anlaşılır. Şiirin anlattığı şe- ye de onun konusu diyoruz. Yalnız ne kelimeler ne vezin ne de konuda pratik ihtiyaçların zoruyla yaratılan kelimelerin ses ve manalarında şiir aramak boşunadır. Aksi takdirde her dilde "şiirli kelimeler sözlüğü" bulunması lazım gelirdi. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır bas- maktadır? A) Karşılaştırma C) Tartışma B) Açıklama D) Örnekleme E) Tanık gösterme

24, B 34. A) 25.0 15.0 DENEME İç y 7 20. "Askıda ekmek", ekmek parası olmayan ihtiyaç sahibi insanların, belirlenen yerlerden para öde- meden ekmek almasıdır. Fırına gittiğinizde kaç ekmek almışsanız bir ekmek parası fazladan veri- yorsunuz. Diyelim ki dört ekmek aldınız. Ekmekle- rin parasını verirken beş ekmek parası veriyorsu- nuz. Almadığınız hâlde parasını verdiğiniz ekmeği de ihtiyaç sahiplerinin gelip alması için "askıya" bırakıyorsunuz. İhtiyacı olanlar fırıncıya "Askıda ekmek var mı?" diye soruyorlar. Eğer daha önce- den parası verilmiş, diğer bir ifadeyle askıya bıra- kılmış bir ekmek varsa firinci ona ekmeği veriyor. Osmanlı Dönemi'nde yardımseverliğin önemli bir göstergesi olan bu uygulamayı, bir süre unutulmuş olsa da şimdilerde yeniden bazı yerlerde daha da geliştirilmiş olarak görmekteyiz. Askıda ekmek, gü- nümüzde sadece ekmek için uygulanmıyor. Çay ocaklarında “askıda çay", manavlarda "askıda meyve-sebze" gibi çeşitlerini de görmek mümkün. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden han- gisi yoktur? A) Benzetme B) Amaç-sonuç ilişkisi C) Tanımlama L D) Farklı cümle çeşitleri E) Varsayım cümlesi A 21. (1) Geniş açık, sav mücadel (II) Türkl görülme erkek, c karşı k millet a salan kayna Bu pa si dü A) I

32. (1) Başımıza gelen türlü şeylerin müsebbibi kendimiz olsak bile türlü türlü bahaneler üretip bu belaları başkalarının sır- tına yükleriz. (II) Şairler de böyledir; kendileri, kendi içlerinde büyüttükleri bir güzele âşık olurlar, sonra da bu aşkın acı- sını çekip dururlar ama âşık oldukları kişiyi suçlarlar. (III) Bir başka deyişle çoğu şairin ilham kaynağı, kendi iç aynasında seyredip dünyanın en güzeli olarak gördüğü ve ulaşamadığı kişidir. (IV) Evet şairler; âşık olurlar, acı çekerler, kavuşa- mazlar; bunun üzerine aşkları dayanılmaz bir ateşe döner ve yanan bir kuşun çığlığı olan şiirler söylemeye başlarlar. (V) Çoğu şair de ilham aldığı perisini açıklamadan ona ken- disini tanıtmadan uzaktan uzağa dünyanın en güzel aşkını yaşamış olabilir hatta olmuştur. (VI) Özdemir Asaf'ın Lavi- nia'sı tam da böyledir; şiirin bu şaire ait olduğu bilinmese de Lavinia'nın kim olduğu açıklanmamış olsa da Feridun Düza- ğaç'ın bir şarkısı olarak dünyanın en güzel aşklarından birini dillendirip durur hâlâ. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıda ya- pılan değerlendirmelerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlede insanların genel bir eğiliminden yola çıkılarak bir saptama yapılmıştır. B) I. cümle genel, II. cümle özel yargı olarak birbirine bağ- lanmıştır. C) III. cümle ile konunun yönü değiştirilip daha önce anlatı- Hanlardan farklı açıklamalara girişilmiştir. D). cümlede hem gerekçeli yargıya yer verilmiş hem de somutlama yapılmıştır. E) VI. cümle kendinden bir önceki cümleyi kanıtlayan bir örnek içermektedir.