Anlatım Biçimleri Soruları

1. PARAGRAF Victor Hugo, şiirlerini 40.000 kelime ile yazdı. Türkçeyi en plazengin kullananlardan "Yaşar Kemal'in romanları 3.500 ke- limeyi geçmez." görüşü çok yaygındır. Bu görüş doğrudur zira Türkçenin Fransızcaya oranla daha az sözcük içerdiği doğrudur. İngilizceye, Almancaya, İspanyolcaya oranla da daha az sözcük içeriyor olması gerekir. Ne var ki bu, Türk- çenin daha yetersiz bir dil olduğu anlamına gelmez çünkü Türkçe az sözcük ile çok şey anlatabilen bir dildir. Daha fazla sözcük içerse bunun kimseye zararı dokunmaz ancak gereği yoktur. Başka bir dilden Türkçeye çeviri yapan herkes sözlüğü açtığında, aralarında minik anlam farkları olan birçok sözcüğün Türkçe karşılığında çoğu zaman aynı kelimeyi okur. Bu, ilk bakışta bir eksiklik gibi görünebilir oysa öyle değildir. Çünkü yukarıda adı geçen diller kelimelerin statik olan anlamlarını öğrenmeye, Türkçe ise bu anlamları bulup çıkarmaya yani dinamik anlamlandırmaya dayalıdır. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Karşılaştırmaya başvurma B) Alıntıya yer verme C)Yansız bir söyleme dayanma D) Sayısal verilerden yararlanma E) Farklı yapıda cümleler kullanma

(1) Bir kişiye, yazmanın, daha güzel yazmanın yollarını göste- rebilirsiniz ama onun nasıl yazması gerektiğini bütünüyle siz belirleyemezsiniz. (II) Çünkü yazma eğitimle görgüyle, bil- giyle geliştirilebilecek bir süreç olmanın yanında bir yetenek meselesidir. (III) Kaldı ki iyi yazanların çoğu, yazma sanatını kendileri keşfetmiştir. (IV) Elbette her yazarın yaşanan ger- çekler karşısında duruş ve anlayışını dile getirişi bakımından kendine özgü bir tutumu olacaktır. (V) Özellikle sanatta eğiti min etkisi bir yere kadardır. (VI) Ondan sonra kişinin yeteneği konuşmaya başlar. 3. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisi düşünce- nin akışını bozmaktadır? A) II. B) III. C) IV, D) V. E) VI. 24

7. (ALES) form 19.11.2022 lá Masal kahramanlarının aşması gereken engeller ve yenmesi gereken güçlükler saymakla bitmez. Çocuk, kendisini onlar- özdeşleştirirken kötülerle ve onlarla bağlantılı olan tehlike lerle ilgili bilgi edinir. Masallar çocuğun düş gücünü geliştirip yaratıcılığını artırır. Çocuk o masallarda kendisini arar, kendi- sini bulur. Ayrıca mutlu sonlar, çocuğa her düşüşten sonra yeni bir yükseliş olacağı mesajını verir. Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisinin, masalla- rın çocuklar üzerindeki etkilerinden biri olduğu söylene- mez? A Ceşitli duygularla yüz yüze getirdiği B)) Yapabileceklerinin ve yapamayacaklarının ayırdına var- masını sağladığı C) Umutların cank tuttuğu DX Düş dünyasını zenginleştirdiği E Olayların kendi başlarından geçtiği duygusunu uyandır- diği 9. B

Yeni şair, yeni sanat adamı insanda kendisinden önce bilinmeyen birtakım duygular bulan yahut duyguları yaratan kişi midir? Hayır, hiçbir sanat adamı insanda yeni bir duygu bulmaz, yeni bir duygu yaratmaz. Zaten var olan duyguları söyler. Ancak öyle söyler ki biz o duyguların, o şairleri söylediğinden başka türlü söylenmeyeceğini, o şairin duygularına en uygun deyişi bulduğunu anlarız. Bu parçada aşağıdakilerin hangisinden söz edilmektedir? A) lyi şairlerin kalıcı eserler vermek için çalıştıklarından B) Özgün konular bulan sanatçıların azlığından C) Sıradan olayları anlatmanın kolay olduğundan D) Sanatçının bilineni etkileyici şekilde anlatmasından E) Her sanat eserinin gerçeği anlatmayı hedeflediğinden

A Türkçe Sayılanı az olsa da Sarıkamış'ı anlatan birkaç film yapıldı. Sarıkamış Çocukları, 120, Eve Dönüş ve şimdi de Beyaz Hüzün... Kenan Korkmaz'ın yönet- tiği ve başrolünde oynadığı film, Ruslar ve Osman- li Devleti arasında Sarıkamış'ta geçen ve taktiksel hatalardan dolayı binlerce askerin donarak öldüğü bir kıyıma dönüşmüş acı bir olayı konu edinir. Film aslında Çerkez sürgünü sonucu Osmanlı toprakla- rına sığınan Çavuş Abrek'i ve onun komutasında- ki birliği anlatıyor. Bu anlamda biraz da soğuktan, onun getirdiği ölüm korkusu ve yalnızlıktan dola- yı psikolojileri bozulan askerleri anlattığı için Eve Dönüş'e daha yakın hissettim Beyaz Hüzün'ü. Aslında üzerinde çok çalışılmış bir film ama senar- yosu o kadar dağınık ki bir türlü toparlanamıyor. Bu parçada sözü edilen filmin eleştirilme nede- ni aşağıdakilerden hangisidir? Kendisinden önceki filmlere benzemesi Benzer filmlere göre zayıf bir senaryosunun bulunması Üzücü bir olayı aktarırken duygulara fazlasıyla yer vermesi D) Filmin senaryosunun düzensiz ve karışık ol- masi Sarıkamış Harekâtı'nı tarihî gerçekliğe göre ak- tarmaması 26

Öğrenciye bilgiyi doğrudan vermek yerine o bil- giye ulaşma becerisi kazandırmak gerektiği Birçok kimse kâğıdın sadece ağaçtan üretildi ğini düşünür. • Pamuk ve kenevirin de lifleri hamur hâline ge- tirilir ve kâğıt endüstrisinde kullanılır. Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru bir biçimde birleştirilmiş hâli aşağıdakilerden hangisidir? A) Pamuk ve kenevir lifleri hamur hâline getirilip kâğıt endüstrisinde kullanılmasına rağmen bir- çoğumuz kâğıt endüstrisinde yalnızca ağacın kullanıldığını düşünüyoruz. BY Pamuk ve kenevir liflerinin kâğıt endüstrisinde cok az kullanılması sebebiyle çoğu kimse tara- fından kâğıdın sadece ağaçtan üretildiğini dü- şünüyoruz. C)Yaygın olarak kâğıdın sadece ağaçtan üretildiği gibi bir yanılgıya kapılsak da pamuk ve kenevir liflerinin de kâğıt endüstrisinde kullanıldığını bi- liyoruz. D) Kâğıt endüstrisinde pamuk ve kenevirden elde edilen kâğıtlar da kullanılmasına rağmen bir- çoğumuz kâğıdın yalnızca ağaçtan üretildiğini zannediyoruz. Birçoğumuz, pamuk ve kenevir liflerinin de kâğıt malzemesi olarak kâğıt endüstrisinde kullanıl- dığını görmezden geliyor ve kâğıdın yalnızca ağaçtan üretilmesi gerektiğini düşünüyoruz. 8.

Sanat, edebiyat ve düşünce yapıtları; kendine özgü niteliklerinden dolayı ne maddi kültürün ne de manevi kültürün kapsamına girer. Sinan'ın Süleymaniye'si ve Rodin'in Düşünen Adam'ı maddi kültür alanında algılanabileceği gibi manevi kültür evrenindeki işlevlerinden dolayı manevi kültürün bir parçası olarak da düşünülebilir. Aşağıdakilerden A) Sanat ve Estetik hangisi bu parçanın başlığı olmaya en uygundur? B) Kültürün Sanatla İlişkisi C) Mimarların Kültüre Katkısı D) Sanatın Kültüre Etkisi E) Batı'nın Sanat Yönü

ENEMESİ 6. 3 Günümüzde televizyona çıkmak kimi insanlar için ne kadar önemliyse 1950'li yıllarda da radyoda bir programa katılmak o kadar önemliydi. Radyolar, dünyanın en yaygın kitle iletişim araçlarıyken radyoculuk da en parlak günlerini yaşıyordu. O günlerde mikrofon karşısına geçmek, sesini tüm ülkeye, belki de dünyaya duyurmak bambaşka bir mutluluktu. Bu mutluluğu en çok hissedenler de spikerlerdi. Ama spikerlik herkesin öyle kolayca yapabileceği bir iş değildi. Radyo spikeri olabilmek için iyi bir sese sahip olmak, dili en iyi şekilde kullanmak, dilin bütün anlam inceliklerini vurgulamak başta gelen koşullardı. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi vardır? A) Devrik cümlelere yer verme B) Birden fazla duyuya seslenme C) Karşılaştırmadan yararlanma D) 1. kişili anlatım kullanma E) Tanık göstermeden yararlanma

KÖŞ 7. O Vücudumuzun bakterilere karşı geliştirdiği savunma meka- nizmalarından biri gözyaşıdır. Gözyaşı bezleri tarafından üre- tilen bu sıvı, düzenli olarak göze salınır. Bu sıvı gözümüzü her kırptığımızda tüm göz yüzeyine dağılır. Bu sıvının içinde gözü besleyici maddelerin yanı sıra çevreden gelebilecek bakterileri ortadan kaldırmakla görevli bir de enzim yer alır. Lizozim adı verilen bu enzim, tıpkı midede bulunan sindirim enzimleri gibi çalışır. Hava, toz, kir, ter gibi etkenlerle göze taşınan bakterilerin hücre duvarındaki moleküllerini parça- lar. Böylece bakteri kendini koruyamayacak hâle gelerek ölür ve göz, dış tehditlere karşı korunmuş olur. Bu parçadan gözyaşı ile ilgili olarak 1. Bakterilerin bütünlüğünü bozduğu II. Vücudun doğal tepkisi sonucu oluştuğu III. Akışkanlığını göz yüzeyinde kazandığı sonuçlarından hangisine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) II ve III E) II ve III ararlanma C) I ve III

60. Sayılı denemecilerimizden biri olan Suut Kemal Yetkin, bakın nasıl anlattı "deneme" türünü: "Koltuğuna oturmuş bir insan tasavvur ediniz; zorlamadan, zorluk çekmeden, kalemini kağıda saplayıp durmadan, rahatlıkla türlü türlü durumlarla ilgili aklına gelenleri art arda sıralar. Karşısındakine bir şey öğretmek amacında değildir denemeci. Içten, kendisiyle konuşmaya benzer bir şeydir. Dostça eğilir konularına, düşüncelerine ve dostça iletir okuyucularına." Evet, "deneme" kolay gibi görünen ama en güç edebiyat dallarındandır. Birden heveslendim, Suut Kemal Yetkin'in "Denemeler" adlı kitabını açtım, yeniden okudum kimi yazıları. Kitaptaki bütün yazıları kaç kez okumuşumdur kim bilir? Bu parçada denemeyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? Savunulanların ispatlanması gerekmediğine B) Öğretici yanının bulunmadığına Cyfler konuda yazılabileceğine DY Söylemsel nite iklerine E) Göründüğü gib kolay yazılmadığına

3, 4 ve 5. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. (1) Kutadgu Bilig'e sonradan eklenmiş olan mensur ve manzum mukaddimelerde ve eserin çeşitli bölümlerinde, Doğu medeniyeti içinde, Çin'de, Hint'te, İran ve Arabis- tan'da yol gösterici, aydınlatıcı pek çok eserin bulunduğu Türkler için Türkçe olarak ilk defa bu kitabın yazıldığı is- rarla vurgulanmaktadır. (II) Bilginin kitaptan öğrenilmesi, kitabın değeri ve saklanması o çağda Türkler için yeni- dir. (III) Bu sebeple Kutadgu Bilig'in çeşitli bölümlerinde kitapla tanışmanın ve barışık yaşamanın önemi üzerin- de israrla durulmuştur. (IV) Bu kitabın özellikle yerleşik medeniyetin gereği olan şehir hayatı ve büyüyen devletin idaresinde ortaya çıkan problemleri ifade etmek ve bunla- rı çözmesi gereken kişi olan hükümdarı yeni şartlara göre bilgilendirmek amacı taşıdığı açıklanmaktadır. (V) Yeni şartlarda, yeni çözümler ve yeni insan tiplerinin gerekli olduğunu anlatan bu açıklamalar kültür değişimini anlat- maktadır. YIQ 3. Bu parçaya göre Kutadgu Bilig'le ilgili olarak aşağı- dakilerden hangisi söylenemez? A) Hükümdarı bilgilendirmek amacıyla kaleme alınmıştır. B) Kitabın bazı bölümlerinde kitapla barışık yaşamanın önemi üzerinde durulmuştur. C) Göçebe kültürü problemlerini çözmeye yönelik bilgiler içermektedir. D) Türkçe olarak yazılan ilk kitaptır. E) Kitaba sonradan birtakım eklemeler olmuştur. 4. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangileri arasında neden-sonuç ilişkisi vardır? A) I ve II yad y B) II ve III D) II ve IV C) I've IV E) IV ve V

Sabloigner nobiliebiges nonadal lam -60 blade (3 XinbyA (3 NO (A 14. Bilgeliği körlerden öğrendim. Çünkü onlar, ellerinde- ki değnekle tam araştırmadan adım atmazlar. Ba- Bos sacakları yerin sağlam olduğundan emin olduktan inex sonra adım atarlar. Bundan dolayı ben de bir şey yapacağım zaman düşünür, faydalı ise konuşur, ya- rarlı ise yaparım. Faydasız ise bırakmayı ve susma- yı tercih ederim. SÖZEL YETENEK /yed abnix Buna göre, bilge bir insanın bir işi yapıp yapmama- idxsındaki ölçüt aşağıdakilerden hangisidir? Oble) nunu A) Yapılacak işin becerilere uygun olması B) Herkes tarafından benimsenecek bir eylem ol- ması song 18 Çok zaman gerektirmemesi SD Sonuç itibarı ile faydalı olması E) Her toplumda doğru kabul edilmesi

0. Bir insanın güldüğünden terbiyesini, ---- güldüğünden akıl seviyesini anlarsın. Bu cümlede boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden han- gisi sırasıyla getirilmelidir? A) nasıl - neye C) neye-kime E) niçin - neye B) kime - nasıl D) ne zaman - niçin

37.-38. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Nar Ağacı romanı; meselesi, mesajı, kahramanları, ça- tışmaları olan bir roman. Öyle ki neredeyse siyasi bir ro- man olmaya yatkın bir yapısı var. Ama yazar siyasi ro- manların o bildik didaktiklik tuzağına ve kolaycılığına düşmez, Dil ve mekânlar dönem ruhunu yansıtmak- ta en önemli enstrümanlar olarak kullanılırken anlayış ve bakış açısı bu tarihsel dönemi anlatmaya uygun bir bi- çimde yer alır. Ne var ki 530 sayfalık kitap roman olma- nın avantaj ve dezavantajlarını bünyesinde taşıyor. Olay- ların çokluğu, anlatım süresinin uzunluğu, fazlasıyla ma- lumatlar kuşkusuz türün bir gereği olarak yer alıyor. An- cak özellikle öykü dilini kullandığı kimi bölümler (sıkı ör- gü, lirik dil, yoğun anlatım) kitabın en başarılı metinleri. 37. Bu parçada boş bırakılan yere düşüncenin akışına göre aşağıdakilerin hangisi getirilmelidir? A) yer yer roman türünün yazınsal sınırlarını zorlar B) modern anlatım tekniklerine yer vermez C) betimlemelere dayalı olay anlatımını tercih eder roman sanatının estetik gerekliliklerini önceler E) vermek istediği mesajın önemsiz olduğunu hisset- tirir Prf Yayınları

TEST 1 1. Necati Cumalı'nın "Boş Beşik" adlı oyunu en az bir kilometre uzunluğunda bir kervan olan bir yörük göçünde yaşananları anlatır. Film gösterime girdiğinde Urla'daki sinemanın sahibi, Cumalı'ya özel bir loca ayırır. Film başlar, Cumalı donar kalır. Filmde, yulan Fatma Girik'in eline tutuşturulmuş bir tek deve- cik vardır! Necati Cumalı romanından uyarlanan "Susuz Yaz"ı üzüntüsünden verem olmamak için izlemeye gerek görmez! Bu parçada aşağıdakilerin hangisi anlatılmaktadır? A) Edebiyattan sinemaya uyarlanan eserler, metnin özgün dokusundan uzaklaşmalıdır. 3. B) Hayal gücü ile oluşturulan edebi eserleri aslına uygun olarak sinemaya uyarlamak oldukça zordur. Kendi Kendi eserinin farklı bir sanat dalındaki hâlini görmek, sa- natçıyı hayal kırıklığına uğratabilir. D) Öykü, roman ve oyun, sinemadan daha zengin olanakla- Ta sahiptir. E) Big bir emekle ortaya konulan bir edebi eserin uyarlanır- ken kuşa döndürülmesi emeğe saygısızlıktır.

(1) Kitap; kapağıyla, baskısıyla, yazı karakteriyle çizgiye duy gu ve amacını yansıtabilen çizerlerin hazırladığı resimleriyle kitap seçiminde önemli bir ayağı oluşturur. () Tanıtım ça lışmaları, Harry Potter kitaplarında olduğu gibi son yıllarda çocukların kitap seçiminde etkili olmaya başlamıştır. (I) Bu noktada "Tanıtım olanağı bulamayan nice güzel çocuk kitabi var." derseniz sizinle aynı düşünceleri paylaştığımı rahatlık- la söyleyebilirim. (IV) Kitap okuma alışkanlığına doğrudan olumlu-olumsuz etkisi olan kitap seçimi, öyle bir süreçtir ki bu sürecin oluşmasında okur, yayıncı, çizer, öğretmen hep- si kilit noktalarıdır. (M) Bunlardan birini ayırmaya çalışırsanız çocuğu kitap seçiminde istenmeyen sorunlarla boş yere uğ- raştırmış olursunuz. Bu parçada numaralandırılmış cümlelerin hangisinden itibaren yeni bir paragrafa geçilebilir? B) C) III. D) IV. E) V.