Anlatım Biçimleri Soruları

Ütopya, gerçekleştirilmesi imkânsız tasarı ya da düşüncedir. Buna rağmen, ütopyasız bir hayat düşünmek mümkün değildir. İnsan, ger- çekleşmeyeceğini bildiği düşüncelerin peşinden koşmaktan zevk bile almaktadır. Çünkü amaçsız, hedefsiz ve hayalsiz yaşamanın karanlık bir kuyuda yaşamak olduğunu düşünmektedir. Ulaşılamayacak ola- na hayallerle ulaşmak, insanlar için büyük bir kazanımdır. Masallar, destanlar, bilim kurgu romanları vs. edebiyatımızda bunun için vardır. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur? Ⓡ B), Karşılaştırma DÖrneklendirme A) Tanımlama C) Benzetme E) Somutlaştırma

52 Faruk Nafiz Çamlıbel ile birlikte Onuncu Yıl Marşı'nı yaz- mış olan Behçet Kemal Çağlar, kimi şiirlerinde "Ankaralı Âşık Ömer" adını kullanmış ve İstanbul Radyosunda bir dö- nem Şiir Dünyamız adlı programı yönetmiştir. Bu cümleden kesin olarak çıkarılabilecek yargı aşağı- dakilerden hangisidir? A) Faruk Nafiz Çamlıbel, İstanbul Radyosunda Şiir Dün- yamız adlı programı yönetmiştir. B) Behçet Kemal Çağlar, Onuncu Yıl Marşı'nı Faruk Nafiz Çamlıbel ile birlikte bestelemiştir. Behçet Kemal Çağlar, şairliğinin yanı sıra marş yazar- liği ve radyo programcılığı da yapmıştır. D) Behçet Kemal Çağlar, Onuncu Yıl Marşı'nda "Ankaralı Âşık Ömer" adını kullanmıştır. E) Faruk Nafiz Çamlıbel ve Behçet Kemal Çağlar, Türk edebiyatının en önemli marş şairleridir. DOGRUA

PARAGRAF DENI 17. Edebiyat bir beğeni gerektirir, bir değerlendirme işidir. Salt bir saptama işi değil. Ben bir fizikçi olarak Ay'ın hareketini, gezegenlerin hareketini duygularımı hiç işe karıştırmadan tespit edebi- lirim. Oysa edebiyat yapıtına soğuk bakamam. Nedim'i sevmiyorsam ve Nedim üzerinde bir araştırma yapıyorsam sıkıntılarla zorlamalarla yü- rür bu araştırma. Taraf tutmayı bu duygusal yük altında engellemem zordur. Bu parçada edebiyatla ilgili olarak vurgulan- mak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Bilim dallarına göre daha zevkli bir uğraş olduğu B) Değerlendirmelerde hiçbir zaman doğruluk payı olmadığı C) Sorumluluğunun diğer alanlara göre daha çok olduğu D) Duygusal içerikli yazıları eleştirmek görevini üstlendiği Sanatçının yapıta yansız tutumunun ürünü olduğu 18. Yaşadığım şehirlerden birinde bir hob GRAFYA - PARAGRAF DENEMELERİ

5. Amerikalı sanat kuramcısı, eleştirmen ve filozof Arthur C. Danto'nun 1983 yılında yayımlanan kitabı Sıradan Olanın Başkalaşımı, çağdaş sanat yapıtları ve kuramlarının sorunlaştığı, sanat tanimi etrafındaki güçlüklerin özgün bir şekilde anlatıldığı bir eserdir. (II) Danto, sanat felsefesinin yer yer nesnesini bir kenara bırakır ve kendi içine kapanan tavrina alternatif olarak kuramını örneklerle açıklar. (III) Çağdaş sanat açısından yeni bir kurama olan ihtiyacı vurgulayan Danto, sanatın sorgulanması gerekliliği üzerinde durur. (IV) Eserle Danto, sanat felse- fesi ve sanat tarihiyle ilgili bir zenginlik ortaya koymaktadır. (V) Ortaya çıkan eser, bu alandaki bir boşluğu doldurmakta ve hayranlık uyandı- racak bilgiler vermektedir. ROSARIM BENİM HOCAM Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakiler- den hangisi yanlıştır? A) I. cümlede konu ile ilgili bilgi verilmiştir. B) II. cümlede saptamada bulunulmuştur. C) III. cümlede alıntılama yapılmıştır. D) IV. cümlede öznellik hâkimdir. E) V. cümlede bir noksanlığı giderdiği söylenmiştir. (nuksunlis

8-9. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. ·Cotton KOUIMUM ÖZDEBİR YAYIN (1) Roman ya da öykü kahramanları, ele alınan dönemin insanını temsil eder; o döneme özgü kimi özellikleri ken- di kişiliklerinde somutlaştırırlar. (II) Edebiyat tarihimizde yer alan eserler dikkatle incelenirse hem zamanın insa ni hem de toplumsal düşünce, inanç ve yaşayış siste mi daha yakından görülebilir. (III) Hüseyin Rahmi Gür- pınar'ın, Yakup Kadri'nin, Reşat Nuri Güntekin'in yapıt- larında tüm çarpıcılığıyla sergiledikleri tanıklıklar, toplu- mumuzun geçirdiği serüveni de gösterip ışık tutar biz- lere. (IV) Geçmiş zamanlar, resmî tarih üzerinden değil; o geçmişi var eden insan hikâyeleri üzerinden daha net olarak anlaşılabilir. (V) Edebî eserler bu konuda önem- li birer yol göstericidir. Bu parçada anlatılmak istenen aşağıdakilerden han- gisidir? A) Yazınsal yapıtlar, ortaya çıktıkları dönemde toplumu yönlendirir. B) Toplumsal sorunların çözümünde yazarlar öncü bir rol üstlenir. C) Yazınsal yapıtları, ortaya çıktıkları dönemi gerçekçi bir biçimde yansıtır. D) Her yazar, kendi yaşamında iz bırakmış olayları ya- pitları ister istemez yansıtır. E) Yazar, yaşadığı dönemin sorunlarına çözümler bul- mak için ideal kişiler oluşturur. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) B C) D) cümlede, kişisel görüşler dile getirilmiştir. cümlede, koşula bağlı bir durumdan söz edilmiştir. Cümlede, örnek verilmiştir. Cümlede yorum, karşılaştırma yapılarak ortaya konmuştur. V. cümlede, çıkarımda bulunulmuştur.

Max Weber, bu açıdan "büyü bozumu" olarak nitelen- dirdiği modernliği, bir kültürel olgu olarak ele alır ve rasyonalitenin bozulan geleneksel sistemin yerini alan yeni paradigma olduğunu iddia eder. I. Bu dönüşüm beraberinde zıtlıklardan ve çatışmalar- dan oluşan farklılıkları da getirmiştir. Weber'e göre temel nokta olarak rasyonelleşme mo- dernleşmenin taşıyıcı unsurudur. IV. Modernleşme, sosyal, siyasal ve ekonomik açıdan büyük bir toplumsal değişim süreci olarak, toplumsal yapıyı oluşturan kurumlarda (aile, din, etnik kimlik, ce- maat, mülkiyet, ekonomi, toplumsal statüler) toplum- sal ilişkileri etkileyecek düzeyde dönüşümlere sebep olmuştur. V. Rasyonalite toplumsal kurumlara hâkim olmaya başla- dıkça ve onları rasyonellik açısından değiştirip dönüş- türdükçe, bu kurumların eski meşrulukları yıkılmakta ve yeni rasyonel meşruluk ölçütleri oluşturulmaktadır. Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında baştan üçüncü cümle hangisi olur? KA) 1 B) II C) III D) IV E) V

E) Işlediği konuva Edebi değerine 28. Haşim'e göre hayat, şekillerden, renkli yansımalardan ibarettir. Burada şairin hem yaşayış tarzını hem şiir anlayışını bulmaktayız. Haşim'in hayat karşısında aldığı durum bir seyirci tavrıdır. İster devrinin tek tük de olsa edebî hareketlerine karışsın isterse savaşa katılsın; bu seyirci tavır hiç değişmez. O daima hayatın ve cemiyetin dışındadır ve realiteden kaçış halindedir. Şiir anlayışına gelince cemiyetten kaçan bu içine kapalı şairin şiir anlayışı da bu mizaçtan doğmaktadır. Ona bir sembolistten çok, bir empresyonist, görülen âni derhal yakalamak, tespit etmek hususunda harikulade vizyoner bir ressam demek daha doğru olur. Öte yandan Haşim, Ruşen Eşref'le yaptığı sohbette "Benim istediğim sanat, mananın ve ahengin birbiri içinde eriyip kaynaşmasından meydana gelen sanattır. (İçinde ateş gibi ve ateş renkli çayın bulunduğu kâseyi göstererek) ben bu Çin kâsesinde neden çay içiyorsam şiiri de onun için yazıyorum. Sırf bir lezzet meselesi" demektedir. Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi Ahmet Haşim'in şiir anlayış için söylenemez? Estetik haz vermek amac taşır. B) Sanath bir dili vardin ra Anlam kapalılığı esastır. DY Okuyucuva izlenimlerini aktar. İçerik ve üslup eş değerdedir.

me 12 Aşağıdakilerin hangisinde bir "çaresizk" söz konusu dur? A) Simdi o dünyadan hiçbir haber yok Yok bizi arayan soran kimsemiz BY Gönlümü çekse de yârin hayali Aşmaya kudretim yetmez cibali Len Bir yüce dağdan bir yüce dağa Dikmişim ışıklı direklerimi D) Gidince gözyaşlarım sel olur şanmıştım Akmıyor sultanım yaşlar akmıyor Resi SG Alesia Göğsümden havaya kattığım zehi Solduracak bir gül gibi ömrüme

AN Rutin Olmayan Sorular (Karma) 1. (1) Para vermekten haz duyarım, omuzlarımdan bir yük kalkmış bir çeşit kölelikten kurtulmuş gibi olurum. (II) Ayrıca para verirken doğru bir iş yapmanın başkasını memnun etmenin keyfini duyarım. (III) Ama hesap kitap pazarlık isteyen alışverişlere yanaşmam. (IV) Tabiatima ters gelen o iğrenç konuşmalara düşmektense bırakır kaçarım. (V) Dünyada pazarlık kadar iğrendiğim bir şey yoktur. A) I Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde anlatıcı düşüncelerinin anlaşılması için benzerlik ilişkisinden faydalanmıştır? B) II C) III D) IV E) V 3.

4. Bilgi ile bilgelik arasında ne tür bir fark var? Bilgelikle çok bilgi sahibi olmayı değil, bir tür yaşam anlayışına sahip ol- mayı kastederiz. Felsefe de kelime anlamı olarak "bilgelik sevgisi" demek. İnsan dünyasında yaşayan kişiler birer nesne değildirler, öznedirler. Birbirleriyle diyaloğa, ilişkiye girerler, eylemlerde bulunurlar. Dünyalarında kişi, özne, sorumluluk, özgürlük, ahlak gibi kavramlar vardır. Scruton, bu dünyanın ve kavramlarının bilimin nedenler ve sonuçlar arayan dünyası tarafından tam olarak anlaşılamayacağı, insan dünyasını bilimsel çerçeveye sokma çabasının da bu dünyayı zedelediği, bu dünyanın değerini ve etkinliğini düşürdüğü fikrindedir. Peki, bilgi edinmek için bilimin en doğru yolu bize gösterdiği bu çağda felsefeye düşen rol ne oluyor? Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? ALOkura doğrudan, soru yoluyla hitap edilmiştir. By Karşılaştırmacı bir yol izlenmiştir. Doğrudan anlatım yoluyla düşünce ispatlanmıştır. D) Olumlu ve olumsuz cümleler kullanılmıştır. E) Nesnel yargılar ağır basmaktadır.

2. Hâşim gibi söyleyeyim: "Annemle karanlık geceler bazı çı- kardık. Başları beyaz tülbentli kadınlar; güzel yüzlü, ıtırlı kadınlar birbirlerini bakarak, söze gerek yoktu, anlamayı bilen kadınlar Bir dokunuşa dönüştürmüşlerdi sözleri, öyle onaylıyorlardı birbirlerini, derin ve gizemli bakışlıydılar. Bembeyaz tülbentler, itırlıydılar ve onlar, o kadar ferah ve aydınlıktılar ki, o odalarda çiçek işlemeli gaz lambasının ışığından daha fazlası, çok daha fazlası vardı: tülbentlerin aydınlığı..." Ne güzel de tercüman olmuş hislerime. Bu parçanın anlatımında, 1. Tanımlama, II. Tanık gösterme III. Betimleme tekniklerinden hangilerine yer verilmiştir? A) Yalnız VOF 6₁ D) II ve III B) Yalnız II Yalnız III E) I, II ve III LO 5

7. Gündüz yolculuğum, Brezilya - Paraguay arasında sınır olan Parana Irmağı'nı geçtikten sonra tarım ülkesi olan Paraguay'ın kıpkırmızı toprağı içinde motosiklet ya da at arabası kullanan çiftçilerini, büyükbaş hayvanlarını ve engin ekin tarlalarını gözlemleyerek son buluyor. Otobüs mola istasyonlarının olmadığı ülkede, sadece bir kere ya- kit tedarik etmek için yakıt istasyonunda durduk. O sırada Paraguaylı birkaç kadın, Güney Amerika'ya ait meşhur bir hamur işi olan empanada satışı yaparak açlıktan isyan edenlerin imdadına yetişti. Sekiz saatlik yolculuğun so- nunda Asuncion Otobüs Terminali'ne varmamla kâbusu- mun başlaması bir oldu. Ülkede İngilizce konuşan birini bulmak samanlıkta iğne aramaya eş değer. Esenler Oto- garı'nın beşte biri büyüklüğündeki otogar o kadar karışık ki iletişim kurabileceğim birilerini ararken resmen kayboldum. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Deyim B Karşılaştırma Terim D) Gözlemler E) Birinci kişili anlatım

30. Hikâyede aradığım; ritim, şiirsellik, dil yetkinliği ve çağrışım zenginliğidir. Bütün bunların peşinde koşarken anlam açıklığının da yakalanması gerektiği düşüncesindeyim. Bu ögelerin, modern hikâyenin oldukça önemli vasıfları olduğunu düşünüyorum. Hele dil başarısının bir hikâyenin her şeyi olduğunu söyleyebilirim. Çünkü dil başarısı ile hikâyede pek çok şey yapılabilir. Bu parçada hikâyede aranan nitelikler arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Ahenk yakalaması B) Dilsel şölen sunması C) Anlaşılır olması D) Öz ve biçim bütünlüğünü sağlaması E) Imgesel çeşitlilik barındırması

5. OXO Bulut Okuma Yıllar boyu düşünce, inanç, bilgi yapılarımızın üzerine kurulan temel düşünceler vardır. Bu temel düşüncelerin en altında, "düşüncemsi" adını vermekten başka çıkar yol bulamadığım birtakım ögeler var sanıyorum. Bu "düşüncemsi"leri anlatmak için şöyle diyeceğim: Bunlar, ulaşılması kolay sayılabilecek tüm bilgi ve inançlarımızın altında yatan, o temellerin temeli olan ögelerdir. Nasıl yürüdüğümüzü, nasıl soluk aldığımızı başarıyla ve eksiksizce anlayıp anlatabilir miyiz? Yürümemiz bozulunca, solumamız güçleşince farkına vardığımız şeyler neyse "Düşüncemsi”lerin farkına varmak için de, galiba, bunların kimi işlerliklerinin aksaması gerekiyor. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisinde verilenlerden yararlanılmıştır? A) Öyküleme - örnekleme - ilgi kurma B) Betimleme - tanık gösterme - benzetme C) Öyküleme - örnekleme - karşılaştırma D) Benzetme - tartışma - tanımlama E) Tartışma - betimleme - benzetme 7.

b I. Türkçenin kullanımıyla ilgili olarak yaşanan sorunların başın- da söyleyiş bozuklukları geliyor. II. Dilimizde karşılığı bulunan sözlerin Türkçesini kullanmak da bu yanlışlardan kurtulmamızı sağlar. 9 III. Türkçe kökenli sözlerde söyleyiş bozukluğu fazla görül- müyor ama yabancı dillerden aldığımız sözlerde söyleyiş bozukluğuna sık rastlıyoruz. IV. Bu yanlışlardan kurtulmak için kullandığımız sözün doğru söyleyişini bilmemiz gerekir. V. Dilimizde karşılığı olmayan bu sözleri kullanırken Türkçede kabul görmüş ve yaygınlaşmış şekilleriyle kullanmalıyız: hâkem değil hakem; râkip değil rakip demeliyiz. Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün olacak biçimde sıralandığında baştan üçüncü cümle hangisi olur? A) I B) II C) III E) V D) IV

rt 16. Eskiden başarılı olmanın arkasına sığınarak çok kalp kırdım. Edebiyat çevrelerine yeni girdiğim yıllarda hem kendimi öne çıkartma saplantıları içerisindeydim hem de kendini beğenmiş bir insandım. Romanlarımın sayısı arttıkça hırslarım da artmaya başladı. Hatta bu hırslarım gerçekleşsin diye zaman zaman çok abuk subuk işler de yaptım. Sonra sonra bunlar, yaşamla ödeştikçe iyice azaldı. Şimdi ise kendimi affedemiyorum. Bu hırsım, aileden gelen kalıtsal bir sonuç da değildi; öyleyse neden? lepas Bu parçanın son cümlesindeki sorunun yanıtı aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) Başarının getirdiği kibirden B) Yaşının çok genç olmasından (zomila) Lnini, it C) Insanların sevgisini kazanabilme telaşından D) Toplumsal sorunlara değinmemesinden an depanuka E) Merhamet hislerini yitirmiş olmasından 71613