Anlatım Biçimleri Soruları

7. (1) Tarık Buğra, Türk romanına damgasına vurmuş önemli bir isimdir. (II) Roman hayatında ilk olarak tarihî roman an- layışını benimseyen sanatçı, sonraları bireyin iç dünyasını esas alan bir tutum ile yapıtlar kaleme almıştır. (III) Özgün bir tarzı olan Tarık Buğra, zihnimizde ayrı tatlar bırakan pek çok romanın altına imza atmıştır. (IV) Sanatçının eserlerin- de tercih ettiği dil, yapıtları için ölümsüzlük vesilesi olmuş- tur. (V) Sanatçı genelde tarihî romanlar yazsa da psikoloji- ye yaslanan bir tutum içine de girmiştir. Bu parçadaki numaralanmış cümleler için aşağıdaki- lerden hangisi söylenemez A) I. cümlede Tarık Buğra'nın Türk romancılığına özgün bir tarz getiren romancılarımızdan biri olduğundan bahsedilmiştir. B) H. cümlede sanatçının yazın anlayışında meydana gelen değişme dile getirilmiştir. C) II. cümlede bir beğeniden bahsedilmiştir. Do DIV. cümlede sanatçının üslubu ile ilgili bir yargı vardır. + cümlede sanatçının değişmeyen roman anlayışını olduğundan bahsedilmiştir.

1. Mademki arkanda ağlayanın yok 1 Al bu ağıtta senin olsun ||| Senin de acıyla yüklenmiş IV Sözlerin olsun aysun Bağrışların anlamsız olmasın Bağxışlayın Bu dizelerde altı çizili sözcüklerin han- gilerinde yazım yanlışı yapılmıştır? A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) III ve V E) IV ve V 4 G 11 IN Y h A

üm) Yık rulan ki ahçe ka duvarla r saatle tümce Dön urunuz ştur. Hikâye 12-14. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Sait Faik, "düşünce ve duyuşlarını, hele kendi kurallarını getiren yeni bir sanatçı olarak başıboş ve özgür yaşama tutkularını anlamayan, buna karşı olan bir çevrede" yetişmiştir. Aile çevresinden ve hemen sonra yaşadığı öteki çevrelerle tam ve düzenli, doyurucu ve destekleyici bir anlaşma içinde olduğu söylenemez. İlk hikâyelerinden başlayarak bütün eserlerinin, artistçe kendi üslûbunda bir yaşamayı yadırgayanlarla çatışmalarının aynası olduğu görülür. Bu soy bir çatışmanın olmadığı yerde de, çağının sanatının ve yerleşmiş sanat ölçülerini aşan bir yeni ve güçlü sanat eserinin yeşe- remeyeceği de açıktır. Böylece onda, edebiyatı, özentilerden, romantik ucuzluklardan kurtarmak, bir başka kata yükseltmek isteyen davranışın varlığı daha ilk adımlarında belli olmaktadır. Sait Faik, hikâyeyi 'edebiyat yapan'ların elinden kurtarmaya gelmiştir. Tarık Dursun K., Edebiyat Üstüne Narin olarak görülmektedir. Bu vle catismalarının

suz çölleri eri ve facia rken onlar attir. Kuy keserek Kimildan- bu ateşin , miskin diği taş gireme biz iney 6. Tablodaki metinlerde kullanılan anlatım tekniklerini belirleyerek ilgili yerlere yazınız. Anlatım Teknikleri Metin Büyükçe lambamız misafirin yanında. Başka lambamız da yok. Babam, mutfakta kullandığımız idare kandili ile çalışabilecek mi? Ben suçluyum, babam da hiç sesini çıkarmıyor. "Ben sana söyledim, benim sözümü din- lemedin" dese, ben de "Evet, suç bendedir!" desem, yahut yalnızca "Suç benimdir, senin sözünü dinlemedim" diyebilsem, gidip rahat yatacağım. Memduh Şevket Esendal, Ana Baba - İyice yorulmuşsun. Ehh! Bu taraflarda mi oturuyorsun? - Şurada, ileride, Kısıklı'da. -İstanbullusun galiba? - Üsküdarlı. - Yaaa! Ben de Üsküdarlıyım. Nezihe Meriç, Umut, Fakirin Ekmeği gösterme (Sahneleme) 7. Kasa yapımında çalışan kaportacı arkadaşı, sabah akşam karşısına geçip de, inatlı, sabırlı, ona inemsiz bir iş yapmakta olduğunu bilmezdi. Kendisi için önemliy-

SENIN HOCAN KADİR GUMUS PARAGRAF BENIM HOCAM HALKA: 12 zan Cümle HOCAM Çözdüğün Süre: Doğru Sayısı: Yanlış Sayısı: Boş Sayısı: Süre: 10 Dakika 2. (1) Seyyah, değişik ülke ve uygarlıkları görmeyi amaçlayan ya da bu ülkele- rin dinlerine ait kutsal yerleri ziyaret etme amacı taşıyan kişilerdir. (II) Batılı seyyahlar, yazdıkları seyahatnamelerle; Doğu'nun mistik havasını, Yunan mitolo- jisini, çok okunan eserleri insanlara tanıt- mışlardır. (III) Bu da bahsedilen eserlerin günümüzde değerini hâlâ korumasını ve üzerine ciddi araştırmalar yapılma- sını sağlamıştır. (IV) Batılı seyyahlar, eserlerini oluştururken abartılı ifadele- ri kullanmaktan da geri kalmamışlardır. (V) Seyyahlar bu tutumlarıyla objektif- liklerini kaybettikleri, ön yargılardan kur- tulamadıkları ve inandırıcılıklarını yitir- dikleri gibi gerekçelerle ciddi biçimde eleştirilmişlerdir. Bu parçadaki numaralanmış cümleler- den hangisi düşüncenin akışını boz- maktadır? A) I B) II C) III D) IV E) V

Şiire ne kadar yakın olursak yaşamdaki düzenin de şiirin kaynağı, inanmakla başlamıştır. Kabile re eksiğini o kadar yerine oturtabiliriz. Bütün ülkeler isleri, o şair kimseler, söyledikleri ile gökten yere indirdikleri bir gerçeğin sözcüsü sayılmışlardır. Q sözler, göğe bakarak söylenen o sözler, yeri göge çıkarmış, göğü yere indirmiştir. Bu sözleri söyleyen bir şairin şiirde bulduğu özellik aşağıdakilerden hangisidir? AXEvrensel nitelikler taşıması BY Bireysel sorunlara çözüm getirmesi C) Duygusal bir coşkunluk vermesi DOlağanüstü bir güce sahip olması E) Düş gücünü zenginleştirmesi

1. Oğretmenlerin, anne ve babaların çocuklara şiir okuma alışkanlığı kazandırabilmek için yayımlanmış bütün şiir kitaplarını sağlamaları güçtür. Bu ihtiyacı en kısa yoldan karşılayacak eserler ise özel olarak düzenlenmiş şiir antolojileridir. Antolojiler, birçok şiir örneğini bir arada sunduğu için çocukların farklı şi- irlere tek kitap üzerinden ulaşmasına imkân sağla- maktadır. Böylece çocuklar beğendikleri bir şiirle ve şairle karşılaştıkları için şiire daha çabuk ısınırlar. Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söyle- nemez? A) Karşılaştırma yapılmıştır. B) Neden sonuç cümlesi vardır. C) Amaç cümlesi vardır. D) Öznel cümle vardır. Çıkarım yapılmıştır.

13. Ozanlar, yaşadıklarını, duyduklarını yazan kişilerdir. Sözgelimi Cahit Sıtkı, yaşadıklarını, duyduklarını ya- zan bir ozan olarak bilinir. Oysa ölüm acısını tatma- mış, yaşamamıştır. Bununla birlikte, sık sık ölümden duyulan acıyı işlemiştir. Onunla yıllarca arkadaş- lık yaptım. Bir gün bile ölüm sözcüğünü işitmedim ondan. Ölmüş bir sevdiği de yoktu yanılmıyorsam. Ölüm yalnızca bir temaydı onun için Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Örnekleme B) Çıkarım C) Tanımlama D) İkileme E) Düşsel öge

14. Çok şairimiz var şimdi, dergiler şiirle dolu, hat- ta birinde, "Kaynak"ta, bundan birkaç ay önceye kadar yalnız şiir çıkıyordu. "Varlık" da bize her ay en az on beş, yirmi şiir getiriyor. Biliyorum du- dak bükenler oluyor: "Bunlara da şair denir mi? Ne dediklerini bilmez delikanlılar!" diyorlar. Han- gi çağ kendi şairlerinin değerini bilmiş beğenmiş onları? Naci Efendi: "Erbab-i teaşur çoğalıp şiir azaldı. Yok öyle değil şairin ancak adı kaldı." diye yakınır. Hiç şüphesiz 16. yüzyıl okuryazarları da dağlar gibi Baki'yi görmez, ondan önceki şairleri arayıp dururlardı. Bu paragrafin anlatımında aşağıdakilerin hangisinde verilenlerden yararlanılmıştır? A) Öyküleme - Betimleme B) Açıklama - Karşılaştırma C) Tartışma - Betimleme D) Tartışma - Örnekleme E) Betimleme - Tanık gösterme

10 ANE 5. Elvanlar'da ihtiyar bir kılavuz aldık Köyün bir kısmı yanmış perişan, herkes fersiz ve şaşkın gözlerle kamyon denilentcanavarın lüzumsuz gürültüsüne bakıyordu. Herkesin ruhunda sonu gelmeyen ezilişin, açlığın, her günün gizli felaket ihtimallerinin yoğurduğu ümitsizlik ve ilgisizlik vardı. Bu paragrafta bulunan isimlerin özellikleri hakkında neler söylenebilir? Tablodaki metinlerde kullanılan anlatım tekniklerini belirleyerek ilgili yerlere yazınız. Metin mız misafirin yanında. Başka lambamız da yok. Babam, hi? Ben suçluyum, Hikâye Anlatım Teknikleri

2. Ünite ÜNİTE ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÇALIŞMALARI 1-5. soruları Halide Edip Adıvar'ın Milli Mücadele yıllarına ait Himmet Çocuk adlı hikâyesinden alı- nan aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Elvanlar'da ihtiyar bir kılavuz aldık. Köyün bir kısmı yanmış, perişan, herkes fersiz ve şaşkın gözlerle kamyon denilen canavarın lüzumsuz gürültüsüne bakıyordu. Herkesin ruhunda sonu gelmeyen ezilişin, açlığın, her günün gizli felaket ihtimallerinin yoğurduğu ümitsizlik ve ilgisizlik vardı. Onun için kimse Uşak'a kadar gelmek istemiyordu. Parayı ne yapacaklardı? Ne alırdı ki? Yalnız zayıf yüzlü bir ihtiyar, halsiz bir sesle, "Ben inay'a kadar yolu biliyorum. Fakat beni Uşak'a götürürseniz ve bana orada bir okka tuz verirseniz gelirim," dedi. Akşam karanlığı basarken kamyon mırıldanarak, homurdanarak Anadolu'nun issiz, yolsuz çölleri- ne daldı. Kamyonda İstanbul gazetecileri vardı. Düşmanın bir benzeri olmayan zulümlerinin külleri ve facia sahnesi üstünde inceleme yapacaklar, ben cephenin, düşmanın zulüm raporunu hazırlarken onlar da ajansla Türk'ün felaketini dünyaya bildireceklerdi. Anadolu'da hâkim, insan değil tabiattır. Kuy- tu ormanlar, batak ovalar, sarp keskin yokuşlar, sonra karanlık kımıldıyormuş gibi insanı keserek, dondurarak esen acı rüzgârın ortasından bin bir zahmetle bilmem kaç saat geçti. (...) Biraz sonra sağda, bir kaya kovuğunda kızıl bir alevin önünde isinan iki haki gölgenin kımıldan- dığını gördüm. Karanlık dereye, kurşuni yangın harabesi önce yamaca vuran biricik ışık, bu ateşin ve kamyonun yürüyen iki göze benzeyen fenerleriydi. Köprünün önünde şoför kocaman, miskin makineyi durdurmaya çalışırken önünde birkaç karaltı kımıldadı. Sonra ışığın beyazlandığı taşlı yolda siyah cübbeli, beyaz sarıklı, siyah sakallı bir adam, arkasındaki, henüz ışığın sınırına gireme- yen karaltı arkadaşlarından ayrıldı. Hiç unutamayacağım açık bir sesle, "Halide Onbaşı, sizi biz İney istasyonunda bekliyorduk," dedi. "Geleceğimizi nereden biliyordunuz?" "İstasyonda biliyorlar. Soruşturma heyeti gelecek, dediler." 5 J

7. 1. Fakat artık avlanmayı eğlence, spor, ticaret, tu- rizm gibi nedenlerle yaptıklarını söylüyorlardı. II. Aslında avın kaçak ya da yasal yollarla yapıl ması sonucu değiştirmiyor, her iki durumda da ticaret ve kâr hırsı doğanın dengesini altüst ediyor. III. İnsanlar tarımı keşfettikten ve hayvan yetiştir- meyi öğrendikten sonra da avlanmalarını sür dürdüler. IV. Öldürme, ticaretin içinde yer aldığında filler; dişleri için, misk geyikleri parfüm ham maddesi olarak kullanılan salgıları için; tilki, samur, san- sar kürkü, gergedan boynuzu, kelebekler ko- leksiyon için çoğu kez kaçak yapılan avlarla öl- dürülüyorlar. V. Bu söylemde ürkütücü olan öldürmenin; spor, eğlence, turizm ve en tehlikelisi ticaret gibi et- kinliklerin içinde yer alması. Yukarıda numaralanmış cümlelerle anlamlı bir paragraf oluşturulmak istense sıralama nasıl olmalıdır? A) IV-11-1-V-III C) IV-III-1-II-V III-IV-1-V-II D) III-1-V-IV-II E) II-IV-I-III - V

6. Atasözlerinin kimileri farklı kelimelerle benzer iletiyi verir. Örneğin "Karıncadan ibret al, yazdan kışı hazırlar." atasözü ile "----" atasözü, benzer iletiye sahip iki farklı atasözüdür. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki atasözlerinden hangisi getirilebilir? A) Yaza çıkardık danayı, beğenmez oldu anayı. B) Yazın başı pişenin kışın aşı pişer. C) Ek tohumun hasını, çekme yiyecek kaygısını. D) Açın gözü ekmek teknesinde olur. E) Ortak gemisi yürümüş, elti gemisi yürümemiş.

2. "Yüz Defa Ölen Adam"da bilim tarihinin çarpıcı ve önemli olaylarını okurla sohbet havası içinde an- latıyor Bekir Karaoğlu. Bilim tarihinin gerçekten zevkle, sıkılmadan okunan, inandırıcılığı yüksek, bilmemiz istenmeyen bazı gerçekleri duymamızı sağlayan bir yapıt. Sözü edilen yapıtın anlatımıyla ilgili özellikler arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur? Yoğunluk 7) Sürükleyicilik E) Içtenlik B) Doğallık D) Etkileyicilik

İkinci Yeniciler, kapalı olmak adına şiirlerinde okurlara söz oyunlarıyla bilmece çözdürmeye çalışarak sadece belli bir kesime, aydınlara, seslenmişlerdir. Halktan tamamen uzak- laşmışlardır. Bu parçada geçen "söz oyunlarıyla bilmece çözdürme- ye çalışmak" sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakiler- den hangisidir? A) Süslü bir anlatımla okurun dikkatini çekmek B) Söz sanatlarıyla okuyucuyu farklı taraflara yönlendir- mek C) Okuru etkilemek için özgün olmaya çalışmak D) Sanatını belli temellerin dışına çıkarmamak E) Üstü kapalı söylenen düşünceleri okurun anlamasını istemek

9. Hepimizin kafası her an, aynı frekans- la ses vermiyor. Gördüğümüz bir olay, okuduğumuz bir yazı, tek başıma ben- de bile her zaman aynı titreşimi yapmı- yor. Ama ben, kafamda titreşim yapan, tepki verdiğim olayları ve olguları ya- kalıyorum. Bunları anlatmaya çalışıyo- rum. Kafası benimkiyle aynı frekansta olanlar bana cevap veriyor. Aynı olma- yanlar için "Peki bu adam neden bahse- diyor?" sorusu gündeme geliyor. 9 Bu parçanın yazarıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşıla- maz? Farklı düşünüş biçimleri olduğunu kabul etmiştir. B) Kimi zaman hoşgörüsünü kaybet- mektedir. Anlaşılmama sorunuyla karşılaştığı olmuştur. D) İşleyeceği konularda seçici davran- maktadır. E) Bir durumdan her zaman aynı dü- zeyde etkilenmemektedir.