Anlatım Biçimleri Soruları

ktı. 10."Binbir Hece", Ferit Edgü'nün minimal anlayışla yaz- Be- ril- dığı ilk öykü kitabıdır. Olaylara, betimlemelere, tip- lemelere sırtını dönüp birkaç sözcükle öykünün te- melini yazmaya çalıştığını kitabın girişinde söyler. Bu öykülerin ne başı vardır ne de sonu. Öykünün tam orta noktasına odaklanmış öyküler başını ve sonunu okura bırakır. da ki- AYDIN ve Bu parçada sözü edilen eserin yazımında aşağı- da verilen anlatım ilkelerinden hangisi etkili ol- muştur? A) Açıklık B) Özgünlük C) Duruluk D) Yalınlık E) Yoğunluk VS VP OC VZ 2. S Z L

23. 1. Donan yağmur, seyirlik manzaralar sunsa da çok tehlikeli sonuçlar doğurabilir. Bu durum özellikle şoförleri yanıltarak trafik ka- zalarına davetiye çıkarır. Yerin yüzeye yakın bölgesinde sıcaklığı suyun donma sıcaklığının altında olan bir hava katma- ni bulunduğunda donan yağmur oluşur. IV. Çünkü donan yağmur, buzla kaplı zeminin islak- mış gibi görünmesine yol açar. Nadir görülen bu doğa olayı, ilginç ve güzel sah- nelerin oluşmasını sağlar. Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında han- gisi baştan üçüncü olur? B) II C) III D) IV E) V

eis Yayınlan 5. Bayındır Han'ın bir boğası ile bir erkek devesi vardır. Bu iki hayvan her yıl yaz ve güz aylarında dövüştürülmek- tedir. Yine yaz aylarından birinde erkek deve ile dövüş- türülmek üzere boğayı dışarı çıkarırlar. Bu sırada Dirse Han'ın oğlu üç arkadaşı ile birlikte meydanda oynamak- tadır. Boğayı gören diğer çocuklar kaçışırlar; yalnız Dirse Han'ın oğlu kaçmaz ve boğa ile karşı karşıya kalır. Her- kesin şaşkın bakışları arasında boğa ile dövüşe tutuşur. Uzun bir boğuşmadan sonra aklını kullanarak boğayı yener ve başını keser. Çocuğun bu büyük başarısı üze- rine bütün Oğuz beyleri başına toplanırlar, onu tebrik ederler. Dede Korkut'un gelip çocuğa ad, babasının da beylik vermesini isterler. Bu parçada Dede Korkut'un hangi özelliğine değinil- miştir? A) Erkek çocuklara hak ettikleri anda ad koyma B) Bilge bir kişiliğe sahip olma C) Hikâyelerin anlatıcısı olma D) Olağanüstü güçlere sahip olma E) Topluma akıl hocalığı yapma

Kimileri için bambaşka ufuklar açar. Bazıları için- se kapalı bir kutudur. Sinemadan çıkanlara kulak verdi- "Berbat bir filmdi." diyenleri de. Film izlemek bir tür alış- ğinizde "Çok güzel bir filmdi." diyenleri de bulursunuz, veriştir. Kimin ne alıp verdiğini o kişinin kendi algı ve zevk düzeyi belirler. Ancak şu bir gerçek ki filmler, bir olaya farklı açılardan bakma şansı veriyor insana. Özel- likle iyi filmler bize o fırsatı veriyor. Bize düşense onu iyi değerlendirmektir. 32. Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşağı- dakilerden hangisi getirilmelidir? A) Şüphesiz bir film, her izleyicide aynı etkiyi bırakmaz B) Film izlemek, insanların yaşama bakışlarını değiştirir C) İyi filmleri tüm izleyiciler mutlaka beğenir D) Her film, insanı belli bir düzeye eriştirir E) Filmi daha iyi anlamak isteyenlerin kavram dünyala- rını zenginleştirmesi gerekir

Paylaşım Yayınları 8.-9. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Boks yaparken güçlü, tekrarlanan yumruklara ve darbelere ma- ruz kalmanın travmatik beyin hasarı için ana risklerden biri ol- duğu düşünülüyor. Çünkü her yumruk, beyinde mikroskobik hasarlara, beyin dokusunda küçük kanamalara ve beyindeki si- nir hücrelerinin fizyolojisinin bozulmasına neden olabiliyor. Bu çeşit bir yaralanma beyin hücrelerinin yıkımını, ardından Alzhe- imer, Parkinson ve ALS gibi motor nöron hastalıklarına yol aç- ma ihtimalini gündeme getiriyor. Hasarın beynin hangi bölge- sinde oluştuğu da önemli diğer bir unsur. Mesela davranış de- ğişikliklerine dair belirtiler beynin ön lobundaki bir hasarın ha- bercisi olabiliyor. Hasar beynin orta bölümündeki, kas kontro- lünden sorumlu siyah cisim denilen bölümde oluştuysa Parkin- son hastalığında görülen belirtilere benzer belirtiler gözleniyor. Beynin farklı bölgelerindeki hasarlar, farklı hastalıklara ne- den olur. Alzheimer, Parkinson, ALS gibi hastalıkların oluşumunda darbeye maruz kalmak etkili olabilir. III. Alzheimer'da Parkinson ve ALS hastalıklarına göre daha faz- la beyin hücre ölümü görülmektedir. Bu parçadan yukarıda verilenlerden hangilerine ulaşılamaz? B) Yalnız II C) Yalnız III alnız I Divell 9. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisinden yarar- lanılmamıştır? AY Örneklemeden Benzetmeden EI ve III Gerekçeli yargıdan Açıklamadan Olasılıktan

e üzeri- da sira- Silimle- sosyal hayat e has n in- iller, eğer mu- ola TÜRKÇE a- A HIZ DENEMESÍ A 31 Fazıl Hüsnü hakkında hayatı boyunca koşuk-şiir olma yan tek bir satır yazmadığı önermesi de vardır. Bu, bir. kaç önemsiz istisna dışında doğrudur. Ama bu önerme. nin çevresini de doldurmak gerekiyor. İnsanlar yalnız şiir söyleyerek yaşayamıyor. Bu "düzyazı yazmama" tutumu Fazıl Hüsnü'de her söylediğinin şiir olduğu inancını ya rattı. Düz ulusalcı şiirlerinde de bu izlenim daha güçlü bir şekilde kendini belli eder. Fazıl Hüsnü'nün ciltler tutan “şiir çıktısının” büyük kısmını da bu tip manzumeler oluş- turur. yuğ töre Bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisine ulaşılab kutsal a nina uyg maz? kalan y saya yör getirilm özellik sbs yakma lere d A) Fazıl Hüsnü geçimini sağlamak için düzyazıyı da kul- Janmıştır. B) Fazıl Hüsnü'nün düzyazıdan kaçması onu koşuk-şiir yazmaya yöneltmiştir. C) Fazıl Hüsnü'nün düzyazı yazmama tutumu söylemek istediği her şeyin şiir olduğu fikrini aratmıştır. evbhilal nininevver singh 32 Türk kültür ta rin başında önceki dev makta ve a kullanılmal erken dev ğıtçıların ritüelistik ✓ D) Fazıl Hüsnü'nün ulusalcı şiirlerinde manzume oluştur- ma çabası görülür. Yazarlar söylemek istediklerini sadece şiirle değil düz- yazıyla da aktarmak ister. op sy Bu p den nnele A) B) boly C) D

8. Deneme Fransız yazar Montaigne ile başlamış olmasına karşın, daha sonraki yıllarda Ingiliz yazarlar tarafından ge- liştirilmiştir. Ünlü İngiliz denemecileri arasında Sir Francis Bacon, Joseph Addison ile Irlandalı en ünlü deneme yazar- ları Ralph Waldo Emerson ile Henry David Thoreau'dur. Bu parçanın anlatımında aşağıdaki düşünceyi geliştir- me yöntemlerinden hangisi kullanılmıştır? B) Alıntı yapma Benzetme A) Karşulaştırma C) Tanımlama Ir E) Örnekleme

4. O, Tanzimatçıların aksine, sözü gereksiz yere uzatmak, dallandırmak ve gereksiz sözcüklerle doldurmak niyetinde değildir. Okuyucuya ulaşan her cümlesi, herkesçe anlaşılır ve farklı yorumlara açılan kapılar açmaz kimseye. Ancak bu kısa sözlerde bir derinlik mutlaka vardır. Bu derinlik süslü, sanatlı söyleyişin çocuğu da değildir. Bu parçada sözü edilen anlatım ile ilgili; açıklık duruluk III. akıcılık IV yoğunluk V. yalınlık kavramlarının hangisinin üzerinde durulmamıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V

Sözouğun Anlamı ve Yorumu 7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili söz- cük farklı bir yolla mecazlaştırılmıştır? A) Sıcak bakışlarıyla insanı etkileyen koca yürekli bir adamsın sen. B) Köyün girişindeki keskin koku iç kesimlerde etki- sini kaybediyor. C) Delikanlının kadife sesi herkesin bir şeyleri ha- tırlamasına sebep oldu. D) Sokağın başından gelen acı çığlık mahallemizi telaşlandırdı. E) Denizin hırçınlığından birkaç saat sonra eser kalmamıştı. 1

36. Ben gençlik yıllarımdan beri sabahları çalışmaya gayret ettim. Okuyacaksam sabah okudum, yazacaksam sabahları yazdım. İnsan sabah okuduğu metinleri asla unutmaz. Bunun da basit bir sebebi var. Zihin boşken, vücut diriyken, kafa dinçken okumak; çalışmanın verimini kat kat arttırır. Herkesin kendine göre bir hayatı, bir yöntemi vardır; yaşayışı ve becerisi farklıdır ama diyebilirim ki sabahların bu havasından herkes istifade edebilir. Bu metinde aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı yoktur? A) Sizin çalışma şekliniz nasıldır? B) Size göre insanlar nasıl okumalı ve çalışmalıdır? C) Size göre en uygun çalışma vakitleri ne zamandır? D) Ürünlerinizden en beğendikleriniz hangileri?

7. Duruluk, anlatımda gereksiz sözlere yer vermemektir. Bir söz cümleden çıkarıldığında cümlenin anlamında daralma veya bozulma olmuyorsa o söz gereksizdir, başka bir ifadeyle duruluk özelliğine aykırıdır. Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisi duruluk ilkesine aykırı değildir? A) Sıra arkadaşım, sınıf arkadaşlarımıza beklenme- dik sürprizler yapar. B) Kütüphanedeki mevcut kitapların hepsine sıra nu- marası vermek oldukça zor bir iştir. C) Kasabaya yalnız gitmeye çekindiği için babasıyla birlikte gitmişti. Sağlıklı ve sıhhatli bir hayat istiyorsan beslenme- ne dikkat etmelisin. E) Uzun çabalarla elde ettiğimiz bilgileri sır gibi saklı- yorduk. sağlık ve sıhhat 10. Onun, dolam O, CŨI imgel Bu c ğıda A) D et 11. A bi a P

te a AYDIN YAYINLARI 2. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerin hangisine ulaşılabilir? A) Dil ve edebiyat gibi genellikle kültür kavramına gi- ren her şey, tarih boyunca bir miras olarak kuşak- tan kuşağa aktarılır. 201 Başta tarihî roman ve hikâye olmak üzere şiir, tiyat- ro, biyografi otobiyografi, monografi ve portre gibi edebiyat ürünleri, tarihe olan ilgiyi artırmada vazge- çilmez materyallerdir. C) Birey, kendisi ile ait olduğu millet arasında ancak tarih duygusu vasıtasıyla bağ kurarak bir bütünlüğe ulaşabilir. D) Tarihi romanlarda anlatıcı, tarihî kaynaklardan alın- tılar yaparak okuyucuya tarih dersi verebilir. E) Tarihî hikâye ve romanların edebî ve sanatsal nite- likte olması beklenir ama öncelikle insanî ve ahlakî bir değer taşımaları önemlidir.

(1) Halit Ziya; tutunamamışları, kaybedenleri, yenilmişleri, ekmek peşinde koşan hamal çocukları, hastanedeki çaresiz hastaları, aşk kırgınlarını, unutulmuş sanat eskilerini, evlat acısı çeken babaları, melodramik sınırlara vardırarak anlatır. (II) Hayatta ne anası ne babası olan bir sokak çocuğunun tek yaşam kaynağı olan köpeğini öldürmekten çekinmez. (III) Genç kızları veremden öldürür, çocukları babasız, babaları evlatsız bırakır. (IV) Yetmiş yaşındaki müzik öğretmeninin sonu yok olmaktır. (V) Bu yüzden onun eserleri fazlasıyla karamsar bulunur ve Halit Ziya umutsuzluk edebiyatı yapmakla suçlanır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra, "Yani kahramanlar, hayat karşısında hep yenilirler." cümlesi getirilebilir? B) II C) III A) I D) IV E) V KRONOMETRE PARAGRAF SORU BANKASI

1. Kuzey Amerika, bitki bakımından Güney Amerika'dan daha zengin bir kıtadır. Grönland, Alaska ve Kanada'da tundralar bulunur. Kuzeybatı kısımların iç bölgelerinde dünyanın en büyük ağacı sekoya yetişir. İğne yapraklı ağaç ormanları Kanada ve Güneydoğu ABD'nin orta kısımlarında çokça görülür. Kuzey Amerika'da bulunan çöllerin bitki örtüsü ise kaktüs, çalı gibi bitkilerdir. Kıtanın iç kesimlerinde ve ovaların büyük bölümünde ziraat ile uğraşılır. Bu parçanın anlatımında 1. Karşılaştırmaya V II. Farklı duyularla ilgili ayrıntılara X III. Doğayı devinim hâlinde vermeye tekniklerinden hangilerine başvurulmuştur? A) Yalnız I DXRvelt € B) Yalnız II C) ve III Extzt vett

10. Ormanlardan, derelerden, köprülerden, tepelerden, uçu- rumlardan şimşek gibi geçti. Belgrad'da durmadı. Hemen atını değiştirdi. Azıgım-aldı. Yine yola atıldı. Hiç uyumuyor, yalnız düz yerlerde atı tiris giderken rüyasız ve uyanık bir uykuya dalıyordu. Gecelerden gündüze, yağmurlardan güneşe girdi. Haziran sıcaklarıyla giysileri kurudu. Kendi ve atı terledi. Akşamları serin rüzgârlara karışan bülbül sesleri işitti. Sabahları cıvıldayan tarla kuşlarının saklandığı ekin denizleri içinde yürüdü. Sonunda bir gece, pek uzaktan Niş'in aydınlıklarını gördü. Büyük bir çiftliğin önünden geçi- yordu. İri ve azgın köpekler arkasından koşuyor ve havli- yordu. "Gün doğuncaya kadar şurada kalayım. Erkenden kente girerim." dedi ve çiftliğe saptı. Herkes gibi çiftliğin adamları da onu tanıyorlardı. Atını aldılar. Saygı içinde yukarıya, kuleye çıkardılar. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisi yok- tur? O A Üçüncü kişili anlatım B Betimleyen ifadeler Düşsel ögeler D) Benzetme Karşılaştırma 11. Sanatın da bilimin de bir dili var elbet, bu dili de etrafta olup bitenlere yak ni da her Sekill 12.

H 1 Z 8. "Yaban"ın, işgal altındaki İstanbul'da düşmanla bir- likte yaşamayı istemeyip Anadolu'da bir köye çeki- len Ahmet Celal'i; "Kiralık Konak"ın "milletin dökü- len ve çürüyen tarafından" bir gönül işi nedeniyle de olsa kopup Çanakkale Savaşı'na katılmaya gi- den Hakkı Celis'i gibi tipler yoktur Peyami Safa'da. Sözde Kızlar'da, Behiç için Anadolu'ya gitmek, bir süre oraya yerleşmek, bir türlü ağına düşüremediği Mebrure'yi ele geçirme planının bir parçasıdır. "Biz İnsanlar'da Öğretmen Orhan'ı bir süre Anadolu'ya götüren şey, amcasından kalan mirası yengesiyle bölüşme işidir, zengin olarak döner İstanbul'a. Bu parçada ele alınan konu aşağıdakilerden hangisidir? A) Peyami Safa'nın romanlarının önemi Peyami Safa'nın romanlarındaki tiplerin Yaban ve Kiralık Konak'taki tiplerden farklı olduğu C) Ahmet Celal'in çektiği sıkıntılar D) Kurtuluş Savaşı'nı anlatan romanlar E) Çanakkale Savaşı'na katılmaya giden Hakkı Celis'in çektiği sıkıntılar 10