Anlatım Biçimleri Soruları

or. entin ediği k 6. • Yakup Kadri'ye göre aydınlar, köyün geri kalmışlığının en büyük nedenidir. • Bu düşünce onun, aydınlanı köyün kalkınmasında kurtarici olarak görmesini engellemez. Bu iki cümlede ifade edilenlerin anlamca doğru biçimde birleştirilmiş hali aşağıdakilerden hangisidir? Yakup Kadri bir yandan köyün geri kalmışlığının asıl nedeni, diğer yandan köyün kalkınmasının öncüsü olarak aydınlanı görür. -B Yakup Kadri aydınlanı köyün geri kalmışlığının asıl nedeni olarak gördüğü için onlara köyün kalkınmasında kurtarıcı bir rol verir. C) Yakup Kadri köyün geri kalmışlığını etkileyen pek çok unsur olsa da köyan kalkınmasının aydınlar sayesinde gerçekleşeceği düşünür. D) Yakup Kadri köyün kalkınmasında farklı etkenlerin rol aldığını düşünürken geri kalmışlığında en büyük nedenin aydınlar olduğunu savunur. E) Yakup Kadri hemköylülerin hem aydınların köyün geri kalmışlığının yanı sıra kalkınmasında da büyük paya sahip olduğunu öne sürer.

4. (1) Elbette bir yazarın başka yazarlardan yararlan- ması, düşünceler alması doğaldır. (II) Hatta sırasın- da gereklidir. (III) Neden diyeceksiniz; başkasından düşünce alabilmek geniş görüşlülüğe, alçak gönül- lülüğe bağlıdır da ondan. (IV) Alıntıların kaynağını göstermek de bir borçtur. (V) Emeğe duyulan say- ginin bir belirtisidir. (VI) Bir çeşit erdemdir. Yukarıdaki parçada numaralı yerlerden hangi- sine "Ama güçtür bu." cümlesi getirilirse anlatım akışı bozulmaz? A) II B) III C) IV D) V E) VI

zde fabl kavra- MÖ 1. yüzyılda debiyatının ilk Phaedrus, hem in fabllar yaz- "Fabl, insan- Fabllar, erken eği aracılığıy- hayvanlar yo- la okurun al- mak istenen duğu diği yınları 7 32. Sinema eleştirisi sustu artık ülkemizde. Bir Çetin Özkı- rim'la Atilla Dorsay'ın dışında film eleştirisi yapan pek yok. Oysa 1950'lerde durum ne kadar değişikti. Her ga- zetede, her dergide film eleştirisi sütunu vardı. Peki bu bolluktan bu yokluğa nasıl geldik dersiniz? Bence en önemli ögeyi, halkı unuttuk eleştiride. Brighton Okulu, yeni gerçekçilik, pan, travelling gibi terimlerle boğuşur- ken halka karşı itibarımızı bütün bütün yitirdik. Nüfusu- nun % 60'ı okuryazar olmayan; okumayı bilenlerin için- de de kitap, dergi, eleştiri okumayan bir toplum için yaz- dık bunları. Üstelik bunları -çoğunlukla- kolayından, ba- sitinden değil de zorundan aldık. Sonunda da bağ kop- tu doğal olarak. Türkçe Bu parçadan sinema eleştirisi ile ilgili olarak aşağı- dakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Bir çıkmaza girdiğine FASAD B Anlaşılması güç teknik bilgiler içermemesi gerektiği- ne CAMILLA Bir yöntem sorunu olduğuna D) Sinema eleştirmenlerinin olmadığına E Eskiye göre ciddi bir farklılık olduğuna and me TYT (TE 33. Gü gir ce ve or lic E 2

32. (1) Bir yazar için son sözü ne ölüm söyler ne de onu değerlendirenler. (II) Son söz her zaman halkındır, okurundur. (III) Ama her şeyden önce bu olanak sağ- lanarak yapıtlar okura ulaştırılmalı. (IV)Fahri Erdinç için de o söyleyecek. (V) Benim de bu konudaki son sözüm budur. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin anlamlı bir bütün oluşturması için aşağıdakilerden han- gilerinin birbiriyle yer değiştirmesi gerekir? ATTI ve III B) II ve IV D) IIl ve IV e) Il ve V IV ve V

25. Çakıl taşlarıyla döşenmiş yoldan sonra, adam boyunu bulan hırçın otların arasında ilerlemeye başladık. Otlar o kadar rutubetliydi ki ayaklarımız su içinde kaldı. Islanan giysilerimizi kurutmak ve biraz da ısınmak için ateş yaktık. Kurumuş dallar çatırdayarak ve etrafa çok hoş bir koku yayarak yanıyordu. Günün yorgunluğunu karnımızı doyurarak atmaya çalıştık. Akşam olmuş; yıldızlar, bizlere uzak diyarlardan göz kırpmaya başlamıştı bile. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Olaylar oluş sırasına göre verilmiştir. B) Kişisel bakış açısı söz konusudu C) Gözleme dayalı betimleme yapılmıştır. D Birinci kişili anlatım kullanılmıştır. E) Yinelemelere yer verilmiştir 2

7 3. Gerçekçi edebiyatın karşısında son iki yüzyıldır büyük bir edebî yer kaplayan ancak hem gerçekçilerin yukarıdan bakışı hem de ticari kaygıyla üretilen örnekleri nedeniyle ciddiye alınmak için uzun süre beklemek zorunda kalan polisiye, gotik, bilim kurgu ve fantezi gibi türler, özellikle 1980'lerden sonra daha geniş çevrelerce benimsenmeye başlandı. Bunun en önemli sebeplerinden biri, akademik dünyanın sınırlarını genişleterek söz konusu edebî türleri de araştırma konusu hâline getirmeye başlamasıydı. Sos- yoloji, felsefe, psikanaliz ve siyasal bilimlerin edebiyatla daha fazla içli dışlı olmasıyla artık bilim kurgu, fantezi, gotik ve polisiye roman öğrenciler arasında ilgi görmeye başladı. Bu parçadan aşağıdakilerin hangisi çıkarılamaz? A) Maddi kaygılarla üretilen bazı edebî eserler okur tarafın- dan ciddiye alınmamıştır. B) Edebî türlerin önemsenmesinde yetkin örneklerinin bulunması önemlidir. C) Bilim kurgu ve gotik romanlar gerçekçi yazarlarca küçümsenmiştir. Edebiyatta yeni eğilimlerin temel sebebi diğer bilimler- Ye edebiyatın ilişkisidir. E 1980'den sonra bazı edebî türlerin kabullenilmesinde akademik araştırmaların sınırlarının genişlemesi etkili olmuştur.

k- ģ- a- an lu ni- si- cor IZ, bir na in ük 1 1 I 1 I I I 1 1 I 1 1 005 5. Söz konusu modern Türk edebiyatı olduğunda kurucu isimlerin başında gelen Akbal, sıradan kent insanının gündelik yaşa- mindan kesitler sunarken bunu öyle sade ve açık bir dille ya- par ki sadece kendi kuşağını değil kendinden sonraki kuşağı da etkisi altına alır. Çünkü çoğu zaman yanından geçip farkına varmadığımız pek çok şeye dair bambaşka bir bakışı ve üze- rine söyleyecek bambaşka sözleri vardır. Sadece hayata ve insana dair değil, doğaya dair de pek çok şey Akbal metinlerin- de yeni boyutlar kazanır. Bununla da yetinmeyip sosyal, eko- nomik ve politik olanı yazının içine öyle dâhil eder ki kayıtsız kalmak mümkün olmaz. Belki bu yüzden gidişata "Önce ek- mekler bozuldu." cümlesi kadar iyi bir özet daha gelmedi. Diğer yandan Oktay Akbal okumak, sıcacık bir dost elini omzunda hissetmek gibi samimiyetle sarıp sarmalar insanı. Çünkü onun bakışında evvela ve hep dostluk vardır. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada söz edilen yazarın eserlerinin bir özelliği değildir? A) Yalınlık C) Evrensellik E) Ictentik B) Etkileyicilik DÖzgünlük

4. Öykü yazma nedenlerimle yazar olma nedenlerim aynıdır. Yaşamdan, toplumdan, insanlardan, kendimden, çev- remden, kısacası dünyadan yakınmalarım var; onları dile getiriyorum. Yazdıklarımın tümü, uzun bir şikâyet dilekçesi- dir aslında. Bir de bu bakış açısı içerisinde sorunlara çözüm önerilerim var. Bu ikisini bir araya getirmeye çalışıyorum. Bu yaklaşımım, toplumcu sanat anlayışımın kısa bir özeti- dir. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır basmaktadır? (A) Tartışma C) Karşılaştırma B) Açıklama D) Betimleme E) Tanımlama

2. Bu dikkat çekici gelişme, 1514-1517 yılları arasında Doğu Anadolu, Suriye ve Mısır'a yapılan seferlerdir. II. Sözü edilen merkezlerde bulunan kütüphanelerden alınan kitaplar, Yavuz Sultan Selim'in bu seferler sonucu kurduğu Saray Kütüphanesinin temelini oluşturmuştur. III. Bunun yanı sıra bu seferler, bilim, kültür, sanat alanlarında önemli merkezler olan Kahire, Kudüs, ve Şam gibi kentle- rin de fethedilmesini sağlamış; bu kentlerdeki kültür ve sa- nat eserleri İstanbul'a gönderilmiştir. Yavuz Sultan Selim Dönemi'nde Osmanlı kütüphaneciliği adına önemli bir gelişme yaşanmıştır. Bu seferler ile Osmanlı Devleti'nin sınırları Arabistan, Mısır ve İran'a kadar genişlemiş ve Anadolu birliği tekrar sağlan- mıştır. Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluştura- cak biçimde sıralandığında hangisi baştan dördüncü olur? A) I E) V BHI C) III D) IV Mediği Madenc etkiledi D) Uluslar E) Kırsal diği 153 4. 1929 D Üzümle daki ge A) Ya b B)

9.21. bölgenin ılıman iklimiyle 110120 4 II. göl ve çevresinin balık, böcek, solucan ve kurbağa gibi III. Manyas Kuş Gölü'nü kuşlar için cazip kılan özellik V besin kaynağı açısından zengin bir çeşitliliğe sahip o masıdır th 3v. V. her mevsim kuşlara barınma imkânı vermesi Yukarıdaki numaralanmış sözlerin anlamlı ve kurallı bir cümle oluşturacak biçimde sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir? A) II - I - IV - III - V C) III-II-V-I-IV nnalt E) IN V-1-11- B) I-II-III-V-IV D) III-+-V-II-IV

TYT / TÜRKÇE 23. Benim de bir e-kitap okuyucu tabletim var ama ben onu çok uzun zamandır görmüyorum bile. Evde bir yerlerde. Benim işim, kitap okumak. Her yerde, her zaman kitap okuyorum. Bazen bilgisayardan PDF formatında da kitap okuyorum. Ancak evdeki kitap okuma tabletim nerede, bilmiyorum, kul- lanmıyorum. Oysa yaklaşık yedi sekiz yıl önce, kültür sanat gazeteciliğinde arada sırada alevlenen bir konuydu bu: Artık her şeyi tabletlerden okuyacağız, kitap ölüyor korkusu... Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden han- gisidir? A) Kitap okuma biçimlerinin son yıllarda çok fazla değiştiği B Teknolojik gelişmelerin gerçek okurun okuma eylemini etkilemeyeceği C) Teknolojik gelişmelerin okuma alışkanlıkları üzerine bir etkisinin bulunmadığı D) Dital olanakların, kitap okuma alışkanlıklarını olumsuz yönde etkilediği 25. Dünya Dünya tiğimiz başla Term E) Dijital kitap okuma olanaklarının çok eskiden beri tar- tışma konusu olduğu füzy çim kirc bu ac yo V

15. I. Dünya Savaşı başlangıcının kaçınılmaz olduğunu anla- yan Osmanlı hükümeti, savaşa tek girip toprak kaybına uğramamak adına ittifak arayışına girmiş, bunun için ön- metil celikle İngiliz ve Fransızların kapısını çalmıştır. Bu çabadan olumsuz sonuç alan Osmanlı, ittifak için daha önceden de girisc aralarında iyi ilişki bulunan Almanlara yönelmiş, yeni bir it- tifakın kapısını aralamıştır. 1910'da Osmanlı bütçe açığının 1280 kapatılması için Alman ve Avusturya bankaları tarafından büyük bir kredi oluşturulması ve aynı yıl Alman donanma- alsından Barbaros ve Turgut isimli iki zırhlının satın alınması iki devleti fazlasıyla yakınlaştırmıştır. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi var- dır? A) Öyküleme C) Tanık gösterme E) Açıklama B) Örneklendirme D) Tanımlama

37. - 38. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Yapay zekâ alanındaki yeni gelişmeler, ünlü bilim kurgu yazarı Isaac Asimov'un eserlerinde geçen üç robot yasasını tekrar gündeme getirdi: "Bir robot, bir insana zarar veremez veya onun zarar görmesine seyirci kalamaz. Bir robot, birinci kuralla çelişmediği sürece bir insanın emirlerine uymak zorundadır. Bir robot, birinci ve ikinci kuralla çelişmediği sürece kendi varlığını korumakla mükelleftir." Ancak makinaların gelişerek başlarına buyruk hareket etmesi, kuralları ihlal edip insanlarla, bilim kurgu filmlerinde olduğu gibi, savaşa girmesi uzak bir ihtimal olarak durmuyor. Yapay zekâ üzerine araştırma yapan kişiler, robotların istenmeyen davranışlar sergilediğinde durdurulmasını sağlayan bir "kırmızı düğme" oluşturmaktan söz ediyor. Fakat robotların uzun vadede öğrendikleri sayesinde bu düğmenin kendi çıkarına olmadığını anlayıp bunu devre dışı bırakma olasılığını göz önüne almıyorlar. 37. Bu parçada söz edilen Asimov yasalarına göre bir robot; 1. Birisinin hayatına son vermesi istenirse bu emri yerine getirir. 11 Kendisinin yok olacağın fark ettiği durumda insanlara zarar verebilir. Hi. Başkaları tarafından kötü muamele gören kişilere yardım eder. işlemlerinden hangilerini yerine getirir? A) Yalnız B) Yalnız II D) I ve C) Yalnız III ve III P KAĞIDI I BİLİMLERİ BİLİMLERİ C

16. Onun öykülerinde... Evlerde lambalı radyolar, gramo fonlar, taş plaklar çalınır. Mahalle aralarında çocuklar oyun oynarlar. Cambazhaneler kurulur, yazlık bahçe sinemalarında kovboy filmleri izlenir. Mahalle camisi. nin bahçesinde oğlak otlatılır. Ana caddelerden tram. vaylar geçer, ağzındaki sigarasıyla yalnız bir adam parkta dolaşır, Haydarpaşa Garı'nda köylüler trenden inerler omuzlarında torbalarıyla. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilirse parçanın anlam bütünlüğü bo. zulmaz? A) O dönemin eğlence hayatını bütünüyle tanıma fir. satı bulursunuz. B) 1940'l, 50'li yılların yaşamından görüntüler yaka- 1940 larsınız. C) geçmiş yaşamın sıkıntılarını bütün ağırlığıyla du- yarsınız. Dbirbirini seven insanların ilişkilerindeki sıcaklığı hissedersiniz. E) bugünün yaşamından izler görürsünüz. 1997 / ÖSS

ri 35. Bütün "edebî" yeterliliğine rağmen bu kitabın gücü oradan gelmiyor ya da sadece oradan gelmiyor. Kendi sözel biri- kimlerine, sözcüklerine, cümlelerine, paragraflarına kadar hâkim kaç sanatçı vardır ki? Bu kitabı okurken sözcükle- rin ve cümlelerin bir geçmişi olduğunu hissediyor insan. Bu parçada kitap yazarının hangi yönü önemsenmiş- tir? A) Sözcükleri seçerken çok titiz davranması B) Üslubunu etkili ve başarılı bir şekilde oluşturması C) Eserin edebî yönünü her şeyin üstünde tutması D) Eserini oluştururken anılarından faydalanması Eserinde yaşanmışlık hissini gözler önüne sermesi E) Diğer sayfaya geçiniz.

TÜRKÇE TESTİ 5. (1) Bulutları bıçak gibi delen gökdelenlerle başımız göğe erdi sansak da inşaat teknolojisinde gerçek bir ilerleme sağlayabilmek için tarihe dönüp bakmamız gerekiyor. (II) Örneğin Isparta'nın Yalvaç ilçesinde bulunan Pisidia Antiocheia kentinde yapılan son kazı çalışmaları incelenebilir. (III) Bu çalışmalarda MÖ 300 yılında kentin alt yapısının ızgara sistemine göre inşa edildiği belirlenmiştir. (IV) Ayrıca kazılarda ortaya çıkan atriumlu, yani avlu sistemli Roma ev- lerinde soğuk havalara direnmek için alttan isitma yöntemi kullanıldığı fark edilmiştir. (V) Asırlar önce bile kullanılan ve oldukça ekonomik olan bu yöntem günümüzde neden kullanılmasın? Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili ola- rak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) I. cümlede günümüzde inşaat sektöründeki kü- çülmenin nedenine değinilmiştir. B) II. cümlede coğrafi konumun kazı çalışmalarını etkilediği vurgulanmıştır. III. cümlede şehirleşme faaliyetlerinde kullanılan - 7. 8. o ilk sistemden bahsedilmiştir. V A D) IV. cümlede doğa koşullarına karşı geliştirilen bir Y 2 önlemden söz edilmiştir. A Y 1 E) V. cümlede günümüzdeki inşaat projelerinin ma- liyetli olduğundan yakınılmıştır. N L A Ed sü bi B