Anlatım Biçimleri Soruları

99 6 S A R M A L 7 10. Bizim halkımız, alçak gönüllü olmayan okuryazar tayfası- na yüreğinde yer açmaz, onun bilgiye saygısı vardır ama insana saygı, bam telidir adeta. Onun için kasıntılı aydın- lar, bütün suyunu toprağa sızdıran pınar gibidir. En gerekli, en kutsal, en değerli bilgiyi de sunsa ona karşı kurumuş bir beton gibi duracaktır. Bu parçada altı çizili olarak verilen sözlerin anlamları arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) sevgi beslemek B) hassasiyet göstermek C) bilgisini karşılıksız sunmak D) bilgisiyle büyüklük taslamak E) sunulan bilgiye karşı algılarını kapatmak TYT TÜRKÇE SORU BANKASI

Sular sarardı... Yüzün perde perde solmakta, Kızıl havaları seyret ki akşam olmakta... Eğilmiş arza, kanar, muttasil kanar güller; Durur alev gibi dallarda kanlı bülbüller, Sular mı yandı? Neden tunca benziyor mermer? Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Şiire hâkim olan bir renk vardır. + B) Ölüm teması üzerinde durulmuştur. C) Bir günbatımı tasviri yapılmıştır. + D) Pastoral nitelikler barındırmaktadır. E) Tecahüliarif sanatından faydalanılmıştır.

25. Gerçek sanatçının olgunluk devresi "kendi eleştirmeni" olduğu dönemdir. Gerçek sanatçı, başkalanını eleştirdiği kadar kendisini de çekinmeden eleştirir. Her yerde oldu- ğu gibi gerçek sanatçı ile sanatçı gibi görünen arasında belirgin bir fark vardır. Gerçek sanatçının evrensellikten başka çabası ve kaygısı olmamalıdır. Ne olursa olsun sa- dece belli bir çevreye hitap eden, belli bir çevreyi dile getirmeye çalışan, kendilerini bu çevrenin sorunlarını anlatmakla yükümlü sananlar, gerçek sanatçıya ancak basamak olurlar. Bu parçaya göre, "gerçek sanatçı" hakkında aşağıda- kilerden hangisi söylenemez? fdd YAYINLARI A) Kendi yanlışlarını ve eksiklerini ortaya koymaktan çe- kinmez. B) Evrensel konulan işlemek gayesindedir. C) Sanatı ve yapıtlan ile tüm insanlığa seslenmeyi hedef- ler. D) Yaşadığı çevrenin sorunlarını her şeyin üstünde tutar. E) Kendi sanatını nesnel biçimde değerlendirebilir. 7

4. Samimiyet ve dürüstlük bir insanın taşıması gereken e temel niteliklerdendir. "Özü sözü bir olma" şeklinde de ifade edilen bu nitelikler, kişinin karakter yapısını gözler önüne sermektedir. Toplumsal ilişkilerde, insanlar arası iletişimde samimiyet ve dürüstlük, olmazsa olmaz erdemlerdir. Esasen insanın içi ile dışının bir olması, büyük ve övgüye değer bir meziyettir. Mevlana Celâleddin-i Rumi "Ya olduğun gibi görün ya göründüğün gibi ol." diyerek meseleyi kısaca dile getirmiştir. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır basmaktadır? Subsy A) Benzetme B) Sayısal verilerden yararlanma C) Örnek verme D) Özetlemeye gitme E) Olayları oluş sırasına göre aktarma avea (4 abrigt minivab ysgod (@ vid (3

PARAGRAFTA YARDIMCI 2. DÜŞÜNCE Dua, mani, tekerleme, türkü ve danslar, tüm oyunlarda ve törenlerde kullanılan motiflerdendir. Söylenen tür- küler, gerek girişte gerek aralarda ve bitişte kullanılan danslar, oyunlar, halaylar köy seyirlik oyunlarının ve tö- renlerin zenginliklerindendir. Danslar ve türküler, oyun hangi yörede çıkartılıyorsa o yöreye ait türküler ve danslardan oluşur. Topluca oynanan halaylar, danslar, bolluk bereket geleceğine dair inancın bir yansıması olarak hem büyüsel bir motif hem de topluca eğlenme ögesi olarak oyunlarda işlevsel olarak kullanılır. Hasat sonunda oynanan oyunlarda, Yağmur Duası, Ekin Kur- tarma Oyunu ve benzeri oyunlarda ve törenlerde ortak motiflerden biri de duadır. Dua okuma, köylünün üste- sinden gelemediği durumlarda Tanrı'ya yakarması ve böylece bolluk-bereket geleceğine dair inancıdır. Dua; gülbank, hûtbe, salavat, tevhit, tekbir; cem törenlerine katılanları kutsayan, dayanışmayı güçlendiren motif- lerdendir. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine yönelik bir bilgi yoktur? A) Doğa olaylarına yönelik etkinliklerin ortaya çıktı- ğına B) Duanın işlevine CÇeşitli etkinliklerdeki benzer motiflere D) Danslara kutsal anlamlar yüklendiğine E) Dua ve dansların nasıl ortaya çıktığına 3. A PEGEM AKADEMİ Şiirimiz günümüzde yeni arayışlar içine girdi ancak norum Edebiyatımız- Ge dal üy ku Xa iki a e O S S r

20211108 26. Tanıdıklar çoğaldı ama dostlar eksildi Çabalar arttı ama mutluluklar azaldı Varlığımızı arttırdık ama değerlerimizi yitirdik Ve nihayet hayata yıllar ekledik Ama yıllara hayat katamadık Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki dizeleri söyleyen şai rin yakındıklarından biri değildir? A) Çok kişiyi tanıyor olmamıza rağmen çok azıyla dost olabil memizden B) Mutluluk ile onu elde etmek için harcadığımız çabanı doğru orantılı olmamasından C) Maddi anlamda kazançlarımızın çoğalması karşısınd manevi değerlerimizin azalmasından D) Hayatlarımızı yaşarken yaşadıklarımıza anlam katam mamızdan E) Onca emek vererek çalışmamıza rağmen elde ettiklerin zin yeterli olmamasından

8. (Her şey bir insanı sevmekle başlar." diyor Sait Faik. (II) Sevgi tüm kapıları sonuna kadar açan tılsımlı bir anahtardır. (M) Siz eğer çocuğunuzu bu tılsımla büyü- türseniz o da kendisinden sonraki neslin yetişmesinde bu yolu tutacaktır. (IV) Böylece günümüz insanlığının aslında en büyük problemi olan sevgisizlik aşılacak ve sevgi tohumlarının ekildiği bir mutluluk ormanında büyüyecektir çocuklarımız (V) Tüm insanlar sevgi ban- kasına bolca yatırım yapmalıdır. Bu parçada anlatılanı en genel şekilde ifade eden cümle aşağıdakilerden hangisidir? A) I. B) II. C) III. D) IV. EV.

RAGRAFTA KONU ANA DÜŞÜNCE TEST 2B 11. Teknoloji kullanımı; bir işi kolaylaştırma, basitleştirme ve hızlandırma gibi faydalar sağlamaktadır. Ancak bu durum, tüketim ekonomisinin de körükleyicisi olmuştur. Artık her alanda moda kavramı yaygın şekilde kullanılmaktadır. Ama en hızlı döngünün teknolojik ürünlerde olduğu görülmektedir. Bugün üretilen ürünler, daha çok fonksiyon içerecek şekilde tasarlanmaktadır. Her geçen gün ürünlere yeni eklenen fonksiyonlar artmaktadır. Mesela cepx. telefonlarının ilk çıktığı yıllardaki versiyonlarıyla şimdiki telefonlar aynı fonksiyonlara sahip değildir. Bu durum diğer ürünler için de böyle. art Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi teknolojik gelişmelerin bir sonucudur? A) Ürünlerin müşteriye kısa sürede ulaştırılması B) Üretimde maliyetin azalması C) İş iştihdamının artırılması DY Tüketim ekonomisinin büyümesi E) Iletişim imkânlarının artması dularında daha fazla

11 Çocuk aklının şaşırtıcılığı basitliğinde yatar. Hayal- He dolan ve yabancılaşan yetişkin beyni basit olan çocuk aklı karşısında şaşkıntığa düşer. Çocuğun doğayla ve dille olan bu dolaysız bağı, henüz yaban- cılaşmamış beyni, onu yetişkinlerden daha gerçekçi kılar. Çoğu zaman, söylediği sözlerin, kurduğu ba- ğıntıların bizi şaşırtması bu nedenledir. Bu parçadan aşağıdakilerin hangisi çıkarılabilir? A) Çocuklar, yaşadıkları olaylardan büyüklerden daha çok etkilenir. B) Çocukların düş gücü büyüklerinkinden daha çok gelişmiştir. C) Çocuklar, gördükleri her şeye büyük bir merakla yaklaşırlar. D) Büyüklerin göremediği basit gerçekleri çocuklar dile getirebilir. E) Çocuklar düşünce dünyalarının sınırlarını büyük-

KUDUI 3. İnsanın son gününü beklemeli her zaman. Mutlu dememeli ona ölmeden, cenazesi kaldırılmadan. Bu konuda anlatılan hi- kayeyi çocuklar da bilir: Pers kralı birini esir edip ölüme mahkum edince sehpaya giderayak, Ah Solon, ah Solon! diye ba- ğırmış. Krala götürmüşler bu sözü, o da ne demek istediğini sordurunca Solon'un kendisine verdiği bir öğütün ne doğru çıktığını anlatmış. Solon bir gün demiş ki ona: "Talih ne kadar güleryüz gösterirse göstersin, ömürlerinin son günü geçme- den insanlar mutlu saymamalı kendilerini çünkü insan hayatı kararsız, değişkendir; ufacık bir eylem yüzünden bir durumdan bambaşka bir duruma geçiverir." Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisine başvurulmuştur? A) Örnekleme B) Tartışma C) Öyküleme D) Betimteme E) Karşılaştırma

- Şiir için, nesir olmayan şey, derler. Belliyi belirtmek gibi görünen bu tanımlama, şiirin derin bir yönüne dokunmaktadır. Valery, düzyazıyı yürüyüşe, şiiri raksa benzetir. Yürüyüşün açık bir hedefi vardır. Her yürü- yüş, istenilen bir yere çevrilmiş bir hareketi ifade eder. Bu hareketin tarzı, hız derecesi o şeyin cinsine ve uyandırdığı arzunun şiddetine bağlıdır. Yürüyüş gibi düzyazının da bir maksadı, bir hedefi vardır. Raksa gelince, raks da birtakım hareketlerden ibarettir. Fa- kat bu hareketlerin gayeleri kendilerindedir. Gideceği yere raks ederek giden bir kimse görülmemiştir. Raks gibi şiirin de başka yerlerde gözü yoktur. Yürüyüş ile raks arasında mahiyet hedef başkalığını düzyazı ile şiir arasında da görmekteyiz. Bunun içindir ki yürü- yüşten hiçbir surette raksa varılmadığı gibi rakstan da yürüyüşe varılmaz. Bundan dolayıdır ki Tanzimat ve Servetifünun sanatçılarının çoğu, kelimenin tam ma- nasıyla şair olamamışlardır. Bu parçada ileri sürülen düşüncelere göre Tanzi mat ve Servetifünun sanatçlarının tam anlamıyla şair olamamalarının asıl nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Şairliğin ve şiirin derin yönüne ulaşamamış olma- ları B) Nesir ve şiir arasındaki farkı ortadan kaldırmaları C) Hedeflerini tam olarak belirleyememiş olmaları D) Yürüyüş ve raks arasındaki ayrımı kavrayamamış almalar E) Düzyazının maksadını kavrayamamış olmaları

layınız. aki parçaya göre cevap- Bazı kavramlar, uzun süre sözlüklere ve akademik metinlere hapsedildikten sonra sebebi bilinmeksi- zin birdenbire, halkın diline düşme; basında, tele- vizyonda, hatta hükûmet demeçlerinde zikredilme talihini veya talihsizliğini yaşar. Fena hâlde felsefe kokan ve Yunancadaki köküyle akla Aristoteles'i getiren etik kelimesi, bugün tam da bu şekilde sahnenin ortasına yerleşmiş durumda. Yunancada bilgece bir eylem yolu arayışına karşılık gelen etik, felsefenin ayrılmaz bir parçasıdır. Descartes'la -yani özne sorununun merkezî önem taşıdığı mo- dern dönem felsefesiyle birlikte etik, ahlakla veya pratik akılla az çok eş anlamlı hâle gelmiştir. Etik, böylece ister bireysel ister kolektif olsun, bir özne- nin veya özne grubunun eylemlerini ve bunların sonuçlarını evrensel yasaların terazisinde ölçen, yargılayan sistem anlamına kavuşmuştur. Bugü- nün popüler kültür ve siyaset endüstrisinde ise ar- tik anlam enflasyonu nedeniyle milyonlarca sıfırla şişmiş bir kavrama dönüşmüştür. O kadar çok şey için kullanılıyor ki hemen hiçbir şey ifade etmiyor. 6. Ki 1 A ¹ 1 Bu parçada altı çizili sözle etikle ilgili olarak anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? R A) Düşünce tarihindeki yerini ve önemini koruya- madığı için eski popülerliğini yitirmiş bir terim olduğu M A B) Önemli bir felsefi terim olmaktan çıkıp gündelik anlamlar kazanmış işlevsel bir sözcüğe dönüş- tüğü C) Zaman içinde farklı disiplinler tarafından da kul- lanıldığı için tanımlanmasının zorlaştığı D) Popülerliği ve yanlış kullanılması nedeniyle asıl Zan anlamını yitirdiği ve içinin giderek boşaltıldığı E) Siyasi ve sosyal çevrelerdeki farklı kullanımları nedeniyle felsefedeki tanımının da değiştiği (2019-TYT) I I

Deniz kaplumbağaları, hayatlarının çok kısa bir dönemini karaya bağımlı olarak sürdürür. Anaç kaplumbağa, yumurtalarını yuvalama sahiline bıraktıktan sonra denize döner. Sahile bırakı- lan yumurtalardan kuluçka süresini tamamla- yıp çıkan yavrular da yuvadan ayrılarak denize ulaşır. Bu kaplumbağaların uzunca bir süre de- nizde kaldıktan sonra, kilometrelerce yüzerek hayata adım attıkları karaya döndükleri görülür. Deniz kaplumbağaları, büyüdükleri zaman yu- murta bırakmak için doğdukları kumsallara ge- lir. Denize ulaşan yavruların erginleştikten son- ra yuvalama sahiline dönmesine kadar geçen süre "kayıp yıllar" olarak bilinir. Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? 29. ● Ele alınan düşüncenin farklı yönleri özelden genele gidilerek açıklanmıştır. B) İki farklı konu, birbirine koşut anlayışla ele alın- mıştır. C) Farklı biçemle oluşturulsa da aynı konunun bir- biriyle bağlantılı yönleri ele alınmıştır. D) Aynı konunun birbiriyle çelişen yönleri öznel bakış açısıyla verilmiştir. E) Düşünce, örneklerle pekiştirilerek somut hâle getirilmiştir.

3. Sanat, önü kalabalık bir çeşmedir. Kimi bu çeşmenin bilek kalınlığında dökülen suyunu avuçlarına doldurup içer, kimi dolu avuçlardan fışkıran damlacıklarla dilini ıslatır, kimi çeşmenin aktığı yerdeki artık sulara başını gömer, kimi de bu artık suların toprak üzerinde akan ve ayaklar altında ezilen bulanık ve çamurlu yollarına yüzükoyun kapanır. Bu parçanın anlatımında I. Açıklama, II. Tanımlama, III. Benzetme tekniklerinin hangilerinden yararlanılmıştır? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve III E) I, II, III C) I ve II

3. (1) Basketbolun tarihçesi, 1891 yılında, Amerika Birle- şik Devletleri'nin Massachusetts eyaletinde çalışan bir beden eğitimi öğretmeni ile başladı. (II) Atletler ve beyz- bol takımında yer alan oyunculara kış antrenmanı yapti- rabilmek için sepetler ile birlikte oynanan bir oyun geliş- tiren beden eğitimi öğretmeni sayesinde, basketbolun ilk macerası başladı. (III) Basketbol ilk olarak, 20 dakikalık üçer devre şeklinde oynanmış ve mücadele 7 kişilik takımlar ile yapılmıştır. (IV) Oyundaki hedef, topu sepe- tin içinden geçirmek olduğu için, beden eğitimi öğretmeni bu oyuna, sepet topu ya da basketball adını vermiştir. (V) Amerika'nın en popüler spor türü olan basketbol, 1891 yılında başlayan macerasının ardından, günümüz- de de en sevilen ve en çok ilgi gösterilen takım oyunları arasında yer almaktadır. (VI) Amerika'da başlayan bas- ketbol, 2 yıl sonra, yani 1893'te Avrupa'ya gelmiş ve ilk olarak Fransa'nın Paris kentinde oynanmıştır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi- nin çıkarılması durumunda parçanın anlam akışında bir bozulma olmaz? A) II B III C) IV D) V E) VI Esk yen ğur yer lan ge len ni gu 0 d

13. (1) Günde en az yarım saat kitap okuyanlar hiç kitap okumayanlara göre ortalama olarak iki seneden uzun yaşıyor. (II) Social Science and Medicine' de yayınla- nan araştırma haftada üç buçuk saatten uzun süre kitap okuyanların 12 senede ölme ihtimallerinin yüzde 23, üç buçuk saatten az okuyanların yüzde 17 az olduğunu gösteriyor. (III) Bu araştırmayı yapan Yale Üniversitesi uzmanları 50 yaşın üzerindeki 3635 kişiyi, kitap oku- mayanlar, her gün en az yarım saat kitap okuyanlar ve her gün yarım saatten uzun süre okuyanlar olmak üzere üç gruba ayırarak gerçekleştirdi. (IV) 12 sene sonunda kitap okumayanların yüzde 33' ü ölürken kitap okuyan- larda ölüm oranı yüzde 27 olarak bulundu. (V) Kitap oku- yanların çoğunun kadın, kolej eğitimli ve yüksek sosyo- ekonomik gruptan oldukları görüldüğü için sonuçlar bu faktörler ve ayrıca yaş, ırk, depresyon, evlilik durumu ve işlerine göre ayarlandı. Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır? B) II 9x1 A) D) IV E) V 15. Öğrenci: Mr. Cliff - Son z - hücreler diğimiz bölgesir mustaki ni gördü katkısı da gün gelişme rol edil yaklaşt Öğren (11) Mr. Cli ---- - Tabi öyle bi karşıya