Anlatım Biçimleri Soruları

1. Yellowstone Amerika'nın ve dünyanın ilk resmi milli parki (1872). İçerisindeki gezi güzergâhında ve pa- tikalarında sayısız güzelliği ve doğal fenomeni ba- rındırıyor. İnsanların bu yolların dışında gezmediği kısımlarda da hâlâ keşfedilmeyi bekleyen binlerce türe, olaya ve ekolojik mekanizmaya ev sahipliği yaptığı tahmin ediliyor. Bu parçaya göre Yellowstone ile ilgili olarak I. Henüz tespit edilmemiş türleri barındırma ihtimali olduğu ✓ II. Gezi güzergâhı dışında araştırma yapmanın izne tabi olduğu III. Dünyanın ilk milli parkı olarak tanımlandığı yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız 11 D) Ive-fil C) I ve II E) Ive t

35. (1) Şüphesiz, antoloji yapmanın amaçlarından biri de geniş bir kitleye ulaşabilecek eserleri okurla buluşturmaktır. (II) Eli- mizdeki antolojiyi hazırlayan Mehmet Erte, belli ki bu kıstası fazlasıyla dikkate almış. (III) Erte, estetik bir yaklaşımla, kitaba ad veren eserleri seçme kolaycılığından kaçınmış, 1991'den bu yana ödüle değer bulunan yazar ve şairlerin iz bırakan ya da bırakacağını öngördüğü eserlerini seçmeye gayret etmiş. (IV) Dikkatli okur tarafından fark edileceğini umduğum bu özen, antolojinin niteliğini de artırıyor. (V) Ancak antolojide yer alan birkaç ismi hatırlamakta zorlanınca yazarların güncel öz geçmişlerine de yer verilebilirdi, diye de düşünmüyor değilim. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde de- ğerlendirme yapılmamıştır? A) V. B) IV. C) III. D) II. E) I.

2. Sanat nedir? En basit tanımı ile estetik amacı olan her şeydir. Bir şeyin sanat eseri olabilmesi için onu icra eden kişinin de sanatçı olma durumu vardır ki sanatçı sanat yaptığının bilincinde ve amacında olsun. Sürekli değişen "Neler sanattır?" sorusu dünya genelinde gelişen değişim rüzgârları ile birlik- te sürekli kendisine yeni anlamlar ekler, örneğin; Platon'un sanatı küçümsemesi ve mimesis kavramı, Aristo'nun karşı düşünceleri, Rönesans ile doğaya eş benzerlikli eserlerin sanat olduğunun kabulü, endüstri devrimi ve değişen sanat anlayışları sonu- cunda oluşan akımlar, Duchamp'ın her nesnenin sanat olabileceği iddiası, Beuys'un her insanın sanatçı olabileceği iddiası gibi sanatın var olduğu günden beri değişen, gelişen anlamlarını sıralayabi- liriz. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangi- sinden faydalanılmamıştır? A) Tanımlama - C) Tanık gösterme E) İlişki kurma B) Açıklama D) Tartışma

uyla et C B TYT / PLM / 009/22 22. Günlük dilde bilim ve teknoloji birbirinin yerine kullanılan eş anlamlı sözcükler olarak görülür. Fakat ikisi yakın ilişkili olmakla birlikte aynı şey değildir Bilim bilginin akılcı ve sistematik bir biçimde elde edildiği, birtakım süreçleri içerir. Yani bilimsel bilgi birtakım aşamalardan geçerek elde edilen bir sonuçtur. Diğer bir deyişle de bilim, dünyadaki olayların nedenlerini bulmak amacıyla bilgi elde etme ve biriktirme yoludur Teknoloji ise elde edilen bilginin -ister bilimsel olsun ister olmasın-günlük yaşamda kullanılması veya uygulanmasıdır B PALME YAYINEVİ Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi teknolojiye örnek değildir? A) Mağara duvarlarına kendi yaşamından izler taşıyan resimler çizmek B) Açlığı gidermek için sandalla balık avlamak C) Duman aracılığıyla iletişim kurmaya çalışmak D) Tekerlek adı verilen yuvarlak nesneyle cisimleri hareket ettirmek E) Güneş ışığının yeryüzüne dik açıyla düştüğü saatleri hesaplamak 3. Son zamanlarda sosyal medya aracılığıyla pek çok yapı, ifade, işaret ve kısaltma Türkçeye giriyor ve

13. (1) Haberleşme, insanoğlunun var olduğu günden bugüne çok çeşitli yöntemlerle gerçekleştirdiği hayatî bir etkinliktir. (II) İlk insan ancak göz göze geldiğinde sözle haberleşebili- yordu. (III) Telefonla birlikte uzak mesafelere rağmen sözle haberleşme olanağı doğdu. (IV) Bilgisayarımıza yerleştirdi- ğimiz cihazlarla tekrar göz göze gelip konuştuğumuz günlere dönüyoruz (V) Günlük yaşantımızda yazının ağırlıklı yerini uygarlığımızda bir ara dönem olarak değerlendirebiliriz. (VI) Asırlarca mektuplaştıktan sonra lefonla, kolayca sili- nen elektronik postayla tarihçilerin kıymetli malzemelerinden biri olan ve kendine özgü bir edebî tür sayılabilecek mektup- lar tarihe karıştı. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? auf oft og B) D) V E) VI

Türkler tarih boyunca Göktürk, Uygur, Arap, Kiril ve Latin alfabelerini kullanmışlardır. Türklerin yazıya geçmeden önceki edebiyatıyla ilgili bilgilere söz- lü edebiyat ürünlerinden ulaşılır. Sözlü Edebiyat Dönemi'nde yabancı etkilerden uzak bir Türkçe var- dır. Bu parçadan Türkçenin farklı alfabelerle yazılıp okunabildiği- ne II. Türklerin yazıya geçirilememiş kimi edebî ürün- lerine sözlü kaynaklardan ulaşıldığına III. Yazılı döneme geçilmesiyle birlikte Türkçede yabancı etkilerin artmaya başladığına hangisine ulaşılabilir? A) Yalniz I DI ve II B) Yalnız II C) Yalnız III I, 1, 11 va II ve III

nuçs Peyami Safa, bir makalesinde "Tahlil romanının Türk ede- miyorum. Fakat "Şimşek" adındaki acemice ve yüzeysel tahlil denemelerinden sonraki romanlarımda, insan ruhu- nun güneşsiz hatta yıldızsız taraflarına nüfuz etmek için sarf ettiğim gayretlerin arttığını biliyorum." diye yazar. R Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söyle- M nemez? A L A) Ataç, Peyami Safa'nın çığır açtığını belirtmiştir. B) Peyami Safa, insan psikolojisinin keşfedilmeyen yanla- rını anlamaya çalışmıştır. C) Doğrudan anlatım yapılmıştır. D) Peyami Safa, öz eleştiriye ve somutlamaya başvur- muştur. E) Koşul-sonuç ilişkisine sahip bir yargıya yer verilmiştir. S A 4. (1) 59 sim ise bi (1 la a C

11. Yaratıcılık süreci üzerinde ilk gözlemler psikanalizin kurucu- su Sigmund Freud'dan gelmiştir. Freud'a göre yaratıcılığın kökeni bilinç dışındadır. Sanatçıyı yapısı bakımından içe dö- nük ve nevroza yakın bulan Freud, sanatçının gerçekleşme- si mümkün olmayan güçlü içgüdüsel gereksinimlerini doyu- ramaması sonucunda gerçeklikten uzaklaşarak tüm ilgisi ve libidosunu kendi fantezi yaşamının dileklerine aktardığını ile- ri sürer. Freud için sanat yapıtları birer yüceltme ürünüdür. Bastırılmış ilkel, cinsel ve saldırgan dürtüler, yüceltme yoluy- la toplum tarafından daha kabule uygun bir biçim kazanırlar. Bazı kişiler sanatın bireyselliğine, psikolojik özellik ve güçle- rine önem vermişler, sanatçıları olağanüstü kişiler olarak ni- telemişler hatta bazıları sanatçıları insanüstü kişiler ve dâhiler olarak görmüşlerdir. Ama bazıları da onların üzerinde çevre- nin etkisini, toplumun ve eğitimin etkisini vurgulayarak onla- rı çevrenin değişik bir aynası olarak görmüşlerdir. Bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisine ulaşılabilir? A) Birçok bilim insanının görüşleri sanatçıya yol göstermiştir. B) Sanatçı içinde bastırdığı duyguları aynen eserine yansı- tır. C) Sanatçılardaki gözlem yeteneği onları farklı kılan önemli bir özelliktir. D) Birincil dürtüler sanatçıyı harekete geçirmede yetersizdir. E) Sanatçıya bakış açısı kişiden kişiye değişebilen bir du- rumdur. 13. KARAT

Ünlü yazarların zaman zaman edebiyata merak saran yeni yet. me yazarlara tavsiyeleri olmuştur. Bunlardan bazıları şöyledir: Ne anlatmak istediğinin bilincinde ol! (Nietzsche) Gerekince her şeyden uzaklaş! (Victor Hugo) Bitirene kadar kimseye gösterme! (F. Scott Fitzgerald) Oturduğun yerden ilhamın seni bulmasını bekleme! (Jack London) Yazdıklarını her gün baştan oku! (Ernest Hemingway) Bu parçadan hareketle ünlü yazarların tavsiyeleri ile ilgili olarak 1. Hataların düzeltilmesi için yazılanların düzenli kontrol edil- mesi II. Yazmak için dış dünyayla iletişimin kesilmesi III. Eserin başlangıcında sonun belirlenmesi IV. Eserin tamamlanmadan paylaşılmaması SCO V. Yazmak için çaba sarf edilmesi yargılarından hangilerine ulaşılamaz? A) I B) II C) III D) IV E) V

esi da, n- ir. ni m, 9. Refik Bey, yokuşun yarısına gelince şöyle bir durdu, etra- fina bakındı. Camları tozlu, küçücük mahalle bakkalının karşısındaki yangın yerinin arkasından deniz görünüyordu. Mendiliyle terini kuruladı. Yıllardan beri her akşam işinden dönerken burada bir iki dakika kadar mola verir. Juzaktan görünen denize, gemilere gözü takılır, yorgunluğunu biraz olsun giderdiğini anlayınca yokusun ikinci yarısını çıkmaya hazırlanırdı. Tepedeki evi, bakkal dükkânını geçer geçmez dönemeci döndü mü yokuş daha tatlılaşır; yolun gerisini yü- rümek kolaylaşırdı. Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden hangisi söy- enebili? A) Birinci kişili anlatım söz konusudur. B) Kişileştirmeden yararlanılmıştır. C) Neden-sonuç ilişkisine yer verilmiştir. Danıklıklardan yararlanılmıştır. E) Benzetme yapılmiştir. MO

2. Bir fabrikada makinelerden biri arızalanır. Bu nedenle mü- hendis çağrılır. Mühendis, makineyi inceler ve bir vidayı sıkarak sorunu giderir. Bu emeğinin karşılığı olarak da fab- rika sahibinden bin lira ister. Fabrikatör bu duruma tepki gösterir, "Ne yani bir vidayı sıkmak için bizden bu kadar para mi alacaksın?" der. Bunun üzerine mühendis şöyle cevap verir: "Paranın sadece yüz lirasını vidayı sıkmak için istiyorum, dokuz yüz lirasını ise hangi vidayı sıkacağımı bilmemle ilgili istiyorum." Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Bir alanda yetkinleşmek, o işin uzmanı olmak istiyor- sak çok çaba harcamalı ve sabırlı olmalıyız. B) Sorunların çözümü her zaman düşünüldüğü gibi ko- lay olmayabilir, bu yüzden dikkatli hareket edilmelidir. C) Büyük sorunlar ancak topluca hareket edildiğinde zahmetsizce ve daha kısa zamanda çözülebilir. D) Bazı sorunları çözmek için bilgi yeterli değildir, bu nok- tada tecrübe bilginin önüne geçer. E) Bir sorunu en iyi şekilde ve en kısa sürede çözmeyi sağlayan gerekli bilgi ve donanım kolay elde edilme- diği için karşılığı da kolay ödenmemelidir. eis Yayınlan

E PAYAS ALTINORAN EĞİTİM KURUMLARI 33. İlk romanlarımda fark ettiğim en önemli şey, bu ro- -manlarda dil ile alışverişim ve yakınlığımın daha sonraki romanlarımdakinden çok farklı oluşu. Yok etmek istediğin şeyi çok iyi tanımalısın. Cervantes de bunu yaşamıştı. Döneminin sözlü ve yazılı dilini öyle ele almıştı ki daha sonra onu yerle bir ederek dilin kalıntılarından yeni bir şey inşa edebilmişti. D Bu parçada aşağıdakilerin hangisinden söz edilmektedir? + A) Yazarın, amacını çok iyi bilmesi gerektiğinden B) Cervantes'in başlattığı yeni akımdan C)/Romanlarda dil ile yakınlığın olması gerektiğin- den D) Dilin kalıntılarından yararlanmak gerektiğinden Okurun, romanla olan yakınlığından

36. Hikâye mi arıyorsun dünyada? Al işte! Burnunun dibinde. Şu sokağın içinde gözüne ilk ilişen evi seç. Yeter ki gönlünde o evin insanlarını tanımak isteyecek merakın olsun. Ne işin var uzaklarda? Evet, işe bu sokaktan başlamalı. Bir zamanlar benim bütün dünyam bu penceresinden baktığım evdi. Bir yaşıma basınca bu evin kapısından sokağa çıktım. Üç dört ev ötedeki boş arsada çocukların oyunlarına katıldım. Sonra sokaktan ana caddeye, başka sokaklara, ilçeden ile, ora- dan başka illere... Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden han- gisi yoktur? A) Kalıplaşmış sözler Farklı yapıda cümleler Öznel yargılar s Sözde soru cümleleri 3. 3. kişili anlatım faya geçiniz

1. ÜNİTE Aşağıda verilen iletişim sürecinde yer alan ögelerle ilgili tabloyu inceleyiniz. Gönderici Öğrenci İleti Oğuz Atay'ın kitapları var mı? Kod Türkçe Dönüt Bütün kitapları var. Bağlam Kitabevi Kanal Sözlü Alıcı Kitabevi çalışanı B. Sözlü İletişim Uygulamaları 1. Yukarıda verilen iletişim tablosundan yararlanarak seçtiğiniz bir konuda, iletişim sürecindeki ögeleri gös- teren tablo hazırlayınız. de

Temel Düzey Soc o CHEESTERES 1. "Deneme" sözünü daha önce ilk kullanan, bu türün büyük ustası Montaigne olmuştur. Bacon yazılarına taktığı "dene- me" adını ondan almıştır. Ancak Bacon'un denemelerindeki anlatımında kişisel olamayan, özlü, betimci, nesnel bir ses göze çarpar. Bacon'un çabası kendi benliğini anlatmak değil, değişik alanlardan edinmiş olduğu gözlemlerle deneylere da- yanarak insanoğlunun yaşamına uygulanabilecek, ona yararlı olabilecek bir bilgelik ortaya koymaktır. Baby 29 A) Karşılaştırma C) Tanımlama Düşünceyi Geliş Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi daha ağır basmaktadır? B) Örnekleme D) Benzetme E) Tanık Gösterme KONTPIE

BASIC, 1964'te üniversite öğrencilerinin kendi programlarını yazmalarına olanak sağlamaya yönelik geliştirilen basit bir programlama dilidir. 1970'li yıllarda her bilgisayar üreticisi, ürününü eğitim kurumlarına pazarlamak isterse müşterisine bir BASIC translatör de sağlamak zorundaydı. BASIC programlama dilinin sahneye çıkışından önce 2 tür bilgisayar kullanıcısı vardı: Diğer insanlar için program geliştiren profesyonel bilgisayar kullanıcıları ve acemi bilgisayar kullanıcıları. BASIC, üçüncü bir grubu yarattı. Bu, bilgisayarlarını kişisel bir bilgi aracı olarak gören ve kendi programlarını geliştirenlerin oluşturduğu bir gruptur. Bu parçadan kesin olarak çıkarılabilecek yargı aşağıdakilerden hangisidir? A) BASIC, günümüzde eğitim hizmeti veren kurumlarda kullanılmaktadır. B) Bilgisayar programlarını ilk olarak üniversite öğrencileri geliştirmiştir. 1970'li yıllarda bazı eğitim kurumları bilgisayar kullanmaya başlamıştır. D) Bütün kişisel bilgisayarlarda özel yazılım programları kullanılmaktadır. E) Devletler bilgisayar üreticilerinin uymaları gereken belirli kurallar belirlemiştir.