Anlatım Biçimleri Soruları

Şiir üzerine tartışmalar, çekişmeler sürüp gidiyor.Bir bakıma iyi bir şey oldu bu. Doğru, yanlış hepsi de il- giye değer birtakım düşünceler üzerinde durmamıza, kendimizin hangi tarafta olduğumuzu, ne demek iste- diğimizi daha açıkça anlayıp anlatmaya çalışmamıza vesile oluyor. Diğer yandan araştırmamız temelde ne ya da kim olduğumuzu bilmediğimizden gelmez mi? Kendimizi iyice bilseydik, şiir dediğimiz zaman hepimi- zin anladığı bir dil olurdu ve biz bu kadar çekişmezdik. Hatta kendimizce şiirin ne olduğunu bilsek gene bu kadar çekişmeyiz. Karşımızdakinin araştırdıkları bizim anladığımızdan büsbütün başka şey der geçeriz. Şiiri sevmiyoruz, demiyorum. Seviyoruz ama sevdiğimizin ne olduğunu pek bilmiyoruz. Bu da yine kendimizi bil- mememizden kaynaklanıyor. Şiiri seviyoruz ama niçin sevdiğimizi söylemek, sevgimize sanki bir özür bul- mak istiyoruz. Şiiri seviyorum da onun için seviyorum, deyip kesemiyoruz. Montaigne: "Ben onu severdim çünkü o, o idi; ben de ben idim." der. Bu parçanın yazarına göre şiir üzerine yapılan tar- tışmaların asıl nedeni aşağıdakilerden hangisidir? - A) Şiirin ne olduğunun bilinmemesi B) Ne olduğumuzu tam olarak bilmememiz Şiiri neden sevdiğimizi bilmememiz D) Şiirin sadece şiir olduğu için sevilmemesi E) Şiir üzerine yeterince araştırma yapmamamız

10. "İnsan, her zaman kahraman olmaz ama her zaman insan olabilir." diyordu Bacon. Akılla tabiat, neden- lerle sonuçlar arasında arıyordu insanı. En büyük dalkavuğu kendisiyse insanın, insan o dalkavuktan kurtulmalıydı. Yoksa ne kalmanın ne çekilmenin zamanını tayin edebilirdi. "Çekilmek isteseler çeki- lemezler, gerekli olduğu zamanda bile istemezler bunu; tersine, yaşlılıklarında hastalıklarında bile bir köşeye yerleşemezler. Tıpkı sokak başlarında oturmaktan bir türlü vazgeçmeyerek kendilerini alay konusu eden kocamış kentliler gibi." diyordu Bacon onları tanımlarken. Bu parçanın anlatımında, aşağıdakilerin hangile- rinden yararlanılmıştır? A) Benzetme - Örnekleme B) Tartışma - Tanık gösterme C), Açıklama - Betimleme D) Öyküleme - Tanımlama E) Açıklama - Karşılaştırma

19, 20-21. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Eflatun'un Demostenes'e yazdığı bilinse de mektup türünün iyi örnekleri yokmuş Eski Yunan'da. Mektup türü, Latinlerde gelişmeye başlamış, ilk büyük usta ise Çiçero. Zamanla mektuplar vazgeçilmez yaşam parçaları olmuş sanatçıların. Eserlerini hangi duygularla verdikleri çıkmış ortaya ve hangi şartlarda. Mozart'ın 3000'e yakın mektubunda gizliymiş mü- ziğinin sırrı. Van Gogh'un tablolarının gerçek öyküsü, kar- deşi Theo'ya gönderdiği 650 mektuptaymış. Her ne kadar Geothe, "Eskiden beri mektuplara oldukça seyrek cevap veririm, ihtiyarlığımda da bu değişmedi. İki nedeni var: Boş mektup yazmak istemem, önemli mektuplar da beni en acil ödevlerimden alıkoyuyor ve çok vaktimi alıyor." dese de ölümünden sonra Geothe'nin mektupları ciltlerle yayımlan- mış. Schiller, Dostoyevski, Puşkin, Byron, Keats, Abdulhak Hamit, Ahmet Haşim, Ahmet Hamdi ve Ziya Osman'ın mek- tupları unutulmazlar sınıfındadır. Ya Voltaire, altmış yıl bo- yunca bütün Avrupa'ya seslenen bu dâhi, yayımlanmamış olanlar hariç, 18 bin mektubu nasıl yazmış? 20. Bu parçada üzerinde durulan asıl konu aşağıdakilerden hangisidir? A) Mektubun sanata ve sanatçıya katkısı B) Mektubun toplum açısından önemi anC) Mektubun edebî tür olup olmadığı MD) Mektup ve iletişim E) Mektubun tarihsel gelişim yolculuğu ngob snima CAMENTE ensorib inpo ad ginop numICEN

3. Yorucu bir günün ardından gelen uyku, tüm seslere duvar ol muştu. Çalan telefonlardan hiç etkilenmemiş, belki de yorgun benliğim bir süreliğine kendi kabuğuna çekilmişti. Gün boyu aralıksız yağmur yağmıştı ve hava olabildiğine soğuktu. Gün. lerdir, yetiştirme yurdundan öğrencim olan Recep'in, onlara hayatlarında verilen en büyük şans diye düşündüğüm devlet dairelerine sınavsız yerleştirilmeleri için uğraşılan koşuşturma- si yormuştu beni. Kimsesiz bu çocukların hayata bir sıfır eksik başlamış olmaları hep içimi acıtmişti. Şimdi onlara sahip çıkan devletimiz en güzel armağanını sunmuştu. Sabahın alacaka- ranlığında, telefonun sesi beni uyandırmayı başardı. Recep ağlamaklı bir sesle "Gece boyu aradım, cevap vermediniz. Oysa siz hep açardınız telefonu, korktum hocam, çok kork- tum." Niye çok korktuğunu ifade edemese de ben anlamıştım. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden han- gisi yanlıştır? A) Bénzetmeden yararlanılmıştır. B) Yoruma yer verilmiştir. C) Karşılaştırma yapılmıştır. D) Tartışmacı anlatım kullanılmıştır. E) Farklı cümle yapılarına yer verilmiştir.

8. (1) İstedikleri gibi koşan, atlayan, zıplayan, hayal güçle- riyle sonsuz oyun ve öykü üreten çocuklar; önce atarinin, ardından bilgisayarın evlere girmesiyle teknolojiye enikonu esir oldu. (11) Bilişim teknolojisinin akıl almaz hızına ayak uydurmaya çalışan çocukların sokak oyunlarından giderek uzaklaştığına dikkat eden çocuk gelişimi uzmanları; teknolo- jinin çocuğu yalnızlığa ittiği, bu durumun psikolojik sorunlara sebep olabileceği uyarısında bulunuyor. (III) Çocuklardan sınavlarda başarılı olmalarını israrla isteyen velilerin ve öğ- retmenlerin bu sorunu büyüttüklerini kaydeden uzmanlar, oyunsuz büyümenin zararlarına değiniyor. (IV) Ayrıca gü- venle oynayabilecekleri boş yeşil alanların her geçen gün azalması çocukların oyun oynamalarına hiç fırsat vermiyor. (V) Bu durumdaki çocuklar ise öfkeli ve sıkıntılı bir çocukluk dönemi geçiriyorlar. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşa- ğıdakilerden hangisi söylenemez? A) I. cümlede, teknolojik gelişmelerin olumsuz sonucu be- lirtilmiştir. B) I cümlede, olumsuz bir gelişmenin aşamalı biçimde ilerlediğine dikkat çekilmiştir. C) III. cümlede, yetişkinlerin çocuklarla ilgili beklentilerini abarttıklarına değinilmiştir. Anbu (8 D) IV. cümlede, çocukların oyun oynamalarını engelleyen farklı bir etmenden söz edilmiştir. USE M7610 E) V. cümlede, bütün çocukların ruhsal yönden sıkıntılı bü- yüdükleri konusu dile getirilmiştir. wwwww h 9. 60447 P E S

2. Dil ile- arasındaki münasebeti bilen bir kimse dili tek başına almaz. Zira dilde her kelimenin ses, şekil ve manasını tayin eden odur. Yunus Emre'nin şiirlerinin di- lini, yazıldığı devir ve çevreden ayrı ele alamazsınız. Ni- tekim onun eserlerinin kökleri yetiştiği topraklara sımsıkı bağlıdır. --- Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden han- gisi getirilmelidir? A) düşünce B) edebiyat D) kültür C) insan E) iletişim

Nitelik Yayıncılık 8 17. Kibritleri Çok Seven Küçük Kız, babalarının ölü- münün ardından hayatla başa çıkmayı öğrenmeye çalışan iki çocuğun hikâyesi diye özetlenebilir. Şu hâliyle günlük hayatta çok sık rastlanmasa da kar- şılaşabileceğimiz bir hikâye olduğunu sanabilirsiniz. Hepimiz, beklenmedik bir zamanda annesini ya da babasını veya ikisini birden kaybederek hayatla baş başa kalmış insanlar tanımış ya da bu insanlara dair hikâyeler duymuşuzdur. Ancak, Kibritleri Çok Seven Küçük Kız okundukça, sıra dışılığı ve evrensel bir duruma işaret etmesi bakımından farklılığını hemen gösterir. Peki, nedir hikâyeyi evrensel yapan? Her şeyden önce yazar Geaten Soucy, babanın ölümü karşısında iki kardeş tarafından yaşanan çaresizliği işlemekle işe başlarken bir yandan da bu çaresizli- ğin zeminini oluşturan unsurlara ve neden bu kadar yoğun olduğuna dair geçmişte yaşananlara gidiyor. Işte, hikâyeyi sıradan olmaktan çıkaran da bu ya- şanmışlıklar. Bu parçaya göre eserin evrensel olmasının ne- deni aşağıdakilerden hangisidir? A) Çocukların çaresizliğine neden olan unsurları vermesi B) Küçük çocuklarla ilgili bir öyküyü anlatması C) Anne ve babaların ölmüş olması D Bugünden geçmişe dayanan bir anlatım izlemesi E) Günlük yaşamda pek sık rastlanmayan bir konu- yu ele alması Diğer sayfaya geçiniz.

Yorum 7. Yazarın kullandığı dilde ulaştığı yetkinlik, inkâr edilemez bir gerçek. Kahramanlarının kullandıkları kelimeler. den bazılarının konuşulduğu gibi yazılması, kitaplarını okurken sahne eseri izlemenin sıcaklığını hissettiriyor insana. Yazara özgü uzun cümleler, onun anlatımının en önemli özelliği. Uzun cümlelerin genellikle anlatımın akışını bozduğu gibi genel bir kanı vardır ya bu kanıyı yazarımızın kullandığı uzun cümleler âdeta çürütüyor. Onun cümlelerinde kelimeler birbirine öyle bağlanmıştır ki anlamsal hiçbir kopukluğa rastlayamazsınız. Bu parçada sözü edilen yazarın anlatımı ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Eserlerinde kısa cümlelerden ziyade uzun cümleleri tercih ettiği B) Kullandığı dilin, onun dil konusundaki yetkinliğini ortaya koyduğu C) Kurduğu uzun cümlelerin, sanatsal değerinin yük- sek olduğu D) Uzun cümlelerinin anlatımın akışına gölge düşür- mediği E) Eserlerinin, dili kullanış biçimiyle bir tiyatroyu andır- dığı

4. Yolculuk, bir karşılaşmadır. Karşılaşma iki tarafın birbiri için hazır- lanmasını da içerir. Yolcu, eğer Doğu'nun yollarını, geleneklerini, göreneklerini, ağırlayıp uğurladıkları uygarlıkları ve yitirmekte ol- duklarını görmeye Gaziantep'ten başlarsa bu kent onu hem kar- şılar hem de yeni yolculuklara hazırlar. Gaziantep'in bazı gelenek- leri hâlâ çok canlıdır. Türkmen köylerinde düğünler, Anadolu'nun birçok yerinde olduğu gibi üç gün üç gece sürer. Evlenenler farklı köydense iki köyde başlayan düğün, erkeğin köyünde sona erer. Gaziantep'in kaybetmediği değerlerinden biri de sedef ve gümüş işçiliğidir. Yekpare bir bakır parçası, ustasının elinde gümüşten bir sanat şölenine dönüşür. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisine başvu- rulmamıştır? A Benzetmeye B) Sessel yinelemelere C) imgeli sözlere D) Değişik yapılı cümlelere E Devinim içeren olay örgüsüne

Bugünkü öykücülerimiz ne bizim düzeyimize ne de bizden önceki kuşağın düzeyine erişebildi. Bunun baş nedeni de belki bizleri tanıma, tanımaktan da öte özüm- leme çabasına girmeyi gereksiz bulmuş olmaları. Yalnız bizleri mi? Başka yazınların öykücü ve romancılarını da. Bir genç öykücümüz, "Ben Orhan Kemal'i okumak zorunda değilim." demişti. Hepsi böyle açık konuşmu- yor ama bu yaygın bir tutum. Örneğin,/zaman zaman, genç öykücülerimiz bana kitaplarını getiriyor, konuş- tukça ankyorum ki gelen arkadaş benden hiçbir şey okumamış arkadaşlarımdan da... Yazdıklarımı okumak gereksinimini duymamış olduklarına göre bana neden geldiklerini anlamakta güçlük çekiyorum. Aşağıdaki atasözlerinden hangisi bu parçada belirti- en düşünceyi vurgular? Bilmemek ayıp değil, öğrenmemek ayıp. B) Bin bilsen de bir bilene danış. C) Akılsız başın cezasını ayak çeker. D) Akıl yaşta değil, baştadır. E) Alçak yerde tepecik kendisini dağ sanır.

7. (1) Günümüzde yayıncılar, çok satan kitapların peşinden ko- şuyor, bir yazarın ya da kitabın değerini ne kadar sattığı belirliyor. (II) Reklamını, etkinlik sayısı ve ziyaretçi çokluğu- na bağlayarak yapan kitap fuarları da bu tutumu besliyor. (II) Böyle bir ortamda yetişen genç bir yazarın, "Okunuyo- rum öyleyse varım." demesinden doğal ne olabilir? (IV) Bu yüzden yazarlar, nitelikli ama okunmayan kitaplar yazma yerine, popüler romanlar üretmeyi, medyada çok görün- meyi yeğliyorlar. (V) Ünlenmek, popüler olmak, geleceğe kalmaktan çok daha kıymetli olmuştur. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra Artık çok satılan kitap, iyi kitap olarak algılanıyor." cümlesi getirilmelidir? A) I B) II C) III D) IV E) V 8. (1) Havada serbest bırakılan her cisim yere düşer. (II) Bu düşmeye sebep olan da yer çekimi kuvvetinden başka bir şey değildir. (III) Cisimlerin ağırlığı ya da hafifliği yerin onları daha büyük veya siyle ilgilidi

1. Yaşamımızın ilk dönemlerinde hipokampüsün önemli bir parçası olan "dentate gyrus" son derece üretken bir şekilde, yeni nöronlar üretir. Yeni oluşturulan bu nöronlar, hipokampüs parçalarına eklemlenir. Yeni nöronların üretimi erişkinlik döneminde de devam eder ama yaşımız ilerledikçe üretim belirgin şekilde azalır. Bugün birçok bilim insanı bebeklik döneminden bir şey hatırlamamamızın ardında bu hızlı nöron üretimi olduğuna inanıyor. Bu görüşe göre yeni nöronlar yeni bağlantılar oluşturmak için eklemlendiğinde var olan bellek ağlarının bozulmasına neden olur. Bellek ağlarının bozulması da bebeklik anılarının kaybedilmesine yol açar. Bu parçada yazar, bebeklikte yaşananları hatırlayamamayı aşağıdakilerden hangisine bağlamaktadır? A) Beynin bünyeye göre daha hızlı büyümesine B) Beyindeki dentate gyrus'un yeterince işlememesine C) Bellek ağlarının bünyeye paralel olarak gelişmesine D) Yaş ilerledikçe yeni nöron üretiminin azalmasına Yeni nöronların hipokampüs parçalarına eklenmesine

6. Bir yazar şöyle diyor: "Bir yabancı dil bilmeyen kimse kendi dilini bilmez, güzelliğinin farkına varmaz." İnsan kendi dilini iyi bilmeden, başka dili özümsemeyeceğine inandım. Yunus Emre sanıyorum bu saf, duru Türkçesini, Arapça ve Farsçayı iyi bilmesinden Türkçeyi bu diller karşı- sında baş tacı etmesine borçludur. Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? ALDilin olanaklarından en iyi yararlananlar her zaman sanatçılar olmuştur. B) Başka dilin özelliklerini öğrenmeden önce kendi dilimizin olanaklarını bilmeliyiz. Duru bir dille eser veren sanatçıların yabancı dilden etkilenmesi çok azdır. D) Dili etkili kullananlar, yabancı dilin yapısından haberdar sanatçılardır. E) Yabancı dil öğrenerek dilimizden kopmanın önü kesilebilir. www.paragrafinsifresi.com PARAGR

DENEME SINAVI 17 7. I. Bir ülkenin yaşam kalitesi, o ülkenin yetiştirdiği mükemmel elemanların başarılarına bağlıdır. II. İlle de mükemmel olmak şart diyenler için bu söylediklerim. III. Yetişmiş insan gücünün kalitesi, mükemmelliği, o ülke insanlarının kişisel refahını ve mutluluk düzeyini doğrudan etkiler. IV. Uluslararası ilişkileri yöneten diplomatlarından teknolojik ürünleri üreten mühendislerine, henüz sorulmamış soruların cevaplarını arayan bilim insanlarından sanatın en ileri noktalarında eser veren sanatçılara kadar... V. Öte yandan mükemmel olmadan da yaşanır ama benim sözlerim mükemmel olmanın tadını alanlar için. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin anlamlı bir bütün oluşturması için hangilerinin birbiriyle yer değiştirmesi gerekir? A) V ile V B) ile D) ile IV C) II ile V El ile III

er 5. (1) Çocukluğumdan bu yana masalları severim. (II) Ardahan doğumluyum, Doğuluyum ben. (III) Oralarda yaygındır ma- sal anlatmalar; çocukken anneannemden özellikle de kış geceleri sayısız masal dinlemişimdir. (IV) Hatta yorulurdu anlatmaktan ama ben sonunu merak eder, israr eder, didik- lerdim anlatmaya devam etmesi için. (V) Masalların bende yer edişi ve sonraları çocuk kitapları yazmaya yönelmem o günlerden kalmadır. Bu parçada numaralandırılan cümleler için aşağıdakiler- den hangisi söylenemez? A) I. cümlede yazar, masalların kendindeki yerinden söz etmektedir. B) II. cümlede yazar, nerede dünyaya geldiğini belirtmiştir. C) III. cümlede masallara olan ilgisinin kaynağını işaret et- mektedir. D) IV. cümlede masalların merak yönünü nasıl geliştirdiğin- den söz etmektedir. E) V. cümlede yazar, neyi niçin yazdığını açıklamaktadır.

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde konuya bakış açısı diğerlerinden farklıdır? A) Sevgi, bir çiçek gibidir; en azından sulanmak ister. B) Emek vermeden sevginin gelişmesi olanaksızdır. C) Sevgiyi sadece hisler oluşturmaz, sevgi için yoğun emek de gerekir. D) Gönül çırpıntısı yetmez, alın teri de gerekir sevgi için. E) Özgür ortamlarda gelişmeyen sevginin sonu yoktur.