Anlatım Biçimleri Soruları

37-38. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Muhabir: Ülkenizde ünlü olmanızın mutlak bazı ayrıcalıkları var, sakıncaları da var mı? Yönetmen: Ünlü olmak ve tanınmak gibi konular ben hiç ilgilendirmiyor. Kendi ünüm konusunda hiç kafa yormadım. Ün, benim için anlamsız. Muhabir: Sanki ün sizi rahatsız ediyor. Hemen hemer hiç görüşme yapmıyorsunuz. Yönetmen: Gazetecilerle görüşerek şöhretlerinden yararlanmak isteyenler var. Onlardan değilim. Hiç sevmem söyleşileri. Yaptığım söyleşilerden sonra yayımlanan konuşmaların hiçbirini beğenmedim. Beni övdükleri için değil, konuştuğumuz dışında şeyler yazdıkları için. Ünümden dolayı ilgi çeken bir kişi olma duygusu, beni tedirgin ediyor. Öfkeleniyorum. Muhabir: ---- Yönetmen: Hep böyle. Yapılacak bir şey yok. Zaten çıkış noktası ne demek? Siz ve benim için böyle bir şe söz konusu değil. Ortada yalnız sizin benimle görüşm isteğiniz var. mutetun 15 50 50 38. Bu diyalogdan hareketle yönetmen ile ilgili aşağıdakilerden hangisi şöylenemez? A) Doğal olmayı çok önemsediği BY Her zaman doğrudan yana olduğu C) Ününe gösterilen ilgiden rahatsız olduğu D) Çıkar ilişkilerine yaslanmadığı V E) Kendisini başarılı gördüğü

1. TDK Güncel Türkçe Sözlük'te "değmek" sözcüğü iki ayrı sözcük olarak ele alınmıştır. Buna göre aşağıdakilerin hangisinde "değmek" sözcüğü ötekilerden farklı bir sözcük olarak ele alınmalıdır? A -e Değerinde olmak: "Benim ömrümün üç günü üç yüz bin liraya değer." - Haldun Taner B-e Karşılık olmak: "Evet, onun için her şeyi feda etmeye değer." - Ahmet Kabaklı 23 4) (nesnesiz) Zevk veren şeyler hoşa gitmek: Bu kahve değdi doğrusu. -e Aralık kalmayıncaya kadar birbirine yaklaşmak, dokunmak, temas etmek: "Kapıdan bir an birbirimize değerek girdik." - Yusuf Ziya Ortaç -e Eş değerde olmak: Bütün dünyaya değer gözlerin. 9

4. Bir öykünün, şiirin, romanın sözcüklerini günlerce, haftalarca hatta aylarca arayabilirsin; cümleleri yapıp bozmak, yoğurup biçimlendirmek için istediğin kadar çalışabilirsin. Ama yine de en iyisini yapmış sayılabilir misin? Kimi şairin bir tek sözcük için nice zaman harcadığı söylenir ama dil, kıyıları belirsiz, de- rinliği ölçümsüz koca bir okyanustur. İnsan ne kadar çalışırsa çalışsın, yine de o okyanusta erişemediği noktalar kalır. Bu parçada asıl anlatılmak isteneni içeren yargı, aşağıda- kilerden hangisidir? A) $anatta kusursuz bir noktaya erişmek çok zordur. B) Şiirde sözcük seçimi çok zaman alır. V C) Sanatçı kendi anlatımını deneye deneye bulur. D) Dil, değişik anlatım olanakları sunan, geniş bir alandır. E) Söz dağarcığı zengin sanatçılar, başarıya çabuk ulaşır. a 67

3. Bana düşmez can vermek yumuşak bir kucakta, Ben bu kaldırımların emzirdiği çocuğum. 1 Aman sabah olmasın bu karanlık sokakta, Bu karanlık sokakta bitmesin yolculuğum. || Bu dörtlükte numaralanmış sözcüklerle ilgili aşağıda- kilerden hangisi söylenebilir? A) I. sözcük iyelik, II. sözcük kişi eki almıştır. B) I. sözcüğün kökü isim, II. sözcüğün kökü fiildir. C) İki sözcük de sadece çekim eki almıştır. D) I. sözcük ek fiil, II. sözcük iyelik eki almıştır. E) Her iki sözcük sıfat tamlamasının tamlananıdır.

Ina işaretleyiniz. 3. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözlerin hangisi, ayraç içinde verilen açıklamayla anlamca uyuş- mamaktadır? A) Hem kendini hem yüzyılları aşmak isteyen yazar, hayal dünyasına saplanıp kalmamalıdır. (Yazdıklarının üstüne koyup gelecek çağları da etkilemek) B) Anlam ile anlatımı bütünleştirebilmek, yazın) dünyasında tutunabilmenin ilk koşuludur. (Ede- biyat dünyasında saygın bir yere sahip olmak) C) Az sözle çok şey anlatmayı amaçlayan bir yazarın mecazlı söyleyişlerden yararlanması gerekir. (Özlü anlatıma başvurmak) D) Eserlerini sadece düş dünyasıyla besleyen bir yazar, kalıcılık yolunda büyük engellere takılır. (Hayallerden yararlanmak) E) Yazdıklarıyla okurunu etkilemek isteyen bir şair, şiirlerini her zaman taze tutmalıdır. (Tekrara düşmemek)

8. Işıkları yeni yanmış bir şehrin parıldayan keskin bıçağı saplanıyordu yalnızlığımın böğrüne. Akşamları akrepler çı- kıyordu kuytularından. Ya ölürsen ya ölürsen ben yalnızlık- sız ne yaparım? Sen ölme yalnızlığım! Sen olmayınca eğ- reti duruyor yabancılığım bu şehirde. Beni yalnız bırakma. Sen benim biricik dostumsun. Kızma bana. Koruyamadım seni. Hazırlıksız yakalandım ben bu şehrin ışıklarına, neon lambalarına. İşte şimdi dönüyorum kendi karanlıklarıma. Yaralıyım, yalnızım, yabancıyım bu şehirde. Bu şehri çe- kemem sensiz. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisi yok- tur? A) Alışılmamış bağdaştırma B) Sanatlı ve süslü anlatım imgeli ve çağrışımsal söyleyiş Soyutun somutlaştırılması Düşünceyi örneklendirerek verme IS VAN TO vava LAV IAL

les Her aile ek için si ge- imidir. ekille- e her saygı lleti- ğına bi- dir." nin gün Dort dedi gün. 4. Küçük bir kasabanın ana caddesinde iki tatlıcı vardı. Bir onlardan biri, kasabanın yaşlı ve güngörmüş adamını ziyaret ederek tatlı dükkânını kapatacağını ve başka bir kasabaya la şınacağını söyledi. "“Dükkânını niye kapatıyorsun?" alış- görmüş adam. "Benim rakibim çok iş yapıyor." dedi bezgin tatlıcı. "Kasabadaki müşterilerin çoğu, onun dükkânından a veriş yapıyor." "Kasabanın insanlarının hep onun dükkânına gittiklerini nereden biliyorsun?" diye sordu güngörmüş adam. "Gayet kolay. Dükkânımın kapısından baktığımda onun dük- kânına giren ve elleri dolu olarak çıkan herkesi görüyorum. dedi bezgin tatlıcı. "Senin bütün sıkıntın da bu." cevabını verdi güngörmüş adam ve sözlerine şu uyarıyı ekledi: "Eğer onun dükkânını gözetlemek için harcadığın zamanı kendi iş yerini geliştirmek için kullansaydın sen de başarılı olurdun.” Sergibrib Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisine yer verilmiştir? k- A) Örneklendirmeye B) Nitelik bildiren sözcüklere C) Tanımlamaya D) Duyular arası aktarmaya E) Eksiltili cümleye emeblemÖ (A emelbe8 (8 subyo (O smeter (0) smsbliQA (3 6.

TEST 2 4. Paragrafta Yardımcı Düşünce 1. - 2. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. MTA Enerji Parkı, Maden Tektik ve Arama Genel Müdürlüğü tarafından yaklaşık 10 000 m² (5000 m² kapalı 5000 m² açık) alana kurulmuştur. Park; ülkemizin zenginliklerini, Türkiye'nin geleceği genç kuşakların bilgisine sunmak ve enerjinin gün- delik hayatımızdaki yerinin daha kolay algılanabilmesini sağlamak için doğal bir mekâna kurulmuştur. Ziyaretçiler, görevliler tarafından geçmişten günümüze enerji üretim sis- temleri, enerji verimliliği ve yenilenebilir enerjiler konusunda bilgilendirilmektedir. Ayrıca bu konular hakkında çalışmaların ve enerji ile ilgili maketlerin yer aldığı MTA Enerji Parki, misa- firlerine eğlenceli bir ortamda enerji ile ilgili olarak aradıkla- ri her şeyi bulma, deneme, öğrenme ve istedikleri her türlü enerji malumatına kolayca ulaşabilme imkânı sağlamaktadır. 1. Bu parçada "Enerji Parkı" hakkında aşağıdakilerin hangisiyle ilgili bilgi yoktur? A Hangi amaçla kurulduğu B) Uygulanabilir özellikler içerdiği C) Rehber eşliğinde tanıtıldığı D) Hangi alanda eğitim verdiği Er Kimlerin gidebileceği Kafadengi 3. Mode Sâdi tarafı yansı ortaya çeker ve so eserle mu im kelime insanı nitelen duruya ne sıkı 3. B II. IV. yar A) Bu p si so A) K B) Y C) C O ON E) Ni

3. Yüzyıllar boyunca insanları eğiten, onlara bilgiler veren öğretmendir. İnsanların ve toplumların akıl ve duygu yönlerinin gelişmesini yansıtan, özene bezene hazırlanan eserleri, yeni bulunan bir şeyi, insanların eski yaşayışını, yaptıklarını öğrencilere vererek onları geleceğe hazırlayan öğretmenlerdir. Öğrencilere araştırma, inceleme, eleştirme, karşı- laştırma yeteneğini kazandırırlar. İnsanı bireysellik- ten kurtararak onun dışa açılmasını sağlar. Bu parçada öğretmenin hangi özelliğinden söz edilmemiştir? A) insanın kendi benim aşarak toplumsal düşünme- sini sağlamasından Insana doğruyu, güzeli bulma yeteneği kazandır- masından X CAraştırmalar yaparak bilimsel eserler ortaya koy- masından D) Varolan bilgileri öğrencilere aktarmasından EX Insanların duygusal gelişimine yardımcı olma- sından

iş koşa tırman- ", mer- ama k çık- afıma =ığın- düm. da- Deneme, yazı türlerinin en olgunudur. Çünkü özü düşünme değil, konuşmadır. Söz konusu konuş- ma ise gerçek ya da düşsel, her konuda olabilir. Ama varılan nokta birdir. Konuşma, eninde so- nunda, konuşanın karakterini yansıtır; konuşanla nesneler arasındaki bağları ve ilişkileri gösterir. Bu nedenle deneme yazarlarının kendini çok iyi tanıması gerekir. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisinden yararlanılmıştır? A) Tartışma - örnekleme B) Açıklama - tanımlama C) Betimleme - benzetme D) Açıklama - karşılaştırma E) Betimleme - tanımlama 2. Halikarnas Balikçis tinin Homeros'u... toprağına tutune gibi bilir buralar Medeniyetten ma düşünces Akdeniz ve ötesinde, A deki kültü yapıt... H bırakm nin za Bu ve A

8. oluşturmayı zorunlu kılar. 6. Günümüz eleştiri anlayışı Eliot'un "Güvenilir bir edebî eleştiri şaire değil, onun eserine yöneltilmiş duygulu bir değerlendirmedir." sözüyle özetlenebilir. Eliot'a göre dik- kati metne yöneltmek gerekmektedir. Metin merkezli yak- laşım, eleştirmeni eserin değerinin ortaya konmasına yöneltir. Eleştirmen, şairin hayatında yeri olmadığı hâlde, şiirde hayat bulan anlamlı duygu ifadesinin farkına metin - içinde varabilmelidir. Bu parçada aşağıdaki yargılardan hangisi vurgulan- mıştır? Bir metni eleştirirken sanatçının anlatmak istedikleri de dikkate alınmalıdır. B) Eleştirmenin öncelikli amacı, incelediği metnin sanat- sal niteliklerini ortaya çıkarmaktır. C) Sanatçının dile getirmediği duygu ve düşünceleri bul- mak, eleştirmenin görevidir. D) Bir eleştirmen, sadece metinden hareketle değerlen- dirmeler yapmalıdır. E) Günümüz eleştirmenleri, inceledikleri metinle duygu- sal bir bağ kurabilmelidir. HIZ VE RENK YAYINLARI 8. B de ed A) I

39.-40. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Peyami Safa, ortaokul ders kitaplarının etkisiyle sadece Dokuzuncu Hariciye Koğuşu'ndan ibaretmiş gibi düşünülür genellikle. Ne var ki Safa, Türk edebiyatında istisnai bir ro- mancıdır. Dokuzuncu Hariciye Koğuşu ile insan psikolojisi- ni nasıl derinlemesine tahlil edebildiğini kanıtlamış olmakla birlikte Biz Insanlar, Matmazel Noraliya'nın Koltuğu, Yalnızız gibi romanlarında bu tahlilin ötesine geçmiş, romanlarına felsefi, varoluşçu bir boyut kazandırmıştır. Karakter analiz- leri, insan ilişkileri, yozlaşmış düzen, etik değerlerin sorgusu konularında bir manifesto sayabileceğimiz Yalnızız, içinde "Keşke daha etraflı anlatılsaymış." dediğimiz bir ütopya ba- rındırır. Ayrıca yazarın düşünce ve sanat gücünü en iyi yan- sitan romanlarından biridir. 40. Bu parçada Yalnızız romanı ile ilgili olarak; I. yazarının sanat görüşünü yansıtmada önde olduğu, II. birçok konu hakkında bir beyanname özelliği taşıdığı, III. kişilik analizlerinin dışında felsefi özellik gösterdiği durumlarından hangileri söylenebilir? AYalnız I D) Il ve Ill B) Yalnız II Calv ET, II ve III C've Ill geciniz

5. 39 Sanat metinlerinin çevirisi de sanatsal bir etkinliktir. Yapı- lan işin amacı, çevrilen dilde yeniden bir sanat yapıtı üret- mektir. Özgün ürünlerden ayrıldığı yön, onun yabancı bir kültür ve dil ortamının ürünü olan bir metinden hareketle oluşturulmasıdır. Çeviri, özgün metnin aynısı değildir; aynı yapıtın bir başka sözcük dağarcığıyla yeniden oluşması da değildir. ----- Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre aşağıda- kilerden hangisi getirilmelidir? A) Çeviri, asıl metnin çevrildiği dildeki sözcüklerle değiş- tirilmeden verilmesidir B) Çeviri, kendine özgü ölçütleriyle amaçlarıyla öbür yazın türlerinden apayrı, özel bir yazın türüdür C) Cevirmenin amacı, çevirdiği eserle kendi dilini zengin- leştirmektir D) İyi bir çeviri, orijinal metin bire bir çevrilerek yapılırsa başarıya ulaşır E) Sanatsal bir yapıt çevrilirken çevrildiği dilde sanatsal özelliğini kaybeder

5. (1) Eleştirmen, okuyucu adına sanatçıyı ve yapıtını değerlendirin (II) Bu görevi yerine getirirken eleştir- menin kişisel duyguları bir kenara koyması şarttır. (III) Eleştirmen, ele aldığı yapıt ile ilgili düşüncelerini dile getirmekten çekinmemeli. (IV) Yoksa yalnızca övgüye ya da yergiye ağırlık vermek sanatçıyı yanıltabilir. (V) Sadece övgü sanatçıyı tembelleştirir, sadece yergi ise onu küstürebilir. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisi-dü- şüncenin akışını bozmaktadır? A) I. B) II. C) IN. D) IV. E) V.

omania 1. I. öğrenmek için II. bir şehrin III. orada yaşayan insanların IV. nasıl bir yer olduğunu V. nelerle mutlu olduğuna bakın Numaralanmış sözler anlamlı ve kurallı bir cümle oluş- turacak biçimde sıralandığında hangisi baştan üçüncü olur? A) I B) II C) III 93319 D) IV E) V

3. Bolu, doğası ve doğal yapısıyla Türkiye'nin en özgün, en güzel, en etkileyici illerinden biri. Son derece zen- gin ve hareketli bir coğrafya. Bulutlara dokunma arzu- su veren Köroğlu ve Bolu Dağları, 300'den fazla yem- yeşil yayla, cennet tasvirlerini çağrıştıran göller, insana "Bir masal bu" dedirten dereler, kutsal tapınakları andı- ran derin ormanlar, inanılmaz zenginlikte tür tür bitkiler, çiçekler, kelebekler, kuşlar, böcekler ve yaban hayvan- ları... Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Eksiltili cümle kullanılmıştır. B) Sayısal veriden yararlanılmıştır. C) Açıklama yapılmıştır. D) Öznel anlatıma yer verilmiştir. E) Karşıtlıklardan yararlanma