Anlatım Biçimleri Soruları

L 4. Kederlerimin kanatlarını kırarsan G anla- R M dlı şi- A i yok- L 92 Uçamaz ki şiirim Nefeslerimin uçurumunda açmasaydın Ne şiiri ne kuşu ne de seni severdim Sen ki sevdamın yavru kuşusun Gel sığın saçaklarına acımın Bu dizeler için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Alışılmamış bağdaştırmalar kullanılmıştır. B) imgelere başvurulmuştur. Coşku ve heyecana bağlı anlatımla oluşturulmuştur. D) İletinin okuyucuya doğrudan iletilmesi amaçlanmıştır. E) Çağrışımlarla yoruma açık bir söyleyiş oluşturulmuştur. BDC b g k y r r

Şair de bir okuyucudur. Okuyucu olarak kendisinden ev- velki ve kendisiyle birlikte yazılan şiire özel bir dikkati var- dır. Buna tanıma ve beslenme de diyebiliriz. Şairin önüne yığılan toplam belki başlangıçta onu hem heyecanlandırır hem de tedirgin edebilir. Hele bizim şiirimiz gibi köklü ve zengin bir birikim söz konusu olduğunda şairin zihni iyice karışabilir. Ama şair hızla, zaman kaybetmeksizin bu psi- kolojiden çıkabilen insandır. Çünkü - Bu parça düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisiyle sürdürülebilir? A) şair, normal şartlarda toplumun üstleneceği paylaşım duygusunu kendi yalnızlığı içinde yaşatmak durumun- dadır B) şiirin bakışı günlük değil ruhsal ve tarihsel olmalıdır C) şair bunu bilir, bunu duyar, bunu görür ve bunu yazar ve bundan da asla vazgeçmez D) okuyucu kendi zevkini kurmanın peşinde iken şair ken- di şiirinin sesi ve dünyasının keşfi içindedir E) her şair, okuyucuya günün koşullarına uygun şiirler yazmalıdır Türkee foru BankasıI 164

/benimhocam 11. (I) Yükseklere çıktıkça giderek Güneş'e yaklaştığınız için sıcaklı ğın artması gerektiğini düşünebilirsiniz. (II) Ancak Güneş zannet- tiğimiz kadar Dünya'mıza yakın değildir. (III) Ancak Güneş'e olan mesafenin sadece birkaç kilometre azalması Güneş'ten alınan enerji miktarında önemli bir değişiklik yapmaz. (IV) Aksine yeryü- zünden uzaklaştıkça sıcaklığın düşmesi hepimizin aşina olduğu bir olgudur. (V) Bu durumun sebebi yükseklere çıkıldıkça düşen basınçla beraber havadaki moleküllerin ortalama enerjisinin de düşmesidir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşünce- nin akışımı bozmaktadır? A) I B) I D) IV C) I EV

Soru (1) Sanatın insanoğluyla yaşıt olduğu söylenebilir. (II) Insanoğlu, ge- çirdiği evrimlere uygun olarak sanatını da değiştirmiş, geliştirmiştir. (III) İlk sanat örneklerini incelediğimizde sanatın ilkel bir nitelik taşıdı- ğını görürüz. (IV) İnsanın, yerleşik yaşama geçmesiyle birlikte kültür düzeyi de yükselmiştir. (V) Bu da ister istemez sanata yeni nitelikler, yeni boyutlar kazandırmıştır. 8 Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi, parçanın ana düşüncesidir? Çözüm B) II. C) III. D) IV. E) V. ÖSYM Sorusu

5. PARAGRAFTA ANLATIM E Ekvatordan kuzey-güney yönünde birer derece açıyla geçen, bir kutuptan ötekine uzanan daire yaylarına "meridyen" adı verilir. Ekvatorun çevre- si 360 derece olduğundan 360 meridyen bulunur. Meridyenler arasındaki uzaklık, ekvator üzerinde yaklaşık 111 km'dir. Bu uzaklık, ekvatordan kutup- lara doğru gidildikçe daralır. Meridyenler birleşe- rek kutuplarda bir nokta hâlini alır. Meridyenlerin yerini belirlemek için Londra'daki Greenwich göz- lemevinden geçen meridyen esas alınmıştır. O de- rece olarak kabul edilen bu meridyen başlangıç meridyenidir. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden han- gisi yoktur? A) Tanımlama yapma B) Terimler kullanma C) Özel adlara yer verme D) Açıklamaya başvurma E) Kanıları değiştirmeyi amaçlama 7. APOIEMI

8. Sezai Karakoç, daha ilk şiirlerinden başlayarak gerek ken- di kuşağından gerekse önceki kuşak şairlerinden farklı bir yolu deniyordu. Kapalı Çarşı, heba edilmiş bir uygarlığın şiiridir. Sultan Ahmet Çeşmesi, bir esef türküsünü söyler. Balkon şiirinde ölüm teması işlenir. "Ötesini Söylemeye- ceğim" şiiri, bir çocuğun gözüyle Avrupa'ya bakışımızı an- latır. Bu parçanın anlatımında aşağıdaki anlatım yöntemle- rinden hangilerine başvurulmuştur? A A) Açıklama - Örnekleme B) Tartışma - Tanımlama C) Tanımlama - Benzetme Alıntı Yapma - Tartışma E) Öyküleme - Benzetme 00xxx YAYINLARI LİMİT 11

YT-Türkçe - 1. Fakir Baykurtun roman Kaplumbağalar Ankara'nın Tozak köyünde geçer. Köyün ya şama sevinciyle dolu insanlarının konu alindi- ği yapıtta eğitmenin öncülüğüyle susuz, kıraç toprağın işlenişi, üzüm bağına dönüştürülüşü anlatılır. Ama bu başanının getirdiği mutluluk uzun sürmeyecek, hazine topraklara el koya- caktır. Köylülerden Kir Abbas, bağın ürününü başkasına vermektense köyün bütün hayvan- larını bağa sürmeyi seçer. II. "Kaplumbağalar" Türk köylüsünün yaratıcı gü- cüne inancın romanıdır. Baykurt, romanında, köylülerin bozkını yeşerten gücünü ve ağasız köylünün nelere kadir olduğunu göstermek is- ter. III. Fakir Baykurt, Tozak köylülerinin yaşayışlarını bir bütün olarak veriyor. Üretim çalışmalarıyla, eğitim işleriyle, ev işleriyle, töreleriyle... İçeriği soyutlayıp abartmaya rastlamıyorsunuz, tabii hayatın tabii bir ilişkisi, o kadar. 14 IV. Fakir Baykurt, hayatlarını güçlükle idame eden köy insanını anlatırken eserin merkezine in- sanı koymuştur. Sinif farklılıklarından ziyade sınıfsal çatışma yanında köylü-yönetici çatış- masına değinmiştir. V. Fakir Baykurt, kişilerinin yalnız yaşamlarını de- ğil, "konuşmalarını da dikkatle gözlemlemiş; konuşma dilini romanında ustalıkla kullanmış- tir. Fakir Baykurt'un "Kaplumbağalar" romanı ile ilgi- li aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) I. bölümde, içerik hakkında bilgi verilmiştir B) II. bölümde, eserin yazılış amacı verilmiştir C) III. bölümde, eser değerlendirilmiştir. D) IV. bölümde, eserin topluma bir yol gösterici.ol- duğuna değinilmiştir. E) V. bölümde, yazarın üslubu hakkında bilgi veril- miştir.

17. (1) Cumhuriyet Dönemi Türk Şiiri'nin önemli isimle- rinden biri olan Cahit Sıtkı Tarancı, sadece çocuklar için şiir yazmamıştır. (II) Şair, bazı şiirlerinde çocuk duyuşunu ve duyarlılığnı başarılı şekilde yansıt- maktadır. (III) Cahit Sıtkı Tarancı, çocuk edebiya- tina kaynaklık eden masal, tekerleme gibi türlerden yararlanarak da şiirler kaleme alınmıştır. (IV) Bu şiirlerde dil ve üsluptaki sadelik dikkat çekmektedir. (V) Cahit Sıtkı Tarancı'nın bazı şiirlerinde, çocuk- luk hatıralarından ya da kendisindeki çocuk ruhu ve duyuşundan kaynaklanan imajlar ve söyleyişler görülmektedir. (VI) Cahit Sıtkı Tarancı'nın çocuklar için uygun şiirleri tespit edilerek bu şiirler masal, tekerleme gibi türlerle gösterdiği ilgi ve yakınlıklar yönünden sınıflandırılmıştır. Cahit Sıtkı Tarancı'nın anlatıldığı bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda- kilerden hangisi söylenemez? A) 1. de, hangi döneme ait bir sanatçı olduğu dile getirilmiştir. B) I. de, kimi şiirlerinin çocuklara yönelik olduğu vurgulanmıştır. €) III. de, şairin bazı eserlerinin kaynaklarının ne olduğuna değinilmiştir. D) V. de, şairin üslubuyla ilgili bilgi verilmiştir. E) VI. da, şairin bazı eserleriyle ilgili sınıflama ya- pıldığından söz edilmiştir.

Test 13 PARAGRAFIN 5. Modern edebiyat kuramları günümüzde yazınsal gerçeklerin dış gerçeğe indirgenemez sınırını gözler önüne seriyor. Bu kuramlar bizlere, herhangi bir yazınsal yapıtın doğrudan doğ- ruya gerçek olayları ve kişileri anlatmak amacında olduğu zaman bile dış gerçekten başka bir gerçek ürettiğini kanıtlı- yor. Ancak okur, yaşamla yazınsal yapıt arasındaki yakınlığı ya da karşıtlığı bilsin ya da bilmesin romanın eşiğinden girer girmez anlatılanı gerçekle örtüştürmeye başlar. Okuyucu bir sabah uyandığında burnunun yerinde yeller estiğini gören Kovalef ile kendini hamam böceğine dönüşmüş bulan Sam- sa'nın öyküsünü bile gerçek algılayabilir. Bu inancın okuma eyleminden sonra da sürmesi, akla yatkın bir şey olmasa da yazınsal yapıtın büyüsünün sürdüğünü gösterir. Bu parçada asıl anlatılmak istenen düşünce aşağıdaki- lerden hangisidir? A) En imkânsız olaylar dahi yazınsal bir yapıt içinde işlen- diğinde okura inandırıcı gelir. B) Bazı okurlar yapıtlardaki kahramanlara kendilerini kap- tırıp onlara benzemek isterler. C) Yazınsal gerçek ile yaşanan gerçek birbirinden tamamen ayrıdır. D) Yazınsal yapıtlar dış gerçeği yorumlayarak okura sunar. E) Kimi insanlar okuduğu eserlerin etkisinden uzun süre kurtulamaz.

oylu, 28. Birbirine benzeyen iki kadın; ikisi de uzun esmer tenli, kalın kemikli, kaşları kara... Biri yaşlı, çok yaşlı; bembeyaz saçları kınalı... Öbürü genç, çok genç; kapkara saçları... Öylece duruyorlar. Buz kesilmiş gibi... Karşılıklı... Zaman yok artık, olan oldu; zaman geçmiş. Gelecek, zamana sızmakta çok geç kaldı. Onlar için gelecek yok. Hiçbir şey yok artık. Yukarıdaki metinde; 1. Soyut ifadeler II. Karşılaştırma ✓ III. Mecazlı söyleyiş v IV. Kronolojik zaman V. Nitelik bildiren ifadeler, numaralanmış kavramlardan hangisine yer ve- rilmemiştir?

İnsan; kendisiyle barışık ve mutlu bir şekilde yaşamak istiyor- sa müzisyen müzik, ressam resim yapmalı; şair de şiir yazma- lıdır. Aşağıdaki cümlelerden hangisi bu cümlede anlatılmak is- tenenle çelişir? A) Kişinin ilgi ve yeteneklerine uygun mesleği yapması, onun hayattan zevk almasını sağlar. B) Yapılan işlere ya da mesleklere hâkim olmanın kişinin mutlu olmasına katkısı büyüktür. C) İnsan, meşgul olduğu bir alanda ustalaşırsa mutluluğa bir adım daha yakın demektir. D) Insanın birçok işi aynı anda yürütmesi, öz güven gelişimini destekleyerek kişiyi mutlu kılar. E) Kendi isteği dışında yapmaya zorunlu olduğunu düşündü- ğü işler, kişiyi mutsuz eder.

Çünkü sizin gibi düşünebilecek bir kişinin daha olması sizin yaşayacağınız olumsuz durumları önceden tespit edip önlemede etkili olur. II. Ne yaşarsanız yaşayın kolay kolay üzülmez hatta en kötü olaylarda dahi kendinizi güçlü hissedersi- niz. III. Empati yapabilen bireylerle kurduğunuz arkadaş- liklar kalıcı arkadaşlıklardır. IV. Bu anlamda empati hemen hemen her ortamda sahip olunması gereken bir özelliktir. V. Eğer sizde empatiden biraz olsun iz varsa bunu geliştirmek ve kullanmak doğru olacaktır. Yukarıdaki cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan üçüncü olur? D) IV ENK

ar, a, u =, a 3. A Bilimsel ve teknolojik olanaklar 21. yüzyıl ve sonrası tar daha güvenilir olacağını gösterir mi? Elbette, çünkü tekn her "an"ımızı geleceğe aktarırken işe yaramaz bilgiler e tarihe kalacak olanları daha doğru biçimde ayırt etme da verecek bize. Bireyleri birer özne olmaya aday bir yiz P geleceğe dönük yüzü daha güvenilir olacak böylece. Ge zamanların tarihi, dolgularla tamamlanarak-anlatıya d türülerek- bugüne geldi. Oysa yeni yüzyılın tarihi, dolg daha az gereksinim duyacak. Çok daha sağlam bilgiler belgelere dayanacağı için, güvenilirliği yüksek olacak a öznelliği büsbütün dışarı çıkarmak da olanaksız elbette. O liğine en çok güvenilen tarihçinin yazdığını daha güveni gözlerimizin önünde canlandırılmaya daha yatkın bulaca Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisinin 21. yüzy cesi ve sonrası tarih yazımında ortak olduğu söylenebi Bekten yoks bibe v andriiken kad gelened brayan bir a kapn lepsyla he A) Tarihçilerin kişisel görüşlerinin yazdıklarına yansımas B) Olayların neden - sonuç ilişkisi bağlamında ele alma C) İnsanlığı daha fazla ilgilendiren konuların öne çikmes D) Belge ve bilgilerin teknolojik ölçütlerle değerlendiri E) Olayların tarafsız bir bakış açısıyla okura sunulması Her sa yöne Sana sana Güz

Türkiye'de uzun yıllardır bir zihinsel değişim süreci yaşanmış olsa da bu değişim, şimdiye ka- dar gerçekleşmemiştir. (II) Çünkü hem eskinin yerine konulması düşünülen şeyler topluma ya- bancıdır hem de değişim sürecindeki uygulama- lar hatalıdır. (III) Bugün herkesin kabul ettiği gibi Türkiye'deki Batılılaşma çabaları yanlış şekilde ilerlemiştir. (IV) Bunların sonucunda da toplum- da iki farklı kimlik oluşmuş, iki farklı yaşam biçimi görülmüştür. (V) Hâliyle istenilen zihinsel değişim gerçekleşmemiştir. (VI) İstanbul, Ankara gibi bü- yük şehirlerde Batılılaşma, modernleşme süreçle- ri hızlı geçilirken köy ve kasaba gibi yerlerde bu hareketler kolayca ilerleyememiştir. 9. X Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden han- gileri yer değiştirirse parçanın anlam akışı sağlanmış olur? A) 1. ve B) I. ve VI. C) II ve II. E) V. ve V. D) H. ve V. 11. 1:

1. Tiyatroda dekor ne ise romanda da diş çevre tasvi od Nasil dekorsuz bir oyun düşünülemezse tasvirden army Q bir roman da düşünülemez. Tasvirin hem ruh hallerini aydınlatması hem dikkat dağıtmaması için çevrenin oldu ğu gibi değil de yalnız telkin edici unsurlara indirilerek verilmesi, bunların da ruh halleriyle birlikte geliştirilmesi gerekmektedir. Eskiden romancilar, romanianna başlarken çevreyi uzun boylu anlatırlar, o çevreye bir daha dönmez- lerdi. Romana başlarken ki kırk yararcasına anlatılan çevre, romanın kişilerini ne kadar yakından ilgilendirirse ilgilendirsin, daha onlan tanimadiğimiz, tasvir edilen şeyle- rin onların hayatında oynayacağı rolü önceden anlayama- dığımız için bizi ilgilendirmez. Oysa bir ruh buhranini ince- leyen romancının, kimi zaman tek bir sözcükle eşyay pencereye, masaya ait bir noktayı belirtmesi, bir kişinin iç portresini aydınlatması bakımından son derece önemlid a Bu parçada romancıyla ilgili olarak asıl anlatılmak iste nen nedir? A Betimlemeleriyle kişilerinin ruh hallerini kaynaştırarak vermesi 8) Betimlemelerinde gerçekçi ve anlaşılır bir tutum sergi- Temesi Karakterlerinin fiziksel yapılarını betimlemeleriyle orta- ya koyması Bişlevsiz betimlemelere yer vermesi E Betimlemelerinin olayların akışını sezdirecek nitelikte olması

19. Herkesin her şeyi bildiğini sandığı modern bir cehâlet döneminden geçiyoruz. Kimse, bir şey bilmek zorunda olduğunu düşünmüyor artık. Şiirin de bir bilgi kaynağı, özel bir bilgi alanı olduğu; şiire bilmek için, merakla yaklaşılabileceği kimseyi ilgilendirmiyor. Şairlerden öğrenilebilecek bir şeyin olduğu sanılmıyor, şairlerden bir şey beklenmiyor. Bununla birlikte, bu kadar çok şiirin yazılış nedeni ise sözünü ettiğim durumla ilgisiz bambaşka şeylerle açıklanıyor. Şair hiçbir şeyle ilgilenmiyor artık, kendinden başka. Kime, hangi haberi, hangi bilgiyi verecek şair? Herkesin, her bir şeyi bildiği bu zamanda şairin bildireceği ne ola ki? Bu parçada yazar aşağıdakilerden hangisinden yakınmamaktadır? A) İnsanların öğrenmeye kapalı oluşundan B) Şairlerin vurdumduymaz tavırlarından C) Şiire karşı kayıtsız kalınıştan D) Herkesin kendini çok akıllı sandığından E) Şiir ve şairlerin bilgi kaynağı olarak görülmeyişinden