Anlatım Biçimleri Soruları

27. Hayyam kendinden sonra gelen pek çok şairi etkilemiş, rubai alanında tek örnek olarak benimsenmiştir. Batı'da adına birçok dernek kurulmuş, rubaileri bütün Batı dillerine çevrilmiştir. Birçok defa Türkçeye Rubaiyat-i Hayyam, Hayyam'ın Rubaileri, Ömer Hayyam ve Rubaileri, Dörtlükler adı altında tercüme edilmiştir. Ünlü şairin rubailerinin Türkçeye çevirisi farklı birçok çevirmen tarafından yapılmışsa da rubaileri Türk halkına sevdiren çeviri kuşkusuz Sabahattin Eyüboğlu tarafından yapılandır. Bu parçada aşağıdakilerden hangisinden bahsedilmemiştir?submele id risto A) Hayyam'ın birçok şaire rubai alanında önderlik ettiğinden 108! B) Türklerin rubaileri sevdiğinden C) Bubailerin tüm dünya dillerine çevrildiğinden D) En lyi Türkçe çevirisini Eyüboğlu'nun yaptığından E) Hayyam için kurumlar açıldığından

Y R S 3. Arthur Rimbaud'un "Cehennemde Bir Mevsim" adlı eserini bir ara çevirmeye kalkmış ancak gücümün yetmeyeceğine inanarak vazgeçmiştim. Çünkü ele avuca sığar metinlerden değildi. Bu eser, eşine az rastlanır bir cesaretle yazılmış bir çeşit itiraf, kabuk bağlamaya yüz tutmuş bir edebiyatın gediğinden fışkıran bir volkandı. Böyle diyen bir yazar, altı çizili sözle, söz ko- nusu esere yönelik olarak aşağıdakilerden hangisini anlatmak istemiştir? A) Yazıldığı dönemin sanat ilkelerine uygun bir eser olduğunu B) Gelecek nesillere iletebileceği birçok mesaj içerdiğini C) Yazarının en çok önemsediği ve en çok zaman harcadığı eser olduğunu D) Belirlenmiş kuralları değiştirecek bir etkiye sa- hip olduğunu E) Döneminin siyasi ve sosyal olaylarına ışık tut- tuğunu

7. (1) Yazar, tek okumalık kitaplar yazmadığını gösterdi yine. (II) Son kitabını üçüncü okuyuşumda bile farklı anlamlara ulaşabildim. (III) Bu kitap, son zamanlarda okuduklarımın içinde kendine özel bir yer açtı bile. (IV) Sevdiğiniz yazarların hem yenilenip hem kendi gibi kaldıklarını görmek güzel bir duygu. (V) Kitabı okurken yazarın sesi hep eski tonuyla fısıldıyordu ama fısıldadıkları yeni kelimelerdi. (VI) Bu zorlu yolu tercih eden pek az yazar var. karekök Parçada numaralanmış cümlelerin hangisi ken- dinden önceki cümlenin gerekçesidir? AYTI. BY CO D). E) VI.

Bir ağıt toplumuyuz biz, gün geçmez ki nice ağıtlar işler yüreğimizin derinliklerine. Ulus olarak ağıt yakar, ağıt yaşarız. Dedem geliyor gözlerimin önüne, ağıt ya- kar, bastığı yerleri çökertecek kadar güçlüydü bacak- ları. Ağaçları sökecek kadar uzun soluklu... Ağıda dur- du mu sesi dağ artlarından gelirdi. Hastalanınca hep o dağ artlarından gelen sesine sığınırdı. Yaşam boyu yapıp ettiklerini acı ezgilere katardı. Ezgilerini yüreği- ne kazırdı hep. Bizim yetiştiğimiz, koyunun kuzunun, çoluk çocuğun, ağacın çiçeğin türkü olduğu yerlerde bu acılı ezgiler kuşaktan kuşağa sürer gelir. Yüreğime ilk ince acı, dedemin ağıtsı ezgileriyle yerleşti. Yazar- ların, ozanların gücünü bu soluk kesici ağıtta buluyo- rum. İnsanımızın yarattığı yüce güçte... Duygusuyla, düşüncesiyle ağıt yakan bir toplumun yazarı, ozanı da bu evrenden uzak kalamaz. Bu parçanın başlığı aşağıdakilerden hangisi olma- lidir? A) Ağıt ve Toplum B) Ağit Toplumu Olmamızın Sebepleri C) Ağıtların Kuşaklar Arasında Aktarılma Şekli D) Ozanlar ve Ağıtlar E) Ağıtlar ve Diğer Şiirler

Her iki bilim dalının yöneldiği başlıca alan insandır. Her iki- si de insanın kendisiyle ve çevresiyle olan ilişkilerini konu edinir. Ama ----, doğrudan algılama ve doğrudan ifade edip doğrudan çözümler teklif eder. Edebiyat ise tama- men dolaylı bir dil kullanır. Edebiyat, özellikle toplumsal olayları anlatırken bu bilim dalından yararlanır. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangi- si getirilmelidir? A) tarih B) coğrafya D) psikoloji C) sosyoloji E) felsefe

2. Hayatta başarılı olmanın sırları arasında belki de en önemlisinin başkalarının deneyimlerinden faydalan- mak, verilen öğütleri can kulağıyla dinlemek, ilgili yayınları dikkatle okumak ve kazanılan bilgileri değer- lendirmek olduğuna inanıyorum. Aşağıdaki yargılardan hangisi bu cümle ile aynı doğrultuda değildir? A) Deneyimli insanlardan faydalanmak, başarıyı kolay- laştırır. B) İbret verici olay ve durumlardan ders çıkarmayı bilmek gerekir. C) insanı başarıya götüren yolların başında kişisel çabalar vardır. Okunanlardan bir sonuç çıkarmak başarının koşul- larındandır. Geçmiş yaşantıların incelenmesi, kişiyi kazançlı çıkarır.

Bir müzik parçasının kalitesi, halkın müzik zevkine göre belirlenemez. Tek çalgılı ve tekdüze bir rit- me sahip halk müziğinin sanat müziğinden kaliteli olduğunu söylemek; operaya, çok sesli müziğe burun kıvırmak yalnızca cehaletimizin göstergesi olabilir. Okuma yazma bile bilmeyen çoğu halk ozanının müziğinde, çağdaş müzikte kullanılabile- cek pek çok güzellik bulunabilir, buna itirazım yok. Fakat iyi müzik yapabilmek ve iyi müzikten anla- yabilmek, her şeyden önce bir eğitim işidir. Nota bilgisi, solfej bilgisi gerektiren bir iştir. İş bununla da bitmiyor. İyi bir müzik parçası, yaratıcısının yü- reğindeki titreşimleri de yansıtabilmelidir. Bu metne göre bir müzik parçasının kaliteli sa- yılabilmesi için; 1. Gerekli bir eğitimden sonra oluşturulması II. Halk müziğinin ezgilerini yansıtması ill. Duygu yoğunluğu içermesi IV. Üreticisinin duygu dünyasından izler taşıması özelliklerinden hangilerine sahip olması ge- reklidir? A) I. ve II. Di. B) J. ve III. C) I. ve IV. E) III. ve IV. D) II. ve IV. 7

5. Yazar, öyküsüne kahraman olarak seçtiği kişinin | yalnızlığını ve çevresindekilerle iletişim kuramayışını || ||| yansıtmak istemiş. Bunun da ötesinde onun insana özgü IV sıcaklıktan yoksun, insanları sevmeyen ve çıkarcı bir genç olduğunu vurguluyor. V Bu parçadaki numaralanmış sözcüklerden hangisi birden fazla çekim eki almamıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V

9. Aslıhan Lodi, Nesin ailesinin kapsamlı ve yoğun arşivini Ali Nesin özelinde pekiştirmek yerine, bizzat onun belleğinde yer edinen anıların ve başarısının sırrının peşine düşüyor. Lodi, zaten gözünü budaktan sakınmayan bir tavrı olan Ali Nesin'le yaptığı bu çalışmayı, çok daha sansasyonel bir hâle çekebilecek zemine sahipken böyle bir amaç gütme- yip Ali Nesin'i ve çalışmalarını iyi niyetiyle irdelemiş sorula- rında. Yanlış anlaşılmasın, bu demek değil ki kitapta suya sabuna dokunulmadan yol alınıyor. Yeri geldiğinde eleştiri- Limlerini, hedefe yollamayı biliyor her iki isim de. Bu parçadan I. Kendisiyle konuşulan kişi cesur biridir. Yazar, ustaca sorularla özellikle Ali Nesin üzerinde yoğunlaşmıştır. III. Okurlar için doyurucu, keyif veren, zevkli bir çalışma ortaya çıkmıştır. TV. Yazar ve mülakat yaptığı kişi, yanlışları da dile getir- 20 miştir. ifadelerinden hangilerine ulaşılabilir? At ve TV OTTOTY B) II ve D) III ve IV -C) Yalnız E) II, III, ve IV

1. 2. PARAGRAFTA KONU VE AN ADIM GÜÇLENDİRME TESTİ -3 1. Robot teknolojisindeki gelişmeler hem günlük hayatı hem de iş dünyasını yakından ilgilendi- riyor. Robotlar üzerinde çalışan uzmanlar, ge- lecekte robotların gündelik yaşamda daha faz- la yer almasına dönük projeler hazırlıyor. Bu- gün bile üretim ortamlarında, iş yerlerinde, okullarda ve evlerimizde hayatımızın olağan bir parçası hâline gelen robotlar var. II. Yakın gelecekte daha da yaygınlaşması bek- lenen yeni nesil robotlarla birlikte günlük ha- yat ve iş dünyası, robotlardan geri dönüşü ol- mayan bir şekilde etkileneceğe benziyor. Bu- nu gören bazı şirketler, fabrikalarında insan gücü yerine robotları kullanmaya yönelik plan- lamalar yapıyor. Yukarıda verilen II numaralı parçayla ilgili ola- rak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) I. parçada ifade edilen konuyla çelişen farklı bir durumdan söz edilmektedir. B) I. parçada anlatılan durumun olası sonuçları hakkında bilgi verilmektedir. C) I. parçada olgunun gerekçeleri tanımlarla so- mut hâle getirilmeye çalışılmaktadır. D) I. parçada belirtilen gelişmenin her ülkede aynı hızda gerçekleşmeyeceği ifade edilmektedir. E) 1. parçada değinilen düşüncenin bilimsel ola- rak kanıtlandığı gösterilmektedir. 3. Kimi eleştirmenler, anlamadıkları her şeyi eleştiri- yorlar. Bir sürde, bir denemede ya da romanda li os

GİRİŞ TESTİ 2 6. 5. PARAGRAFTA KONU VE ANA DÜŞÜNC Dil ve düşünceyle ilgili kavramlarda ortaya çıkan terim kargaşası tek başına bir dil olayı hâlinde kalmış olsaydı belki üzerinde durulmaya değmez, denebilirdi. Kargaşanın boyutları derinlere uzanmakta, bugün aydın denilen kesimin kafası bu kavram kargaşasının meydana getirdiği bulanıklık içinde yüzmektedir. Batılı kavramlara göre düşünen veya düşündüğünü sananlar, kendi tarihimizi yorumlamaya giriştiklerinde ancak birtakım yakıştırmalarla yetinmek zorunda kalmaktadır. Gerçekten de Batı Avrupa'da feodalite, burjuva, Sanayi Dönemi ve sonrası gibi birbirini izleyen bir sürecin bizim tarihimiz için de geçerli olduğuna inananlar, tarihimize yaklaşırken sadece yakıştırmadan ibaret yorum geliştirebilmektedirler. Türkiye gibi terimler kargaşasının yaşandığı bir ülkede, konuların müzakeresinde karşılaşılan ilk güçlük bu noktada ortaya çıkmaktadır. Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Başka bir kültürün etkisiyle oluşan terimlerin ayrı kültürdeki kavramları tam olarak karşılayamaması sorunlar oluşturmaktadır. B) Türkiye'de aydınlar başka dillere ait terimlerle konuştuklarından düşünceleri net olarak anlaşılmamaktadır. C) Türkiye'deki gelişmelerle Batı Avrupa'daki gelişmelerin seyri birbiriyle örtüşmemektedir. D) Terimler sadece dil ve düşünceyle ilgili kavramları karşılamaz. E) Kimi aydınlarımızın zihni düşünce ve kültür dillerinin farklılığından ötürü karışıklık içindedir. Günümüzde sınırsız özgürlük olmadığın 7. Bi LİMİT YAYINLARI m a

TYT TÜRKÇE SORU BANKA 2. İnsan, ya acılarını unutmayı ya da kendi mezarını kazmayı bilmeli ---- Bu cümle, dil ve anlam açısından aşağıdakilerden han- gisiyle sürdürülebilir? A) yani acı çekmeyen insan olgunlaşamaz. B) ölüm, nice katlanılmaz acının da sona ermesidir. Cyoksa acıların karşısında durabilecek gücü bulamaz. D) çünkü insanın yok edemediği veya unutamadığı acı, insanı yok eder. E) her acı en iyi öğretmen, en iyi bir yol gösterici ve öğre- ticidir. S A M A 44

8. 3 "Ben türkülerin dumanlısını severim, tül perdelerin gerisin- de kalan görüntülerden hoşlanırım." diyen bir yazar, aşa- ğıdaki cümlelerden hangisini söyleyemez? A) Şiiri kanatlandırıp uçuran, açıklıkla dile getirilen iletiler- dir. B) İmgesiz şiirler, tatsız tuzsuz yemeklere benzer. C) Bir şiirde çağrışım zenginliği varsa o şiir değerlidir. D) Her okuyana göre değişen şiirlerin içe işleyen bir yanı vardır. E) Yoruma kapalı şiirlerin kalıcılığı yakalaması, pek müm- kün değildir. TYT TÜRKÇE SORU BANKASI

8. "Çadırın ortasına dikilen ve çadırı tutan direk" anlamına gelen aruz, Arap edebiyatında bir terim_plarak karşımıza çıkar. Şiirde uzun veya kısa, kapalı veya açık hecelerin ahenkli dizilerine davanan bir vezin sistemidir. Arap şairler tarafından baş- langıcta sistemsiz bir şekilde uygulanan "aruz" IX. yüzyılda belli bir sisteme göre düzenlenmiştir. İmam Halil, bu işlemi "bahir" adı altında gruplandırmıştır. Arap edebiyatından Fars 9000 ve Türk edebiyatlarına geçen aruz, Arap edebiyatındaki bi- çimiyle kullanılmayıp değişikliklere uğramıştır. Aruzun Türk şiirinde kullanılması o kadar da kolay olmamıstır. Başlangıçta Türkçe kelime kadrosu aruzun ihtiyac duyduğu uzun ünlüleri bulundurmadığından bu vezinle siir yazmak cok zor olmustur. Zamanla Arapça ve Farscadan giren kelimelerin de katkısıyla aruz ölçüsünün kullanıldığı, son derece ahenkli ve etkilevici şiirler yazılmaya başlanmıştır. Arep Fors-Tun Bu parçada aruzla ilgili olarak, 1. Arap şairleri tarafından doğadan esinlenerek bulunmuştur. II. Temelinde hecelerin ritimli sıralanması bulunmaktadır. ŞİİRİN YAPISAL ÖZELLİ (Ahenk, Ölçü, Uyak, Redi Türk şiirine Fars edebiyatından geçmiştir. AV. Türkçeye uygulanmasında bazı sıkıntılar yaşanmıştır. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız D) ve IV B) Yalnız II E) III ve IV C) I ve II Junco 10. A Ö Yanıt Yayınları A 11. A E V

E) De Bir yazarı içinde yaşadığı "zaman" gibi, "mekân"ın da etkilediğine inanıyorum. Yazar, bu öğelerin ikisini de kendi merceğinden geçirdikten sonra yapıtına yansıtır Ayrıca, yazarın yetişmesi, var olması, yalnızca içinde yaşadığı toplumla, coğ- rafyayla, kültürle ilgili bir sorun da değil. Yazarın, özellikle, okuyarak açıldığı dünyaların etkisiyle biçimlenmesi söz konusudur. Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık söylenmiş olabilir? •A YAYINLAR. Yazarlar yapıtlarını oluştururken nelerin etki- sinde kalmaktan kaçınmalıdır? B) Yazarın bir toplumdan etkilenmesi için, o top- lumda hangi nitelikler bulunmalıdır? ● Okurlar, yazarların, yapıtlarında yaşadıkları çevreyi yansıtmalarını beklerler mi? DY Kimi kentlerin, o kentte yaşayan yazarları et- kilediği görüşünü nasıl değerlendiriyorsunuz? E) Yazarların, yaşadıklarını yazması, onları ba- şarıya götürür mü? (2002-ÖSS) 4

1. TIVI SORULAR Felsefe sıradan ve üstünkörü bir düşünme şekli değildir. Felsefe alanında güçlü eserler ortaya koyabilmek için ciddi anlamda bir Türkçe felsefe dili oluşturmak zorundayız. Aksi hâlde felsefe ile olan tanışıklığımız, gelip geçici bir düzeyde kalacaktır. Yapılması gereken şey, kuvvetli bir Türkçe felsefe dili oluşturmak ve kültürümüzü kavramlaştırmaktır. Türkiye'de felsefenin varlık şartı budur. Bunun sağlanmasıyla bizde de felsefe gelişme ortamı bulacak ve biz de dünyada bu alanda söz sahibi olacağız. Kendini uluslararası arenada kanıtlamış filozoflarımızın yetişmesine uygun bir zemin hazırlayacağız. 1. Yerli bir felsefe dili meydana getirmek II. Kavramlaşmış bir kültür oluşturmak III. Felsefî düşünüşe önem vermek Bu parçadaki altı çizili sözle numaralanmış yargılardan hangilerine gönderme yapılmıştır? A Yalnız I D) I ve II B) Yalnız II E) II ve III C) Yalnız III 3.