Anlatım Biçimleri Soruları

DENEME-1 25. (1) Filmini izlemek varken neden okuyayım, diye düşünenler var. (II) Sinemanın ve diğer görsel sanatların üstünlüğüne karşın, edebiyatın da farklı üstünlükleri vardır. (III) Beyaz perdenin önünde sadece seyirci kalırız, kitap okurken ise yaratım sürecine aktif olarak katılırız. (IV) Yazarlar; tasvir yaparken sadece öykü için bir anlamı olan detayları kaleme alır, gerisini okurun hayal gücüyle tamam- lamasını beklerler. (V) Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisine "Bu mecburiyetin iyi tarafı, bize hayal gücümüzü kullanmak için bir alan bırakmasıdır." sözü getiril- melidir? A) I. B) II C) III. D) IV. E) V. 27. Öze taril izle am bin turi der Ista ley Ba hu ro de M di B le A E C E

oca olu den slar az- bu bir le- eri TYT / TÜRKÇE D 19. 1. Çünkü Cingöz Recai, Kartal İhsan ve Çekirge Zehra gibi karakterlerin hepsi de dahi düzeyde akıllı ve kibar hırsızlar olup Robin Hood gibi zenginden çalıp fakire veren sevimli tiplerdir. II. Peyami Safa'nın alışageldiğimiz ağır psikolojik tahliller içeren romanlarının bir kısmı basılmış- tır. III. Bunların en ünlüsü 54 kitaplık polisiye serisi olan Cingöz Recai olup 1924'te ilk 10 kitabı yayımlanır ve çalakalem yazılan bu eserler, Türk halkı tarafından çok tutulur. IV. Buna çare arayan Peyami Safa, Server Bedi takma adıyla kitlelerin kolayca okuyabileceği eserler yazmaya başlar. V. Ama basılan bu kitaplar onu geçim derdinden kurtaramaz hatta onun geçim sıkıntısını arttırır. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden anlamlı bir paragraf oluşturulmak istense hangisi baş- tan üçüncü olur? A) I. B) II. C) III. D) IV. (66 E) V.

11. Bedenen o kadar çok değil ama zihnen çok yoruluyoruz. İnsanlar yatarak dinlenmez. Faaliyet alanını değiştirerek dinlenebilir. Ben öyle yapmaya çalışıyorum. Fotoğraf çeke- rek, fotoğraf dergilerine, sitelerine ve kitaplarına göz atarak dinleniyorum. Fotoğrafı sığınılacak bir liman olarak görüyo- rum. Bu sözler aşağıdaki sorulardan hangisine karşılık söy- lenmiş olabilir? A) Fotoğraf sanatına olan ilgiyi nasıl değerlendiriyorsu- nuz? B) Günümüzde gerçek bir fotoğraf sanatçısı olmak için neler gereklidir? C) Asıl işiniz olmamasına rağmen niçin fotoğrafla ilgileni- yorsunuz? D) Günün yorgunluğunu atmak için fotoğrafçılığı tavsiye eder misiniz? E) Bir fotoğraf sanatçısı olarak fotoğraflarınızı nasıl bulu- yorsunuz?

RMAYALIM A Her yeni düşünce, her taze iddialı görüş, her tespit ilkin pay- laşılmak, paylaşıldıkça da yaygınlaşmak, kalıcılaşmak, kısaca çoğalmak ister. Bir düşüncenin çoğalması için de anlaşılmak- tan başka bir yol henüz bulunmuş değil. Gerçi kimi anlayışla- rın yaygınlaştırılması için üstlerine tülden bir peçe örtülmesi bazen işe yarıyor. Ama yine de tülün altında, kesinlikle dişe dokunur, okurun hemen algılayabileceği bir şeyler bulunmak zorunda. 13. Bu parçadan aşağıdakilerin hangisi çıkarılabilir? Her yazar, mutlaka okunmak amacıyla yapıt ortaya koyar. Düşünceler ancak kitaplar aracılığıyla yayılır. C) Yalın bir dille aktarılmayan düşünceler, okurlar tarafından ilgi görmez. Öncekilerin tekrarı olan görüşlerin kitaplarda yer alması bir değer ifade etmez. E) Kapalı anlatıma sahip yapıtların anlaşılma şansları yoktur. (A) 15.

4. Cevapsız Aramalar Şair Hüseyin Karacalar'ın ilk şiir ki- tabı. Geçtiğimiz mayıs ayında Ebabil Yayıncılıktan çıkan kitapta on sekiz şiir yer alıyor. Hüseyin Karacalar'ın şiir- lerini Aşkar, Karagöz, Hece ve Mahalle Mektebi dergile- rinde gördük. Ağır ve sağlam adımlarla uzun yıllardır şiir yayımlıyor Karacalar. Hüseyin Karacalar'ın şiirlerinin dili konuştuğumuz Türkçedir. O şiirlerinde özentili dil oyunla- rina, uydurma sözcüklere başvurmaz. Hatta kendi kültü- rümüze, alışageldiğimiz dile yabancı tek bir kelime dahi karşınıza çıkmaz. Üstelik şair bunu yaparken şiirini edebî çizgiden de uzaklaştırmaz. En sade dille en öz anlatıma nasıl ulaşılır bunu çok iyi başarmıştır. Bu parçadan sözü edilen yazarın şiirlerinin anlatım niteliği ile ilgili aşağıdakilerden hangileri üzerinde durulmamıştır? A) Sağlamlık B) Duruluk ✓ D)Gerçeklik C)Yoğunluk E) Yalınlık

Watteau, dinsel tablolar satan bir dükkân için bir süre çalıştıktan sonra, Gillot'un atölyesine girdi ve tıpkı onun gibi Italyan komedi oyuncuları ve opera sanatçılarıyla dostluk kurdu. Tiyatro, sanatının başlı- ca esin kaynağı oldu. 1708'e doğru, arabesk ressa- mi Audran'ın atölyesine geçti. Luwemburg sarayının dekoratör bekçisi olan Audran, genç sanatçıya sara- yın, Rubens'in tablolarıyla süslü büyük galerisini açtı. Roma büyük ödülü yarışmasında başarısızlığa uğra- dıktan sonra Watteau, Birliklerin Hareketi adlı tabloyu gerçekleştirerek yapıtını resim satıcısı Sirois'ya sattı. Malplaquet Savaşı'ndan kaçanlarla ve askerlerle do- lup taşan Valenciennes'e gitti. Askerlerin yaşamından sahneler, ordugâh ve kamp görünümleri çizdi. Paris'e döndükten sonra maliyeci P.Crozat için mevsimleri canlandıran dört kapı üstü süslemesi gerçekleştirdi. Crozat, Watteau'ya tablo koleksiyonunu gösterdi. Gi- otgene Tiziano, Veronese'nin sanatını tanıttı ve sanat- çıyı Montmorency'de düzenlediği şölenlere davet etti. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisini söylemek doğru olmaz? A) Sirois'ya, Birliklerin Hareketi adlı yapıtı satan res- samın sanatının esas noktası tiyatro olmuştur. B) Rubens'in tablolarıyla süslü galerinin, ressama su- nulmasını sağlayan Audran'ın resim tarzı bellidir. C) Watteau'yu Montmorency'de düzenlenen şölene davet eden kişi bir sanatçının sanatı hakkında da bilgi vermiştir. D) Valenciennes'te askeri tablolar yapan Watteau, şehrin sakinlerine uygun resimler çizmiştir. E) Watteau, dört kapı üstü süslemesini gerçekleştirdi- ği ressam P.Carozat için çalışmalar yaptı.

* Bir yazar çok ünlü bir savaşı anlattığı romanının kah- ramanlarıyla ilgili olarak şunları söylemiştir: "Yaramaz çocuklar gibiydiler. Yapın dediklerimi değil, bir zaman- lar yaptıklarını yaptılar.”" Yazarın bu sözünden aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? Romanındaki kahramanlar asi kişiliktedir. B) Konu ettiği tarihi gerçeklik, kendi kurgusunun önüne geçmiştir. e Romanda, günümüz olayları tarihi mekanlarda anlatılmıştır. D) E) Tarihe olan yoğun ilgisini romanına yansıtmıştır. Romanda resmi tarihin dışında halk söylenceleri- ne de yer vermiştir. 20. Es da ye K C

82. Bir romancı ve bir ressam, yaratım süreçleri hakkında şunları söylemiştir: Romanci: - Yazım sürecinde kahramanlarım beni hiç rahat bi- rakmadılar diyebilirim. Düşlerim ve kâbuslarım kendi yarattığım karakterlerle doldu. Sıkıldığım, dertlendiğim her an onlarla oynadım, sürekli yeni parçalar ekledim yazıma. Şu an, kitap bitmişken bile hâlâ eklenebile- cekler var aklımda... Kitap bitince boşluğa düştüm ama onu düşünmekten vazgeçmedim. Ressam: - Bugünlerde resimlerdeki renk sorunu üzerinde dö- nüp duruyorum. Iki ışığın aşkını, birbirini tamamlayan iki rengin birbirine karışmalarını, birbiriyle karşıtlıkla- rını ifade edebilmek için aynı konunun çeşitlemeleri- ni yapıyor, farklı anlatım yolları deniyorum. Bitirdiğimi düşündüğüm resmi, her bakışımda yeniden yapasım geliyor. Bu söylenenlere göre, romancı ve ressamın ortak noktası aşağıdakilerden hangisidir? A) Kendilerini yetersiz görmeleri B) Içinde yaşadıkları çevreden beslenmeleri C) Alanlarında en iyi olmaya çalışmaları Dy Yaratım süreçlerinin sonlanmaması Eserlerinin etkisinden uzun süre çıkamamaları PEGEM AKADEMİ 84.

6. Konuşmak kadar susmak da insana özgüdür. Günlük yaşamda, susmaya farklı anlamlar yüklenmiştir. Her- hangi bir duruma ses çıkarmama, söyleyecek sözün belki de beklentinin olmaması biçiminde değerlendi- rilir. Sosyal yaşamımızda da susmanın önemini vur- gulayan düşünce ve davranışlarla çok karşılaşırız. Geleneklerimizi gözden geçirdiğimizde her koşulda susmadan yana bir tavır olduğunu görürüz. Oysa yeri geldiğinde konuşmak ve suskunluğu yenmek için eği- timin ve çok yönlü bilgilenmenin yanında duyarlılığın artırılması da önem taşır. Bu parçada suskunluğun nedenleri arasında, 1. geleneksel olarak benimsenmiş olması, II. kalıplaşmış bakış açılarına bir karşı çıkış olması, tepkisizliğin takdir edilmemesi, III. IV. konuşulan konu ile ilgili fikrin olmaması durumlarından hangilerinin rol oynadığından söz edilmektedir? A) I vell D) II ve III (B) I ve Ill C) I vel E) II IV Empolin y 68. Aşa tıyla A AKADEMI B) C) O E

Anlatım Biçimleri ve Düşünceyi 1. Tepenin kuzeyi eski, bozulmaya yüz tutmuş bir ak gür- gen korusuyla kaplıydı. Ağaçlar korunun üst yanında, zirveye gidildikçe diziler oluşturuyor ve gökyüzüne karşı yükselttiği kemer biçimiyle at yelesini andırıyordu. Bu ağaçlar, tepenin kuzey bayırını olabildiğine sert esen rüzgâra karşı koruyordu. Fırtına, ağaçlı yeri allak bullak ediyor; korkunç uğultularla eğrilen dallarını inletiyordu. Bu parça ile ilgili aşağıdakilerden hangisi/söylene- mez? e A) Benzetmeden yararlanılmıştır. B) Niteleyici sözcükler kullanılmıştır. C) Öznel ifadelerden kaçınılmıştır. D) Doğa unsurları devinim içerisinde verilmiştir. E) Görme ve işitme duyularına ilişkin ayrıntılara yer ve- e rilmiştir. 3. 2 Ex pohibi ilo karsılasmaktan korktuğu için evden çık- M mey C YAYIN DENİZİ

10. Sürekli göz ucuyla, bana pis pis bakan o sinsi kara gözleri kollamak biraz randımanımı düşürdü. Yine de bana bayıldılar. Hatta ilginin bu kadar üzerimde toplanması adamdan biraz rol çalmama neden oldu. Gerçi bundan şikâyetçi olduğunu sanmıyorum. Öyle pek dikkat çekmeyi seven bir tip değil. Eve ilk girişi- miz çok komikti. Bir tür düğüm olayı yaşandı. Adam, âdeti olduğu üzere yeni gittiği evin tüm ihtiyaçlarını karşılama içgüdüsüyle bin tane paketle gelmişti. Bir eliyle de benim kutumu taşıyordu. Kadın bizi içeri alıp ailesine takdim ettikten sonra aceleyle torbaları almaya çalıştı. Ancak parmakları naylonlara sıkıştı, ikisi bir ara düğüm olup ayrılamadılar. Bu parçanın anlatımında, aşağıdakilerden han- gisi yoktur? A) Öznellik bildiren yargılara yer verilmiştir. B) Gözleme dayalı ayrıntılara başvurulmuştur. C) Olayların oluş sırasıyla anlatımına başvurul- muştur. D) Deyimlere yer verilmiştir. E) Örneklerle anlatım zenginleştirilmiştir.

n. Dış arıyla laştığı n ken- beğe- uruyor cenin n geti- skısını ği için n baş- ladığı- ışlanı- ği için Pa 39 2. D 8. B Test 6 1. B 7. B B) II. Para 3. C 2. B 9. B 8. E 28 11. I. Tam ortaya öyle bir kurulmuş ki hak etmediği emek. bir mevkiye güçlü bir tanıdığı sayesinde sarf etmeden gelenlerden biri gibi... CHE Test 7 1. E 7. B II. Orada olması gereken, en çok işimize yara- yan "A" harfi bir kenara atılmış. III. Böyle birinden gözlerimi kaçırmak ne müm- kün, mecburen ben de ona bakıyorum. IV. Oysa yapılan araştırmalar gösteriyor ki "A" harfini "J" harfinden yaklaşık 1000 kat fazla kullanıyoruz. V. Dizüstü bilgisayarımın kapağını her açtığımda "J" harfi tam ortaya kurulmuş, sanki alay eder- cesine bana bakıyor. Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan üçüncü olur? A) I. Parag 3. C D) IV. EV MD-A-P 9. B Test 8 1. A 7. B 2.D 8. A bo- 1. 1. Viz nir Tra Ro ge II. K V III. E IV. V N t

9. (1) Kelimeler, sahibinin dilinde sesleri işitilen, ama görülmeyen canlılar gibidir. (II) Konuşanın rengini, edasını öyle ışıldatırlar ki bazen, siz onları ete kemiğe bürünmüş görürüsünüz. () Bir gün bir İstanbul-hanı- mefendisinden "hülya" kelimesini işittiğimde, insanla- rin kelimelere can üflediklerine, onları uzviyetlerinin en renkli köşelerinde besleyip bir güvercin gibi salıverdik- lerine inanmıştım. (IV Bu İstanbul hanımefendisi, tatlı ve hoş konuşmaktan öte kelimeleri uzviyetinin özsuyu ile şerbetlendirerek, ağartarak konuşuyordu. (V) Yeni Lisancıların, neden ille de "İstanbul hanımlarının Türkçesi, İstanbul hanımlarının Türkçesi..." diye tut- turduklarını da anladım o gün. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangisi yalın bir cümledir? DIN. /av. E) V. A) I. B). Kronometre Paragraf C) III. Yayınları 11. (1) çiv Acir ni, likta Son tirm laşı deri zar dön Yuk büt değ A)

ilkel çağlarda insanlar ister vadileri aşsın ister ovalar- dan geçsin ister dağ doruklarına tırmansın, bu dünyada bir çadırda yaşar gibi yaşar. Bakın çağdaş insan kendi araçlarının aracı olmuş. Acıktığında gönlünün dilediğince meyve toplayan adam çiftçi oldu. Sığınmak için ağacın altında duran adamsa bir ev sahibi. Bir düşünürün dediği gibi yeryüzüne yerleşip göğü unuttuk. Bu parçada aşağıdaki düşünceyi geliştirme yolların- dan hangisi kullanılmamıştır? A) Örneklendirme B) Tanık gösterme C) Karşılaştırma D) Benzetme E) Tanımlama

TYT-TÜRKÇE B 7. Sultan Abdülhamit Dönemi'nde Osmanlı aydınları Türkiye'yi, daha doğrusu şimdiki Türkiye'nin büyük kısmı olan Anadolu'yu tanımazlardı. Orayı daha ziyade İngiliz, Fransız, Alman ve Rus askeri coğrafyacıları ile arkeologları tanırdı. Anadolu'ya giden idarecilerimiz, eğitimlere giden Avrupalı idareciler gibi tebaayi makamlarında idare ederlerdi. Okumuşları en çoğu İstanbul'da toplanmıştı. Çoğu Abdülhamit'in kapısında bir yer bulmaya çalı- şir, en cesurları Babiali'de gelişmeye başlayan gazetelere yazı yazarlardı. Bazıları da kendilerini emniyet altına almak için baş- kaları aleyhine uydurma haberler yazarlardı. Fikir işleri ile uğra- şanlar, reform işlerinden ziyade edebiyatta sembolizm veya natü- ralizm davaları ile uğraşırlardı. Fransız yazarlarını süt kardeşleri kadar yakından tanırlardı. Okumuşların Avrupa'ya gitmesinden hükümet son derece de kuşkulanır, onlara pasaport vermezdi. Buna rağmen şu veya bu yollardan birçok aydın memleket dışına çıkmış ya da çıkarılmıştı. Aydınlanma Dönemi bizde hayli geç başladığı için süreç karmaşık bir biçimde ilerlemiştir. BENIM HOCAM 8. Bu parçadan hareketle Osmanlı aydınlarıyla ilgili aşağıdaki- lerden hangisine ulaşılamaz? A) Avrupa'ya gidenlerin gittikleri yerlerden edindikleri bilgileri Babiali'deki gazetelerinde halka aktardıklarına B) Sultan Abdülhamit'in yanında yer bulmaya çalışanlar olduğu kadar gazete işinde bulunanların da olduğuna C) Anadolu'ya idareci olarak gidenlerin halkın sorunlarıyla ilgi- lenmek yerine makamlarından ayrılmadığına Bizim giler anla D) Fransız yazarlarını yakından tanımalarına rağmen Anadolu'yu yabancı milletlerden gelen kişiler kadar bilmediklerine org sar ya E) Pasaport alma konusunda çeşitli güçlükler yaşamalarına rağmen birçoğunun yurt dışına gittiğine a b benimhocam

Parag 03 1. Yapılan bir araştırmaya göre Türkiye'de ilköğretim birinci kademe öğrencilerinin okudukları 100 kelimelik bir metnin 70 kelimesini, lise öğrencilerinin 50 kelimesini, üniversite öğrencilerinin ise 35 kelimesini anlayamayıp metni ikinci kez okudukları belirlenmiştir. Bu bulguların okul başarısında okuma alışkanlığının rolüne ilişkin ipuçları taşıdığı söylenebilir. Parçada aşağıdakilerden hangisi öncelikle vurgulanmak istenmiştir? A) Yanlış okumanın topluma zararları BEğitim sistemindeki temel sorun Okul başarısında sağlıklı okumanın önemi D) İlköğretim öğrencilerinin okumayı sevmemeleri E) Türkiye'de okumaya önem verilmemesi