Anlatım Biçimleri Soruları

2. Hani bir sevgilin vardı Yedi sekiz sene önce Dün yolda rastladım Sevindi beni görünce Sokakta ayaküstü Konuştuk ordan burdan Evlenmiş, çocukları olmuş Bir kız bir oğlan Seni sordu Hiç değişmedi, dedim Bildiğin gibi Ağlıyordu Mesutmuş, kocasínı seviyormuş Kendilerininmiş evleri Bir suçlu gibi ezik, Sana selam söyledi Behçet Necatigil'in "Gizli Sevda" şiirine ait olan. bu dizeler için aşağıdakilerden hangisi söylene- mez? A) Parçada ağırlıklı olarak öykülemeden yararlanıl- mıştır. B) İç çözümleye yönelik tahlillere de yer verilmiştir. C) Neden-sonuç ilgisi taşıyan yargı bulunmaktadır. D) Örnekler verilerek düşünceye derinlik ve inandı- rıcılık kazandırılmıştır. E) İkilemeye ve doğrudan anlatıma yer verilmiştir.

ak 39. (1) Dünyadaki nüfus hızla arttığı hâlde bu nüfusu barın- dıracak rahat ve geniş evler aynı hızla artmamıştır. (II) Evlerin ve odaların ufalması, hayrına olmamıştır kitabın. (III) Küçüldükçe küçülmüş, daraldıkça daralmıştır her şey: isterseniz, geçen yüzyılın kitaplıklarıyla bugünküleri bir kı- yaslayın. (IV) Balzac'ın İnsanlık Komedisi, eski baskıların- da elli kocaman cilt iken bugün on cilde sığdırılıvermiştir. (V) Büyük bir kitabı okumanın sayfalarını çevirmenin tadı bir başkadır oysa. (VI) Bibliotheque de la Pleiade'in yeni baskısı mesela, 19. yüzyıldakinin dörtte biri kadardır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi dü- şüncenin akışını bozmaktadır? B) III C) IV V E) VI

6. ANLATICI (1) Canlı Maymun Lokantası, İstanbul Şehir Tiyatrolarının sergilediği, bu sezonun en fazla seyirci çeken oyunlarından. (II) Amerikan kültürüne ve bu kültürün etkilerine yönelik ciddi eleştiriler getiren bir eser. (III) Güngör Dilmen'in yazdığı, Murat Karasu'nun yönettiği oyun, günümüz tiyatro anlayışından çok farklı özellikler taşıması dolayısıyla bir "absürt tiyatro" örneği. (IV) Güncel ve sosyal bir konunun böylesi bir bileşimle kurgu lanması belli bir başarıyı da beraberinde getiriyor. (V) Bence bu oyun genç tiyatroculara yeni olanaklar sağlayabilecek bir ön çalışma olarak değerlendirilmeli. Yukarıdaki numaralı cümlelerle ilgili olarak aşağıdaki belirlemelerin hangisi yanlıştır? A) Icümlede, nesnel bir anlatım söz konusudur. B) II. cümlede, eserin içeriği hakkında bilgi verilmiştir. €₁ III. cümlede, eserle ilgili olumsuz bir değerlendirmede bulunulmuştur. DIV. cümlede, eserle ilgili olumlu bir eleştiri yapılmışıtr. E) V cümlede, genç tiyatroculara yönelik bir öneri söz konusudur.

pr. r. Testokul Özel Deneme Sınavı 28. İtalya'nın Sicilya Adası'ndaki Etna Yanardağı'nda, İtalyan Ulusal Jeofizik ve Volkanoloji Enstitüsü ile Alman Helmhotz Okyanus Araştırmaları Merkezinden araştırmacılar tarafından yürütülen çalışmada, yanardağın çevresindeki deniz tabanında aylar süren incelemeler yapıldı. Araştırma süresince bazı dönemlerde herhangi bir hareketlilik tespit edilmezken Mayıs 2017'de. 8 günlük sürede, yanardağın güneydoğu kanadında, denize doğru 4 santimetrelik bir kayış belirlendi. Araştırmanın sonuçlarını yayımlayan uzmanlar, bu hareketliliğin yanardağda felaket boyutlarında bir çöküşe ve bu çöküşün de büyük bir heyelana yol açabileceğini belirttiler. Bu parçada sözü edilen araştırmanın asıl amacı aşağıdakilerden hangisidir? A) Yanardağın hareketli olup olmadığını ve olası tehlikeleri tespit etmek B) Yanardağın denize doğru ne kadar kaydığını belirlemek Etna Yanardağı'nın hangi etkenlere bağlı olarak hareketlendiğini saptamak D) Yanardağda çökme olup olmadığını gözlemlemek E) Yanardağın deniz tabanına etkilerini incelemek 29. Antibiyotiklerin virüsleri yok edici etkisi neredeyse sıfırdır. Virüsler çok küçüktür ve metabolizmaları kendiliğinden oluşmadığı için kendi başlarına üreme yetenekleri de irdildori hücreleri zorlayarak âdeta yeni

4. Kederlerimin kanatlarını kırarsan Uçamaz ki şiirim Nefeslerimin uçurumunda açmasaydın Ne şiiri ne kuşu ne de seni severdim Sen ki sevdamın yavru kuşusun Gel sığın saçaklarına acımın Bu dizeler için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Alışılmamış bağdaştırmalar kullanılmıştır. B) İmgelere başvurulmuştur Coşku ve heyecana bağlı anlatımla axplus oluşturulmuştur. D) İletinin okuyucuya doğrudan iletilmesi amaçlanmıştır. E) Çağrışımlarla yoruma açık bir söyleyiş oluşturulmuştur. 6

8 i 8. Anlatımın dikkat edilmesi gereken bazı nitelikleriyle il- gili aşağıdaki açıklamalardan hangisi yanlıştır? A) Bağlaşıklık: Bir anlatımın dil bilgisi kurallarına uygun ve doğru olmasıdır. B Bağdaşıklık: Anlatımın anlam bilgisi açısından doğru, iyi ve güzel olmasıdır. Ciçtenlik: Yapay yollara, zorlamalara, gereksiz süs ve özentiye başvurmadan yapılan doğal anlatımdır. D) Akıcılık: Okuyucunun okuduğu metne katılmasını, onun boşluklarını okuyucunun kendi duygu ve düşüncelerine göre doldurmasını olanaklı kılan anlatımdır. Bizlenimsel anlatım: Sanatçının gördüğü bir şeyi olduğu gibi aktarmayıp onu algıladığı biçimde anlatmasıdır. TYT TÜRKÇE SORU BANKASI

"Tayyare" sözcüğü Arapçadır ama Türkiye'de uydurulmuştur. O zaman yeni çıkan bu hava aracına bir ad takmak gereğini duyan, Arapça ile yetişen Türk aydınları Arapça "tayara" kökünden yapmışlar o "tayyare" sözcüğünü. Peki, Araplar ne diyorlardı dersiniz? Eskiden "el avion" diyorlardı, şimdi "tayyar" diyorlar. Gerçekten tuhaf bir durum! Arap, kendi sözcük köklerinden biriy- le yapılmış olan bu yeni sözcüğü bizden alıp kullanıyor. Tuhaf ama görülmemiş bir olay değil. Batılılar da terimlerini Yunanca, Latince köklerden yaptılar. Örneğin; telefon, telgraf, teleskop, telefoto... sözcüklerindeki o "tele" öneki uzak anlamına gelen bir Yunanca sözcük, ötekiler de sırası ile "ses, yazı, görüntü, resim" anlamlarına geliyor. Gerçekten benzerlik çok o bizim uydurduğu- muz "tayyare" sözcüğü ile bunlar arasında. Demek bizim aydınlar da Arapçayı bir ölü dil gibi kullanmışlar. 6. Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz? A) Yunanca ve Latinceden Arapçaya, Türkçeye geçmiş birçok sözcük olduğu B) Arap dilinden Türkçeye alınan bir sözcüğün daha sonra Arapçaya geçtiği C Araplar arasında kullanılan "El avion" ifadesinin uçak sözcü- ğünü karşıladığı D) Batılıların bazı sözcüklerini Yunanca ve Latince köklerder türettikleri E) Tele" sözcüğünün uzak anlamına geldiği ve birçok sözcükte kullanıldığı

10. Şiir ve düşünce, birbirine çok yakın hatta iç içe geçmiş iki alan değil mi? Bence öyle. Mesela William Wordsworth'un "Aşırı güzelliğe bakmanın yarattığı acı çekme duygusu'nu bir düşünce olarak okurum (bu dizeye Coetze de değinmişti). Ne yazık ki bizde, özellikle son zamanlarda şiir, sanki duygusal güzel sözler söylemek olarak anlaşılıyor. İnternette dolaşan bazı saçmalıkla- rın altına büyük şairlerin adını yazarak anılarını kirletiyorlar. Bu parça için kullanılabilecek en uygun başlık aşağıdakiler- den hangisidir? A) Şiir Sanatı C) Şiir ve Duygu RYAG E) Popüler Kültür ALLIRAN B) Şiir ve Felsefe D) Şiir ve Anı

(1) İnsanların ilişki kurma biçimlerinin ve sosyalleşmelerinin, inter- netle birlikte önceki elli yıla kıyasla ne kadar fazla değiştiği olduk- ça açık. (II) Internet ve iletişim teknolojilerinin uygulamadaki fay- midalari ve insanlığa sağladığı yeni imkânlar elbette tartışılmayacak kadar çok. (III) Fakat hemen her durumda olduğu gibi burada da birtakım yeni sorunların yolu açılıyor (IV) İletişimin kolaylığı, in- sanları daha az iletişim kurmaya itiyor (V) İhtiyacınız olduğu her anda ayrıca bir çaba harcamadan iletişim kurabilecekseniz ileti- şim kurmak için çaba harcamaya da ihtiyacınız kalmıyor. onialgnen n Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra dü- şüncenin akışına göre, "Bu, bir çelişki gibi görünebilirse de işin aslı öyle değil." cümlesi getirilmelidir? A) I B) II D) IV E) V

ANLATI 1B 11. Aşağıdaki parçaların hangisinde ötekilerden farklı bir anlatım biçimine başvurulmuştur? A) Şiir sadece duyguların estetik bir kalıp içinde yazıya aktarılması, şairlik de o ustalığı gerçekleştirmekten ibaret değildir. Bu iş, bu kadar basit olmamalı çünkü hiçbir insan durduk yere söz söylemez. Söz söyleyenin bir derdi, bir isteği, duyurulacak bir haberi vardır illa. Edebiyat; olay, düşünce, duygu ve hayalleri dil aracılığıyla estetik bir şekilde ifade etme sanatıdır. Daha öz bir tanımla, edebiyatın, bir sanat formu olarak oluşturulan yazılar olduğu düşünülmüştür. C) insanın bilimsel alanda artık daha ileriye gidemeyeceğini ve kendini geliştiremeyeceğini zannedenler, aslında bilmeyerek onu hayvan seviyesine indirmek isteyenlerdir. Hâlbuki insanın bilgi ve görgüde olgunlaşma süreci devam etmektedir. D) Ilgili ilgisiz her yerde ağzını açıp saçma sapan söz söyleyenlerin kafe ve gönüllerinden daha büyük olan dilleri bir gün onların halk içinde rezil olmalarına neden olacaktır. Atalarımız, boşuna "Sözünü bil pişir; ağzını der, devşir." tavsiyesinde bulunmamışlar. E) Kahramanıyla veya yazarıyla içli dışlı olduğumuz kitaplar olmamış mıdır? Tıpkı bir insanı tanıdıktan sonra değişen hayatımız gibi, bir kitabı okuduktan sonra da elbette hayata ve dünyaya farklı baktığımız olmuştur.

Umberto Eco bir söyleşide "Gerçekler etkileyicidir çünkü kurmacadan daha özgündür." diyor. (1) Peki, nedir bu peşinden koşup durduğumuz gerçek? (II) Aristo'ya göre sadece elimizle tutup gözümüzle gördüğümüz varlıklar gerçektir. (III) Ona göre fikirlerimiz, bu fikirlerin ilgili olduğu şeylerden, duyulardan ayrılamaz. (IV) Oysa Baudrillard'a göre gerçeklik ilkesi tamamen yaşamın içinde oluşan, reel bir süreçtir. (V) Gerçeğin ne olduğu konusunda yanıltılan ya da gerçeklik algısı saptırılan bireyler, artık tercihlerini gerçek olmayan fakat gerçekmiş gibi onun yerini alan şeyler üzerinden yapmaktadırlar. (VI) İşte tam da bu noktada edebiyattaki gerçekliği tartışmak gerekli, kâğıt üzerinde yarattığımız kurmaca gerçeklik ile bildiğimiz anlamdaki gerçeklik birbirinden ne kadar farklıdır? Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi parçanın anlatım ve anlam akışını bozmaktadır? A) II. B) IU. C) IV. V. E) VI.

6. Kayalıklara sürtünerek, eğri büğrü sokaklarda tökezleyerek, çevredeki demirden dağların eriyişine karışarak geçiyor burada zaman. Sadece erbabının anlayabileceği bir nedenden, iki ayrı zaman kesitinin arasında takılı kalmış akreple yelkovan. Malazgirt Savaşı'nın ardından tam iki yüz yıl varlıklarını sürdüren Mengücekoğulları'nın camiler, köprüler, darüşşifalar, hamamlar, kervansaraylarla ihya ettikleri zaman dilimi ile, on sekizinci yüzyıldan bu yana süregelen bakımsızlık ve erime dönemi arasında... g Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Gözlemle ulaşılan bilgilerle yetinme B Tarihî bilgilerden yararlanma C) Söz sanatlarına başvurma D) Düşsel ögelere yer verme E) Soyut kavramlara canlı özelliği yakıştırma

neden ek B an. KONU KA 1. Güney Afrika'nın en eski doğa koruma alanlarından olan Hluhluwe-Imfolozi Ulusal Parkı'nda zürafaları günün her saatinde görmek mümkündür. Bu cümleden Hluhluwe-Imfolozi Ulusal Parkı'yla ilgili aşağıdakilerden hangisine kesin olarak ulaşılabilir? A) Sadece zürafaların yaşadığı bir parktır. B) Günün bazi saatlerinde ziyarete açıktır. C) Güney Afrika'nın ilk doğa koruma alanıdır. D) Güney Afrika'da zürafaların barındığı tek alandır. E) Zürafa dışındaki hayvanların nadiren görüldüğü bir yerdir. 4. Dünyaca sanatı o Aşağıda A) Bir dü B) Y y D) E)

18. Anadolu kasabalarında tellallar vardır. Sokak sokak dolaşır, bağıra çağıra ikinci el ama kıymetli şeyler satarlardı başkaları adına. O gün, bayrama birkaç gün var, okuldan eve dönüyorum. Tellalı gördüm sokakta. Sırtında yüz metreden görsem tanıyacağım, üzerindeki çizgileri bile ezbere bildiğim bir şey var: babamın tüfeği. Gururla övündüğü atalarının yadigârı ve hayattaki tek özel keyfinin simgesi. Beynimden vurulmuşa döndüm. Ağlamak istedim, olmadı. Koşa koşa, nefes nefese geldim eve; annem, "Hayır oğlum, yanılmışsın, o değil! Bak, babanın tüfeği burada!" desin diye... "Anne, tüfek?" dedim. Ağlamaya başladı. Sıkıntı son haddine varmıştı ve babam anneme "Benim çocuklarım, bu bayram öksüz çocuklar gibi kalmayacaklar. Her zamanki gibi bayram yapacaklar. Tepeden tırnağa giydireceğiz, bayram sabahı elimi öperken harçlıklarını da vereceğiz, hanım!" demişti. Neyle? İşte o tüfekle... Bu sözleri söyleyen çocuğun içinde bulunduğu ruhsal durumu en iyi anlatan sözcük çifti aşağıdakilerden hangisidir? A) Kızgın - kırgın B) Sinirli - bezgin C) Şaşırmış üzgün D) Telaşlı suçlayıcı E) Ümitsiz - yılgın

ki n, er an iş Yayınları Limit 111 12. (1) Okuma kültürü, birbiriyle ilişkili ve birbirini bütün- leyen birçok beceriyi içeren bir süreçtir. (II) Toplumda edinilmiş yerleşik bir kültürden söz edebilmek için o kültürün öznesinin birey olmaktan çıkarılıp toplum- sal düzeyde temsil yeteneği kazanması gerekir.(III) Okuma kültürü, en yalın biçimde, bireylerin okuma eylemiyle ilgili olarak edindikleri becerilerin, toplumda bir yaşama biçimine dönüşmesi olarak tanımlanabi- lir. (IV) Çocukluk evresinin ilk yıllarından başlayarak okuma eylemini içselleştirmiş bireylerin yetiştirilme- si, toplumsal yaşamda bu yeteneğin kazanılmasının temel koşulu olarak düşünülmelidir. (M) Bunun için, dizgesel bir anlayışla eğitsel, kültürel ve siyasal içerikli uygulamaların yaşama geçirilmesi beklenir. Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerin han- gisi parçanın anlam akışını bozmaktadır? A) III. B) IV. C) V. D) 1. Diğer sayfaya geçiniz. EII.

9. Geleceğe kalan şiirler, daha çok tüm insanlığı ilgi- lendiren temalara yönelik şiirlerdir. Bunlar, doğru- dan insanı, bireyi ele alır. Ölüm, sevgi, kahramanlık ve aşk gibi, toplumsal konulu şiirler de kalıcı olabi- liyor ancak genel olarak dünyadaki bütün toplum- ları ilgilendirebilecek, geniş anlamda toplumsal te- maları içeriyorlarsa... Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangi- sinden yararlanılmamıştır? A) Dil ötesi işlevden B) Örneklemeden C) D) Yinelemeden Karşılaştırmadan E) Tartışmacı anlatımdan