Anlatım Biçimleri Soruları

5. ----. Bunlardan ilki, ortaokul öğrencilerine yönelik hazırladığımız "Doğadan Gelen İlham: Biyomimikri Atölyesi". "Biyomimikri", do- ğadan ilham alınarak günlük hayatımızı kolaylaştıran araç gereçlerin icat edilmesi, doğadaki yaratıcılığın teknolojiye yansıtılmasını anlatan bir kavram. Örneğin, Wright Kardeşler güvercin kanadından esinlenerek ilk motorlu uçağı yapmışlardı. Bu atölyede, doğa- nın binlerce yıldır kusursuz şekilde işleyen sistemini, çocukların anlamalarını hedefliyoruz. Genç kuşakların, doğanın bir yol gösterici olarak yaşamın sürekliliğindeki önemini fark etmelerini istiyoruz. Bu parçanın başına anlam akışına uygun olarak aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Öğrencilerin doğayı yakından tanımaları, doğayla iç içe olmalarını sağlayacak birçok gezi etkinliğimiz var B) Doğayı başka canlılarla paylaşan bireyler olarak doğadaki düzenden öğrenebileceğimiz çok şey var C) Öğrencilerin yaratıcılığını geliştirmeye yönelik yeni programlar uygulamaya başlayacağız D) Günlük yaşamdaki birçok sorunun doğadan ilham alınarak çözülebileceğine inanıyoruz E) Çalışmalarımız ve projelerimiz sadece ilkokul öğrencilerine yönelik değil

4. Çünkü okuma, yazılı ve yazısız kaynaklar, okuyucu ve çevrenin etkileşimi sonucu oluşan anlam kurma süre- cidir. Tanımdan da anlaşılacağı üzere, anlam ne yalnızca kitabın kendisinde ne de içinde bulunulan ortamdadır. Şu hâlde anlam okuyucunun rehberliğine ve diğer unsurların da yardımına dayanan bir etkinliğin, etkileşimin sonucu oluşturulmaktadır. Söz konusu etkileşimde, okurun daha önce okudukları, izledikleri, yaşadıkları; kültürel birikimi, inançları ve değer yargıları gibi birçok faktör etkilidir. Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşağıda- kilerden hangisi getirilebilir? A) Okuma, etkileşim yoluyla gerçekleşmektedir B) Okuma, öğretim programlarının omurgasını oluştur- maktadır C) Okuma, günlük hayatımızda farklı anlamlarda kullanı- labilmektedir D) Okuma; bir yazının harflerini, sözcüklerini, imlerini tanımak ve bunların anlamlarını kavramaktır E) Okuma; görme, algılama, sentezleme ve yorumlama gibi farklı bileşenlerden oluşan karmaşık bir zihinsel süreçtir Tablosb

5. (1) Soğuk kış günlerinde buzlanan yollar, araçların yola tutunmasını zorlaştırıyor ve kaza riskini artırıyor. (II) Böyle un zamanlarda insanların güvenli bir biçimde seyahat etmesi- ni sağlamak için başvurulan yöntemlerin başında yolların tuzlanması geliyor. (III) Bu yöntem özellikle trafiğin yoğun olduğu yollarda ve kış dönemi sıcaklıklarının saf suyun donma sıcaklığı (0 °C) civarında seyrettiği ülkelerde çok başarılı oluyor. (IV) Örneğin, kullanılan tuzlar etraftaki bitki örtüsüne zarar veriyor; tatlı su kaynaklarının kirlenmesine sebep oluyor ve metalleri aşındırıyor. (V) Dolayısıyla insan- ların sağlığını korumak amacıyla yolları tuzlarken bilinçli davranmak, aşırı miktarda tuz kullanmamak gerekiyor. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra "Ancak yolları tuzlamanın yararlarının yanı sıra za- rarları da var." cümlesi getirilirse parçanın anlam bütün- lüğü sağlanır? IV 3 A) I B) II C) III 1 (0 D) IV E) V

Ahmet Haşim şiiri, daha başından itibaren şiirimizin sınır- larını uçlara doğru geren yapısı, imge örgüsü, dille ilişkisi ve çağdaş dünya şiiriyle uyumu açısından okuru ve dolayı- sıyla da zamanın eleştiri anlayışını zora sokmuş bir şiirdir. Bu cümlede geçen altı çizili sözle aşağıdakilerden han- gisi anlatılmak istenmiştir? A) İçeriğe uyumlu dış görünüş B) Alışılmış kalıpları sürdüren tarz C)Yeni ile eskiyi sentezleyen düzen D) Geleneksel anlayışı aşan yeni biçim E) Bütün kalıpları yıkmış dize kümelenişi

si e ki acaba 28. Maksim Gorki, fırıncı çıraklığı yıllarında, Tolstoy'un bir hikâyesini okurken öylesine kendinden geçer kağıdın içinde büyülü bir şey mi var diye onu havaya kal dırır ve bakar. Tabii beyaz sayfa üzerinde siyah harflerden başka bir şey görmez. Fırıncı çırağını ve bütün okuyucu. ları büyüleyen şey, o ak sayfa üzerinde yazılı kara har lerden başka bir şey değildir. Harfler, seslerin işaretleri dir. Kelimeler ise seslerden oluşmuştur. Yazılı veya sözlü işaretlerle, göz önünde bulunmayan her şeyi göz önüne getirebilir, ağaçları konuşturabilirsiniz. Bu büyü değil de nedir? Güzel bir romanı okurken Maksim Gorki'de ol duğu gibi kitap, kağıt, harf ortadan kalkar; gitmediğimiz yerlerde dolaşır, farklı farklı insanlarla tanışır, onların ha yatlarına hatta ruhlarının içine gireriz. Şüphesiz, romana bu gücü veren, dilin böylesine güçlü kullanımıyla tüm bunları yapmasıdır. Bu parçaya göre, bir romanı etkileyici kılan asıl özel lik aşağıdakilerden hangisidir? Dilinin yalınlığa, açıklığa ve akıcılığa sahip olması B) Okuyanı, gerçeklikten uzaklaştırıp hayal âleminde dolaştırması Olağanüstülüklere yer vererek okurda şaşkınlık ya ratması Yetkin anlatımıyla okuru kurmacanın içinde yaşatma- Core SI Gerçek yaşamla kurmaca yaşam arasında sıkı bir bağ kurması

peşitli sebeplerle yurt içinde veya yurt dışında gitti- Gezi yazısı; mekânı merkeze alarak bir yazarın, ği yerlerdeki gözlem, tespit, deneyim ve yorumları ni birçok anlatım biçiminden faydalanarak canlı ve etkileyici bir dille aktardığı yazı türüdür. Gezi yazı- sının başarılı olması iyi bir gözlemci olmaktan ge- çer. Geziye çıkmadan önce gezilecek yerler hak- kında çeşitli kaynaklardan bilgi edinmek, görülen- leri bu bilgilerle karşılaştırmak gözlemin başarısı- ni artırır. Yukarıdaki metinde aşağıdaki soruların hangi- sinin cevabına ulaşılamaz? A) Gezi yazısı nedir? B) Gezi yazılarında hangi anlatım biçimlerinden yararlanılır? S C) Gezi yazılarının başarılı olması gözlemciye bağlı mıdır? E F D) Gezi yazılarında önceden bilgi edinmek gerekli midir? E) Bir gezi yazarı eserini yazarken neler yapma- lidir?

2. (1) Yavru kanaryalar yumurtadan çıkmadan önce babalarından uzaklaştırılıyor. (II) Bunun nedeni yavru kanaryanın ötmeyi babasından öğreniyor olması. (III) Bu süre içinde kanaryanın hemcinsi ya da başka bir kuş türünün sesini duymaması sağlanıyor. (IV) Üç ay sonunda bülbül ötümüne yeteneği olan yavrular bül- bül gibi ötmeye başlıyor. (V) Yavru kanaryaya yak- laşık üç ay süreyle her gün yirmi dört saat sadece bülbül nağmesi dinletiliyor. Bu parçanın anlatımındaki bozukluğu gidermek için aşağıdaki değişikliklerin hangisi yapılmalı- dır? A) I. cümle ile III. cümlelerin yeri değiştirilmelidir. B) II. cümle paragrafın başına alınmalıdır. C) III. cümle ile IV. cümlenin yeri değiştirilmelidir. D) IV. cümle ile V. cümlenin yeri değiştirilmelidir. EV. cümle II. cümleden sonra gelmelidir.

12. (1) Her yazınsal yapıt bir düzen düşüncesinin sonucu- dur. (II) Kurgulamada yazarın tuttuğu yol, yapıtın ya- pısını belirler. (III) Yazınsal yapıtta kompozisyonun alacağı biçim ve bunun gerçekleştirilme teknikleri, kurgulama ile ilgilidir, bu da sanatçıdan sanatçıya de- ğişir. (IV) Yapı ise yapıtın bütün ögeleri arasında ku- rulan uyum, denge, iç düzen ve organik bütünlükten ortaya çıkan kompozisyondur. (V) Yani kurgulama, yapıtın yazıldığı andan bitirildiği ana kadar geçen sü- reçte gösterilen her türlü etkinliktir. 36 Bu parçanın anlamlı bir bütün oluşturabilmesi için numaralanmış cümlelerin hangilerinin yeri değiştirilmelidir? A) I ve II B) I ve IV D) III ve IV E) IV ve V C) II ve III

a le Fikir 3. Türkün kılıcı ülkeler fethederken, Türkün zekası da kelimeler fethediyordu. Ülkeler ne kadar bizimse kelimeler de o kadar bizimdi. Ecdadımız onlarla düşündü, babalarımız onlarla ko nuştu. Kısaca Türk milletinin tarihinde çeşitli merhaleler var Nasıl eski Fransızca, eski İngilizce diye tasnifler yapılmışsa eski Türkçe, orta Türkçe gibi adlandırmalar da yapılabilir. Bu parçada Türkçe ile ilgili vurgulanmak istenen aşağı. dakilerden hangisidir? A) Temellerinin fetihlere dayandığı B) Diğer dillerden etkilendiği e Türk milletinin zekasını yansıttığı D) Kendi içinde gruplandırılması gerektiği E) Tarihi süreç içinde geliştiği 5

2. Dil ile - - - - arasındaki münasebeti bilen bir kimse dili tek başına almaz. Zira dilde her kelimenin ses, şekil ve manasını tayin eden odur. Yunus Emre'nin şiirlerinin di- lini, yazıldığı devir ve çevreden ayrı ele alamazsınız. Ni- tekim onun eserlerinin kökleri yetiştiği topraklara sımsıkı bağlıdır. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden han- gisi getirilmelidir? A) düşünce B) edebiyat C) insan E iletişim D) kültür me, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü 5.

DAD8 Doktor Hikmet, 27 yaşına rağmen hayatın heme her sahasında acemi kalmış bir adamdır. O, Istanbul'un kibar ve devlet düşkünü bir ailesi içinde çocuklarına lüzumundan fazla şefkatli bir ana baba elinde, bin türlü naz ve nevazişle büyüdü. Mekteple ev arasında daima bir lalanın ilişkilerinde her zaman sıkı bir ahlak ve seviye refakatinde gidip gelmeye alıştı. Akranlarıyla kontrolüne tabi tutuldu. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisine başvurulmuştur? A) Öyküleme B) Açıklama C) Tartışma Betimleme E Ornekleme

I 1 I Kerime Nadir bugün çok okunan bir yazar değil. Bütün popüler romancıların kaderini o da paylaştı ve 1980'ler- den sonra okunmaz oldu. Her ne kadar edebiyatçılar tarafından görmezden gelinse de aslında Kerime Nadir duyguyu yetkince hissettirebilme, karakter-mekân birlik- teliğini gözetme, kadın dünyasıyla sınırlı kalmayıp erkek kahramanların duygu dünyasında derinleşme üzerinden bakıldığında sıradan bir popüler aşk romancısı olarak değerlendirilemez. Kırk yıla yakın süre popüler edebi- yatın en gözde yazarı olmuş olmakla birlikte romanları edebî değer açısından bir kenara bırakılacak basitlikte değildir. Posta Güvercini, Hıçkırık, Samanyolu, Orman- dan Yapraklar gibi bazı romanlarında edebî bir dil tuttu- rabilmiş, bu yolla da klasik romanlara okuyucu hazırla- mak gibi önemli bir işleve imza atmıştır. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Öznel yargılar B) Örnekleme C) Değişik yapılı cümleler İzlenimsel betimleme E) Olumlu eleştiri mus

1. Ünite 4-6. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Bazıları "Sanat sanat içindir" ve bazıları da "Toplum içindir" der."Sanat sanat için olduğu zaman do- laylı olarak toplum için de yararlıdır" diyenler de vardır. Ama Atatürk için edebiyat,"büyük insanlık" yolunda "uyarıcı, hedeflendirici ve yürütücü" olmalıdır. Atatürk, gerek sohbetlerinde, gerek dikte ettiği direktiflerinde edebiyatın toplumun yücelmesi yönünde kullanılmasını istemiştir. Türk çocuğu edebiyat yolundan ulusunun yüceliğini, sağlam karakterli olduğunu öğrenecek, devrimlere bu yoldan bağlanacak ve onu koruyacak; yine bu yol- dan iyi hatip olarak yığınları olumlu yönlerde peşinden sürükleyecek. Atatürk, edebiyatın, sadece subjektif duyguları yansıtan bir aristokrasi rehavetine yastıklık etme- sine daima karşı olmuştur. Türk kahramanlığını dile getiren Yahya Kemal'i ve sosyal adaletsizliğe isyan eden Tevfik Fikret'i de bunun için sevmiştir, "hürriyet" diye kükreyen Namık Kemal'e bunun için gönül vermiştir. Sadi Borak, Atatürk ve Edebiyat 4. Metnin ana düşüncesi nedir? 5. Metnin yardımcı düşünceleri nelerdir? 6. Metinde düşünceyi geliştirme yollarından hangileri kullanılmıştır?

TYT / Türkçe 25. I. Türk toplumunda ilme ve sanata çok önem verilmiş, ilim, irfan ve sanat öğrenen öğretmenlere, sanatçılara ve sanatkârlara da çok değer verilmiştir. ✓ II. Türkler ilme verdiği değer kadar cehalete karşı da sü- rekli savaş vermiştir. GIll. Cehalet, bir toplumun çöküşünü hazırlayan en önemli etken olarak görülmüştür. 2 IV. Türkler, tarih boyunca eğitim ve bilginin toplumun temel taşlarından biri olduğunu kabul etmiş ve bilim adamlarına daima layık oldukları saygıyı göstermiş- lerdir. V. Devlet adamları bilim adamlarını himaye etmiş, onlara çalışma ortamları hazırlamıştır. Yukarıda numaralanmış cümlelerden anlamlı bir pa- ragraf yapılmak istenirse üçüncü cümle aşağıdakiler- den hangisi olur? CAY A) I B) II C) III D) IV E) V ARI

ar köpek- ötü huylu organik bile olsa uşabile- makledi- ahatsız masina elerde hasta- rtulan n ba- azen aman sinda medi- 6. 1. Kafatasına alınan darbe sonucunda beyin dokusunda meydana gelebilecek bozulmalar olarak tanımlanan trav- matik beyin hasan, akla hemen, başta boks olmak üzere, dövüş sporlarını getiriyor. 11. Spor ve tip dünyasında tartışmaların odak noktası ol- maya devam eden bu sporlarda, kafaya isabet eden her yumruk beyinde büyük tehlike oluşturuyor. III. Dahası bu çeşit bir yaralanma beyin hücrelerinin yıkımı- nı, ardından Alzheimer, Parkinson ve ALS gibi hastalık- lara yol açma ihtimallerini güçlendirdiği gibi, yürüme ve konuşma bozukluğu, duyma kaybı, titreme, şüphecilik, paranoya, depresyon, uyumsuzluk, sinirlilik, bilişsel geri- leme gibi problemlere de neden olabiliyor. DIII. ile IV. Palme Yayı IV. Kafaya alınan bu yumruk darbesi mikroskobik hasarlara, beyin dokusunda küçük kanamalara ve beyindeki sinir hücrelerinin fizyolojisinin bozulmasına neden olabiliyor. Dünya şampiyonluğunu üç kez elde eden ilk boksör un- vanına sahip Muhammed Ali de bu uzun boks kariyerini sonlandırdıktan kısa bir süre sonra titreme, hareketler- de yavaşlama, nedensiz yorgunluk, konuşma bozukluğu gibi sorunlar yaşamaya başladı. A) I. ile III. B) II. ile IV. E) IV. ile V. C) II. ile V. ✓ 9.

» DENEME 1 37 ve 38. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Hindistan'da doğan ruhsal çalışma öğretisi yoga, geniş dallara ayrılıyor. Dünyanın pek çok yerinde; bir form tutma yöntemi, dönüşüm ya da aydınlanmaya giden bir yol ve işitme kaybından, kalp hastalıklarına kadar bir- çok rahatsızlığın tedavisi olarak görülüyor. Hatta bazı durumlarda insanların, medikal tedavilerini bırakıp has- talıklarından kurtulmak için yogay tercih ettiği bile olu- yor. Özellikle depresyon gibi psikolojik rahatsızlıkların tedavisinde yogaya gittikçe artan bir ilgi olduğu kesin. Ancak yoganın sağlığa ilişkin getirileri yönündeki iddia- ların kanıtlanması güç. Çoğu araştırma, kesin sonuçlar veremeyecek kadar düşük sayıda katılımcıyla gerçek- leştiriliyor. Bunun kaynağında ise yoganın, araştırmala- ra fon sağlayacak büyük bir endüstriye sahip olmaması yatıyor. 37. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Yoganın dünyanın pek çok yerinde tedavi amaçlı tercih edildiğine Ypek B) Yoganın sağlık üzerindeki etkilerinin kesin olarak kanıtlanamadığına ens Yayınları C)Yoga endüstrisinin yeterli büyüklüğe ulaşamadığı- na - D) Medikal tedavilerin yetersiz kaldığı noktada yoga- nın tercih edildiğine E) Yoganın form tutma yöntemi olarak da tercih edildi- ğine 38. Bu parçada asıl anlatılmak istenen nedir? 39 ve cevapla Görünür sosyal m rini terc görünür esiri olm Han'ın. nemin azalır sosya yor ve bir şe rak c Yoganın tedavi amaçlı kullanılmaması gerektiği- B) Yoga araştırmalarına daha çok kaynak ayırılması gerektiği Halb çıka nile 39. BL ol di C) Yoganın bir dönüşüm aracı olarak görülmesi gerek- tiği Son D) Depresyon tedavisinde başarılı sonuçlar elde edil- diği E) Yoganın sağlık üzerindeki etkilerinin kanıtlanmadığı A 4