Anlatım Biçimleri Soruları

8. İki gündür trendeyim. Tren, boş ve neşesiz. İçim sıkılıyor bu durumdan. Yolun iki tarafından ülkeler, kıtalar akıp gidiyor fakat göz için hiçbir şey yok. Beş dakikada bir pencere değiştiriyorum. Ağaçlar, yol- lar, nehirler, tarlalar, göller uzun bir baş ağrısı gibi yolun iki tarafında tekrarlanıyor. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangi- sine başvurulmuştur? (A) Benzetme - açıklama B) Karşılaştırma - tartışma C) Açıklama - öyküleme Öyküleme - betimleme E) Örnekleme - açıklama

3. Bakır ve bakır alaşımlarının amalgam adı verilen altın-cıva karışımı bir sıvıyla yaldızlanması yoluyla altın kaplama yapılması işlemine tombaklama, bu yöntemle yapılan eserlere de tombak adı verilir. Bu işlem kaplamaya göre çok daha dayanıklı ve uzun ömürlüdür. Özellikle Beyşehir Gölü ve çevresinde zengin civa yataklarının bulunması bu yöntemin Anadolu'da yaygın olarak kullanılmasını sağlamıştır. Antik çağlarda civanın keşfedilmesinden sonra gelişen altın yaldızlama tekniği ilk olarak Yunan ve Roma dönemlerinden kalan eserler üzerinde görülür. Arkeolojik kazılarda ele geçen buluntular tombaklama işleminin sadece bakır ve bakır alaşımları üzerinde değil, cam ve pişmiş toprak eserler üzerinde de uygulandığını göstermiştir. Bu parçada "tombaklama" ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? AÇok eski dönemlerden beri yapıldığına B) Sağlam ve kalıcı bir işlem olduğuna Bakır dışında çeşitli malzemlere de uygulandığına DA DAnadolu'da Beyşehir Gölü çevresinde yaygın olduğuna Altın-civa karışımı bir alaşımla yapıldığına

5, 6 ve 7. soruları aşağıdaki parçaya göre cevap- layınız. Sinemacı roman yazarıyla mizaç ve dünya görüşü yakınlığı kurabilecek birikime sahip değilse, edebiyattan sinemaya uyarlanan eser, sadece romanın adını kullanmaktan ibaret kalır. Yazara özel bir ilgi ve yakınlık beslememesine karşın edebi eserin ve yaraticisinin adlarının saygınlığından yarar- lanarak bunu maddi kazanca dönüştürme kaygısıyla yola çıkan sinemacı, edebiyata zarar verir. Edebiyat dünyasının eserlerini, "gişe kaygılarına" alet ederek eserleri okumamış insanlann kafalarında yanlış imajlar oluşturmak ve onlan okumanın büyülü dünyasından uzaklaştırmak, edebiyat adına işlenebilecek en büyük suçtur. Edebiyat uyarlaması yapmak isteyen sinemacı, uyarlamayı düşündüğü eseri konu bulmak sıkıntısıyla değil gi duyduğu yazanın sevdiği bir romanını toplumun gözleri onune sereceği bilinciyle hareket etmeli ve eserin yaratıcısının emeğine saygı gös- termelidir. Özellikle son yıllarda Türk ve dünya sinemaların- da çok başarılı olmuş edebiyat uyarlaması örnekleri de bulunmaktadır. Unutulmamalıdır ki sinema, var olduğun- dan bu yana edebiyattan etkilenmiştir ve her iki sanat dali var olduğu sürece bu ilişki devam edecektir. Paragrafta Konu ve A 5. Bu parçada sinemayla ilgili olarak ne anlatılmaktadır? A) Edebiyatla ilişkisi B) Toplumsal etkinliği (C) Edebiyattan yararlanma yollan D) Edebiyata katkılan E) Türsel farklılıklan (6. Bu parçaya göre; başaryu çözün! D) I ve IV C 1. Ünlü romanların ve yazarların gişe garantisi olarak görülmesi, II. Yapıtın özünün sindirilmesi, III. Yapıtın sinema diliyle yeniden yaratılması, IV. Eserin toplumsal mesajının ve yazarın, dönemine bakış açısının göz ardı edilmesi anlayışlarından hangisi veya hangilerinden yola çıkan sinemacı edebiyata zarar verir? (A) I ve I B) Yalnız IV E) II ve III C) II ve IV

5. I. İyi konuşmanın ve iyi yazmanın sırrı, sözcüklerin ger- çek değerini bilmek ve onlar bilincli kullanmaktır. II. İnsan sözcüklerle düşünür, sözcüklerle duyar; duygu ve düşüncelerin iyi anlatılması için sözcüklerin anlamı- ni çok iyi bilmek gerekir. Yukarıda verilen II numaralı cümleyle ilgili olarak aşa- ğıdakilerden hangisi söylenebilir? A) I. cümlede anlatılan durumla ilgili bir tavsiyede bulunul- maktadır. B) I. cümlede anlatılan durumla ilgili bir öneri yapılmakta- dir. Ccümlede anlatılan durumla ilgili bir öğüt verilmektedir. DI. cümlede anlatılan durumla ilgili kişisel düşünce dile getirilmektedir. E) I. cümlede anlatılan durumun gerekçeleri anlatılmakta- dır. t 7.

Çaylar farklı farklıdır, yaşamlarımız da... Kimi bol şekerli çay içer kimi az şekerli kimi de çayı şekersiz tercih eder Erzurumlular ise çayı "kıtlama" içer. Kıtlama çay; dikdört- gen şeklinde, uzun ancak özel makaslarla kesilebilen sert şekerlerle içilir Sert kesme şekerlerden çok küçük bir par- çayı avurduna sıkıştıran kişi, bu parçayı idareli kullanarak dört beş bardak çay içebili Çayı kıtlama içmek hem özel bir keyif verir hem de ekonomiktir/Şekerin pahalı olduğu, hatta bazen hiç bulunmadığı yıllardan kalan bir alışkan- lık olan kıtlama, sınırlı imkânlarımızı sınırsız bir sürece yayma gayretine benziyor/Bu anlamda bazılarımız haya- tını kıtlama tarzında, bazılarımız bol şekerli yaşıyor Bol şekerli ama kısa bir ömür sürüp mutsuz olanlar da var kıtlama ama uzun bir hayatı mutlu kılanlar da... 15. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ula- Şılabilir? insan, hayatını uzun ve mutlu kılmak için elindeki imkânları verimli kullanmaya çalışmalıdır. Bhayatın nasıl yaşanacağı, çoğu zaman insanın kendi tercihi olmaktan öte bir durumdur. CHangi koşullarda yaşarsa yaşasın insan, hayata yükle- diği anlamlarla geleceğine şekil verir. Insanın sahip olduklarının farkına varması yaşamdan alabileceği hazzın sınırlarını belirler. Ensan sorunlardan uzak durabildiği oranda hayattan keyif alabilme becerisini kazanır. (2019-TYT)

6. Hayatta olup da romana girmeyen bir şey yoktur. Ro- mana sınır çizilmez. Yeter ki gerçekçilikten alınan un- surlar, bütün bir iç zenginliğinin beslediği hayal gücü eli, yeni varlıklara dönüşün, hayattaki varlıkları bile sürükleyecek, onları gölgede bırakacak birer gerçek olsun. Bu paragrafta işlenen konu aşağıdakilerden han- gisidir? A) Romanda biçim B) Roman ve gerçekçilik C) Romanın malzemesi D) Romanın özellikleri E) Roman ve insan 12

dk. Çözdüğünüz süre dk. Bir kez daha koca bir yılı eskitip anılarımızın arasına göm- aük yüreğimizin acısıyla yrishüz eskitemediğimiz bir ye- ni yıl da tüm gizemiyle, güzelliğiyle, umut vaad eden güleç yüzüyle çaldı kapımızı (Her geçen gün solmuş bir gül yaprağı gibi dökülüp gitti geçmişe. (IV) Ahilarimizi kurutup özenle koyduk bir kitabın arasına Taşadığımız sıkıntı- lar, mutluluklar belki hiçbir zaman unutulmayacak ama hiç bir zaman da bir kez daha yaşanmayacak. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde ya- lın bir anlatım söz konusudur? A) I B) II C) III D) IV EV

20. Kimse ne olduğunu söyleyemez. Ama, ne olmadı- ğımı söylediği olur. İstiyorlar ki, arayan adam, neyi bulduğunu söylesin. Bin ağızdan ona neyi bulduğu- nu söylerler. Ama, kendisi, daha bulamadığını bilir. Diyeceksiniz ki, sen ara ve bırak onlar konuşsun. Doğru. Ama uzaktan uzağa insanın kendini savun- ması da gerek. Ben neyi aradığımı biliyorum, onu ürke ürke adlandırıyorum, o değil diyorum, odur di- yorum, ileri varıyorum, geriliyorum. Ama, zorluyor- lar beni, bulduklarının adını ver, adını ver, kestir at, diyorlar bana. Şahlanıyorum o zaman. Bir şey, adı konduğu anda yitirilmiş değil midir? Bu parçada yazar, esas olarak aşağıdakilerden hangisinden yakınmaktadır? A Bireylerin, belli bir gerçekliğe ulaşmış kişilerin buldukları değeri adlandırma israrından B) Bireylerin araştırmayıp, okumayıp başkalarını taklit etmesinden Bireylerin kendilerine ait bir gerçeklik kurama- malarından D) Bireylerin sabırsız tutum ve davranışlarından Sanat alanındaki çoraklıktan YAYINLARI 23

(1) Deniz insanlarına olan hayranlığı, Cevat Şakiri, yanında yöresinde görüp tanıdığı, ölesiye bağlan dığı sıradan insanlar yanında, tarihimize mal olmuş deniz kahramanlarının hayatlarını da romanlaş tırmaya götürür. (II) "Uluç Reis, Turgut Reis" adlı romanlar bu hayranlığın bir ürünüdür. (III) Cevat Şakir'in öykücülüğü ve romancılığı yanında, bir o kadar önemli, bir o kadar üzerinde durulması gereken özelliği, tarih bilinci ve mitoloji merakıyla sivrilen, bunların da ötesinde, gelmişi geçmişiyle Anadolu'nun kültür kaynakları üstüne eğilen, gerçek bir düşünür, yurtsever bir düşünür olmasıdır. (IV) Cevat Şakir, bir yandan mitoloji tutkusuyla Ana- dolu efsaneleri ve Anadolu tanrıları üzerine eğilir- ken öte yandan Batı kültürünü oluşturan kaynağın Yunanistan'da değil, Anadolu'da serpilip geliştiğini ispatlamaya adar kendini. (V) "Anadolu'nun Sesi" ve "Hey Koca Yurt'ta, İyonya (Anadolu) kültürünün Yunanistan kültüründen üstünlüğünü göstermeye çalışır. Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangi- sinde sanatçının eserlerinin içeriğinin karşılaş tırma yoluyla oluşturulduğu anlamı vardır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V

3. Beş yıl oldu, dönmedin; üstelik biliyordum dönmeyeceğ ni. () Ama bavulun bende hâlâ; gelip alırsın diye düşündü ğum zamanlar az değil (III) Onu bir ara gözden uzak olsun diye arka odaya götürmüştüm. Çünkü onu özlemek de seni özlemek gibi acı vericiyd (V Bu acıdan kurtulmak için eski yerine geri koydum ve tam karşımda duruyor şimdi. Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisine "Ne var ki onun özlemine üç gün dayanabildim." cümlesinin geti- rilmesi uygundur? B) H C) QUX COXIV. E) V 5. (1) -- Bu ler, zam rum - hey kos ruz ke ol (1

3. Kızılırmak, kaynağın Sivas'tan alır. Bafra'dan denize dökülür. Kızılırmak, tamamı sınırlarımız içinde bulunan en büyük nehrimizdir. Kızılırmak'ın üzerinde Kesikköprü, Hirfanlı, Derbent ve Altınkaya Barajları vardır. Sırasıyla Sivas, Kayseri, Nevşehir, Kırşehir, Kırıkkale, Ankara, Aksaray, Çankırı, Çorum ve Samsun illerinden geçerek Bafra Burnu'ndan Karadeniz'e dökülür. Bu parçadan Kızılırmak'la ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz? A) Üzerinde hangi barajların yer aldığı + B) Nereden doğduğu + C) Hangi şehirlerden geçtiği + Türkiye'nin kaçıncı büyük nehri olduğu E) Denize nereden döküldüğü

2.1) Neredeyse 12 ay hareketli olan Kuşadası, tam bir tal cenneti. (II) Tatile çıkmış yerli ve yabancı turistlerin tüm ihtiyaç ve isteklerine hitap ettiğinden Kuşadası'nı gezmeye her mevsim gidebilirsiniz. II) Marinadan başlayıp beldeye adını veren Güver- cin Adası'na kadar uzanan sahil şeridini yürümek oldukça keyifli. (IV) insan manzaraları, masmavi bir deniz, tepenizde parlayan güneş size eşlik ederken ara sıra yolun karşısındaki restoran ve kafelerde so- luklanabilirsiniz. (V) Mükemmel bir tatilin keyfini ya- şamak için sadece etrafınızdaki güzelliklerin tadına varmanız yeterli olacaktır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangi- sinde yargı gerekçesiyle verilmiştir? A) B) II D) IV C) III E) V

1. Bu şiirlerde güttüğüm temel amaç, günlük yaşam- dan olaylarla durumlar alıp bunları baştan sona, elden geldiğince insanların gerçekten kullandığı bir dille anlatmak ya da betimlemekti. Aynı zamanda, bunları öylesine bir düş rengiyle örtmek ki sıradan şeyler zihne olağan dışı bir halde sunulsun. Hepsinden de önemlisi, amacım, bu olaylarla durumlarda doğamızın başlıca yasaklarını doğru ama abartısızca izleyerek ilginçleştirmekti. Bir şairin şiir anlayışının anlatıldığı bu parçada şairin, 1. ağır II. gösterişli III. yalın IV. ağdalı V. doğal özelliklerinden hangilerine sahip şiir yazacağı söylenebilir? A) I. ve II. D) I. ve IV B) II. ve V. C) III. ve V E) II ve III. DOZ KAZAN YAYINLARI

7. Ziya Gökalp, dili kültürün temel ögesi sayar; o, bu görüşünde haklıdır. HY Çünkü dil, duygu ve düşüncenin kabıdır âdeta. XY Bir ulusun bütün duygu ve düşünce hazinesi, dil kabına veya kalıbına dökülür ve bu dil kabi ile yerden yere, kuşaktan kuşağa aktarılır. (IV) Yazı, dilin sesini kaydeden bir araç olarak dilin bir parçasıdır. (V) Bu nedenle kültür, söz aracılığıyla bir ulus arasında yayılır. (VI) Sabahtan akşama kadar evde, sokakta, çar- şıda, iş yerinde konuşan halk, farkında olmadan dil tar- lasını eker, biçer. (VII) Dilin duygu ve düşünce ile dolma- sının nedeni, günlük yaşama çok yakın olmasıdır. Düşüncenin akışına göre "Dil, kültürün temeli olduğu- na göre, bir ulusun dil ile ifade ettiği sözlü her şey kültür kavramına girer." cümlesi bu parçadaki numaralan- mış cümlelerin hangisinden sonra getirilmelidir? AHIT BHV (C) V D) VI E VII

8. Konuşmanın veya dilin nasıl doğmuş olduğu dil bilimci. lerin üzerinde durdukları konulardan biridir. Bu konuda birbirinden farklı görüşlere yer veren teoriler ortaya atıl mıştır. Bunun yanında dilin doğuşunu, insanların çeşitli olaylar karşısında gösterdikleri beden ve ruh tepkisiyle çıkardıkları seslere bağlayanlar da vardır Belki dilin oluşmasında bu görüşlerden her birinin bir dereceye kadar etkisi olabilir. Yalnız bütün bu görüşler varsayımın ötesine geçememiştirl Düşüncenin akışına göre bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki cümlelerden hangisi getirilebilir? A) Dil insanlar arasında anlaşmayı sağlayan en geliş- miş iletişim aracıdır. B) Dilin canlı bir varlık olması bu düşünceyi destekle yen en güçlü kanıttır. Toplumlar dil sayesinde duygu ve düşüncelerini kendilerinden yıllar sonra gelen kuşaklara aktarırlar. →→→Yeryüzünde konuşulan yüzden fazla dil, ortaya atılan düşüncelerin kanıtlanması bir hayli zorlaştır maktadır. E Bazı dil bilimcilerine göre dil ve dili oluşturan ögeler, insanın doğadaki sesleri taklidinden oluşmuştur.

Cümle Analizi 5. (1) Güzel sanatların amacı, doğa bilimleri ve kültür bilimlerinin amacından farklıdır. Sanat öğretmez, sezdirir, hissettirir, çağ- rıştırır; kendine özgü düşündürme, hatır- latma biçimleri vardır. (II) Sanatın tanımı yapılamaz. Çünkü insanlığın var olduğu dönemden beri varlığını sürdürmesine rağmen, sanat etkinliği henüz tamamlan- mamış ve kalıplaşmamıştır. (III) Öyleyse sanat her an değişen, genişleyen bir insan etkinliğidir denilebilir. (IV) Söz konusu etkinlikte, insanın kendisine özgü tüm yetenekleriyle varlıkları ve olayları; duygu, hayal dünyası ve aklıyla değer- lendirmesi sonucunda ortaya koyduğu sanat eseri, bir okyanustaki inci tanesini andırır. (V) Sanat, "Mevcut malzemeden bir düzen ve şekle yükselme hamlesidir." ifadesi sanatta hayal gücü ve yaratıcı yeteneğin kullanıldığını belirtir. Yukarıdaki paragrafta numaralandı- rılmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlede, karşılaştırma yoluyla sanatın işlevlerinden bahsedilmiştir B) II. cümlede, devam eden bir süreçten söz edilmektedir. III. cümlede, nılmıştır. D) IV. cümlede, benzetme yapılmıştır. E) V. cümlede, dolaylı anlatıma başvu- rulmuştur. tanımlamadan yararla- tanımlamada OCAM TAKTİKLERLE PARAGRAF BENİM HOCAM TAKTİKLERLE PARAGRAF BENİM HOCAM TAKTİKLERLE PARAGRAF BENİM HOCAM TAKTİKLERLE PARAGRAF