Anlatım Biçimleri Soruları

7. Aşağıdaki cümlelerden hangisi ayraç içinde verilen kavramla uyuşmamaktadır? A A) Bu romanı okuyanlar, anlatılanların kendi hayatından bir sahne olduğu algısını uzun süre üzerinden atamıyor. (Özdeşleşme) B) Yazarın eserleri konusu yönünden olmasa da üslup özellikleri bakımından edebiyatımızda kendini hemen belli etmesi eleştirmenlerin gözünden kaçmıyor. (Öz- günlük) Sağlık alanında yapılan reformlara baktığımızda son on yıl içerisinde ülkemizin önemli yol kat ettiğini görüyoruz. (Saptama) Edebiyatımdaki şairlerin büyük çoğunluğu gelenekten yararlanarak kendi sanat çizgisini bulmuştur. (Genelle- me) E) Şiirlerinden okuyucunun okumasını zorlaştıran, dilini yoran en ufak bir ifadeyi bulmak neredeyse imkansız- dır. (Yalınlık) 10.

2. Ahmet Arif, şiirlerini halkından bir dize olsun ayrı tutmamış- tır. Halkı için dizelerini gür sesle okumak istemiştir. Şiirini belki de en çok dostları ve o güzelim halkı için yazıyor gibi- dir. O denli pürüzsüz bir şiirdir ki onun yazdığı şiir, okuyucu bir burgaca kapılıp giderek hızlanır ve içeri doğru bir yol- culuğa çıkar. Sözcük seçimleri, ses ile ahengi tam anlamıyla yaratır; farklı anlam ve değişik duyguyla taşar yüreklerimizden. Bu parçada sözü edilen sanatçıyla ilgili olarak, 1. Akıcı II. Yoğun H. Yalın hangi özelliğe değinilmemiştir? A) Yalnız I. B) Yalnız II. D) I. ve II. O E) II. ve III. C)Yalnız III. Palme Yayınevi

4. (1) İnsanların, anlamadığı şeye felsefe, anlaşılmaz şekilde konuşana filozof de- mesi yeni bir şey değil. (II) Felsefe de diğer insan uğraşları gibi bir sorgulama ve arayış içinde olmadır. (III) Ama bu, sistematik ve kolektif bir sorgulama de- ğilse arayışla pek bir şey bulamazsınız. (IV) Yani neyin ne olduğunu, argümanın neye karşılık geldiğini, hangi varsayımla- rı içerdiğini vs. düşünmek şart. (V) Tüm bunlar bir sistem dâhilinde düşünülme- diğinde "felsefe yapmak" havalı da olsa sonuçsuz bir uğraş. Bu parçadaki numaralanmış cümleler- den hangisi düşüncenin akışını boz- maktadır? A) 1 B) II C) III D) IV E) V 1 1 1 1 I

8. Yazarımızın en önemli özelliklerinden biri, olayları anlatırken kalemini bir kamera gibi kullanmasıdır. Bu sayede okuyucu, olayların içine girer ve gözleri- nin önünde canlanan kahramanları, canlı, parlak ve ışıltılar içinde görür. 100 8 Bu parçada geçen "kalemini bir kamera gibi kul- lanmak" sözüyle anlatılmak istenen aşağıdaki- lerden hangisidir? A) Kanıt göstererek inandırmak shie B) Gerçeği olduğu gibi yansıtmak C) Yaşamı güzelleştirerek sunmak D) Olayların ilgi çekici yönlerini vermek E) Hayal gücünü harekete geçirmek

4. Bilgi yarışmaları, halkın eğitilip öğretilmesinde bü- yük etken oluyor. Bu yüzden yararlılığı su götürmez. Sonra halkı, katılımcıyı özendirmesi bakımından da olumlu bir işlevi vardır. Ancak 1000 Bu parça, düşüncenin akışına göre aşağıdakiler- den hangisiyle tamamlanmalıdır? A) bilgi yarışmalarında kullanılan sorular özenle hazırlanmaktadır. B) olumlu işlevlerinden biri halkın kültür düzeyini yükseltmesidir. C) katılmak isteyenlerin sayısı her geçen gün art- maktadır. D) mantar gibi çoğalan, yarışma enflasyonu karşı- sında bu programların eski saygınlığını yitirmek üzere olduğu aşikâr. E) bazı yarışmaların süresi oldukça uzundur.

7. Romanlarıma hazırlanırken hem bol bol okuma yapıyorum hem de çok geziyorum. Son romanım için de çok gezdim. Ittihat ve Terakki coğrafyası çok geniş bir coğrafya. Önce Paris'e gittim. Romanda anlattığım yerleri sokak sokak gezdim. Bonaparte Sokağı'nda Jön Türklerin lokalini buldum, burası İttihat ve Terakki'nin doğduğu yerlerden. Sonra hareketin başladığı Selanik'e gittim defalarca. Selanik'te suikastların gerçekleştiği ara sokakları gezdim. Sadece Selanik'e değil, Manastır'a da gittim. Orada Şemsi Paşa'nın vurulduğu Drahor Nehri'ni buldum, dağa çıktıkları yerleri gezdim. Hem çok zor hem de çok eğlenceliydi bu süreç benim için. Dört yıllık çalışmalarımın toplamında çok hoş bir duygu içindeydim. Bu parçadan hareketle yazarla ilgili olarak 1. Tarihî konular dışında roman yazmamaktadır. II. Yazmayı düşündüğü konularla ilgili kapsamlı araştırmalar yapmaktadır. III. Roman kahramanlarına kendi yaşadığı duyguları yüklemektedir. yargılarından hangileri çıkarılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve III EYIlve III C) Yalnız III

Satier iskemlesine oturdu; Hasan da merakla karşısı- na geçti. Bu dört yanı duvarlı, tek kat, basık ve top- rak evde öyle çanı sıkılıyordu ki... Şaşarak, eğlenerek seyrediyordu: Mukavvaya benzettiği kalın deriyi iki tarafı keskin incecik sapsız bıçağı ile kesişine, ağzına bir avuç çivi dolduruşuna bakıyordu. Susuyor ve bakı- yordu. Bu parçada anlatıcının amacı, aşağıdakilerden han- gisidir? A) Okuyucuya bilgi verme B) İzlenim kazandırma C) Kanılanı değiştirme D) Örneklerle somutlaştırma E) Olay içinde yaşatma Aşağıdakı cumlelerin hangisinde baumiemeve has

50. Gücünü gözlem ve mizahtan alan öyküleriyle tanın- maktadır. Öykülerinde, konuşur gibi yazmanın do- ğurduğu bir rahatlık ve akıcılık görülür. Toplumsal bozuklukları, çarpık kişilikleri ele alır. Küçük olayların anlatıldığı bu öykülerde yazar, lyimserlikten uzak ve bilgilendirmeye yönelik bir yol seçer. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada sözü edilen yazarın özelliklerinden biri olamaz? A) Anlatımda doğallığa özen gösterme B) C) D) E) Toplumun aksayan yönlerini konu edinme Güldürü ögesinden yararlanmasını bilme Okuru aydınlatmayı amaçlama Toplumsal olayları yansız bir bakış açısıyla an- latma

Buzdolabının icadı, kuşkusuz dondurma yapımını da etkiledi. Buzdolabı ülkemizde kullanılmaya başla- madan önce bir alaturka bir de alafranga dondurma vardı. Alafranga dondurmaya "kalıp dondurma" da denirdi. Bu dondurma gerçekten de buz kalıbı gibi kaskatı olurdu. Önce içine kar doldurulmuş bir fıçıya silindire benzer bir kalıp yerleştirilir, bu kalıbın içine de dondurma malzemesi konurdu. Kar eridikçe ye- nisi ilave edilerek malzemenin bu kalıpta donması sağlanırdı. Çikolatalı, çilekli ve kremalısı yapılırdı. Alaturka dondurma ise buz katılığında değil, kar yumuşaklığında olurdu. Kenarları oluk oluk, yaldız- lı veya çiçekli, iç içe geçmiş küçük kayık tabaklarda yenirdi. En çok kaymaklı ve vişneli türleri tercih edi- lirdi. 1. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakiler- den hangisi söylenemez? A Karşılaştırma yapılmıştır. ikileme kullanılmıştır. C Benzetmeden yararlanılmıştır. D) Tahminde bulunulmuştur. EAçıklama yapılmıştır. 3.

5. (1) Necip Fazıl'ın "Bir Adam Yaratmak" adlı oyununun temel konusu, adım adım yalnızlığa yaklaşan bir sanatçının ba- şından geçenlerdir. (II) Neredeyse bütün bütüne gerçek ile kurmaca olanın iç içe geçişlerinin serüveninden oluşur oyun. (III) Bu, kişi oğlunun içinde yaşadığı toplumun ortasında bir yanını koruma uğruna bir yanını da törpülemesiyle yalnızlı- ğa yelken açmasıdır. (IV) Serüven, masum ipuçları içeren bir diyalogla başlar ve ağır ağır hareketlenir. (V) Sona doğru du- rağanın yerine dinamik, yavaşlığın yerine hareketli serüven geçer. Bu parçadaki anlam akışındaki sorunun giderilmesi için numaralandırılmış cümlelerin hangilerinin yer değiştiril- mesi gerekir? A) 1. ve II. B) II. ve III. D) III. ve IV. C) II. ve IV. E) II. ve V. B

Paragrafta Konu ve Ana Düşünce 5 ve 6. sorulan aşağıdaki parçaya göre cevapla- yınız. Bugüne dek Türk şiirinin idealistçe değerlendirilmesi bir sorun olarak gündeme gelmemiş, şiirin yapısına bağlandığı için de korunmuştur. Şaire ve şiire ilişkin yazmaya kalkışıl- dığında kalemi eline alan, kafasındakileri ortaya koymak- tan öteye gidememiştir. Bu da şiirin öznel olduğunu vurgu- lamak anlamına gelmiş ve bu görüşü pekiştirmiştir. Soyutlamanın, somutlamayı amaçladığı hep elden kaçınıl- mıştır. Bir estetik yapı değerlendirilirken elbette bir soyut- lama kaçınılmazdır. Bu, soyutlamanın soyutlaması değildir hiçbir zaman. Örneğin, bir şiir somutluğu dile getirir çünkü somut bir gerçekliktir. Bu yüzden her değerlendirme tutun- duğu somutluktan yola çıkmak zorundadır. Kısaca her ses, her sözcük, her dize, her tamlama, sözcük deformasyon- lanı, yapım ve çekim ekleri vb. şairce yorumlanan dilsel malzeme ile gövdeleşen içeriğe bakmak eylem noktası olmalıdır. 8 6. Bir şiiri değerlendirme anlayışını böyle açıklayan yaza nın aşağıdaki değerlendirmelerden hangisini yapması beklenemez? Yayınları A Bu dizelerdeki "çok isim" ve "çok yuvarlak" sifat tamla- maları şaşırtıcıdır. Dil bilgisi açısından kuruluşları yanlış değildir. Nasıl ki "çok iyi", "çok güzel" denilebiliyorsa "çok yuvarlak" da denilebilmelidir. B) Edip Cansever, burada günlük yaşantıya eklenmek üzere "pencere bakması, sonbahar bakması, yeşil ot- lar bakması" gibi yepyeni bir ayrıntı önerirken, bunu da fiilimsiler aracılığıyla yapabilmektedir. C) Bir sonraki dizenin "şimdi de yok mu?" diye bitmesi, şairin uyak arama, şiire bir ses yükleme çabasının var- Xğını düşündürüyor. J D) Sair, kadının konumunu belirginleştirebilmek için şiirin- de kalın bir gövde oluşturuyor. Aynı kelimeleri defalar- ca kullanıyor. İlk anda fazla tekranı yapıldığı kanısına kapılabiliyor insan. Bu, bir aksama değil aslında. Ya- şantının durağanlığını, değişmezliğini verebilmek için bilinçle seçilmiş bir yoldur. O E) Kitaptaki öykülerin yazarın rahat, akıcı ve duru anlati- miyla keyifle okunduğunu ve her birinden ayrı bir öykü tadı alındığını söyleyebilirim. Kişiler arasındaki diyalog- lar da konuşma dilinin doğallığını taşıyor. Yazar, aynnt- lardaki inceliklerle etkili bir öykü atmosferi oluşturmaya özen göstermiş. 1. 9 Bu yer İkin son hav tür etk çe ka Bu ma sü nc de gi b 11. n k E i

Yirmi yaşından fazla göstermeyen bir genç, çadırın önünde yan yatı- rılmış el arabasının üstüne oturmuş saz çalıyordu. Fenerin aydınlattı- ğı alnı, ter damlalarıyla kaplıydı. Sazının sapı, şaşırtıcı bir süratle aşa- ğı yukarı kayan parmaklarının altında bir canlı gibi titriyordu. Tellere vuran sağ eli, küçük fakat kendinden emin hareketler yapıyordu. Gen- cin eli, sazın gövdesine yaklaştıkça insan, saz ile el arasında gizli fa- kat çok anlamlı bir konuşma olduğunu sanıyordu. Bu parçada aşağıdakilerden hangisi ağır basmaktadır? mo nipi Hom A) Betimleme C) Öykülemeel B) Tartışma com" syev "nieD) Açıklama E) Karşılaştırma MITEM XEMRÖSÖSYM SORUSU

Dünyanın yedi harikası olur da üç kıtada yüzyıllarca hüküm sürmüş, altı yüzyılı aşan varlığından geriye olağanüstü bir kültür hazinesi bi- rakmış Osmanlının yedi harikası olmaz mı? Gerçi tarihçiler, sanat ta- rihçileri ve mimarlar varken en önemli yedi Osmanlı eserinin hangile- ri olduğuna ben karar verecek değilim. Ancak okuduklarımdan ve gördüklerimden hareketle tamamen kişisel bir beğeni listesi oluştur- mamın önünde bir engel yok sanırım. İşte benden Osmanlının yedi harikası: Süleymaniye Külliyesi, Selimiye Camisi, Mostar Köprüsü, Mağlova Kemeri, Kavalalı Mehmet Ali Paşa Camisi, Kubbetü's-Sah- ra, Hamidiye Çarşısı. A Bu parçada aşağıdakilerden hangisi ağır basmaktadır? A) Öyküleyici anlatım B) Tartışmacı anlatım C) Betimleyici anlatım D) Tanımlamadan yararlanma E) Kanıtlayıcı veriler kullanma ÖSYM SORUSU

Jumun - kesi- sında grup- mak, <is- ca, Sre e- in 4 10. Kimi zaman düşünürüm: On altı yaşımdan beri ekmeğimi kazanmak zorunda kalma- güvenli koşullarında okuyup diploma sa- saydım ne olurdu? Örneğin, baba evinin hibi olmasaydım belki de herhangi bir memur olur, tekdüze bir yaşam sürerdim. Belki yine yazar olur, yine öyküler, roman- lar yazardım ama konularım, sanırım bu- günkü konular olmazdı. Rahat ekmekle yetişen insanların yaşamlarını anlatan ko- nular olurdu; çünkü tanıdığım çevreler, o insanların çevresi olacaktı. Bu parçaya dayanarak yazarlarla ilgili aşağıdaki genellemelerin hangisine va- rdamaz? Yaşamları kimi durumlarda yapıtlarına yansır. BY Konularını, yakından bildikleri çevreler- den seçerler. C) Güç koşullarda yetişenler gerçekleri yazmaya daha yatkındır. Dy Yaşadıkları, ele alacakları konuları be- lirlemelerinde etkilidir. Ey bü Dünya görüşlerini, içinde bulundukları koşullar belirler.

GRAFTA YAPI en en r- e 4. . Yalnızca Batılı anlamda ilk öykü örneklerinin yazıldığı Tan. zimat Dönemi'nden değil, Türk anlatı geleneğinin yazılı ve sözlü kaynaklarından da beslenmiştir. Oykünün kaynaklar ni yazılı edebiyatın başlangıcına götürenler, edebiyatımızda öykünün birikiminin ne denli eski ve zengin olduğunu anla tır. Sözlü halk edebiyatının ardından, yazılı halk hikâyeleri de öyküyü besleyen kaynaklar arasında anılabilir. Bu parçanın başına, düşüncenin akışına göre aşağıdaki. lerden hangisi getirilebilir? A) Öykü başlı başına bir tür olarak bizde Tanzimat ila birlik- te başlar. B) Türk edebiyatında öykü, öteden beri zengin bir anlatı ge- leneğine dayanır. C) Çağdaş anlamda öyküyü Ömer Seyfettin'le başlatabiliriz. D) Türk edebiyatı öykü türünün zengin örnekleri ile doludur. E) Edebiyatımızda öykünün yadsınamayacak bir yeri vardır. 6.

12 32. Dervişlik baştadır, tacda değildir Kızdırmak oddadır, sacda değildir Eğer bir müminin kalbin yıkarsan Hakka eylediğin secde değildir. Yunus Emre'ye ait bu dörtlükte vurgulan- mak istenen temel düşünce aşağıdakilerden hangisidir? A) Varlığın aslı bilinmeli ve kulluğun salt şekil olmadığı anlaşılmalıdır. B Insan her işinde doğru olanı gözetmeli ve öyle davranmalıdır. Insanı insan yapan sevgi ve hürmettir, sevgisiz insan, insan değildir. Insan, her şeyi, Yaratan'dan ötürü sevmeyi bilmelidir. EX Insan secdelerini bilinçli yapmalı ve kulluk bilincine ulaşmalıdır. Diğer sayfaya geçiniz. ►►►