Anlatım Biçimleri Soruları

TÜRKÇE TEST Bu testte 40 soru vardır. 2. Cevaplarınızı, cevap kâğıdının Türkçe Testi için ayrılan kısmına işar 3. Racine, bir gün çalışma masasından kalkmış ve oyun bitti, de- Benim için de öyledir, bir ya da bir buçuk sayfalık bir şey yazdı- miş. "Hani nerede?" demişler, "Burada, kafamın içinde." demiş. ģim zaman roman bitmiş olur; ondan sonra da romanı bir bütün olarak görürüm. Parçada sözü edilen romancı, aşağıdakilerden hangisini anlatmak istemiştir? A) Roman yazmanın, yazarların düşünme ihtiyaçlarını gider- diğini BVHazırlık sürecinde ortaya çıkanların, eserin tamamına iliş- kin bilgi verdiğini Herkesin daha önce elde edemediği başarılar peşinde koş- tuğunu D) Gerçeğin, romana yansıtılmadan önce zihinde tasarlanma- Si gerektiğini Başkalarını, kendi romanları hakkında düşündürmekten mutluluk duyduğunu Temel Yeterlilik Testi

ina ek- bir bi- le en bi en 3- n 1 ve (51, Televizyon ve internet'in, edebiyatı da şekillendirdiği yadsınamaz bir gerçek. Teknolojinin sunduğu görsel- lik, kitlelerin düşünme biçimlerini doğrudan etkiliyor çünkü. Üretilen metinler de kısa, basit içerikli ve somut biçimde sunuluyor. Anlatılan her şeyi; renk, biçim boyutlarıyla karşısında bulmaya alışan insanlara kitap sayfaları arasında soyut yolculuklar yapmak ağır geli- yor. Bu dönüşüm sadece okurlarda değil, yazarlarda da görülüyor. Huzur'u, Yalnızız'ı, Tutunamayanları anlayacak okuyucu bulmak kadar Ahmet Hamdi Tan- pınar, Peyami Safa, Oğuz Atay gibi yazarları bulmak da zorlaşıyor artık. Bu parçadan aşağıdakilerin hangisi çıkarılamaz? A Teknoloji kullanımı, kitap okumadaki gibi bir so- yut düşünmeyi gerektirmektedir. B Günümüzdeki edebî metinler, eskiye göre daha yüzeyseldir. Görsel kültürün oluşturduğu düşünme biçimi ya- zarları da etkilemektedir. Teknolojinin etkisiyle, daha önce yazılmış eserle- rin anlaşılması zorlaşmaktadır. Edebî eserlerin değişiminde, kitle iletişim araçları önemli bir rol oynamaktadır.

104. Gençler niye kitap okumuyor demek, niye piyano çalmıyor demek gibi bir şeydir. İnsanı, kitap oku- maya alıştırmak, piyano çalmaya alıştırmaktan kolay değildir. Bunların ikisi için de yetişmek, ha- zırlanmak gerekir. Okumak, kitaptan alınanlarla kendine bir dünya kurmak, onun içinde yaşaya- bilmek demektir. Bu, çocukluktan başlamış uzun alışkanlıklar ve alıştırmalar sonucu gerçekleşe- bilir. Bu parçada vurgulanmak istenen düşünce aşağıdakilerden hangisidir? A) Okuma alışkanlığı edinmek, belli bir eğitimi gerektirir. B) Çocuklukta kazanılan alışkanlıkları bırakmak zordur. C) Okuma, müziğe göre, daha zor kazanılan bir alışkanlıktır. D) Müzikten anlamamak, okumamak kadar önemli bir eksikliktir. E) Her konuda eğitim, belirli bir bilgi birikimine dayanır. (1985-ÖSS) 78

bütün oluşturması için hangilerinin birbiriyle yer değiştirmesi gerekir? A ve VIII B) II ve VI C) III ve VII D) VII ve VIII E) IV ve VI 14. 1. DNA ilk kez İsviçreli hekim Friedrich Miescher tarafından fark edildi. II. Miescher, 1869'da atık cerrahi pansumanların içinde mikroskobik bir madde keşfetti: Bu madde hem uzun hem de çok çok inceydi. III. Levene aynı zamanda DNA'nın, birbirine fosfat grupları ile bağlı nükleotit birimlerinden oluşan bir zincir olduğunu öne sürdü. IV. 1919'da Phoebus Levene, bu birimi oluşturan bazları (adenin, sitozin, guanin ve timin), şekeri ve fosfatı tanımladı. V. Hücre çekirdeklerinde bulunduğu için ona "nüklein" adını verdi ve böylece DNA ilk kez bilim çevrelerince bilinmeye başlandı. VI. Ancak bu zincirin kısa olduğunu ve bazların kendini tekrar eden bir sıralamaya sahip olduğunu sanmıştı. VII. 1937'de William Astbury ise DNA'nın düzenli bir yapıya sahip olduğunu gösteren ilk görüntüleri elde etti. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin anlamlı bir bütün oluşturması için hangilerinin birbiriyle yer değiştirmesi gerekir? A ve IV C) III ve V B) V ve VII anhey ayesiplid D) III ve VI Metot Anlatımlı Soru Bankası E) III ve IV Paragrafın Şifresi - Metot Anlatımlı Soru Bankası 16 18

F(7) A, B, C, D, E. E ve G adlı filmler hafta içi her gün bir televizyon kanalında ya- yımlanmıştır. Yayımlanan bu filmlerin üçü yabancı, dördü Türk yönetmene yayımlanması ile ilgili bazı bilgiler aşa- aittir. Filmlerin televizyon kanalında ğıdaki gibidir: . Televizyon kanalında, bir yönet- menin bir günde sadece tek bir filmi yayımlanmıştır. Türk yönetmene ait filmler art arda günlerde yayımlanmıştır. filmi salı günü yayımlanmıştır. Çarşamba günü sadece F filmi ya- yımlanmıştır. A ve D filmleri aynı gün yayımlan- mıştır. E filminin yayımlandığı gün Türk yönetmene ait bir film yayımlan- mamıştır. Cuma günü yayımlanan iki filmden biri C filmidir. 27. Buna göre televizyon kanalında ya- yımlanan, 1. A II. B III. C filmlerinden hangileri yabancı yö netmene ait olabilir? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II I ve III E) I, II ve III 29. 30

Yapay zeka alanındaki yeni gelişmeler, ünlü bilim kurgu yazarı Isaac Asimov'un eserlerinde geçen üç robot yasasını tekrar gündeme getirdi: "Bir robot, bir insana zarar veremez veya onun zarar görmesine seyirci kalamaz. Bir robot, birinci kuralla çelişmediği sürece bir insanın emirlerine uymak zorundadır. Bir robot, birinci ve ikinci kuralla çelişmediği sürece kendi varlığını korumakla mükelleftir." Ancak makinaların gelişerek başlarına buyruk hareket etmesi, kuralları ihlal edip insanlarla, bilim kurgu filmlerinde olduğu gibi, savaşa girmesi uzak bir ihtimal olarak durmuyor. Yapay zekâ üzerine araştırma yapan kişiler, robotların istenmeyen davranışlar sergilediğinde durdurulmasını sağlayan bir "kırmızı düğme" oluşturmaktan söz ediyor. Fakat robotların uzun vadede öğrendikleri sayesinde bu düğmenin kendi çıkarına olmadığını anlayıp bunu devre dışı bırakma olasılığını göz önüne almıyorlar. 37 Bu parçada söz edilen Asimov yasalarına göre bir robot, D Birisinin hayatına son vermesi istenirse bu emri yerine getirir. II. Kendisinin yok olacağını fark ettiği durumda insanlara zarar verebilir. III. Başkaları tarafından kötü muamele gören kişilere yardım eder. işlemlerinden hangilerini yerine getirir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) Il ve Ill

31. Edebiyatta "hayal" denince teknik olarak aslında "kurgu" kastedilir. Kurgu, gerçek malzemelerden farklı bir gerçeklik içinde bir yapı oluşturularak yapılan temsili bir gerçekliktir. Edebiyatta mekân, zaman, karakter, olay gibi bütün ögeler hayal aracılığıyla zenginleştirildiğinde ortaya kurgu çıkar. Gerçeklik bu yapıda dille bir kırılmaya uğrar, farklı bir dünyaya taşınır ve yapısal değişikliğe maruz kalır. Farklı bir boyutta bir gerçekliğe dönüşür. Bir anlamda bütün edebî eserler, bu şekilde yapılan birer kurgudur. Bununla birlikte gerçekler de kurgulanabilir. Yani kurgunun biçimsel bir yönü, kurguyu aşan bir tarafı da vardır. Tarihî bir olayı olduğu gibi anlatırsanız yalın gerçekliği yansıtırsınız. Ama tarihi, gerçeklere bütünüyle sadık kalarak kurgularsanız tarihî roman ortaya koymuş olursunuz. Kaldı ki bugün edebîliği tartışılmayan deneme türü, bireysel bakıştan da olsa gerçeği anlatır. Bunun gibi edebî niteliği olan gezi yazıları da hayale değil, gerçeğe yaslanır. Bu hatırlatmalardan sonra diyebiliriz ki edebîliği, eserdeki hayal unsurunun ön planda olması ile sınırlamak hatalı bir bakıştır. Sadece hayal unsurunun ağırlık taşıması, herhangi bir eserin edebî olması için yeterli değildir. O zaman en güzel edebî metinleri, fantastik eserlerle sınırlamış oluruz. Yazar bu parçayla aşağıdaki sorulardan hangisine cevap vermiştir? A) Bir eserin gerçeği anlatması onun kurgusal yönünün zayıf olduğunu gösterir mi? B) Edebiyat, hayal unsuru ağır basan eserler olarak sınırlanabilir mi? C) Bir edebî eserde kurgu ile gerçek bir arada alır? nasıl yer D) Edebî eserler topluma yol gösterme işlevine sahip midir? E Sözlü metinlerin edebî niteliği yazılı metinlerden düşük müdür? B tonguç kampüs

TYT/Türkçe 34. Batı Türkistan'daki Aral Gölü güneyinde bulunan Harezm bölgesinde 780 yılında dünyaya gelip 850'de Bağdat'ta vefat eden Harezmî'nin nitelikleri şunlardır: • Açıların trigonometrik fonksiyonlarla ifade edildiğini gösteren bazı grafik ve tabloları kullanmıştır. Cebir denklemlerinin çözümünde kare ve dikdörtgenlerden yararlanmıştır. • İkinci derece denklemlerin çözümünü çok sade, anlaşılır ve sistematik biçimde yazmıştır. • Çözümleri adım adım ve sistemli bir sıra ile vermiş olması, algoritma yöntemlerinin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Günümüz bilgisayar programcıları hâlâ onun çalışmalarını temel almaktadır. Bu parçaya göre, aşağıdakilerden hangisi Harezmî'nin özelliklerinden biri değildir? A) Denklemlerin çözümünü sınıflandırarak verme B) İşlem yaparken bazı geometrik şekillerden faydalanma C) Yenilik doğuran bilimsel çalışmalar yapma D) Bilime katkıda kendi dönemiyle sınırlı olmama E) Çalışmalarında görsel ögelerden yararlanma A 35 MENZ Sözü Cani Bakt Hür Aşkı Yur Dinl Bu (1) bü çiz nit di SC ço 3

10. I. suda çözünmez ve ince toz hâline getirildikten sonra H. tarih öncesi çağlardan beri tekstil III. renklendirilmesinde kullanılan organik veya inorganik IV. mobilya, kozmetik ve yiyecek gibi maddelerin V. yapıdaki bileşikler olan pigmentler, çoğunlukla VI. uygun bir sıvı ile karıştırılarak kullanılır Yukarıda numaralanmış sözler anlamlı ve kurallı bir cümle oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan dördüncü olur? A) I B) II C) DYV E) V

Paragraf 5. Toplumsallık tüm sanatsal üretimlerin vazgeçilmez koşuludur. Gerek üretim aşamasında sanatçı için gerekse çözümleme aşamasında eleştirmen için bu ilke yadsınamayacak bir ögedir. Bir edebiyat ta- rihi, aynı zamanda bir toplumun da tarihidir. Hiçbir sanatsal ürün, bu nedenle toplumsallıktan soyutla- namaz. Bu parçada anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? Bir toplum, kendini en iyi edebiyat eserleriyle ifade eder. B) Eleştirmen, eseri yargılarken eserin yaratıldığı dönemi hesaba katmalıdır. Sanat eserleri, yaratıldıkları çağ ve toplumun izlerini taşır. D Toplumlar, tarih sahnesinde sanat eserleriyle yer alırlar. Sanat eserleri, toplumun geleceğini biçimlendi- rir. G T2 7. YAYINLARI

5.Unite/Heri Düzey-Yeni Nesil Sorular 1, 17. TES 1.-2. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayiniz. Çorum'un Alacahöyük bölgesine giderseniz sizi orada Tung Çağı ve Hitit Dönemi'nin önemli bir dinsel tören ve sanat merke- zi karşlar Kaker temel üzerine, andezit bloklarie inşa edilmiş gam10 metre olan stenks kapidan geçtivinizde, attiğiniz her adım dünyanın tarihine de tanıklık edecektir. Osmanlı'nın Rum arkeoloğu Theodor Makridi 1907 yılında Çorum'un Alacahöyük bölgesinde ik kazı çalışmasını başlattığında bin- lerce yıllık bir geçmişi ortaya çıkaracağını bilmiyordu. O lik kaz- mayi vurduktan sonra ortaya çıkanlan Bakır-Taş Çağı'ndan çok sonraki dönemlere kadar uzanan buluntular sadece Anadolu tarihine değil, dünya tarihine de işık tuttu. Theodor Makridi'nin kazianinda ilk bulunan tabletler arasında, anlaşma taslaklan ve Misir Firavun'u li. ile Hitit Kralı Ill. Hattuşili'nin birbirlerine yazdıklan mektuplar vardı. Bundan da anlaşıldı ki burası. Hatti ülkesinin, Hitit Imparatorluğu'nun baskent Hattuşa'ydı. Makridi'nin ardından yürütülen kazılarda bulunan Kalkolitik, Eski Tunc. Hitit Erig Roda ve Bizans Dönemi'ne ait tas silahlar, taştan günlük esyalar lle ici bovali toprak kepler, hatta ayaklı meyveler bugün bölgedeki Alacahöyük Müzesinde sergilenmekte Sergilenen eserlerden en önemisi de Eski Tunç Çağı'na ait 13 Kral Mezan. Alacahöyük anak kentinde aynca Milattan Önce 1240 ylında yapılan ve Tanniça Hepat'a ithaf edilen, bugün de 2.5 milyon metrekupuk sy tutan barajı gör- meniz de mümkün. 7Owne Osmanlı mimarisi II. Dünya tarihi N. Eski çağlara ait din mekanlar Alacahöyük'ün anlatıldg bu parçadan hangisiyle ligili bilgilere ulaşılabileceği söylenmiştir? / A) Yainz 1 B) Yalniz III C) i vell- Dil ve E) , Il ve Ill 2. Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin cevabı yoktur? Alacahöyük'teki barajın geçmişi hangi yillara dayalmak tadır? + Stenksli kapının mimarisinde hangi malzeme kullanılmıştır? C) Alacahöyük Müzesini diğer müzelerden farklı kılan nedir? +Alacahöyük Müzesinde hangi ürünler sergilenmektedir? E) Alacahöyük gezisi size hangi dönemlere ait bilgiler sun- maktadır? - 238 Palme Yayınevi 3.

ARI ürk edebi- ndan biri düşünce kalem- romanci yazınsal çocuk takma deki ki- rminci Cum- mdaki Imuş 1 ça- Türk sün- ndi- yrı da ri- ir e 1 YARGI YAX-NEVI 199 20. Yaşam süremizin yaklaşık üçte birlik kısmını alan uyku, pek çok kişi tara- findan (zaman kaybı olarak görülür. Hatta az uyuyan insan, daha fazla uyuyan kişilerin zamanlarının bir kıs- mini boşa harcadığını düşünür. An- cak uyku konusundaki yeni araştırma- lar, yeterince uyumayan insanların yaşam sürelerinin daha kısa olduğu- nu gösteriyor. Yani hayatı kaçırmaya- yım diye uykuya pek yüz vermeyenler aslında hayatı başka türlü kaçırıyor olabilirler. Üstelik yetersiz uyku ya- şam kalitesini de etkiliyor. Son araş- tırmalar, yeterince uyumayanların çe- şitli sağlık sorunlar yaşama ihtimali- nin, yeteri kadar uyuyanlara göre da- ha yüksek olduğunu gösteriyor. Bu parçada uykuyla ilgili olarak asıl anlatılmak istenen aşağıdaki- lerden hangisidir? A) İnsan ömrünün önemli bir bölü- münü oluşturmaktadır. B) Nakkında çeşitli değerlendirmeler bulunmaktadır. C) Bilim dünyasının ilgilendiği konu- lardan biri hâline gelmiştir. D) Sağlıklı yaşamla kuvvetli bir ilişki- ye sahiptir. E) Güncel çalışmalarla önemli daha da belirginleşmiştir.

34. Gazeteci: (1) Uzman: Bütün enerji kaynaklarını hesaba kattığımızda enerji tüketiminin XIX. yüzyılın başından beri on kat arttığını görüyoruz. Bunda dünya nüfusunun artmaya devam etmesinin yanı sıra teknolojik ilerlemelerin de payı var. Ülkelerin farklı enerji kaynaklarını bir arada kullanmaya başladığını da söylemek lazım. Gazeteci: (II)--- Uzman: - Ülkeden ülkeye değişiklik gösterse de petrol dünya genelinde tahtını bırakmış değil. Hatta II. Dünya Savaşı'nın sona erdiği 1945 yılına göre yıllık tüketiminin dört katına çıktığını biliyoruz. Petrol tüm dünyada kullanılan enerjinin üçte birini sağlamayı sürdürüyor. Onu sırasıyla kömür, gaz, yenilenebilir enerji kaynakları ve nükleer enerji izliyor. Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir? A) (1) Nüfus hareketliliğinin enerji gereksinimi ile ilişkisi nedir? (II) Yenilenebilir enerji kullanımı hakkında ne söyleyebilirsiniz? B) (1) Dünyadaki enerji kaynaklarının azalmasını nelere bağlıyorsunuz? (II) Siz de petrolün birincil enerji kaynağı olduğunu mu, düşünüyorsunuz? C) (1) Dünyada enerji tüketiminin nasıl bir seyir izlediğini düşünüyorsunuz? (11) Gelecekte başlıca enerji kaynaklarının hangileri olacağını öngörüyorsunuz? D) (1) Teknolojinin yanı sıra enerji tüketiminde sizce neler etkili? (II) Gelecekte petrole bağımlı olmaktan kurtulacak mıyız? E) (1) Günümüzde üretilen enerji, tüketim ihtiyacını karşılayabiliyor mu? (II) Günümüz insanı hangi enerji kaynaklarını kullanmayı tercih ediyor?

3. (1) Orta Çağ Avrupası'nda çoğu insan, evleri- ne yakın tarlaları sürmekte veya küçük çap- lı üretimle uğraşmaktaydı. (II) XVIII. yüzyılın sonlarına gelindiğinde ise yeni enerji kay- naklarının keşfedilmesiyle büyük makineleri kullanan imalathane ve fabrikalar kuruldu. (III) Topraksız kalan sayısız çiftçi başka ça- resi kalmadığından fabrikalarda iş aramak üzere şehirlere göç etti. (IV) Evde veya küçük gruplar hâlinde çalışmak yerine işçiler, fab- rikaların sahibi olan yabancıların kontrolü altında daha büyük ve adsız bir iş gücünün parçaları oldular. (V) Üretim sistemindeki bu değişiklik, insanları evlerinden çıkarmış; yüzyıllarca toplum yaşamını yönlendiren ge- lenekleri zayıflamıştır. A) I B) II C) III D) IV E) V

20. (1) Ateş ve ateşten ortaya çıkan dumanla haberleşme, teknolojinin gelişip yaygınlaşmadığı çağlarda insanların en sık kullandıkları haberleşme yöntemlerinden biridir. (U)-Bu durum, toplumların mitolojilerine de yansımıştır. () Örneğin; Fars mitolojisinde ateş, insan ve tanrılar ara- sında mesaj götürüp getiren ulak görevinde kullanılmış- tır. (IV) Bu yönüyle İran'da tanrılık göstergesi ateşin ale- vi de tanrıların ışığı ve gücü olarak kabul edilmiştir. (V) Türklerde ise önemli haberleri ve kurbanları göğe ileten bir "ulu ateş" inancı görülmektedir. (VI) Ateş, yakın za- manlara kadar ülkelerin ve şehirlerin güvenliğinin sağlan- masında da etkin olarak kullanılmış bir haberleşme va- sıtasıdır. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci parag- raf hangi cümleyle başlar? A) II B) III C) IV D) V E) VI

TYT Türkçe 39 ve 40. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Atalarımız, hayvanları bilinçli ve sistematik olarak avlamaya 700 bin yıl kadar önce Afrika'da başladı. Ondan önce beslenmeleri büyük ölçüde bitkisel gıdalara dayalıydı ve ara sıra hayvanların artıklarıyla çeşitlenirdi Ama Doğu Afrika'da, 100 bin yıl kadar önce, şimdiki türümüz homo sapiens hâline geldiğimiz sırada artık avcıydık. Anlaşıldığı kadarıyla bu atalarımız gıda temininde hatırı sayılır bir atılım yapacak kadar ustalık kazanan avcılara dönüşmüşlerdi. Yaklaşık 80 bin yıl önce Kuzeydoğu Afrika'dan çıkarak Batı Asya'ya yayılmaya başladılar. Orada bir kez daha bolca hayvansal proteinle karşılaştılar ve daha geniş olan bu dünyada homo cinsinin önceki diğer bütün türlerini çoğu konuda saf dışı edecek hızı yakaladılar. İşte bu modern insan türü yaklaşık 50 bin yıl önce Avustralya'ya yerleşmeye başladı, yaklaşık 40 bin yıl önce Asya bozkırlarından Avrupa'ya geçti ve 15 bin ila 30 bin yıl önce Amerika'ya ulaştı. Ayrıca bu yolculuklar sırasında sürekli olarak büyüyen insan beyni, gittikçe daha iyi aletlerin ve silahların, daha gelişkin sosyal örgütlenmenin doğmasını da sağladı. Özel Deneme Sınavı 40. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenemez? C A) Modern insanın atası olan homo sapiens, bazı alanlarda diğer insan türlerini geride bırakmıştır. B) Zaman, insanın farklı yönlerinde olumlu etkiler yaratmıştır. C) Ilk insanlar protein ile beslenerek gelişmiş ve bugünkü modern insan hâline dönüşmüştür. D) Insan türü ilk olarak Afrika'da ortaya çıkmış ve oradan tüm dünyaya yayılmıştır. E) Tarih boyunca insanlar, farklı gıda ürünleriyle beslenerek hayatlarına devam etmiştir.