Anlatım Biçimleri Soruları

25 Romanın girişinde Prag'tan söz etmiştim, ancak Prag yerine Budapeşte'den söz etmiş olsaydım da bir şey 26 değişmezdi. Prag'ın benim öykümde önemli bir yeri yoktur. Bu arada, roman, bazı Doğu Bloku ülkelerinde çevrildiğinde, kimi çevirmenler beni arayarak kitabın en başında Rusya'nın Çekoslovakya'yı işgalinden söz etmenin güç olduğunu belirttiler. Onlara metnimde herhangi bir değişikliği onaylamadığımı ve sorumluluğunun yayınevine ait olduğunu söyledim. Sonra, şaka yollu, ekledim: "Romamni başına Prag'ı koydum, çünkü benim en sevdiğim sabirlerden biridir. Ama Dublin'i de severim. Prag yerine Dublin koyun." Tepki gösterdiler: "Ama Dublin Ruslarca işgal edilmedil" Yanıtım şu oldu: "Bu benim suçum değil." Bu parcada aşağıdakilerin hangisine 25 değinilmemiştir? ALYazarın, romanının çevirisi karşısındaki tavrına 1768 B) Çevinyle ilgili farklı isteklere C) Romanda lailthi gerçeklerin bire bir yansıtıldığına Yazarın keridi romanı ile ilgili düşüncesine Romanda geçen mekânın yazar için taşıdığı öneme } Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden 26 hangisi söylenemez? A) Örneklerden yararlanılmıştır. BY Karşılaştırma yapılmıştır. Alıntı yapılmıştır. D) Tartışmacı bir anlatıma yer verilmiştir. EX Kişisel düşünceler ironik bir anlatımla verilmiştir.

Tanzimat Dönemi'nde Osmanlı aydını, medeniyet yarışında geride kalmış ve dağılmakta olan bir Imparatorluğu ayakta tutmaya çalışan, acelesi olan aydındır. Bu panik havası içinde, toplumu bir an önce ilerletmek, devleti kurtarmak için büyük bir enerji ile yazı makinesi gibi süratle hemen her konuda söz söylemeye çaba göstermiştir. Bu çabaların halkın önüne çıktığı yerler de gazetelerdir. Osmanlı aydını, merkezileşen devletin âdeta toplum mühendisliği görevini yerine getirmiştir. Edilgen yığınlara dönüşen halkın siyasal sisteme katılımı için gerekli yapılanmalar oluşturulamamış olduğundan gazete, hem toplumun yenileşme ve değişmesi misyonunu hem de sözcülüğünü üstlenmiştir. ! Bu parçada geçen "toplum mühendisliği" sözüyle 27 anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Gündemde olan her türlü konuda görüş ve düşünce ortaya koyma B) Topluma her konuda onun değerlerini göz önünde bulundurarak rehberlik etme C) Toplumun geçmişle bağlarının kesilmesini engelleme DY Toplumu, kendi istek ve düşincesi doğrultusundar. şekillendirme E) Belirli süreçleri gözeterek toplumun gelmesi gereken üst seviyeleri belirleme 27 28

9. Genç bir ressam, ünlü ressama, "Yaptığım resimler hari- ka, bir görmelisiniz" der. Bunun üzerine usta ressam da: Ne mutlu sana! Bu parçada sözü edilen usta ressamın aşağıdakiler- den hangisini söylemesi onun "alçakgönüllü" olduğu- nu göstermiş olur? A) Sanatta en iyiyi ürettim demek gerçekten de güzel bir şeydir B) Sanatçının kendine güvenmesi sanattaki başarısını ar- tırıcı bir nitelik taşır C) Bu eserinle herkesten farklı bir bakış açısına ve yara- tıcılığına sahip olduğunu kanıtladın D) Ben de senin gibi böyle övülmeye değer birçok ese- re sahibim zaten E) Ben henüz bir resmim için bile bunu söyleyemedim

duygular barındır- bur bırakılma du- sunluk hâli, farklı "Her sürgün olayı nde!". (III) Çünkü ilırlar, beslendik- zliğin, yurtsuzlu- müş gibi sunulan d Said'in sürgün obüyüdüğü yer arasında zorla erin üstesinden dilen kazanım aybedilmesiyle demişlerdi a, Kuzey li Devleti =a da ya- sinden sonra si getirilirse E) V ayat mü- ülerimizi erecek- tan, bu mezliği le artık daima 13 aşağı- ğu Deneme Sınavı 7. Muhabir: (1) --- Gezgin: - Kaynak kitaplardan gideceğim yeri sıkı sıkıya çalışırım. Notlarımı alırım. Hedefe vardığımda nereye nasıl bakacağımı bilirim. Muhabir: (11) - Gezgin: - Çoğunluğundan, geçmiş döneme ait bilgiler edinirim. Orada kimlerin yaşadığını, kültürlerin ne olduğunu, neler yetiştirildi- ğini, evlerinin nasıl olduğunu öğrenirim. Yaşadığımız dönemi kendim incelediğim için kaynak kitaplarımı daha çok geçmişi anlatanlar arasından seçiyorum. Ben tamamen kendi sub- jektif görüşlerimi, o anda kokladığım havayı, tattığım tadı, gördüğüm sokakları, evleri ve insanları yazıyorum. Kıyaslama yapabilmek için öncesini de bilmem gerekiyor. Bu diyalogda boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden han- gisi sırasıyla getirilmelidir? A) I. Gezi yazılarınızı oluşturmadan önce hangi hazırlıkları yapıyorsunuz? II. Belirttiğiniz kaynak kitaplarda gezdiğiniz yer ile ilgili hangi bilgileri önemsersiniz? B) I. Yolculuk öncesinde yapılması gerekenler nelerdir? II. Kaynak kitaplarınızdan nasıl bir beklentiniz vardır? CH. Gezeceğiniz yere vardığınızda ilk iş olarak ne yaparsı- nız? II. Sözünü ettiğiniz kaynak kitaplarınızı nerelerden temin ediyorsunuz? D) I. Yolculuk öncesinde ne tür hazırlıklar yapıyorsunuz? II. Kaynak kitaplarınızda ne ararsınız? E) I. Yola çıkmadan önce yaptığınız en önemli ve değişme- yen şey nedir? II. Bu kaynak kitapların sizin hayatınızda yer edinmesi ne kadar zamanınızı aldı? Ele ları doğ ciha Top kap Fir işta leri ka tiğ ğır yiğ ka dil B ça al ba ya 8. E ** 9.

1. İnsanların doğayla, çevreyle ve öteki insanlarla kur- dukları ilişkilerden çeşitli ihtiyaçlar doğmuştur. II. En yalın anlatımla dil insanlar arasındaki anlaşma ara- cıdır. II Zamanla bu işaretler ve sesler taşıdıkları anlam üze- rinde anlaşmaya varılan sözcükler olmuş. IV. Böylece dil denen kavram ortaya çıkmış. nevilk insanlar birbirleriyle el, kol ve yüz işaretleri veya bir- takım sesler çıkararak anlaşmışlardır. y Numaralanmış cümleler anlamlı bir şekilde sıralanır- sa hangisi baştan dördüncü cümle olur? A) I B) II op sno iC) III D) IV E) V 1.

26. Bugünkü romanımızda köy ve köylüler önemli yer tutuyor. Ne yazık ki çok defa öznel sebeplerle yazarlarımız ya anılarının etkisine kapılıyor ya da aşırı duygusal davranı- yorlar. Hatta iyi niyetle köylerimizin perişanlığını açıkça belirtmek, gerilikten kurtulmalarını sağlamak, dertlerini etraflica ortaya koymak için olağanüstü bir çaba harcıyor- lar. Ancak bir edebî metin kaleme aldıklarını unutuyorlar. Tamam, hayattan beslenmeli yazar ama onlar, sürekli sorunları anlatmak derdiyle kalemlerini oynatırken romanı öğretici bir metne dönüştürüyorlar. Böyle diyen bir eleştirmenin, romanımızda gördüğü en önemli eksiklik aşağıdakilerden hangisidir? A) Konuların kaynağını yazarların hayatlarından alma- SI B) Yazarların, köy kökenli olmaları yüzünden sorunla- ri tarafsız yansıtamamaları C) Yazarların, romanlarında sorunlara gerektiğinden fazla yer vermeleri D) Yazarların, bütün çabalarına rağmen köy gerçekle- rini ortaya koyamamaları E) Yazarların, köy hayatını her zaman olumsuz açıdan ele almaları Diğer Sayfaya Geçiniz.

17. Ödüller, genç bir şairin adının altı fosforlu bir kalemle çizilerek şiirlerinin tanınmasına olanak sağlıyorsa az şey mi bu? Ya da usta bir şairin, şiire verdiği emeğin ödülle taçlandırılmasının ne sakıncası olabilir ki? Üs- telik şiir kitaplarının hemen hemen hiç satılmadığı, dolayısıyla kitapçıların, bu kitapları raflarına koymaya yanaşmadığı ve dağıtımcıların, "şiir" sözcüğünü duy- duğunda yüzlerini buruşturduğu günümüzde... Şiirin bu konumuna gönlü razı olmayan şairlerin verdiği emekleri, bütün şiirseverlerin takdirle karşılaması ge- rektiği kanısındayım. Bu parçada yazar aşağıdakilerin hangisinden ya- kınmaktadır? A) Ödüllere karşı çıkılmasından B) Ödüllerin gelişigüzel dağıtılmasından C) Günümüzde değer yargılarının değişmesinden D) Genç şairlerin ödül alınca ustalaştıklarına inan- malarından E) Sanatçıların, yaratılarını oluştururken gerekli özeni göstermeyişlerinden 19. Insar Bunu gınla bu tü ve ç rumla neğin kârlı let y lak, payc Bu han A) B) D) E)

20. Yazarlığa mizah öyküleriyle başlayan ve hikâye- ciliğimizi İstanbul sınırları dışına çıkararak Anadolu'ya yönelten ve Anadolu'yu gerçekçi biçimde anlatan yazarımız aşağıdakilerden han- gisidir? A) Hüseyin Rahmi Gürpınar Refik Halit Karay C) Halide Edip Adıvar D) Ömer Seyfettin E) Sabahattin Ali

4. 1. Önce olanı hatırlamak ve gerçekleşecek olan ile gerçekleşmekte olanı bir arada düşünerek za- manı tek bir imgeye dönüştürmek, insana özgü bu algı sayesinde mümkündür. II. Oluşan görüntü ayrıca insanın bu olayların aynı anda gerçekleşmediği bilgisine de sahip olması- nı gerektirir. III. Tüm bu süreçleri içeren sentez yetisi insana öz- güdür; davranışların belirleniş biçimi, bu anlam- da türsel bir özellik gösterir. IV. Birbiri ardına farklı zamanlarda gerçekleşen olayların "zaman içindeki bir sıralılık" olarak algı- lanması insana özgüdür. V. Böylece zamanı algılarken birbiri ardına gerçek- leşen olayları bütünlük içinde tasarlayan zihinsel bir görüntü inşa eder. Yukarıda numaralanmış cümleler anlamlı bir bü- tün oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan dördüncü olur? A) I B) II C) III D) IV E) V 11. iç m III.

2. 1. Edebiyatımızda anı türünün en eski örneği Babür Şah'ın yazdığı Babürname'dir. II. Yeni Türk edebiyatında Tanzimat'tan sonra gelişmiş bir türdür. III. Orhun Anıtları'ndan Bilge Kağan Anıtı da bir tür anı- dır. IV. Hatırat kelimesi de ilk kez bu düzenden sonra Şinasi tarafından kullanılmıştır. V. Daha sonraları ise dilimizde hatırat olarak çoğunluk- la yerleşmiştir. Numaralanmış ifadelerle anlamlı ve kurallı bir parag- raf oluşturulursa bu sıralamada baştan üçüncü ifade hangisi olur? A) I VB) II C) III (SD) IV (AE) V

TYT / TÜRKÇE 24. Sayı ve şekilleri inceleyen bilim dalı olarak bilinen mate- matik, sandığımızın aksine hayatımızın her tarafını kuşat- mıştır. Örneğin, bir eşyadan çıkan sesin gürültü mü yoksa müzikal bir sanat eseri mi olacağı, çıkan sesin matematiksel bir ahenkle çıkıp çıkmadığına bağlıdır. Bu açıdan denebilir ki müzikal bir eserle gürültü arasındaki fark matematiktir. İşitme duyusunda problem olmasına rağmen dünyaca ünlü eserler icra eden Beethoven gibi müzisyenlerin olması da müziğin matematikle ilişkisini ortaya koymaktadır. İngiliz matematikçi James Joseph Sylvester'in de müziği duyunun, algının ve hissin matematiği olarak tanımlaması müzik ve matematik ilişkisine dair bir örnek olarak verilebilir. Bu parçadan matematik ile ilgili olarak T Yaşamın birçok alanıyla ilişkilidir. Müzisyenlerin kesinlikle eğitim alması gereken bir alandır. + Müzik ile ilişkisini kanıtlayan örnekler vardır. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) I ve II B) Ive HI C)Yalnız I D) Yalnız 11 E) Yalnız III 25. ABD ile SSC- 98 ay sürdü. sundaki den da bir uzay a böylesi bir düşüncesi hiçbir insan ülke de tar bir giderdi. üretti, astr 40'a yakır Ay'a ilişk muz 1969 bastı. Ya Bu parc aşağıda ötel Buza sin Suz uz ile

HIN E RENK 65 4. Çorum, Anadolu'nun iç bölgelerinin Karadeniz'e açılan kapısı olmasıyla tarih boyunca önem taşıdı. Doğanın cömertliğiyle kuşattığı Çorum, bunun da etkisiyle zengin bir kültürel ve tarihsel hafızaya sahiptir. Hitit, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı gibi birçok uygarlığın yaşadığı bu topraklar, gerçek bir turizm cenneti. Çorum tarihinin en çok öne çıkan özelliği Hititlere ev sahipliği yapmış olması. Hititler kendilerine özgü yasaları, devlet yapıları, gelenek- leri, çok tanrılı dinleri ve özgün yazılarıyla tarihe damga vurdu. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdaki- lerden hangisi söylenebilir? A) Alegorik bir anlatım vardır. B) Coşku ve heyecan uyandirma amacı taşımaktadır. C) Görsel ögelere ağırlık verilmiştir. D) Açıklayıcı nitelikler taşımaktadır. E) Kurmaca bir metinden alınmıştır. ANLATIM BİÇİMLERİ VE DÜŞÜNCEYİ GELİŞTİRME YOLLARI TÜRKÇE HIZ VE RENK SORU BANKASI al ce

5. Yüzyıllar önce yazılmış bir Yunus Emre şiirine bakın bugün yazılmış gibi rahatlıkla okuyabilirsiniz. Farklı zamanların insanı olmanıza rağmen Yunus tutar elinizden Türkçenin toprağında dolaştırır sizi. Hiç yabancılık çekmezsiniz, sıkıl- mazsınız. Bu parçada geçen "Türkçenin toprağında dolaştırmak" sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Okuru evrensel duygularla buluşturması B) Şairin duygularını kendi diliyle ifade etmesi C) Türkçenin eskimeyen sözcükleriyle şiiri oluşturması D) Türk kültür unsurlarını öne çıkarması E) Oluşturulan metinde Türkçenin etkisinin hâkim olması

6. Bir insanı gördükten, tanıdıktan, algıladıktan sonra o insanın sizde bıraktığı kurnaz, özverili, sevecen, akıllı, hain gibi izler birer duygudur. Şiir, dünyanın bizde bi- raktığı izlerin sağlamlaşmasından sonra yazılır. Fethi Naci: "Şiir duygulanınca değil, duygular dizgine girin- ce yazılır." der. Bu araştırmaya göre Keats'in bugüne bakabilen on üç uzun şiiri bu özelliği taşımaktadır. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur? LA) Ornekleme BY Tanık gösterme C Kişisel görüşe yer verme DTanım yapma Ta E) Somutlaşmaya başvurma

1. Servetifünun bir kaçış edebiyatıdır, zamanda ve mekânda kaçış. Servetifünun bir kimsesizler kervanıdır; her iske- leye uğrayan, hiçbir ülkeye yerleşmeyen bir kervan. Servetifünun kaçış edebiyatı olmasının yanında toplumdan kopan bir edebiyattır aynı zamanda. Bu parçadaki altı çizili sözün cümleye kattığı anlam aşağıdakilerden hangisinde vardır? A) Bütün ömrü boyunca sürekli bir çalışma içindeydi ama bal yapamayan arı olmaktan başka bir şey olamadı. B) Babam genç yaşından itibaren yurt dışına çıkmış, doğ- duğu topraklardan ayrılmak zorunda kalmıştı. C) Futbol yaşamı boyunca birçok ünlü kulüpte top koştur- masına rağmen hiçbir takımın oyuncusu olmadı. D) Meslek yaşamım boyunca her zaman öğrenciye işlen- mesi gereken bir mermer gibi baktım. E) Mevsimler de insanlar gibi tutarsız olmaya başladığın- da duygu karmaşası yaşıyorsunuz.

* INFORMAL YAYINLARI YKKARA KUT Yol; gidilmesi istenen yere ulaşılmasını sağlayan en uygun, en kestirme gidiş geliş şerididir. II. Ondan olacak ki, insanoğlu becerilmesi zor ve uzun zaman alacak işlerini anlatırken hep "dağ"a benzete- rek anlatmıştır. III. Dağ ise yeryüzünün; deniz suyu seviyesinden çok daha yüksekte kalan, eğimli, genellikle çok büyük taş- larla kaplı, çıkılması ve inilmesi zor yerlerine verilen addır. IV. Bu amaçla sözlüklere bakıldığında dağla ilgili pek çok atasözü, deyim vb. birleşik sözcük görülecektir. V. Eğer uygun bir yol yoksa buralarda yürüyerek ve bura- lardan geçerek bir yerlere ulaşmak çok zordur. Yukarıdaki numaralanmış cümleler anlamlı bir bütün oluşturacak biçimde sıralandığında, hangisi baştan üçüncü olur? A) I, B) II. C) III, D) IV. E) V. (2013-DGS) 20. 1.