Anlatım Biçimleri Soruları

IZ. 7 as 919 BIAY Türkçe 40. (1) Eğitim olarak adlandırılan bu ilalisim ve aktarım olgusu farklı biçim ve yöntemlerle insanlığın varoluşsal kurumlarından biri. On dokuzuncu yüzyıla kadar eğitimin nitelikli örgün kısmı sadece seçkinlerin hizmetinde ve tekelindeydi. Modern hayatın ulus-devlet ve kapitalist ekonominin teşekkülüyle kitle eğitimi doğdu ve bütün toplumu kuşatıcı bir genişlik ve derinliğe sahip oldu. Eğitime biçilen rol genişletilirken mahiyeti geleneksel kalıplarını değiştirmeden devam ettirdi. (11) Aşağıda verilen cümlelerden hangileri bu parçada numaralanmış yerlere getirilerek parçanı giriş ve sonuç bölümleri tamamlanmış olur? A) I. Hayatın devamı ve medeniyetin inşası, tecrübenin işlenmesi ve yeni nesillere intikaliyle mümkündür. II. Böylece sınırlı sayı insanı değiştiren ve dönüştüren eğitim, bütün toplum kesimlerini dönüştürecek sihirli bir güç hâline geldi. B) I. Eğitimin insan yaşamına katkısına yönelik bilim insanları sayısız araştırma yapmıştır. II. Böylelikle genelleştirilmiş eğitim işlevini yitirdiğinden bireyselliğe yönelen bir eğitim anlayışı ortaya çıkmıştır. C) I. Eğitimin günümüze kadarki gelişim sürecinde düzinelerce farklı tanım yapılmış ve yapılmaya da devam edilecektir. V II. Ne var ki kitle iletişim araçlarının ve teknolojinin gelişim hızı ile niteliği, eğitim alanında kendini gösterememiştir. D) I. Günümüzde bilimin ışığında eğitim alanında yapılan her bir yenilik, yerellik göstermemekte, evrensel özelliğe hemen ulaşmaktadır. II. Şimdi eğitimin geldiği noktayı düşünürsek bizim eğitim sistemimizin gelişmediğine yönelik bir yargı ortaya koyamayız. E) 1. Dil ve edebiyat alanının eğitime katkıları saymakla bitmez. II. Böyle olunca eğitim, yaşamın her koşulda ayrılmaz bir parçası olur.

Bunlar elbette çok gerçekti. Hayatın geçmişe doğru yo- rumlanması, o yorumun tarihle harmanlanması için bir daha hiç tekrarlanmayacak şanstı. Ama asıl önemli olan bu öznenin, yürüyen bedende bir su gibi çalkalanan bilme tutkusu idi. Ne kadar ileri giderse gitsin hep başlangıçta kaldığının bilincine varmış gibiydi. Edirne'de, Selimiye Camii'nin arka kısmında mezar taşlarına reva görülen hoyratlığı acı acı eleştirmişti. Belli ki tarihî bir kavram ve belgeleri bir veri olmanın ötesinde kendi var oluşunun se- bebi olarak görüyordu. Ve şiirin, bu var oluşu köpürtüp asıl tarih yaptığının çoktan farkına varmıştı. A R M A L Aşağıdakilerden hangisi bu parçada sözü edilen kişi- nin özelliklerinden biri değildir? A) Sürekli öğrenme tutkusu B) Tarihî eleştirilerinde belgelerle konuşması -C) Tarihle kendi yaşamını özdeşleştirmesi D) Tarihi eserlerin yeterince korunmadığını düşünmesi E) Şiire özel bir ilgi duyması

o oyunu. 1 aksesu- = jestle Cinlem- aman aylığı a ve a ve van cak nle TYT / TÜRKÇE 27. Bazen Orta Anadolu'nun sert ikliminde çayır çimene, gule bülbüle, mor sümbüllü bağa hasret görülür türkülerde, bazen Toroslara yerleşmiş Türkmenlerin, yörüklerin ezgi- leri yankılanır Akdeniz'de. Kimi zaman Doğu Anadolu'nun yüksek irtifalı coğrafi yapısının ve çetin mücadelelerle geçen tarihinin etkilerini taşıyan sert, keskin v ritmik yapıları; kimi zaman zeybeklerin mağrur duruşlar, kimi zamansa Karadeniz'in hırçın dalgaları, değişken iklimi yansır türkülere. Velhasıl türkü dinlemek, Anadolu insanının içini de dışını da eksiksiz görmektir. vurgulu Bu parçadan türkülerle ilgili çıkarılabilecek en kap- samlı yargı aşağıdakilerden hangisidir? A Anadolu insanının duygularını ezgiyle yansıtır. B) Yaşanmışlık ürünüdür, doğaçlama oluşur. C) Anadolu'ya ait her şey türkülere yansımıştır. D) Ezgileri yörelere göre değişiklik gösterir. E) Anadolu'nun her yöresinde türkü yakma geleneği vardır. TYT/T 28. Hitit den Hith day bin hiç 3. Ka m ka V ta T

e kullanılm pamaz durum in düzeltilece ullanılırken per inü kullanına anırken biri sözüyle kar nlış açıklan Ev erçeklikle Bazen de Syleniyor. ve hayal Bazı du tseverler ğıdaki kopar- anılabi er fark al yö- APOIEMI 17. Gazeteci "..." Yazar: "Toplum değişim, gelişim ve hatta dönüşüm yaşa- makta. Ben bu dönüşümün gerisinde kalırsam dünün yaza- ri olmayı kabullenmem gerekecek. Oysa ben soluk alabil- mek için kendimi yeniliyorum." Gazeteci "_" Yazar: "Üretkenliğimin birinci nedeni, yaptığım işi çok sev- mem. Yazdıklarımla, çocuk ve gençleri, yaşama sevinci, ya- şam bilinci, umut gibi konularda tetiklemeye çalışıyorum. Bunu yaparken didaktik olmamaya özen gösteriyorum." Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla, aşağıda ve- rilenlerden hangileri getirilmelidir? A) Kuşakların ve dönemin değişmesi sizde neyi değiştirdi? Kısa sürede bunca kitap yazmanızı neye borçluyuz? B) Okurun karşısına hep yeni bir yüzle çıkmayı nasıl başa- riyorsunuz? Okurlarımızın yapıtlarınıza karşı yoğun ilgisini nasıl yo- rupluyorsunuz? Yapıtlarınızda çok farklı konulara yer vermenizin nedeni nedir? Az zamanda bu kadar çok iş yaparken motivasyonunu- zu nasıl sağlıyorsunuz? D) Yapıtlarınızda toplumsal göndermeler yoğun bir biçim- de yer alıyor, bunun nedenlerinden söz eder misiniz? Son dönemde belli türlere yoğunlaştığınız görülüyor, bu neden kaynaklanıyor? E) Yapıtlarınızda yaşamınızdan izler olduğu söyleniyor, bu konuda ne söylemek istersiniz? ten bir yaklaşı Çocuk kitaplarınızda öğretici bir yaklaşım içinde olma- dığınız görülüyor, niçin böyle bir yaklaşımı benimsedi- níz? 18. Gü ele ikti de ce nu ya SE Şu d E 19

TYT/TÜRKÇE 22. Bütün insanlığın yararı gözetilerek yapılan bilimsel ve tekno- lojik çalışmalar ile kültürlerden süzülerek oluşturulmuş insa- ni, evrensel değerler bütünüdür medeniyet. Bu tanımda geçen bilimsel ve teknolojik çalışmalar ile insani, evrensel değerler tabirleri açıklandığında medeniyetin bütün insanlı- ğın birikimi olduğu anlaşılır. Bilimsel ve teknolojik çalışmalar, tarih boyunca çeşitli toplumlar tarafından yapılmıştır. Bu yüzden her teknolojik çalışma daha önce yapılmış bazı çalışmaları izler. İnsani, evrensel değerler ise farklı kültürler- den süzülen ve bütün insanlık için gerekli olabilecek düşün- ce, davranış ve tutumları içerir. Bu parçadan "medeniyet" ile ilgili olarak aşağıdaki yargı- ların hangisi çıkarılamaz? A) Bilimsel ve teknolojik çalışmalarla ortaya çıkar. B) İnsanlığın yararı gözetilerek yapılan bir etkinliktir. C) Tüm insanlığın ortak malı, kültürüdür. D) Öğrenilen değerlerin yaşama aktarılmasıdır. E) Bireyi öne çıkaran bir süreçtir. 24. Ne şub SO cu ba ka C

TYT / TÜRKÇE 29. Türkü söylerken dünyanın en mutlu insanı benmişim gibi olurum. Kendimi en iyi anlatabildiğim, en iyi hissettiğim, kı- saca kendimi var edebildiğim alandır türküler. Türkü söy- lemek; yatağında ilerleyen suyun akışı gibi doğal, aktıkça kendini durultan su gibi temiz bir süreçtir bana göre. Orada sahtekârlığa ve samimiyetsizliğe yer yoktur. Türkü söylerken o kendini bırakışı yaşamaz, kafanızda hesaplar yaparsanız bu, samimi olmadığınızın göstergesidir ve dinleyenlere de hemen aktarırsınız bunu zaten. Bu yanıyla türkü söylemek savunmasız bırakır kişiyi ama çok ilginçtir, o an yaşadığınız duyguları dinleyenlere geçirebildiğinizi hissettiğiniz ölçüde de güçlü hissedersiniz kendinizi. Bu parçaya göre sanatçının türkü söylerken kendini en mutlu insan hissetmesinin asıl nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Türkü söylemenin duygu yoğunluğu yaşatması B) Türkünün söyleyen ile dinleyici arasında duygu bağı oluşturması CYSanatçının kendini en iyi ifade ettiği alan olması DTürkü söylerken kendini hesapsızca esere kaptırması Türkü söylerken kendini güçlü hissetmesi 31

nından biridir. 3. (1) Don Kişot edebiyat tarihinin en ünlü birkaç kahrama- Hamlet, Pollyanna, Odysseus, Küçük Prens gibi diğer ünlü kurgu kahramanlardan daha çok ta- nınır ve belki hepsinden daha fazla sevilir. (III) Don Kişot, okuduğu şövalye romanlarının hayal dünyasında yaşar. (IV) Onu Cervantes'in romanından tanıdığını bile unutur insan. (V) İdeallerinin peşinde koşmasına saygı duyar, dünyanın acı gerçeklerinin onu yenmesine üzülür, zayıfların güçlüler karşısında ezilmelerine karşı duyduğu heyecanı destekler. (VI) Ama bir yandan da bu yaşlı şövalyenin çaresizliğine ay- kırılığına güler. Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi düşün- cenin akışını bozmaktadır? A) II B III, C) IV D) V E) VI

4. Modern roman ve postmodern roman arasında sayılan bu eseri iki açıdan da değerlendiren eleştirmenler olmuş- tur. Romanın çoğulcu yapısı farklı okuma metotlarının uygulanabilmesini sağlar. Berna Moran bu romandaki simgesel göndermeleri büyük ölçüde bilinen Galip, Ce- lal, Fehri Kalp adlandırmalarına değinerek romanın Doğu anlatı geleneğiyle olan bağlarını irdeler. Orhan Pamuk'un asıl amacı bu geleneksel tema ve yapıdan yararlanarak çağdaş bir roman yazmaktır. Bu parçada postmodern romanla ilgili aşağıdaki tek- niklerden hangisi vurgulanmaktadır? A) Üst kurmaca B) Metinlerarasılık (C) Çoklu anlatıcı D) İç çözümleme E) Kahraman anlatıcı

5 Kurt Cobain tam bir müzisyendi. Sadece iyi bir şarkı yazarı değil, usta bir gitaristti. 1967 doğumlu müzisyen, çocukluğunu Beatles dinleyerek geçirdi ve 70'lerin büyük rock gruplarını takip ederek müzikal birikimini arttırmaya devam etti. 1987'de Krist Novoselic ile Nirvana grubunu kurdu. 1989'da çıkan Bleach albümü ile bir miktar dikkat çeken Nirvana'nın dünyanın en ünlü rock gruplan arasına girmesi için iki yıl daha beklemesi gerekecekti. Bu parçada Kurt Cobain ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A) Üst düzeyde enstrüman çalma becerisine sahip olduğuna B) Müziğin hem üretim hem de icra sürecinde yer aldığına C) Müzikal birikiminin oluştuğu yılları nerede geçirdiğine D) Kendi grubunu kurmadan önce farklı grupları takip ettiğine E) Kurucusu olduğu Nirvana grubunun ne zaman ünlendiğine toca

33Oznel olmak kendi içine kapanmak, düşünceye dalmak, herkesten ve her şeyden ayrı olmak değildir. Aksine dışa doğru, başkalarına doğru bir çeşit yöneliştir. Bu yönelişledir ki benim dışımdakilere "benimdir" diyebilirim. Ancak gerçekten yaşadığım, içinde kendimi gördüğüm, bağlandığım bir şey benimdir. Çünkü beni benden başka olanla birleştiren bağı yalnız ben yaratabilirim. SE Aşağıdakilerden hangisi bu parçanın yazarının düşüncesini destekleyen bir örnek değildir? A) İçerisinde bulunmadığım bir ordunun elde ettiği bir zaferle sevinebilirim yeter ki o, kendi fetihlerimin bir basamağı olsun. B) İnşa aşamasında hiçbir emeğimin olmadığı bir eve sahip olabilirim yeter ki o, içinde oturduğum bir ev abi olsun. Himalaya'nın doruğuna tırmanan adamın yaşadığı serüven ile böbürlenebilirim yeter ki o, kendi başarısını kanıtlamış olsun. Xş Şurada duran kimsenin sahiplenmediği toprak benim olabilir yeter ki o, ellerimle işlediğim bir toprak olsun. E) Bir ülkenin uğradığı bozgunu iliklerimde duyabilirim yeter ki o, aramda bağlantılar kurduğum ülkede yaşanmış olsun.

10. 11-IV-1 - V-III-VI m 1 solundaki devasa mezar taşlarını d. köyden kaza merkezine giden bir II. gözleriyle izlerken içimde oluşan W. minibüsün camından daracık yolun V. küçük bir köylü çocuğunun meraklı VI. burukluğu hiçbir zaman unutmadım Yukarıdaki sözler anlamlı ve kurallı bir cümle oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi pastan üçüncü olur? 1 B) II C) III D) IV E) V 1-IV-1-V-111 - VI

Beyaz Geceler Dostoyevski'nin en saf, en lirik kitabıdır. Saflık kelimesiyle "karmaşık olmayan"ı kastediyorum. Kitap sözü de okuyucuyu yanıltmasın: Dostoyevski Beyaz Geceleri bir gazetede yayımlanacak basit ve coşkulu bir hikaye olarak tasarlamıştı. Hikâye saflık ve yalınlığını, kahramanlarının hep aynı kumaştan ve renkten yapılmasından alır. Onların sözlerine hemen inanırız. Önce inandıklarının, sonra tam tersine inanan tipik Dostoyevski kahramanları yok bu kitapla. Bu bakımdan Beyaz Geceler Dostoyevski'nin en özel, en ayrıksı kitabı. Burada bizi etkileyen şey, kitabın ve kahramanlarının bu saflığından gelen bir çeşit çocuksu dürüstlük ve bizi yormayan tavırlarından yansıyan bir mutluluk duygusu. Bu parçada Beyaz Geceler'le ilgili olarak aşağıdakilerin hangisinden söz edilmemiştir? A) Adının veriliş öyküsünden B) Kahramanlarının özelliklerinden C) Diğer kitaplarından ayrılan yönlerinden D) Oluşturuluş aşamasından E) Okuyanda bıraktığı etkiden

i 12) Gombrich, "Sanat ve Bilim" başlıklı incelemesinde, sürekli soru sormayı ve sordurmayı bilimsel tutumun doğal bir gereği sayar. Soru sorulmadan yapılan sanat eğitiminin, kendini yinelemeye yol açabileceğinden söz eder. Ünlü sanat kuramcısına göre, sanat alanındaki bilimsel çalışmalar, yapılmışı yineleyerek değil, sanata özgü olan bir tür serüven ruhundan, "bilinmeze adım atabilme ruhundan" kendine yeni besin kaynakları bulabilir. Buna karşılık sanatçıya da sanatta cesaretin her şey demek olmadığını ancak eleştirel bir tutuma eşlik eden cesarelin kişiyi gerçek başarıya götürebileceğini öğrelebilir. Bu parçada, sanat alanındaki bilimsel çalışmalarda aşağıdakilerden hangisi önerilmektedir? A) Yenilikler ortaya koymak ve irdeleyerek çalışmak B) Daha önceki bilimsel araştırmaları rehber edinmek C) Sanatçının, ileriye yönelik girişimlerini desteklemek D) Sıra dışı konularda yazılmış eserlere gereken değeri vermek E) lyi eserle yetersiz eserin farkını tarafsız biçimde ortaya koymak Ünlü bir filo- nye Don Kişotluk üstüne şimdiye değin cill- (- kle- an J ini i düş- mama-

Ödüller, genç bir şairin adının altı fosforlu bir kalemle çizilerek şiirlerinin tanınmasına olanak sağlıyorsa az şey mi bu? Ya da usta bir şairin, şiire verdiği emeğin ödülle taçlandırılmasının ne sakıncası olabilir ki? Üs- telik şiir kitaplarının hemen hemen hiç satılmadığı, dolayısıyla kitapçıların, bu kitapları raflarına koymaya yanaşmadığı ve dağılımcıların, "şiir" sözcüğünü duy- duğunda yüzlerini buruşturduğu günümüzde... Şiirin bu konumuna gönlü razı olmayan şairlerin verdiği emekleri, bütün şiirseverlerin takdirle karşılaması ge- rektiği kanısındayım. Bu parçada yazar aşağıdakilerin hangisinden ya- kınmaktadır? A) Ödüllere karşı çıkılmasından B) Ödüllerin gelişigüzel dağıtılmasından C) Günümüzde değer yargılarının değişmesinden D) Genç şairlerin ödül alınca ustalaştıklarına inan- malarından oluştururken gerekli E) Sanatçıların, yaratılarını özeni göstermeyişlerinden

Anılarını yazanlar çoğaldı. Bana da anılarımı yaz- mamı söyleyenler oldu. Onlara, "Hiçbir zaman top- lumun belleğine kazandırılacak anılarım olduğunu düşünmedim." diye yanıt verdim. Gerçi bir yazar, bir gazeteci olarak belirli olayları, kişileri çeşitli yazıla- rimda anlattım ama kişiliklere, özel yaşantılara gir- medim. Bana göre anılarını yazacak kişinin hem kendine hem de gelecek kuşaklara karşı sorumluluk taşıması gerekir. O kişi, çok şey görmüş, pek çok insan tanımış, pek çok olayın tanığı olmuş olsa da bunları dıştan bakan biri gibi anlatmalıdır. Bunun ya- nı sıra kendini önemsememeli, öne çıkarmamalıdır. Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi, anila- rini yazacak kişilerde aranacak özelliklerden bi- ridir? A) Yazdıklarının doğruluğuna inanma B) Farklı anlatım tekniklerinden yararlanma Bilinen, tanınan bir sanatçı olma D) Tanıklıklarının anlatımında öznellikten kaçınma E) Başkalarının gözlem ve yaşantılarından yarar- lanma ädillaen karnı almadım Ödüller bir

3. Sevdiği insanları etrafında toplamayı bilenler gelecek kuşaklara dostluk konusunda örnek olacak kişilerdir. Diğerlerinden bahsetmiyorum bile. Onlar karınca gibi çalışkan, arı gibi üretken kişilerdir. Tuttuğunu kopa- ran, gayretli gayretli çalışan kimselerdir. Düşmez on- lara yavaşlamak, çalışmamak. Onlar durmak bilme- den çalışmaya devam ederler. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakiler- den hangisi söylenemez? A) Karşılaştırma yapılmıştır. B) Benzetmeye yer verilmiştir. C) Nitelik bildiren ifadeler vardır. D) İkileme yer almaktadır. Kişileştirme yapılmıştır.