Anlatım Biçimleri Soruları

Düşünüyorum de öğretmenimiz bizi belirli bilgilerin tut- sağı kılmadan ne kadar güzel şeyler ööretmişti bize. O, öğrenmemiz gerekenler dikte etmiyordu. Kendi kendi- mize sorular sormamızı, onları yanıtlamamızı istiyordu. Bize duvarın öte tarafındaki yolları gösteriyordu. O yol- lardan, kimimiz dağlara, kimimiz ovalara, kimimiz or- manlara vurduk kendimizi, kimimiz de kentlerin, kalaba- likların ortasına attık. Ama ben nereye gittiysem, ne zaman iki satır karaladıysam dönüp arkama baktım hep. Acaba o, geldiğim bu yer için ne der?, Şu yazdığı- mi beğenir mi?" diye düşündüm. Bu parçada sözü edilen öğretmenin, öğrencileri için yaptıkları aşağıdakilerden hangisinde belirtilmiştir? A) Kitaplarda olmayanları öğreterek onları, ötekilerden farklı kılmaya çabalama B) Sosyal ilişkiler yönünden gelişmelerini sağlayacak ortamlar yaratma C) Eleştirel düşünme yöntemiyle onları bireysel özel- liklerine göre yetiştirme D) Ailelerin istediği doğrultuda geleceğe hazırlama E) Seçecekleri mesleğin gereklerine göre yönlendirme unin yalnızca verilen görev- Sina A

4. Yaşamla ilgili bir öğüt vermesi istendiğinde, seksen yedi yaşındaki kör bir adam, şu cevabı verir: "Deli- kanlı! Koşarken dağın tepesine bak. Gözlerini dağdan ayırma, kilometrelerin ayaklarının altında eriyip gittiği- ni hissedeceksin. Ne zaman hayatın zorlukları ile yüz yüze gelirsen daima dağın tepesine bakmayı hatırla." Bu sözleri söyleyen yaşlı adam aşağıdakilerden hangisiyle nitelendirilemez? A) Dirençli BY Yaşama sevinci olan CY Kararlı Mükemmeli arayan Geçmişi özleyen

Prf Yayınları 2. Edebiyatçıların gezilerinde, her birimizin içindeki unutulmuş, gizli ülkeyi bulma dürtüsü var gibi geli- yor bana. Hepsi de bu gezilerde, yaralanmış ruhlarını tekrar bütünleştirmeye çabalıyor. Bizim bugün yapti- ğımız turistik gezilerle en ufak ilişkisi yok bu gezile- rin. Hatta dünyayı gezip görmeye, bizlere az bilinen yerlerden izlenimler aktarmaya çalışan uzman gezi yazarlarından da çok farklılar. Beklenmedik bir bü- tünlük kazanan romanlar gibi yazmışlar bu kitapları. Hem dünyevi hem manevi boyutları var işin. Zaten çağdaş gezginler arasında en iyi kitapları yazanlar da bu tarza yakınlaşabilenler bana kalırsa. Marcel Proust galiba tam da bu nedenle bedenen nereye gittiğimizden çok, ruhen ne yaptığımızla ilgilenmiş: "Gerçek keşif yolculuğu garip yabancı diyarları ziya- ret etmek değil, başka gözlere sahip olmak, evrene başkasının gözleriyle bakabilmektir." Bu parçaya göre edebiyatçıların gezi yazılarının en belirgin özelliği, aşağıdakilerden hangisidir? A) Kurmaca yapıtlara özgü nitelikler taşıması B) İçsel bir arayışın ürünü olması C) Soyut konular ele alması D) Uzun yılların birikimine dayanması E) Gözlemleri edebî dille aktarmas AN

11. I. Şen AYT / TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI Ser Yolc 10. Metin Gelin Kayasi Bu He r II AH Ar E N Anlatırlar ki yaşlı bir kadınla gelini varmış. Kaynana o bilinen kaynanalardanmış. Gelinin her yaptığı ise kusur bulur, ona son derece sert davranırmış. Koyunları otlatmaya götürmesi onun için adeta geçici bir kurtuluş olurmuş. O gün de öyle yap- mis, koyunlan Grüne katıp otlatmaya gitmiş. Gelinin üzerine bir ağırlik çökmüş ve uyuyakalmış, bir süre sonra uyanmış. Bakmış ki surūs ortalarda görünmüyor. Ne kadar aradıysa da sürüsünü bulamamış. En boş, boynu bükük olarak eve dönen gelin, olanları kaynanasına anlatmış. Gelin aldığı cevap karşısında donakalmış. "Git! Sakın sürüyü bulmadan da eve gelme!" Gelin evden ayrılmış ama ne yapacağı- ni da bilmiyormuş. Kurtuluşu Allah'a yalvarmakta bulmuş. "Allah'ım... Tek şu sürüyü bulayım da bulduğum zaman beni taş kes. Umut kesilmez ya, o da öyle yapmış ve aramayı sürdürmüş. Derken sürüyü Büyük Akveren köyünün yakınla- rinda bulmuş. Bulmuş ama sevinmis mi üzülmüs mü bilinmez, tas le esime N 1 hemen oracıkta taç kesilienmiş. Esase O quz 4 kaqen Dest and II. Metin Urum Kağan derlerdi, ulu büyük bir kağan. Oğuz'un komşusuydu, sol yanında oturan. Kentleri çok çok idi, sayısız orduları, Dinlemezdi Oğuz'dan giden buyrultuları, Gitmez idi ardından, direnir durur idi, "Sözünü tutmam tutmam" diye, söylenir durur idi. “Yârlık gönderdi Oğuz, yârlığın dinlemedi, Oğuz başına koydu, yok edeyim ben dedi! Oğuz yola çıkarak, bayraklarını açtı, Muz-Dağ eteklerini, kırk günden sonra aştı, Çadırları kurdurup derin uykuya daldı. Tan ağarıyordu ki çadıra ışık daldı Bir erkek kurt göründü işıkta soluyarak Bir kurt ki gök yeleli! Bir kurt ki gömgök tüylü! S A Numaralanmış metinlerle ilgili olarak aşağıdakilerden R hangisi söylenemez? N A) Ymetin efsane, II. metin pestan örneğidir. A B) X. metin milli bir nitelik taşımazken II. metin milleti ilgi- lendiren olayları konu edinir. C) Dmetin halk arasında herkes tarafından anlatılabilirken II. metin özel anlatıcılar tarafından dile getirilir. D) metin gerçekle doğrudan ilişkiliyken II. metin tamamen kurgusaldır. EY Her iki metinden de toplum yaşantısına ait ipuçlarına ulaşılabilir.

8. C Kendimizi kaptırmamaya çalıştığımız çocukça, yakı- şıksız bir huyumuz vardır. Dertlerimizle dostlarımızı acındırmak, kendimize vah vah dedirtmek. Başımıza gelenleri büyütür, şişirir karşımızdakini ağlatmak isteriz, neredeyse. Başkalarını kendi dertleri karşısında soğuk- kanlı gördük mü överiz ama soğukkanlılığı bizim dertle- rimize karşı gösterdiler mi darılırız, kızarız. Dertlerimizi anlamaları yetmez, onların da dertlerimizle yanıp yakınmalarını isteriz. Bu parçada geçen “kendini kaptırmamaya çalışmak” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangi- sidir? A) Bir şeyin izinden gitmekten vazgeçmek B) Oluruna bırakamamak C) Bir şeyin etkisinde kalmaktan kaçınmak D) Bir duygudan beslenememek E) Ne yapacağını bilmez hâle gelmek

Ilk geldiğimde duygularımın örselendiğini hissetmiştim. Kent, aslında derin kederini sezdirmeden duruyordu kar- şimda. Hangi sokağa girsem, hangi çarşıdan geçsem, nerede soluk alıp oturuyorsam hayatın gürül gürül akti- ğını görüyordum görmesine ama kentte izi kalan savaşın soğuk yüzünü hissetmemek olanaksızdı. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yok- tur? A) Benzetmeye başvurma B) ikilemelere yer verme C) Varlıklara insana özgü nitelikler yükleme D) Örneklerden yararlanma ETÖznettik (2013-JANA)

DENEME-4 37. "Ulaşım" artık içine aldığı tüm konuları ile birlikte gelişen dünyanın ve medeniyetin vazgeçilmez bir parçası hâline geldi. Medeniyetin hem oluşmasında hem de medeniyetin kendisinde yer aldı. Ulaşım, insanların hayatında emek- leme ile başlamış, tüm hayatı boyunca devam etmiş bir süreçtir. İnsanoğlu, insanlık tarihi boyunca ilk başlarda hayvan gücünü kullanmıştır. Bu işlemi; yük ve insan taşı- macılığı için yürüyen hayvan gücünü, haberleşme için de uçan hayvan gücünü kullanarak yapmıştır. Ulaşım sadece insanları veya yükleri bir yerden bir yere aktarma şeklinde kalmamış, bir kültürü de beraber taşımıştır. Ulaşım saye- sinde bugünkü kentlerin temeli atılmış ve tüm yerleşimler ulaşım yolları üzerinde veya ulaşım sistemleri etrafında kurulmuştur. Bu durum daha sonraları ulaşım merkezle- rini kent merkezleri hâline getirmesi nedeniyle kentleşme sorununu ortaya çıkarmıştır. Bu da gecekondulaşma, kültürel yabancılaşma gibi durumlara yol açmıştır. Son yıllarda ulaşım altyapılarında ve kentlerimizde olan geliş- meler, kendimizi dünya ile kıyasladığımız zaman ne denli büyük bir gelişme göstermekte olduğumuza işaret etmek- tedir. Dolayısıyla ülkemiz artık birçok konuda olduğu gibi ulaşım sistemlerinde ve akıllı ulaşım konusunda da alıcı ülke yerine verici ülke, dünyaya katma değer yaratan ülke konumuna geçmiştir. Bu parçadan ulaşımla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Вir medeniyetin gelişmişlik seviyesini gösterdiğine B) Şehir yaşamının başlamasında önemli bir unsur oldu- ğuna C) Zamanla değişerek geliştiğine ve farklı şekillerde yà- pıldığına D) Faydası yanında soruna da yol açtığına E) Ülkemizin birçok ülkeye nazaran gelişmiş bir seviyede olduğuna

38. r Eskiden mizah ustaları, insanları güldürebilmek için sa- atlerce düşünür, ciddi hazırlıklar yaparlardı. Artık espri kaldırımlarda geziniyor. Adım başı ayağa takiliyor. Gü- lünç olanı yakalamak, anlamak için artık zekâ değil; dik- kat yetiyor. Yeter ki siz gülmek isteyin! 1 1 << Bu parçaya göre, aşağıdakilerden hangisi yazarın mizahla ilgili yakındığı durumlardan biri değildir? A) Ciddi nitelik kaybının yaşanması 8) Sıradan olayların bile mizaha konu olması C) Çok kişinin bu işe el atması D) Gittikçe basite indirgenmesi EY Yeterli bir emek ürünü olmaması

9. Dilindeki bu ..., misralarının ... şiirin harcıyla yoğru- lan kuvvetli yapısı ve kelimeleri yerli yerine koymak- ta gösterdiği titizlik Dıranas'a ... şair unvanını kazan- dırmış ve onu şahsiyet sahibi bir sanatçı yapmıştır. Bu cümlede boş bırakılan yerlere aşağıdakiler- den hangisi sırasıyla getirilmelidir? - - - A) ustalık - yetkin - sıra dışı B) yalınlık - yeni – özgün C) ağırlık – klasik – gelenekçi D) sıradanlık - eski - olgun - - - - - E) olgunluk - gerçek – usta

Del 1. Paragraf TER2 Köşe 18.-20. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 19. Bu parçada anlatılanlarla ilgili olarak aşagt dakilerin hangisine ulaşılabilir? A) Cam üretimindeki teknik gelişmeler camin renklendirilmesini ve şekillendirilmesini kolaylaştırmıştır. B) Cam tarihte her ne kadar mühür, bıçak, ok ucu gibi bazı küçük objelerin üretiminde kullanılmışsa da en çok boncuk üretiminde (1) Bugünün dünyasır nuyor. (II) Yakın zan ve politik eğilimler döneminde şahit konuma getirmişt dünyanın sınırla cığımıza giren ettiği gibi, her dinamikler ke üzerinden ye tadır. (IV) kentlerde dur. (V) hesaplan eşik aş milyonu bugün Günü Bardak, ayna, süt şişesi, deney tüpü... Tüm bu malzemelerin ortak noktası ne olabilir? Elbette cam olmaları! Cam, günlük yaşamımızda en çok kullandığımız malzemelerden biri. Yüzyıllar boyunca doğada bulunan volkanik cam; bıçak, ok ucu, süs malzemesi ve mücevher olarak kul- lanılmış. Camin insanlar tarafından ilk olarak ne zaman üretildiği ise bilinmiyor. Ancak bilinen en eski cam malzeme, Misir'da bulunan ve günü- müzden 4.500 yıl öncesinden kaldığı belirlenen Misir kralına ait cam boncuklardır. MÖ I. yüzyıl- da Mezopotamya'daki cam ustaları cam üfleme adı verilen bir cam işleme tekniği geliştirmiş. Bu teknikte cam ateşte eritilir ve uzun bir borudan üflenerek balon gibi şişirilir. Cam katılaşmadan önce de çeşitli el aletleriyle şekillendirilir. Cam Üfleme günümüzde de yaygın olarak kullanılan bir teknik. Cam, günümüzde teknolojininde ilerlemesiyle sağlık, bilişim, mimari, mühendislik ve iletişim gibi birçok alanda vazgeçilmez bir kullanılmıştır. C) Cam, çoğu kez kralların himayesinde ve krala bağlı otarak faaliyet gösteren atölyeler- de veya zengin müşterilerin gereksinimlerini karşılamak amacıyla üretilmiştir. D) Cam üfleme tekniğinin geliştirilmesi, bu özgün endüstrinin ürünlerine herkesin daha kolay ulaşmasını sağlamıştır. E) Cam, günümüzde farklı sosyoekonomik kat- manlarda kullanılan belli bir zümreye ait olmayan endüstriyel bir üründür. sayıs mal da B c malzeme hâline geldi. TERE KOSE

es Sinema mı tiyatro mu?.. Elbette tiyatro... Ama neden tiyatro? Söyleyeceklerim kişisel düşüncelerim olacak, herkes buna katılmayabilir ve sinemaseverler lütfen alinip da bana kızmasınlar. Sinemayı ben de seviyorum, sadece tiyatroyu sinemadan daha çok seviyorum, o kadar... Öncelikle tiyatro daha canlı, karşımızda canı kanı olan insanların var olduğu bir ortam. Sinema ise daha bir kurgulu ve yapay geliyor bana. Televizyondan tek farkı ise dev ekran ve daha gürültülü ses efektleri. Sinema neden yapay? Aktör ve aktrislerin mükemmel bir oyunculuk sergilemeleri çok önemli değil çünkü hatalar, ışık veya ses oyunlarıyla kamufle edilebiliyor. Ayrıca farklı zaman ve mekânlarda çekilmiş sahneler birleştirildiği için tiyatroya nazaran daha kopuk olaylar zinciriyle karşı karşıya geliyoruz. Karşımızda iki boyutlu, düz bir ekran; ne kadar gerçekçi olabilir ki? Oyuncularla göz teması kurulamıyor, oynayanlar sizin farkınızda bile değil çünkü sizi görmüyorlar. Tiyatro öyle mi? Bu saydıklarımın tam tersi tiyatroda var. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Tartışmacı anlatımdan yararlanılmıştır. B) Karşılaştırma yapılmıştır. C) İkilemeye yer verilmiştir. D) Sözde soru cümlesi kullanılmıştır. Kişileştirmeye başvurulmuştur.

39. - 40. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Ibn Rüşd 1153 yılında Marakeş'e gider. Astronomi alanında çalışmalar yapmayı amaçlar. Bu alanda araştırma yaparken Aristo'nun De Caelo Et Mundo adlı eseri ile karşılaşır ve ona bir şerh yazar. Bu şerhten çok kısa bir süre sonra 1169 yılında, döneminin en ünlü âlimlerinden olan İbn Tufeyl ile yolları kesişir Ibn Rüşd'un. İbn Tufeyl, Merini Hükümdarı Sultan Ebu Yakup Yusuf'un güvendiği âlimlerdendir. Merini Hükümdarı Yusuf, hayatının çok büyük bir kısmını Endülüs'te geçirmiş, Endülüs'ün ilim hayatına hayran olmuştur. İlgi alanı felsefe ve tiptır. İlme ve fenne olan alakası, onu, o zamanlar Batı dünyasında popüler olan Aristoteles'e yönlendirmiştir. Fakat Aristo'nun anlatımı ve dili Sultan Yusuf için ağırdır. O da çevresinde en çok güvendiği âlim olan İbn Tufeyl'den Aristo'nun şerhini yapmasını ister. Lakin İbn Tufeyl 60 yaşını aşmıştır ve artık bu kadar ağır bir işle uğraşmaya niyeti yoktur. Aklına, daha önce Aristo şerhi yapmış olan İbn Rüşd gelir ve hem sultana hem de İbn Rüşd'e bunu teklif eder. Sultan Yusuf önce İbn Rüşd ile görüşmek istediğini belirtir. İbn Rüşd, tabir yerindeyse Sultan tarafından felsefi soru yağmuruna tutulur. İbn Rüşd, Sultan Yusuf'u tatmin edecek cevapları verir. Sultan, Ibn Rüşd'e çeşitli hediyeler ve ödüller vererek ondan Aristo'yu şerh etmesini ister. Böylelikle İbn Rüşd, Arap dünyasını Aristo ile tanıştırmış olur. 7 39. Bu parçadan hareketle “Ibn Rüşd"le ilgili olarak II Marakeş'te İbn Tufeyl ile karşılaşmıştır. V Merini Hükümdarı Yusuf'un felsefi sorularıyla muhatap olmuştur. Y III. Çeşitli ödüllere ve saygınlığa ulaşmak için Aristo'yu Arap dünyasına tanıtmıştır. IV. Başka bir bilginin vesilesiyle Merini Hükümdarı Yusuf'la bir araya gelmiştir. Aristoyu Istanesi yargılarından hangisi söylenemez? sesh etmesini B) Yalnız III C) Yalnız IV A) Yalnız! E) II ve IV D) I ve III e ili cümle icin asağıdakilerin

3. (1) Orhan Veli'nin Kitabe-i Seng-i Mezar'ını sevmemiz onun. Süleyman Efendi'de gelmiş geçmiş sayısız silik insanları basit fakat ezeli dertleri içinde duymuş, insana varabilmiş olmasındadır. (1) Mersiye ister Sultan Süleyman'a, ister Süleyman Efendi'ye söylenmiş olsun, sanat bakımından aşağı yukarı birdir. (III) Şiirde asıl olan, şairin duyuşu ve bu duyuşun başka türlü söylenmesine imkân olmayacak tarzda kelimelerle kuruluşu, bir şiir iklimi yaratmasıdır. (IV) Şiirin yalnız büyük konularla yazılabileceğini ileri sürenlere karşı Kitabe-i Seng-i Mezar ayrıca bir anlam taşır. (V) Orhan Veli'yi gönül tahtına koyan okur kitlesi bunun farkında mıdır bilmem ama bu kitlenin gönül telinin titrediğine eminim. Bu parçadaki numaralı cümleler için aşağıdakilerden hangisi sövlenemez? A cümledeki "silik" sözcüğü "kendini gösteremeyen, dikkati çekmeyen veya önemli ve belirli olmayan" aniamında kullanılmıştır. B) II. cümlede zıt anlamlı sözcüklerle kurulan bir ikileme kullanılmıştır. e Ill. cümlede "iklim" sözcüğü mecaz (değişmece) anlamda kullanılmıştır. D) IV. cümlede "anlam" sözcüğünün yerine "mana" sözcüğü kullanılırsa cümlenin anlamında değişme olmaz. V. cümlede mecaz anlam özelliği taşıyan atasözüne yer verilmiştir. x

1 Sanatçılar genel olarak aynı mirası paylaşırlar. Sanatçıların böyle ortak bir mirasta birleşmeleri, aslında planlı bir şekilde olmaz. Bir devrin gerçek sanatçıları, farkında olmadan bir grup oluştururlar. Düzenli olma içgüdümüz, bizi şuurlu bir şekilde yapabileceğimiz şeyleri şuursuzluğun kargaşasına terk etmemeye zorlayabilmektedir. Aynı şekilde şuursuz olan bir şeyi de bir amaca yöneltmek elimizdedir. Gerçekte bir sanatçının eserini oluştururken büyük çapta yaptığı iş: elindeki malzemeyi ayıklamak, bir araya getirmek, onlardan yeni bir yapı oluşturmak, bazı unsurları atmak ve düzeltmektir. 37. Bu parçada aşağıdakilerin hangisine değinilmemiştir? A) Sanatçıların ortak mirasta buluşma gayesiyle hareket ettiklerine B Insanoğlunun bilinçsiz bir şeyi bir gayeye yönlendirebildiğine 5 Bir dönemdeki gerçek sanatçıların istem dışı da olsa bir araya geldiğine D) Düzenli olma içgüdüsünün insanı bilinçsizliğin kaosundan kurtarabildiğine E) Sanatçının eserini hazırlarken bir sentez oluşturduğuna A

6. 8. Kendi insanımızı, kendi gözümüzle görme, kendi dilimizle gösterme, romancılığımızın dün de bugün de en önemli sorunlarından biri olmuştur. Bu cümleden aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? A) Başarılı bir romancılıkta ulusal olmanın yeterli- liğine B) Farklı teknikler kullanarak daha etkili bir anlati- ma sahip olunacağına C) Türk romanının ilk örneklerinden bugüne kendi kültürünü konu edindiğine D) Yalnızca kendi değerlerine bağlı kalınarak evrensel olunamayacağına E) Titiz bir çalışma ile daha yetkin bir eser meyda- na getirilebileceğine

15. (1) Hegel diyalektiği; bilincin eylem formu olarak, yani içinde günlük hayata dair tecrübelerimizin kavramsal bir bilgiye dönüştüğü bir süreç olarak anlar. (II) Bu süreç, öznel tinden başlayıp oradan nesnel tine ve son olarak da mutlak tine giden bir süreçtir. (III) Bireysel özgürlüklerin yanında doğa, toplum ve tarih arasındaki çatışmalarla ortaya çıkar. (IV) Diyalektik, Hegel'de tinin kendini tanımasının yoludur. (V) Bu anlamda diyalektik hem öz ile görünüm arasındaki farkı, hem öz ile gerçekliğin sürekli bir gelişim süreci içinde bulunduğu gerçeğini içinde barındırır. (VI) Bu hareket zıtlıklar ve çelişkilerle ilerleyen bir harekettir . (VII) Bu bakımdan gerçeklik çelişkiseldir ve her olumlu tez karşısında olumsuzunu yani antitezini ortaya koyar. (VIII) Bu karşı olma, olumsuzlananın olumsuzlanmasıyla ortaya çıkan yeni bir nitelik ve çözülme bulur, bu da sentezin kendisidir. Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? Parçanın genelinde sosyolojik bir dil kullanılmıştır. B) Bir genellemeyi dile getiren yargıya yer verilmiştir. Ø Soyut ve anlaşılması zor bir dil vardır. VIII. cümle, VII. cümlenin devamı niteliğindedir. E) Parçanın anlam akışında bir bozukluk yoktur. x