Anlatım Biçimleri Soruları

Eler si s 2. Konya'nın doğusundaki Bozdağ'da, arazi aracımız- la ilerliyorduk. Şoförümüz Hasan, kendi köyünde eski insanların kayıklarını bağladıkları demir halka- lardan bahsediyordu. Bunun bir efsane olduğunu düşündüm. Ancak bozkırın kuru ve sert havasin- da Bozdağ'dan Konya Ovası'nı saran sahil şeridi kalıntılarını gördüğümde, buralarda eskiden bir göl olduğunu anladım. Demir halkalar gerçek olabilirdi. Bu parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangi- si söylenemez? AJ Öyküleyici anlatımdan yararlanılmıştır. B) Duyu aktarımı vardır. C) Olasılık cümlesine yer verilmiştir. D) Niteleyici sözcükler vardır. Ezlenimler aktarılmıştır. 12. SINIF 1

Oh biçimini verir. (IV) En ilkel kurgu bile bir birikimin ürünüdür. (V) Bu sürecin uzunluğu, yazarın hazırlığına ve çalışma tarzına bağlıdır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi düşüncenin akışını bozmaktadır? A) I B) 11 C) III DV E) V 22 22. Her iki yanı ağaçlarla kaplı bir ırmağın ve gitgide silinen gecenin kıyısında sessiz sedasız yürüdük. Acı bile duyulamayacak kadar soğuk, çöllerden daha issiz bozkırda işığın gülümseyişini bekledik. Sırlarla dolu ama her günü bayram şehirlerde yitirdik kendimizi. Serçeler gibi uzaktan izledik bu güzelliği. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) Açıklama B) Benzetme C) Kişileştirme D) Betimleme E) Karşılaştırma

1. (1) Etik ve ahlak kavramları toplumsal yaşamın her alanında gittikçe artan sik- likla kullanılmaya ve yaşamın her boyu- tunda etkili olmaya başlayan iki kavram- bdir. (II) Bu kavramların doğru ve yerinde kullanılması araştırmaların, yorumların, sentez ve analizlerin isabetli olmasını sağlayacaktır. (III) Birbirleri ile iç içe geç- miş bütün kavramlarda olduğu gibi etik ve ahlak kavramları da zaman zaman yanlış kullanılmaktadır. (IV) Felsefe bil- meden etik hakkında fikir yürütmek ola- naklı olmadığı gibi artık etik sahibi olun- madan felsefe bilimine katkıda bulunmak da olası değildir. (V) Bütün bilim dallari- Onnin felsefeyle yakın ilişkisi bulunmakta sve böylece felsefe; bilimlerin kesiştiği bir kavşakta ve disiplinler arası bir konumda bulunmaktadır. ble Yukarıdaki paragrafta numaralandı- mirilmış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlede, etik ve ahlak kavram- larıyla ilgili aşamalı bir durumdan bahsedilmiştir. B) II. cümlede, etik ve ahlak kavramla- rinin doğru kullanılmasının bilimsel süreçlere etkisinden bahsedilmiştir. Ø III. cümlede, karşılaştırma yapılmış- TAKTİKLERLE PARAGRAF BENİM HOCAM TAKTİKLERLE PARAGRAF BENİM HOCAM TAKTİKLERLE PARAGRAF BENİM HOCAM TAKTİKLERLE PARAGRAF BENİM HOCAM Etir. ODT IV. cümlede, etik ve felsefe kav- ramlarının karşılıklı ilişkisinden söz edilmiştir. ET V. cümlede, disiplinler arası ilişkinin felsefenin varlığına bağlandığından söz edilmiştir.

Sebk-i yüzyıld akımıd riş yer al Yanit Yayınları Yahy ya de da rin ne bir 6.) 12 ve 13. yüzyıllarda Orta Asya'dan Anadolu'ya gelen Türkler, günlük yaşamlarında daha çok, Türkçeyi kullanmışlar; din, tip, gramer gibi alanlarda bilim dili olarak Arapçayr; edebiyat ve sanat dallarında ise genellikle Farsçayı tercih etmişlerdir. Farsçanın Türkler arasında yaygınlık kazanmasında bu dilin o dönemde en görkemli edebî ürünlerini vermiş olmasının etkisi büyüktür. Arapçanın yaygınlık kazanmasının temelinde ise başta dinî ilimler olmak üzere bütün İslam dünyasında bu dilin kullanılması vardır. Diğer taraftan Orta Asya'dan göçebe olarak gelerek Anadolu'ya yerleşen Türklerin dil ve edebiyatlarının yeterli düzeyde gelişmemiş olması da dikkate değer bir durumdur. Anadolu'nun yurt edinilme sürecinde Türkçeyi geliştirmek ve zenginleştirmek yerine, iki güçlü dil olan Farsça ve Arapçadan yararlanmak, Türklere daha kolay gelmiştir . Ayrıca İslam dinini Araplardan ve Farslardan öğre- nen Türkler, onların dillerinden de doğal olarak etkilenmiştir. Bu yolla Türkçeye birçok Arapça ve Farsça kelime girmiştir. Bu parçaya göre Anadolu'ya gelen Türklerin Türkçe üze- rine yeterince eğilmemesi, 1. Farsçayla oldukça başarılı sanatsal yapıtların verilmiş olması + II. Göçebe kültürün etkisiyle dil ve sanat yapıtlarından uzak kalınması + III. Arapçanın bir bilim dili olarak tüm İslam dünyasında kullanılması Türkçenin dil ve anlatımda istenen olanakları sunmaması nedenlerinden hangileriyle ilgilidir? da er V n Ti C) I ve III A) Yalnız 1 B) Yalnız II D) I, II ve II E) I, II ve IV X 135

3. Geçmişten günümüze değin çoğu şair, tabiata önem vermiş ve benzetmeye dayalı anlatımlarında tabiattan en geniş an- lamda yararlanmıştır. Ne var ki ne âşığın aka aka denizler oluşturan gözyaşları ne de nergis gözlü sevgilinin görünümü bir araya gelse günün bir saatindeki Boğaziçi manzarasını vermeye yetmez. Aşağıdakilerden hangisi bu parçanın başlığı olmaya en uygundur? A) Şiir ve Yansımaları B Misralarla Boğaziçi y Sanat ve Gerçeklik Şair ve Doğa Ey şiirin Dili

sti için ayrılan kısmına işaretleyiniz. Bir yazara oluşturduğu metinlerin kapsamıyla ilgili 3. soru yöneltilebilir. Makalelerinizde Türk edebiyatının hangi dönemleri üzerinde durdunuz? W. W Bir ozandan dizelerinde kapalı bir anlatım kullanmasındaki amacını açıklaması istenebilir. Sembolik ve çağışımsal bir dil kullanmanızın II. Yeni topluluğunun tesirinde kalmanızla ilgisi var mı? III/ Bir yönetmene yansız bir söylemde bulunmasını gerektirecek bir soru sorulabilir. - Filminizin çekimleri için Türkiye'deki hangi bölgeleri mekân olarak seçtiniz? W. Bir araştırmacı, bilimsel yönü olan bir soruya cevap verebilir. Dil bilgisi ile ilgili çalışmalarınızda kelimelerin kökeni ile ilgili hangi önemli bulgulara ulaştınız? V/ Bir edebiyatçıdan eserine yönelik eleştirileri yanıtlaması beklenebilir. -- Romanlarınızda çevre betimlemelerini kısa tuttuğunuz yönündeki eleştirileri nasıl değerlendiriyorsunuz? Yukarıdaki numaralanmış cümlelerde verilen tutumlardan hangisi , birlikte verildiği soru cümlesiyle örtüşmez? A) B) 11 C) IN $ D) IV. E) V

2 TYT/Türkçe 28. Cemil Meriç, düşünce yaşamımızın önemli simalarındandır. Başta sosyoloji olmak üzere insan ve toplum yaşamına dokunan pek çok ilim dalı ile ilgili özgün gorusler ortaya atmıştır. Dolayısıyla Cemil Meriç'in düşünce yönü öne çıkan bir kalem erbabı olduğu söylenebilir. Aşağıdakilerden hangisi, Cemil Meriç'in yazarlık görüşünü örnekler nitelikte bir yaradır? A) Sait Faik Abasıyanık'ın öykülerinde gündelik yaşamdan kesitler ağır basmaktadır. B) Tanzimat edebiyatintin öncü isimlerinden Şinasi, edebiyatımızda özellikle ilklerin adamı olarak tanınmıştır. GERBER C) Suut Kemal Yetkin; edebiyat, sanat, felsefe, psikoloji ve toplum bilimi gibi alanlarda fikir beyan edip eser veren bir yazardır. D) Yakup Kadri Karaosmanoğlu, roman ve hikâyelerinde realizmin etkilerini duyurmuş bir yazardır. 69 TS E) 1980 sonrası edebiyatımızın önemli şairlerinden Hüseyin Atlansoy, yer yer imgesel ve çağrışımsal bir dil tercih etmiştir.

pay TEST / 14 Cümledeki sözcüklerin arasına yerli yersiz, sıfat yerleştirmenin edebiyat metninin bir özelliği olduğunu sanan "yazar adaylan var. Bence yazmayla ilgili en temel yanlışlardan biridir bu. Ya- kin anlamlı sifatların işlevsiz olarak kullanıldığı cümleler, dikis izlerini belli eden bir elbiseye benziyor. Böyle olunca okur, bir bütün olarak kumaşı değil dikiş izlerini görüyor. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada eleştirilen bakış açi- sıyla yazılmıştır? A) Günler, kuvvetli bir rüzgârın sürüklediği beyaz bulut kū- mecikleri gibi birbiri ardına geçip gidiyordu ve biz bunla- rin sonunda muhakkak bir fırtına kopacağını seziyorduk. B) Sonbahar; yemişleri, bulutları, güneşi, maviliği ve yeşili ile insana şiir, edebiyat, musiki ve mesut insanlarla dolu bir dünya düşündürüyor. Yağışlı , donuk ve karlı bir kış akşamının karanlığında baş- layan o derin yalnızlığım giderek artıyor; bu koyu kim- sesizliğim beni, aydınlık ve işıklı bir sabaha uzanmaktan men ediyor. D) O haftayı ve ondan sonra geleni, sadece onu düşüne- rek geçirdim; belki rastlarım ümidiyle birkaç defa Boğa- ziçi'ne gittim, Emirgân'da, Kandilli'de ve şurada burada dolaştım. E) Çardaklardaki yapraklar, kırmızının en son hâline doğru ağır ağır, kızara kızara kırmızının renk oyunları içinde düş- meden evvel sallanip durdular. (TYT)

9. Ne zaman bir roman yazsam birileri, en çok da annem, "Şöyle bir aşk romanı yazsanai" derdi. Hep günün birinde ana teması aşk olan bir roman yazmayı düşünmüştüm. "Zamanin Manzarası" öyle çıktı ortaya. Ama bizim gibi yazarlar, insanın yazgısını merak eden, o tur konularla akrabalık kurmuş yazarlar, aşkı da yazsalar, yanına başka bir sürü konu koyuyorlar Bu parçadan, aşağıdaki yargıların hangisine ulaşılabilir? A) Romanlar genellikle okurun beklentilerine göre biçimlenir B) Sıradan okurlar, aşk romanlarından daha çok hoşlanırlar C) Sadece aşk temasını işlemek güçlo romancilara özgüdür. D) Romancının asıl görevi insanın kaderini araştırmaktır. E) Romani tek bir konu üzerine kurmak yazanın elinde değildir.

10- Kendimi çok az döküp saçıyorum. Normal, gündelik bir hayat sürdürüyorum; bu da bana yetiyor. Barlarda tartışmak, günde elli kişiyle görüşüp konuşmak bana göre değil. Sürekli olarak okuyup yazıyorum. Çok titiz, çok korunaklı yaşıyorum. Alışık olmadığım insanlarla görüşmek beni rahatsız ediyor. Hayran ilişkisi bumerang gibidir, her an nefrete dönüşebilir; budar, ehlileştirir insanı. Böyle konuşan bir kişi için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) llişkilerinde çok seçici davranır. B) Elindekilerle yetinip mutlu olur. C) Sürekli olarak kendini denetim altında tutar D) Sevenleri için bile kişiliğinden ödün vermez E) Herkesi kendisi gibi düşünmeye zorlar

ALES 38. ve 39. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. Nesnelerin kaydını tutma gereksinimi, says sistemlerinin gelişmesini sağladı. Dünyanın birçok bölgesinde yazının gelişiminden önce görülen bu sistemler, soyut bir kavramı şifre- lemek için kullanılan ilk örnekler olmayı bugün de sürdürüyor. Bundan 30 bin yıl kadar önce avci topluluklar, tahta veya kemikten yapıl- ma çetele çubukları kullanıyordu. Amaç, bü- yük olasılıkla öldürülen hayvanların sayısını kaydetmekti. Mezopotamya'da Sümerlere ait MÖ 3400 yılından kalma sayma işinde kulla- nilan kilden yapılmış markalar, stok tutma ve muhasebe sisteminin başlangıcını oluşturur. Insanlar basit sayma işlemlerinde genellikle el ve ayaklarından yararlandıklarından sayı sistemlerinin çoğu ondalık basamak sistemini temel alır. Mayalar, Aztekler ve Keltler 20'lik sistemi, Mezopotamyalılar 60'lık sistemi be- nimsemişlerdi. Sayılanın harflerle gösterildiği alfabetik sayı sistemleri, Yunanlılar, Romalı- lar, ibraniler ve sonraları Araplar tarafından geliştirildi. Ancak, şimdi dünyanın her yerinde "Arap" sistemi kullanılıyor. Y À R G 40 Y A 38. Bu parçada aşağıdakilerin hangisine değinilme miştir? 1 N E V A) Avcı topluluklarin kullandıkları sayma aracına B) Markaların hangi malzemeden yapıldığına Ondalik basamak sisteminin nasıl ortaya çıktığı- na Los Günümüzde hangi sayı sisteminin kullanıldığına EY Yazının bulunmasının sayl sisteminin gelişmesi- Vazi ni nasıl etkilediğine 41

21. Yazar terimi, aslında yazılı bir iş üreten herkes icin kul- lanılabilmekle birlikte, genelde yaratıcılığını kullanarak profesyonel bir şekilde eser üreten veya farklı formatlar- da çok sayıda eseri ve ürünü olan kişiler için kullanılır. Bir sanatcı, farklı formatlarda ürünler ortaya koyabilir: şiir, roman, kısa hikâye, güfte, senaryo, elbise, araba... Yarattığı eserin türüne göre farklı sıfatlar da alabilir: şair, güftekâr, hikâyeci, senarist, köşe yazarı, modaci, arabacı... Dolayısıyla yazdığı bir şiiri okuyan sair, tasar- ladığı elbiseyi sergileyen modaci, yetiştirdiği öğrencileri mezun eden öğretmen de bir yazardır. Onun için üreti- len, yetiştirilen her şeydek başına bir anlam taşır. Bu parçaya göre yazar olmanın ön koşulu aşağıda- kilerden hangisidir? AL Her türde eser verebiliyor olmak B) Belirli alanlara yönelmek C) Mendisini ürettiği şeylerle ifade etmek D) Eserlerinde toplumsal yarar gözetmek E) Var olanla yetinmeyip çok çalışmak X

X X 1. İkarus kuşları, ateşi keşfetme yolculuğuna çı- karlar. “Nedir ateş, sırrı nedir, neden ve nasıl bir hayat kaynağı olabilmektedir?" sorularının yanıtlarını bulabilmek için ateşin sırrına ermek istemektedirler. Ateşe hayli yaklaşıp sonra geri dönen bir ikarus "Ateş sıcak bir şey, isitiyor" der. İkinci ikarus kuşu gidip geri döndüğünde "Koca- man bir aydınlıktır, aydınlatıyor." der. Üçüncü kuş gittiğinde biraz daha yaklaşıp kanadını değdirir, geri döndüğünde "Ateş yakıcıdır, yakıyor." der. Isıtan, aydınlatan ve yakan bir şey olduğuna ka- rar verirler ama dördüncü kuş bu karardan tatmin olmaz ve kanat çırparak ateşe doğru uçar, ateşle arasına hiçbir sınır koymaz ve onunla bütünleşir. Ateşin sirrina erer ve ondan bir parça olur. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden han- gisi yoktur? A) Öyküleyici anlatım B) Çağrışımsal ve alegorik anlatım Söyleşmeye dayanan anlatım D) Betimleyici anlatım E) Tartışmacı ve örnekleyici anlatım

35. Bazı dillerde birbirine yakın kavramları anlatan pek çok kelime bulunduğu halde, bazı dillerde böyle bir çeşitliliğin olmaması, doğrudan doğruya o dilin sosyal özellikleriyle ilgilidir. Söz gelişi Türkçede devenin rengini gösteren bir tek devetüyü kelimesi bulunduğu halde, Arap dilinde bu rengin ton farklılıklarını gösteren, birçok hatta yüze yakın kelimenin varlığından söz edilmesi, devenin Arap toplumunda önemli yere sahip olmasındandır. Bizim dilimizde de bunun yerini at türleri ve at renkleri almıştır. Eskimolarda; yavaş yavaş yağan kar, kuru rüzgârla savrulan kar, toz halinde uçuşan kar, ıslak olarak buzlanmış kar, üstü buz tutmuş kar, ev yapmakta kullanılan ve kalıp halinde kesilebilen kuru kar türleri için hep ayrı ayrı kelimeler bulunmaktadır. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A) Bazı dillerde yakın anlamlı kelimelerin çok olması o dillerin sosyal ilişkisinden kaynaklanır. B) Dil, bulunduğu toplumun yaşantısına göre çeşitílik kazanır. quay refutarima C) Diller, toplumların yaşadıkları yerlere ve iklim koşullarına göre biçimlenmiştir. 16 D) Diller, toplumların sosyal özelliklerinden etkilenir. E) Bazı kelimelerin yakın anlamlısının olmandası o toplumu yaşama düzeninden kaynaklanır.

anlatımı için aşağıdakilerden hangi- si söylenemez? y A Bir sözcüğün etimolojisi hakkında bilgi verilmiş- tir. By kanıtlayıcı anlatım ağır basmaktadır. St Okuru bilgilendirme amacıyla kaleme alınmıştır. DY Ağırlıklı olarak nesnel bir anlatım benimsenmesi- ne rağmen yazar bir yerde kendi beğenisini dile getirmiştir. Sözcükler genellikle gerçek anlamlarıyla kullanıl- mış, terimlere yer verilmiştir. Nitelik Yayıncılık 2. On sekiz bin âlemin Cümlesi bir içinde Kimse yok birden ayrı Söylenir bir içinde Yunus Emre'den alınan bu dizelerde vurgulanan aşağıdakilerden hangisidir? A) Insanların kardeşliği By Evrenin sonsuzluğu e Allah'ın tek yaratıcı olduğu D) Insanın evrendeki yalnızlığı EL Yaşamın kısalığı

5 Paragraf 3. Edebiyatta içerik elbette önemlidir. Gelgelelim edebiyat, olanı biteni bir haber bülteni havasında yansıtmaz. Böyle bir anlayış, esasen realizm veya natüralizmle de bağdaşmaz. Gerçeğin yalın anlatımını benimseyen bu iki edebiyat akımı, dilin kullanımını ve anlatının kurgusallığını önemser. Anlatılanlar tamamen gerçek olsa bile yazarın hayal gücünde yoğrularak edebî eserde dile getirilir. Anlatının başarılı olması için olayın ilginçliğinin ve özgünlüğünün yanı sıra olay örgüsünde boşluklar olmamasına dikkat edilir. Unutulmamalıdır ki anlatmaya dayalı bir edebî metnin başarısında, olayların bir zincirin halkaları gibi birbirini uyum içinde takip etmesi vardır. Bu parçada edebiyatla ilgili olarak vurgulanmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? Ay Yaşananları değiştirmeksizin okuyuculara sunması B) Gerçeklerin anlatımında kurgusal ve dilsel sağlamlığı önemsemesi Konuyu ihmal edip dilin kullanımını öncelemesi Eserin iletilerinde tutarsızlık olmamasına dikkat etmesi FS Kaynağını çok uzak bir geçmişten alması