Anlatım Biçimleri Soruları

en er ni ik ZI e P E S 36 3. 31 --. 5 Çünkü duygularını ifade etme imkânı verilmeyen bir çocuk zamanla kendi duygularına yabancılaşır, onu değer. siz bulur, onunla ilişkisini keser. Bunun sonucu çok kötü dür Yaşama sevincini yitirmek. Çocukların duygu ve heye canlarını yasaklayan bir çevrede normal olan heyecan ve duygular, anormal hâle gelmeye başlar. Doğallığını kaybe den duygu ve heyecanlar, çocuğun yaşama uyum sağla- masını önler, ona ayak bağı olur, bütün bunlar, kendisi ve çevresiyle barışık, içsel doyum içinde olan bir birey olmay imkânsızlaştırır. Bu parçanın başına dil ve düşünce bakımından aşağı- dakilerden hangisinin getirilmesi uygundur? A) Hırçınlaşan bir çocuk kendini ifade edemediği için böyle davranır B) Söz gümüşse sükut altındır." deyip altından bir kilit vurmamalıyız çocukların ağzına C) Çocuğun kendi ailesi içinde bulamadığı sevgiyi başka bir yerde araması, onu duygusal boşluğa iter (1) D) Fiziksel şiddete maruz kalmak da duygusal şiddete maruz kalmak da çocukta travmalar oluşturur son (11) E) Duygu ve heyecanlarını iyi anlatabilecek dil becerisine sahip olan çocuklar, yaşamda daha mutlu ve başarılı olurlar alc da d

Deneme 27. "Ütopyalar" filozofların olmasını hayal ettikleri dünyaları betim- lerken "distopyalar", gelecekte olabilecek baskıcı/totaliter yö- netim modellerini tasvir etmiştir. Bilimin hızlı gelişimi de distop- yalara verimli bir alan açmıştır. 20. yüzyılda yaşanan savaşlar, insan ve toplumların geleceğini tehdit eden teknolojik gelişme- ler, silahlar filozofların kaygılarını artırmıştır. Gelecekte olabile- cek kötü durumları hayal ederek eserler yazmışlardır. Distopya adı verilen bu korku ütopyaları, insanları gelecekte olması muh- temel kötü senaryolara karşı uyanık tutmayı hedeflemiştir. Bu parçada "distopyalar" ile ilgili olarak aşağıdakilerden han- gisine değinilmemiştir? A) Ortaya çıkışını hızlandıran nedene B) Ne zaman ortaya çıktığına e) Daha çok, yazınsal eserlerin ilgi alanına girdiğine D) Hangi amaçla kaleme alındığına E) Kurgusal ögeler barındırdığına

TEMEL YETERLİLİK TESTLERİ 25. Çevre ekonomisinin dışsal maliyetleri oldukça yüksektir. Özellikle sanayileşme ve teknolojik gelişmeler ile birlik- te üretimin ve tüketimin hızla artması sonucu; hava, su ve toprak hızla kirlenmeye, doğal kaynaklar tükenmeye başlamış, doğanın kendi kendini yenileme niteliği zarar görmüştür. Gelişmekte olan ülkelerin temel hedefi kal- kınmadır ancak çevre politikaları uygulayarak bu hedefi tehlikeye atmaktan ve yabancı sermayeyi kaçırmaktan korkmaktadırlar. Bu durum, kirli endüstrilerin gelişmiş ül- kelerden gelişmekte olan ülkelere kaymasına neden ol- maktadır. Bu parçadaki altı çizili ifadeyle, Gelişmekte olan ülkelerin kalkınmayı önceleyip çevre politikalarını geri plana atması II. Gelişmekte olan ülkelerin doğal kaynakları korumak için çevre politikaları uygulaması III. Çevre sorunlarını azaltma faaliyetlerinin başlatılması durumlarından hangilerine gönderme yapılmıştır? A) Yalnız I ON D) ve il TÜRKÇE B) Yalnız II E) I ve III C) Yalnız ll 2

11. Kendine has bir dil oluşturan Nazan Bekiroğlu, dil işçiliğinin yanında bir de "gönül işçiliği”yle oluşturduğu öyküleriyle, okuyan her gönülde hazzı uzun süre kaybolmayacak izler bırakacak gibi. Ben buna kendimce "gönül yorgunluğu" demiştim. İliklerine kadar eseri hissetmişliğin yorgunluğu. Öykü kahramanlarını kelimelerin resmettiği sınırları da aşarak içinde hissetme ve yaşananlara ortak olma yorgunluğu. Ve yüreğinde damıttığı ve özümsediği duyguları sayfalara döken "yazarı" anlayabilme çabasının yorgunluğu. Bu parçada altı çizili sözle eserin eleştirilen niteliği aşağıdakilerden hangisidir? A) Etkileyici yönünün zayıflığı B) Ozgünlüğü yakalamayışı C) İçtenlikten uzak oluşu D) Doğal olmaması E) Açıklık bakımından yetersizliği Ba V

KONU BELİRLEME METODU 12. Nâzım'in Nâzım olmasında annesi Celile Hanim'in büyük pay sahibi olduğu su götürmez bir gerçek. Bunu tek bir şeyle bile ispatlayabiliriz: Ressamliğiy- la. Evet, Celile Hanım (1880-1956) ilk Türk kadın ressamlarımızdan biridir ve belli ki Nâzım'ın resim yeteneği de ona annesinden mirastır. Celile Hanım, evde özel hocalar tarafından yetiştirilir; dönemin saray ressamı tarafından da eğitim alır. Sonrasında Roma ve Paris'te de bulunan Celile Hanım, oğlu Nâzım hapiste açlık grevindeyken bir işe kalkışır. Oğlunun serbest bırakılması adına Galata Köprüsü üzerinde pankart açarak imza toplar. Ayrıca bizzat Atatürk ve İsmet İnönü'ye de aynı amaçla mek- up yazar. Celile Hanım'ın çok üretken bir ressam olduğu, ileri yaşta gözlerine inen katarakta rağmen resmi sürdürmek için üç gözlük takarak çalıştığı bilinir. Bu parçada 1. Nazım'ın iyi bir ressam olarak anılmasından II. Celile Hanım'ın eğitimli bir ressam oluşundan III. Nazım Hikmet'in şairlik ve ressamlık yeteneğinden numaralı yargılardan hangilerinden söz edilmiştir? A) Yalnız Divell B) I vell C) Yalnız II E) II ve III

22231281 Kaynaştırma ünsü Edebiyat öğretiminde en büyük yanlışlardan bir tane- si tanıtılan sanatçının eserlerinin edebî yönden değer- lendirilmesinden ziyade nerede yaşadığı, hangi eser- leri verdiği ve hangi edebi topluluk içerisinde yer aldı- ğının öğretilmeye çalışılmasıdır. Şu bilinmelidir ki bu bilgiler yazarın edebî yönünü anlamada tamamlayıcı bilgilerdir, asıl önemli olan sanatçının eserlerinin içeri- ği ve üslubudur. Bu parçada anlatılanlara göre, aşağıdaki sanatçı değerlendirmelerinden hangisi tamamlayıcı bilgi sayılmaz? A) Nef'î, edebiyatımızda övgü ve yergi şairi olarak bi- linmektedir. Kelimeleri kullanmakta usta olan sa- natçı, kendinden emin ve güçlü bir anlatıma sahip- tir. B) Türk sazı denilince ilk akla gelen Karacaoğlan, elin- de sazı diyar diyar gezdi ve uzun süre bir yerde ya- şamadı. Bu onun şiirlerine de yansıdı. C) Nedim'in en verimli dönemi, III. Ahmet'e ve devrin sadrazamı Damat İbrahim Paşa'ya yakın olduğu Lale Devri olarak bilinen dönemdir. D) Halit Ziya, ailesinin İzmir'e taşınmasından dolayı İzmir Rüşdiyesine ardından da yabancı bir okula devam etti. Fransızca, İngilizce öğrendi. E) Halide Edip öğrenim hayatını bitirince çeşitli okul- larda öğretmenlik, müfettişlik görevinde bulundu. Milli Mücadele'ye gönüllü olarak katıldı. 2 8.

Türkçe Nergis, şekil ve renk bakımından göze benzediği için klasik Türk şiirinde sevgilinin gözüyle benzet- me ilişkisi içinde kullanılmıştır. TYT 26.. Klasik Türk şiiri estetiği içinde kendine yer bulan çiçeklerden menekşe, başı eğik olduğundan âşık için bir benzetme ögesi olarak kullanılmıştır. Sümbülün klasik Türk şiirinde sevgilinin saçına ve kâkülüne benzetilmesinin nedeni, koyu rengi ve güzel kokusudur Bu açıklamalar aşağıdaki yargılardan hangisini ör- neklemek için kullanılabilir? A) Klasik Türk şiirinde sıklıkla yer bulan çiçeklerin kullanımı, sosyal yaşamdan bağımsız değildir. B) Klasik Türk şiirinde, çiçeği estetik bir öge olarak şiirlerinde kullanmış birçok şair vardır. C) Klasik Türk şiirinde birçok çiçek, her bir şairin on- lara farklı anlamlar yüklemesiyle şiir dilinde sem- bolik değer kazanmıştır. D) Klasik Türk şiiri açısından çiçeğin önemi, onun mitolojik kökenine telmih yapılması yoluyla belir- ginleşmiştir. THA E) Klasik Türk şiiri estetiği içinde çiçek, biçimsel ve ayırt edici özelliklerine uygun biçimde bir teşbih ögesi olmuştur. TY bry Yayınları

yük'ten 45 dal ilçesi civarında oluşturduğunu ortaya koyuyor. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci pa ragraf numaralanmış cümlelerin hangisiyle bas lar? A) II 20. B) III C) IV urecare D) V . Söz gelimi, İlhan Berk "Harika!" dediğinde gör. düğünü değil; hayata bakışını dile getirmiş olurdu. Ece Ayhan, bir şekilde "farklı" kelimesine dayand rırdı sözünü. Çünkü hayata farklı bakılması gerekti ğine inanırdı. Adalet Ağaoğlu da mutlaka "sahiden" kelimesini kullanırdı. "Sahiden bu konuda haklısın. sahiden ben de böyle düşünmüştüm." derdi. Çünkü Adalet Ağaoğlu sahiden yazardı; ona göre sahiden yazmayan, yazar olamazdı. Yazar olarak yaşadı, öm- rünün sonuna kadar da öyle kaldı. e 818 Bu parçanın başına düşüncenin akışına göre aşa- Köm ğıdakilerden hangisinin getirilmesi en uygundur? E) V A) Sık kullandıkları sözler, sanatçıların hayatlarındaki shima klişelerden biri durumundadır B) Sanatçılar, bazı kelime ya da sözleri yapıtlarında kullanmadan edemezler C) şair ve yazarların adıyla özdeşleşmiş, okundu- gunda sahibinin kimliğini ele veren kalıplaşmış dizeler/sözler vardır Kullandıkları kimi kelimelerle sanatçılar aslında dünya görüşlerini-ortaya koyarlar E) Her sanatçının, duygularını kendine göre dile ge tirme yöntemi vardır öğre Bu F şına rası A) BY

(1) Istanbul'un mimarisiyle ilgili kitabımın bir zayıflığı vardır. (II) Araştırma aşaması, 1980'de yapılmış eski bir kitap benim kita- bim. (III) "İmparatorluk, Mimarlık ve Şehir" adlı yeni kitabımı yazarken Fransa'nın da Osmanlı'dan etkilendiğini gördüm. (IV) Hep Osmanlı'nın Batı'dan nasıl etkilendiğine bakmışım. (V) Örneğin, Cezayir'e yapılacak bir anıt tasarımı konusunda, Fransa'nın bü- yük mimarlarından Viollet-le-Duc, Cezayir'i görsel olarak tanımlayacak bir simge ara- dığında, Osmanlı camilerinden ilham alıyor. Numaralanmış cümlelerden hangileri yer değiştirirse paragrafın anlam akışı sağlanır? A) I ve II B) II ve III D) III ve IV C) II ve V E) IV ve V Türkçe Modüler Soru Bankası 67

22. İki dakika geçmeden odanın sedef kakmalı, ceviz ka- pısından pala bıyıklı, iri, levent, şen bir adam girdi. İn- ce, siyah kaşlarının altında iri gözleri parlıyordu. Belin- deki silahlık boştu. Bütün kullarının etek öpmesine, secdesine alışan sadrazam, bir an eteğine kapanılma- sını bekledi. Oturduğu mor çuha kaplı sedirin hep öpü- len ağır sırma saçağındaki yumağı, altından, içi boş küçük bir kafa gibi şaşkın duruyordu. Sadrazam söy- leyecek bir şey bulamadı. Böyle göğsü ileride, kaba- rik, başı yukarı kalkık bir adamı ömründe ilk defa gö- rüyordu. Kubbe vezirleri bile huzurunda iki büklüm du- rurlardı. Muhsin Çelebi çok doğal bir sesle sordu: Beni istemişsiniz, ne söyleyeceksiniz efendim? - Şey... - Buyurunuz efendim. Buyur oğlum, şöyle otur da... Muhsin Çelebi; çekinmeden, sıkılmadan, ezilip büzül- meden çok rahat bir hareketle kendine gösterilen şil- teye oturdu. Sadrazam hâlâ ellerinde tuttuğu kıvrık kâğıtlara bakarak içinden "Ne biçim adam? Acaba de- li mi?" diyordu. Ama hayır... Bu çelebi, çok akıllı bir in- sandı! Yiğide, alçağa gerek duymayacak kadar bir ser- veti vardı. Çamlıca Ormanı'nın arkasındaki büyük man- dırayla büyük çiftliğini işletir, namusuyla yaşar, kimse- ye eyvallah demezdi. Yoksula, zayıflara, gariplere ba- kar; sofrasından konuk eksik olmazdı. Bu parça ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylene- mez? A) Kişilerin idealize edilerek üstün niteliklerle verildiği B) Anlatımda yer yer betimlemeye başvurulduğu C) Öykünün tanrısal (hâkim) bakış açısıyla aktarıldığı Maupassant tarzı hikâyeye özgü nitelikler taşıdığı E Değişen değerlerin, kimlik bunalımının işlendiği

Paragrafin Şifresi" - Modüler Soru Bankası Yunan mitolojisi, popülerliğini hiçbir dönemde kaybetmeyen bir konu. Yüzyıllar boyu sanatın her dalında işlene işlene insanlığa öylesine mal olmuş ki sayfalarını çevirdiğiniz herhangi bir kitapta, izle- diğiniz herhangi bir filmde Yunan mitolojisinden bir isimle veya hikâyeyle karşılaşabilirsiniz. O kadarla kalsa iyi; üniversitelerin felsefe, arkeoloji, sanat tarihi gibi bölümlerinde bir ders olarak okutulu- yor. Yunan mitolojisinden isimler dilimize öylesine yerleşmiş ki Banu Alkan'a Afrodit, Naim Süleyma- noğlu'na Herkül diyoruz; Athena diye sevdiğimiz bir müzik grubumuz var. Akla hayale gelmedik fi- gürler ve hikâyelerle dolu, zengin mi zengin Yunan mitolojisini okudukça hem hayal gücünüz harekete geçip doruğuna ulaşacak hem de daha önceleri karşınıza çıkmış bir ismi veya yeri artık hikâyesiyle birlikte biliyor olacaksınız. Bu da okuduklarınızı, seyrettiğiniz filmleri, tek kelimeyle etrafınızda olup bitenleri daha iyi anlamanızı sağlayacak. Hele edebiyat, resim, müzik, arkeoloji, mimari, tiyat- ro, sinema, senaristlik, tarih, felsefe, filoloji gibi kültür-sanat veya bilim dallan ile ilgileniyorsanız Yunan mitolojisine ne kadar hâkim olursanız sizin için o kadar iyi demektir. 19. Bu parçaya göre Yunan mitolojisi ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A) Birçok alanla olan ilişkisi olduğu için ve Yunan mitolojisini bilmek gerektiğine B) Her çağda yaygın olarak beğenilip kitaplarda, filmlerde karşımıza çıktığına C) Ülkemizde Yunan mitolojisinin birçok sanatçıya ilham verdiğine D) Günlük hayatta mitolojik kahramanlann isimlerine rastladığımıza f E) Zengin içeriğiyle insanlann düş gücüne katkıda bulunduğuna

i- 15 (1) 1990'lardan beri edebiyat dünyasının am ortasındayım. (II) Virgül, Gösteri, Kitap- lik, Milliyet Sanat gibi belli başlı dergilerde düzenli olarak yazdım, bir kısmında hâlâ yazıyorum. (III) Şairler arasında gruplaş- maların olduğunu da görüyorum. (IV) Şairi hayal kırıklığı dışında hiçbir güç engelleye- mez. (V) Şiirin hayat kaynağı, şairin iç dün- yasındaki umuttur. (VI) Bu umut tükenme- mişse şair, bir yolunu bulur; bütün engelleri aşarak şiirlerini okuyucuya duyurur. u u hi t Bu parça, numaralanmış cümlelerden hangisinden başlanarak iki paragrafa bölünmelidir? A) II B) III C) IV D) V 16 E) VI

n bir u yo tli konu (1) Kendimi beğenmekten endişelenirim... (1) Kendime bu haksızlığı etmemek için kendi dizilerimi izlemiyorum. (III) Öte yan- dan sektörün zorlu, neredeyse insanlık dışı çalışma koşullarıyla sürüyor televizyon di- ziciliği. (IV) Bu koşullar altında sanat değil ancak zanaat icra edebilirsiniz. (V) Dizi kötü Vooldu diye kendimi yıpratmam, kendime hak- sızlık olur. (VI) Bir hatamı bulduğumda çok ha ağır eleştiririm kendimi. ana Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangileri yer değiştirilse anlam akışı düzelir? C A) I ve II E) V ve VI üçük Tend ana B) II ve III D) IV ve V 3. C) Il ve VI Aşa giri A) BY C

IZ. a- ir. O ni " 2. Ayrımlar da güzeldir. Nitekim değerler bir gül ile bir at arasında değil, bir gül ile güzel bir gül arasında belirir. Zevkler tartışılmaz denir. Biri gülü, diğeri atı beğenirse doğrudur bu söz. Ama güzel bir gülün ya da güzel bir atın ne olduğunu araştırıp tartışmaya kalkışınca iş değişir. Bu parçadaki temel düşünce aşağıdakilerden hangisidir? inhoh nebr A) Aynı türden olmayan varlıklar birbirleriyle kar- şılaştırılmamalıdır. 71768 B) Herkesin beğenisi farklıdır, bu yüzden zevkler tartışılmaz. eved Di C) Bir türü oluşturan bütün varlıklar farklı güzellik- te olmaz. volt un D) Aynı türden varlıkları birbirinden ayıran şey elvins lezier ayrımlardır. niendo Kaplan specias.netand (3 E) Güzellik anlayışı kişiye göre değişir yargısı doğru değildir. kullanımı 53 Roman sana ve Barış'ta tır. Ama bu, arka yüzün yönleriyle s bitiren oku değil, sava sanlığın ha bunu anla aby Bu parça dakilerde A) Eseri anlatı B) Sana bırak C) Bir e şünc D) Tan id suam yun E) Bir kal

Bazı kavramlar, uzun süre sözlüklere ve akademik metinlere hapsedildikten sonra sebebi bilinmeksizin birdenbire, halkın diline düşme; basında, televizyonda, hatta hükümet demeçlerinde zikredilme talihini veya talihsizliğini yaşar. Fena hâlde felsefe kokan ve Yunancadaki köküyle akla Aristoteles'i getiren etik kelimesi, bugün tam da bu şekilde sahnenin ortasına yerleşmiş durumda. Yunancada bilgece bir eylem yolu arayışına karşılık gelen etik, felsefenin ayrılmaz bir parçasıdır. Descartes'la -yani özne sorununun merkezî önem taşıdığı modern dönem felsefesiyle birlikte etik, ahlakla veya pratik akılla az çok eş anlamlı hâle gelmiştir. Etik, böylece ister bireysel ister kolektif olsun, bir öznenin veya özne grubunun eylemlerini ve bunların sonuçların evrensel yasaların terazisinde ölçen, yargılayan sistem anlamına kavuşmuştur. Bugünün popüler kültür ve siyaset endüstrisinde ise artık anlam enflasyonu nedeniyle milyonlarca sıfırla şişmiş bir kavrama dönüşmüştür. O kadar çok şey için kullanılıyor ki hemen hiçbir şey ifade etmiyor. 39. Bu parçada altı çizili sözle etikle ilgili olarak anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Düşünce tarihindeki yerini ve önemini koruyamadığı için eski popülerliğini yitirmiş bir terim olduğu B) Önemli bir felsefi terim olmaktan çıkıp gündelik anlamlar kazanmışişlevsel bir sözcüğe dönüştüğü C) Zaman içinde farklı disiplinler tarafından da kullanıldığı için tapımlanmasının zorlaştığı DY Popülerliği ve yanlış kullanılması nedeniyle asıl anlamını yitirdiği ve içinin giderek boşaltıldığı E) Siyasi ve sosyal çevrelerdeki farklı kullanımları nedeniyle felsefedeki tanımının da değiştiği

r r (1) Kasım ayı İstanbul'da bana bir başka güzel görünür, kasımda üşümeyi ve islan- mayı göze alarak dolaşırım caddelerde. (II) Kadıköy'den bir motorla Eminönü'ne geçer, Cağaloğlu'nda bir yayınevi büro- sunda dostlar ile buluşurum. (III) Kışa ka- pıları açarken üşümeye alıştırır bünyemizi kasım. (IV) İlk kez eldiven kullanmadan ulaştım aralık ayının ilk günlerine. (V) Al- lah'tan edebiyatın soluğu "çok fazla yaz- dan kalma" havadaki gerilimi yatıştırıyor; yoksa hep kışı gözlerdim. B) II Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisinden sonra "Bu kez öyle olmadı." cümlesi getirilse parçanın anlam akışı düzelir? A) I C) III 7. D) IV E) V (1) re m d Ü J