Anlatım Biçimleri Soruları

21. Küçük mutluluklar denen şeyleri doğru dürüst değer- lendirmeyi bilirseniz bunların aslında büyük hem de çok büyük mutluluklar olduğunu anlarsınız. Bütün bir yaz gününü Anadolu yollarında toz toprak içinde külüstür bir otobüste geçirdikten sonra akşamleyin küçük bir kıyı kasabasına varmışsınız. Ucuz bir pansiyonda soğuk bir duş yapıp kumsaldaki kır gazinosuna gidiyorsunuz. İki ayağınız suya değe- cek biçimde masanızı denize doğru çekiyorsunuz. Garson, masanızı bir güzel donattıktan sonra bütün gün sıcaktan pişen ayaklarınızı bileğinize kadar serin suya sokuyorsunuz. Sorarım size, büyük bir mutluluk değil mi bu küçük an? Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakiler- den hangisi söylenemez? A) Kanıtlamaya başvurma B) Betimleyici ögelere yer verme C) Örnekten yararlanma D) Akıcı bir dil kullanma E) Niteleyici sözlere yer verme güzelliği karşısında kendimden geç-

2. Yahya Kemal Beyatlı, şiirlerinde günlük Türkçeyi en yoğun ve anlamlı şekilde ---- şairlerin başında gelir. Onun üslubunun ---- sadelik, yoğunluk, de- rinlik ve güzelliktir. Bu cümlede boş bırakılan yerlere aşağıdakiler- den hangisi sırasıyla getirilmelidir? A) taşıyan - güzelliği B işleyen - birliği PRESS dile getiren - derinliği D) kullanan - özelliği Ederleyen - kişiliği

Anne ve babalar çocuklarında - leri kötü davranı bur 29, Dergilerde yayımlanmış öykülerimden çoğunu kita- ba alamadım. Cicipapa adını taşıyan ilk bölümdeki öyküler titiz bir seçmenin sonucudur. Bu bölümde yer alan Cicipapa, Camlar Buğulandı, Avlu, Kışa Doğru gibi öykülerde bir çocuğun nesneler ve insan- larla kurduğu ilişkileri, dünyaya bakışındaki şiirsel ve büyülü havayı dile getirmeye çalıştım. Ama çocuk büyüdüğü çevre, içinde yaşadığı toplumdan ve genel olarak sınıf gerçeğinden soyutlanamaz elbet. Söz konusu şiirsellik algılarımızın bütün karmaşıklı- ğıyla verilme çabası, hiçbir zaman toplum gerçek- liğini allayıp pullama biçiminde yorumlanmamalı. Bu şiirsel ve büyülü havayı bilinçli olarak solumak isteyen her okurun, kitabımda söz konusu gerçek- leri belki daha başka bir boyutta ama bütün acı ve değiştirilmesi gereken yanlarıyla bulabileceğine ina- niyorum. Bu parça aşağıdaki sorulardan hangisine veril- miş bir cevap niteliğindedir? A) Öykülerinizde insanın dramını mı ele alırsınız? B) Son kitabınıza hangi öyküleri aldınız? C) Öykülerinizde toplum gerçeklerini mi yansıtırsı- nız? D) Öykülerinizdeki şiirsellik toplum gerçeklerini geri plana itiyor mu? E) Kitabınızda en çok hangi öyküleri beğeniyorsu- nuz? 30. Yazmak, kendime uyguladığım bir terapidir. Yazmak beni iyileştirdi ye belki de daha iyi bir insana dönüş- türdü. Yazarak geçirdiğim bunca zaman ruhumu tirdi bağımsızlık duygumu pekiştirdi. Bana; ilar, me ü bir oluşuy ğu çal mindar iteli b üretil. lik a bal; is nda ricilik ilmle. i oku çem ne d ilgi içir re erc - e

i wapla- uştan ok ay- zuyan onları eştir- in is- koy- artici ya- irse SI- Bir de- iki la- tti- 1- A 39.-40. soruları aşağıdaki parçaya göre cevapla- yınız. $16 Cahit Zarifoğlu, açmaktan, açıklamaktan çok, ört- meye, gizlemeye değer vermiştir. Dil tadı taşıyan dizeleriyle yaşadığı dönemin birey duyarlığını öne çıkarmıştır. Böylece âdeta naturalist mantığı şiire ta- şımıştır. Şiirinin kapalı olduğuna ilişkin her vurgula- ma karşısında buna hayret ettiğini görürdük. Anla- şılması zor olan tek şair Cahit olmamasına rağmen bu alanda neredeyse yalnızca onun adı çıkmıştı Bir Turgut Uyar veya bir Edip Cansever ya da son dönemin Behçet Necatigil'i sanki daha mı anlaşılır şiirler yazmışlardır? Hatta bir Oktay Rifat'ın şiiri da- ha mi anlaşılırdır? Bizim onu tanıdığımız zamanlar İkinci Yeni'nin sesini duyurduğu zamanlardır. Ca- hit'in şiire başladığı yıllarda İkinci Yeni'yi tanımadığı- ni söyleyebilirim. Yine de şiirleri, âdeta kendiliğinden İkinci Yeni'nin atmosferini terennüm eden şiirlerdi. Yani o zor anlaşılırlık, başından beri şiirinde varlığı- nı sürdürmüştü. Ancak içerik yönüyle çağdaşların- dan uzak düştü. Cahit mistik İkinci Yeni materyalist etkilere kapılarını açmıştır. 39. Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden hangi- si söylenemez? A) Açıklamaya başvurulmuştur. B) Öznel değerlendirmeler vardır. Karşılaştırmaya başvurulmuştur. (D) Tanıklıklardan yararlanilmıştır. E) Çıkarımda bulunulmuştur. elivem3 S (vm) pun

çer. Ör- bir kum aznesi- manti- kleşir. yer- esi ile şekil- bulu- aatlik müş inde ölç- ila- da na te Ç- a- 1 35.-36. soruları aşağıdaki parçaya göre yınız. ve yazarlığın Kıyısından, köşesinden gazeteciliğin içinde bulundum. Beklentilere cevap vermek ger- çekten güç. Okur, vatandaş, hemen hemen herkes büyük çoğunluğu basın yasasından habersizdir, on- şunu da bunu da yazın, derler. Bunu söyleyenlerin lar için önemli olan kendi düşünceleri ve söyledikle- diyen birine dilekçe hakkını kullanabilirsin. Bir yurt- ridir. Hiç unutmam nasıl yazarsın şunu yazamazsın, taş olarak sen hele bir adım at bakalım, dedim söy- leyen kişi hızla yanımdan uzaklaştı. Böyle işi bilme- den konuşan ve kendini bir şey sanan yüzlerce kişi gösterebilirim. Adam hiçbir konuda elini taşın altına koymaz. Her şeyi eleştirir. Popülizm yapar. Dünya- nın en mükemmeliyetçi insanı pozlarındadır Son- ra da "Sen nasıl gazetecisin?" der. İyi de kardeşim sen nasıl vatandaşsın? Bu soruyu sormaz kendine. Her şeyi gazeteciden beklememek lazım. Gazete- ci, süpermen değil ki... Dfill ve cevapla- 35. I. | Birinci kişili anlatım II. Deyimlere yer verme III. Abartma IV. Tartışma V. Tanımlama Bu parçanın anlatımında, yukarıda verilenlerden hangileri yoktur? A) I ve III B) II ve IV C) Yalnız IV E) Yalnız V 36. Bu sözleri söyleyen kişi, özellikle aşağıdakilerin hangisinden yakınmaktadır? / 37. yın ABY AVE 115 HO

TYT Nt 00 OT AN da 26. Günümüzde romanı yeni biçimler, kurgular ve yalın mekânlarla çözen yazarlar var. Dünyanın görsel arşivinin herkesin parmaklarının ucunda ve bir tuş uzaklığında olduğu günümüzde, romandaki mekânsal betimlemeler epey sınırlı tutuluyor son yıllarda. Oysa ben sınırlayıcı roman akımlarına yakın duran biri değilim. Bana göre romanın atmosferi hemen her şeydın İşte burada mekân girer devreye çünkü mekân; romanın ham maddesi, toprağıdır. Bu yüzden mekânsal betimlemelerimin yükü yeni romanımda daha ağırdır. 3-B Bu parçada mekânla ilgili anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A Romandaki ortamı belirleyen en önemli ögedir. Karakter çözümlemelerinde yol göstericidir. Başarılı betimlenmesi, okurda heyecan uyandırır. D Yakaladığı başarı ölçüsünde eseri ölümsüz kılar. E) Sınırlı tutulmadığı müddetçe beğeni kazanır. 28-

Alper, Batuhan, Emircan, Firat, inanç, Raif ve Şamil adlı öğren ciler: Fransızca, Rusça ve İngilizce kurslarına kaydolmuştur. Bu öğrencilerin hangi kursa kaydoldukları ile ilgili olarak şunlar bilinmektedir. • 4.-5. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. . Alper ile Emircan aynı kursa kaydolmuştur. Rusça kursuna yalnız bir öğrenci kaydolmuştur. Batuhan, Raif ve Fırat farklı kurslara kaydolmuştur. Şamil'nin kaydolduğu kursa toplam iki öğrenci kaydol- muştur. ing Alper Emircan Ruscia 1 Franch Bu bilgilere göre aşağıdakilerin hangisi kesin olarak doğrudur? A) Alper ve Inanç aynı kursa kaydolmuştur. B) Şamil, İngilizce kursuna kaydolmuştur. Samil, Fransızca kursuna kaydolmuştur. D) Alper ve Emircan, Fransızca kursuna kaydolmuştur. E) Batuhan ve Şamil aynı kursa kaydolmuştur. Kafadengi 7. B

ka 40 Pek çok gök cismini çıplak gözle göremeyiz ama bir teleskop Jean aracılığıyla bu cisimleri gözlemleyebiliriz ancak bu, cisimlerin teleskopla var olduğu anlamına gelmez. Bu cümleden aşağıdaki yargılardan hangisi kesinlikle çıkarılamaz? A) Bazı gök cisimleri çıplak gözle görülebilir. Çıplak gözle görülmeyen gök cisimleri teleskopla görülür. C) Bazı gök cisimleri çıplak gözle görülmese de varlığından şüphe edilmez. D) Çıplak gözle görülmeyen gök cisimlerini görmek için te- leskop kullanılır. E) Çıplak gözle görülebilen ya da görülemeyen gök cisimleri vardır.

30. Gerçekten şaşırtıcı, etkileyici ve garip ustalık ba- rındıran bu öyküler edebiyat tarihimiz açısından incelenmeye değer olduğu kadar, bugün yazıl- mış gibi taze ve aşınmamış konularıyla, akıcı üs- lubuyla da bize okuma zevki yaşatacak bir nitelik taşıyor. Bu cümlede sözü edilen öyküler aşağıdakiler- den hangisiyle nitelendirilemez? A) Belli bir mesaj içeren B) Sanat degeri taşıyan C) Okuyanda iz bırakan D) Alışılmıştan-farktrolan E) Yenilikler içeren (2014-YGS) rada şekil yen, MISI sede sana düz Bu söz A) my E

for ca Kırgız yazar Cengiz Aytmatov Türk dünyasının öykü türüne en büyük armağanlarından biridir. (II) Eserlerinde toprağının, kültürünün, yaşadığı coğrafyanın tüm görü- nümünü, birikimini yansıtan Aytmatov Kirgiz gerçeklerini evrensel duyarlıkla buluşturmayı başarmıştır. (III) Aşk, sa- vaş, doğa merkezli bir temaya yaslanan öykülerinde sine- manın anlatım imkanlarını ve özellikle Manas Destanı'nı yoğun bir şekilde değerlendirmiştir. (IV) Ağırlıklı olarak öykülerinde insan doğasındaki, iyilikleri ve sevgiyi ortaya çıkarmayı hedefler, bunu doğa-insan uyum ve çatışma- larıyla ortaya koyar. (V) Kırsal kesimden, köy insanından seçtiği kahramanlar üzerinden aşk, savaş, doğa temalarını lirik, şiirsel bir dil ile hikâye eder. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerde sözü edilen yazarla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylene- mez? A) L cümlede alanında önemli bir isim olduğu vurgulan- maktadır. B. cümlede eserleriyle ilgili olumlu bir değerlendirme yapılmıştır. CII. cümlede eserlerinin anlatımında nelerden yararlan- dığı üzerinde durulmuştur. DIV. comtede eserlerinin hem içeriği hem de üslubu hak- kında bilgi verilmiştir. EV cümlede eserlerindeki kişileri hayattan aldığı dile ge- tirilmiştir.

. Her yıl, milyonlarca ton plastik üretiliyor. Diğer yandan da plastik su şişeleri gibi geri dönüşümü sağlanamayan büyük miktarda atığın denizleri doldurmaması için çözüm arayışı sürüyor. Bu çözümlerden en umut verici olanı atıkları veya plastikleri parçalayan organizmalar. Ancak daha basit çözümler de var. Yakın zamanda bir araştırmacı, plastiğin aksine kalıcı olmayan ve kullanıldıktan sonra biyolojik olarak parçalanabilen bir malzemeden şişe üretme fikrini ortaya attı. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Biyolojik olarak parçalanabilen şişe, şimdilik tasarım aşamasında olan sonuç odaklı çalışmalardan biridir. B) Geri dönüşüm sorununun ortadan kaldırılmasında parçalanabilen şişe fikriyle önemli bir adım atılmış oldu. C) Plastiğin yerine alternatif malzeme üretme fikrinin ortaya atılması, kısa vadede bir çözüm olarak görünmüyor. D) Geri dönüşümü sağlanamayan plastik ve benzeri maddeler doğal hayata kalıcı hasarlar vermektedir. E) Plastiğin doğada dönüşüme uğramaması, ilerleyen zamanlarda ciddi sağlık sorunlarına yol açacaktır.

32. İnsanoğlu; ilk defa kendini idrak edişini, acı ve tatlı gün- lerini, aşk ve hüzünlerini, hasret ve kavuşmalarını hep bir özlemle hatırlar. Bazı olayları ya şuuraltının yönlen- dirmesiyle unutur ya da müdafaa mekanizmasıyla fark- li yorumlar. Bazen de duygusal tercihleri yüzünden ya- şadıklarını veya gördüklerini büsbütün yanlış değer- lendirebilir. Bunlar hatıraların belge değerini azalttığı gibi, metnin sahibini de güvenilmez biri hâline getire- bilir. Bu parçaya göre hatıraların ifade edilmesinde aşa- ğıdakilerden hangisi önemlidir? -A) Toplumu ilgilendiren ayrıntılar içermesi Yazınsal söylemin sınırlarında kalması Tarafsız bir yaklaşımla ele alınması D Geçmişin derinliklerine ait olması Anlatiemnin değerlendirmelerini barındırması KRONOMETRE YAYINLARI 8

21. Başka ülkelerde olduğu gibi 80'li yıllardan başlayarak Türkiye'de yazar, sanatçı ve entelektüeller; amatör dergiler, yayınevleri ve üniversitelerden oluşan eski ortamlarını büyük ölçüde terk ettiler. Bunun yerine yüksek ücretli danışman, yönetici olarak holdinglere, kitle iletişim araçlarına ve reklam şirketlerine yerleştiler. Sistemin karşısından sistemin içine doğru bir göç başladı. Sonuçta entelektüelin, yazarın, edebiyatın son yirmi beş otuz yılda erozyona uğradığı değer kaybı üzücüdür. Bilinmeyen ya da suskunluk perdesiyle örtülen her şeyi düşünme, kimsenin söylemeye cesaret edemediği meselelerin üzerine gitme, dış gerçekliği dile getirme sorumluluklarının yerini iç dünyalara nüfuz etme, duygulandırma, heyecan uyandırma becerisi aldı. Bu parçadan hareketle yazarların bir dönem değer kaybına uğramasının gerekçeleri arasında 1. Bireysel sanat anlayışını benimseme, II. Toplumsal farklılıkları yok sayma, III. Ekonomik çıkarlara odaklanma, IV. Gerçekçi olmaya çalışma gibi durumlardan hangileri A) I ve II I ve III D) Il ve IV gösterilebilir? C) II ve III E) III ve IV 1 1 3 i # tonguç kampüs 22.

23. Zaman zaman iyice yaşlandığımı, bastonsuz yü- rürsem dengemi kaybedeceğimi düşünüyor, "De- nizlerde gezinme zamanı geçti artık." diyorum kendi kendime. Ne var ki insan, sevdiği şeylerden öyle kolay kolay vazgeçemiyor. Çocuklarım, beni deniz yolculuğuna çıkaracaklarını söylediklerinde bundan anlatılmaz bir mutluluk duyuyorum; çünkü Gökova'yı, Sedir Adası'nı, o güzel yerlerin her bi- rini bir kez daha görmek istiyorum. Kendinden böyle söz eden bir kişi için aşağı- dakilerden hangisi söylenebilir? A) Kendisine önem verilmesini istemektedir. B) Artık hiçbir şeyden zevk almamaktadır. C) Gençlik günlerini özlemektedir. D) Denizde olma düşüncesi ona yaşama sevinci vermektedir. E) Dostlarının onu yalnız bırakacağından kork- maktadır. 2

Üniversite dünyası bilim üreten bir dünya olarak kendini göstermeli. Araştırma görevlisinden profesörüne kadar amaç daima bilimsel çalışmalar olmalı. Bu yıl tam 30 üniversitede 2.546 makale yazılmış ve bu makalelerin %90'ı yurt dışı puanıyla taçlandırılmış. Akademisyenle- Irimizse aldıkları puanlarla hem unvanlarını güçlendir- mişler hem de dünyaya adlarını duyurmuşlar. Ne za- man üniversitelerimizi sıradan bir ders anlatım mekânı haline getirdik bilin ki o zaman geriliyoruz demektir. Üni- versiteler milletlerin beynidir ve daima geliştirilmelidir. Bu parçada yazarın özellikle üzerinde durduğu düşünce aşağıdakilerden hangisidir? A Üniversitelerin gelişim aşaması iyi takip edilirse ülkenin uluslararası boyutta önemli bir yere gel- mesi sağlanır. B) Bilim üretildiği müddetçe bir üniversitenin tam an- lamıyla gelişmiş olmasından bahsedebiliriz. C) Akademisyenlerin çabası ülkenin tanınmasında etkili olan tek etkendir diyebiliriz. Bir milletin kontrol merkezi diyebileceğimiz üni- versiteler olumlu yönde değiştirilmelidir. E) Üniversitelerin tek işlevi milletlerini yüceltmektir. 25 www.peli D) Şeker hastal bileceği bir ş E) Yenilen tatlıla talığına yol a

3. Şiir, ne yazıdır ne de sözdür aslında. Ruhlarımızın boşlu- ğunu dolduran edebî bir nefestir sadece. Sesin, görüntü- nün, hareketin, taşın, toprağın ebediyete kadar edebileş- mesidir şiir. Şair, bütün bunların içinde bir tuhaf gezinerek herkesin adına şefkate ulaşmak ister gizliden gizliye, top- lumu açar da kapar da. Bu parçada şiirin özellikle hangi yönü vurgulanmak is- tenmiştir? A) Topluma ışık tutan edebî tür olması B) İnsanın hayal gücünü artırması C) Duygu dünyasındaki eksiklikleri telafi etmesi D) Şaire geniş bir hareket alanı sunması E) Toplumun kaderini elinde tutması