Anlatım Biçimleri Soruları

31-33. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. 31. (1) Cumhuriyet'ten bu yana Türk sanatının ulusal ve öz- ge bir niteliğe erip ermediği konusu uzun zamandır tar- tışılmaktadır. (II) Ziya Gökalp, "İçerik ulusal olmalı ama "biçim" uygarlığın malı olduğu için dışarıdan alınabilir." der. (III) Böylece Batılı bir sanat kalıbı içine ulusal özü döktünüz mü ulusumuzun da dünyanın da beğenece- ği yapıtlar ortaya çıkar. (IV) Fakat bu iş, böylece anlatıl- dığı gibi kolay değildir. (V) Nasıl sanat yapıtı ortaya ko- nulacağının bir kuralı yok, bir yapıtı ortaya koymanın for- mülü ortaya konduğunda bu kez ortada sanat diye bir şey kalmaz. (VI) Sanat, kurallarla sınırlanamayan, özgür bir ruha sahip soylu bir eylemdir çünkü. Bu parça iki paragrafa bölünmek istense ikinci pa- ragraf numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? A) II. B) III. C) IV. A) Açıklama B) Tartışma C) Dolaylı anlatım D) Tanık gösterme E) Karşılaştırma D) V. E) VI. 32. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi yoktur? Bu parçadan aşağıdaki yargılardan hangisi çıkarıla-

34. Modern şiir, öğretmeyi hatta anlatma yolunu bir kena- ra bırakır. Hikâye eder gibi anlatım onda yoktur. Bir ya şantının ya da şairde bir duygulanma uyandıran bir du rumun ortaya çıkardığı bir içerik vardır onda. Şair bu du- rumu dizelere dökerken 1. düşüncelerine dair ipuçları bırakır. I kendi iç dünyasını ortaya koyar. III. dili gündelik kullanımının dışına taşıyarak söyleyiş- te bir farklılık yakalar. Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre yuka- rıdakilerden hangileri getirilebilir? A) Yalnız D) I ve II B) Yalnız II E) II ve III C)Yalnız il 36. (1 r

PARAGRAF TAKTİKLERLE PARAGRAF 4. TEST 25 (8168 7190 Ülkemizde "Melanur Balığı" olarak da tanınan Melanurya balığı, Sparidae familyasına aittir. Ortalama boyları 25 cm olan "Melanurya"nın yaklaşık 40 cm'ye varan türleri de var- dır. Kuyruk yüzgeçleri çatallı olup sırt kısımları koyu kurşuni renkte olan melanur, gri paralel çizgilere sahiptir. Ilık ve sıcak denizleri sevdiğinden ülkemizde Akdeniz ve Ege kıyılarında yaşam alanları oldukça fazladır. SOV je J Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Tanımlamadan yararlanılmıştır. B) Neden bildirme anlamı bulunmaktadır. e) Betimleyici ifadeler yer almaktadır. D) Kesinlik bildiren söz vardır. E) Niteleyici sözcüklere yer verilmiştir. Renk körlüğü, insanlarda mavi, kırm bir ya da birden fazlo

6. tov Kanuni Dönemi'nde Osmanlı ülkesine gelen Busbecq; "Türkler arasında itibar, hizmet ve idari mevkiler kabili- yet ve faziletin ödülü oluyor. Kişi tembel ve sahtekâr ise hiçbir zaman yükselemiyor, küçümsenip hakir görülüyor. İşte Türkler bu nedenle, neye teşebbüs etseler başarılı oluyorlar ve hükmeden bir ırk olarak hâkimiyetlerinin si- nırlarını her gün genişletiyorlar." demiştir. Buna göre Osmanlı Devleti ile ilgili olarak liyakata önem verildiği, 1. toplumda hoşgörünün egemen olduğu, III. toplumda dikey hareketliliğin olduğu ifadelerinden hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I D) I ve III B) Yalnız II t CI ve II E) II ve III /Benim Hocam

16. Stephen King, popüler romanı sanata dönüştüre- cek kertede usta yazarlardan, bir de Yazma Sanatı adlı bir kitap yazmış. Öteden beri anlattıklarımın önemli bir bölümünü gördüğüm için de, elimin al- tından ayırmıyorum Yazma Sanatı'nı. Epeyce sık kar- şılaştığımız yanlışları örneklerle, apaçık bir dille an- latıyor Stephen King. Doğrusu, öncelikle okumayı düşüneceğim yazarlardan değil. Yazınsal bir metnin incelikleri konusundaki düşüncelerimiz büyük ölçü- de çakışıyor. ---- Bu parçanın sonuna, düşüncenin akışına göre, aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) En azından bu yanlışları düzeltmeye başlamak benim için yazınsallığa adım olacak B) Çünkü, ikimiz de biliyoruz ki yazınsal yazıya gi- den yol önce doğru cümle kurmaktan başlar C) En azından temel noktalarda aynı izi sürüyoruz D) Ondan da önce, hem doğru hem de kendimize ait sözcükleri kullanıyoruz E) Elbette bir yazarın sözcük dağarcığının zengin olması gerekli 18. H YAYINLARI

3. (1) Don Kişot edebiyat tarihinin en ünlü birkaç kahrama- nından biridir. (II) Hamlet, Pollyanna, Odysseus, Küçük Prens gibi diğer ünlü kurgu kahramanlardan daha çok ta- nınır ve belki hepsinden daha fazla sevilir. (III) Don Kişot, okuduğu şövalye romanlarının hayal dünyasında yaşar. (IV) Onu Cervantes'in romanından tanıdığını bile unutur insan. (V) İdeallerinin peşinde koşmasına saygı duyar, dünyanın acı gerçeklerinin onu yenmesine üzülür, zayıfların güçlüler karşısında ezilmelerine karşı duyduğu heyecanı destekler. (VI) Ama bir yandan da bu yaşlı şövalyenin çaresizliğine ay- kırılığına güler. Iniabomiao Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi düşün- cenin akışını bozmaktadır? A) B) III C) IV D) V E) VI

29. İkiyüzlü bir toplumda düşman, insanın içindedir. Namuslu insan, bu düşmanla her an kavga eder. Sizi ikiyüzlü ol- maya çağıran içinizdeki düşmanı öldürdükçe o budanan bir ağaç gibi yeniden büyür ve sesini yükseltir. Giderek içinizdeki bu sesin tutsağı olursunuz. Çok yükseklere de çıksanız, herkes önünüzde eğilse de siz bir tutsaksınızdır artık. Bazen de - kendi kendisiyle hesaplaşan bir insansa- nız - derinlerden gelen çok tanıdık bir ses daha duyarsı- nız. Savcınızdır bu ses. Yasalar adına değil, öz benliğiniz adına sorgular sizi; aklar ve tutsaklıktan kurtarır. wi Bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisine ulaşılabilir? A) Tutsaklık, insanın kendi içindeki olumsuz sese yenik düşerek toplumsal ikiyüzlülüğe alkış tutmasındadır. B) Toplumsal ikiyüzlülüğün bizi sürüklediği iç çatışmalar- da en güvenilir dostumuz, vicdanımızın sesidir. C) Asıl tutsaklar, özgürlüklerden değil, akıl ve iradeden yoksun olanlardır; onların seçme özgürlüğü olamaz. D) Özgürlük, kötülüklerden arındırılmış bir ortamda ve bütün iç çatışmaların son bulduğu sakin bir limanda- dır. E) İnsanın kendi kendisiyle hesaplaşması; tehlikelerle dolu, uzun ve yıpratıcı bir yolculuktur.

TYT/Türkçe C 24. (1) Dönemin eserlerine geniş ölçüde bir yaşanmış- lık duygusu hâkimdir. (II) Çoğu romancı gözlemle- rinden ve hatıralarından geniş ölçüde yararlanarak içinden geldikleri, çok iyi tanıdıkları yöreleri, o yö- relerin insanlarını hayat mücadeleleri ve yaşama biçimleriyle yansıtmaya özen göstermişlerdir. (III) Dönem romancıları çoğunlukla toplumcu gerçekçili- ğe bağlı kalarak eserlerini sosyal endişelerle yazmış, romanın sanat yönüyle fazlaca ilgilenmemişlerdir. (IV) Mesela Orhan Kemal, işçi ve gecekondu çevre- lerini; Kemal Bilbaşar, Doğu Anadolu'da ağa-köylü, ağa-memur çatışmalarını; Samim Kocagöz, Talip Apaydın, Mehmet Başaran, Fakir Baykurt, çok ya- kından tanıdıkları toprak insanının yaşantısını; Ta- rik Buğra, kasaba insanını ve hayatını; A. Hamdi Tanpınar ve Hikmet Erhan Bener, kültürlü insanları anlatmışlardır. (M) Estetik yapıyı dışlayıp toplumun sarsıntı dönemlerini romanlaştırmaya, ideolojik bö- lünmelere, politik yönelişlere geniş yer vermişler, bir bakıma toplum yaşayışına ayna tutmuşlardır. Bu parçada anlatımın akışının sağlanabilmesi için aşağıdaki değişikliklerden hangisi yapılma- lıdır? A) III ve IV yer değiştirmelidir. BY III, V'ten sonra getirilmelidir. C) IV ve V yer değiştirmelidir. D) II ve IV yer değiştirmelidir. E) I, V'ten sonra getirilmelidir. 26. Nitelik Yayıncılık

yinevi.com.tr Geçenlerde bir programda daktiloyla yazmanın ya- rarlarından bahsettim. Yine ben tam daktilonun ken- dimce yararlarından bahsederken bir anda bir dinle- yici artık anlattıklarıma dayanamadığını dile getirerek bilgisayar olgusunu gündeme getirdi. Bilgisayarın ha- taları düzeltmede hafızasına bazı şeyleri kaydetmesi gibi birçok yönden ön plana çıkan özelliklerini saydı. Oysa ben yalnızca daktilonun kendi hayatımdaki artı- larını anlatıyordum. İnsanlar hayatlarını ne kolaylaş- tırıyorsa onu kullanmalılar. Açıkçası Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilemez? A) dinleyenlerden benim yaptığımı yapmasını iste- yecek bir hâlim yok. durup da teknoloji çağında daktilo kullanın diye- cek hâlim elbette yok. beni biraz dinlese bilgisayarın gereksizliğini anla- yacak. D) elbette ki kimseye bir şeyi zorunlu olarak kullan- dırtamazsınız. E) tabii ki bilgisayarın benim de hayatımda önemli katkıları oldu.

21. Bir sanat eserini büyük yapan, o eserin izleyicisinin, okuyucusunun beynini değiştirmesi değil, geliştir- mesidir. Bir roman, bir film insanın düşünce topra- ğına belli tohumları ekmek için yaratılmaz. Insanın, düşünce toprağını keşfetmesini sağlar, bu toprakla neler yetişeceğini estetik bir biçimde sezdirir. Ayrıca sanat eserinin anlaşılır bir dille oluşturulması, herke- se seslenmesi; kendine has konuları, farklı biçimler- le işlemesi, abartıya yer vermemesi değerini artırır. Parçanın yazarına göre, aşağıdakilerden hangisi sanat eserinde olması gereken özellikler arasın- da verilmemiştir? A) Özgünlük B) Yalınlık D) Gerçekçilik C) Sürükleyicilik E) Agrklık Nitelik Yayı

aynı ders cinin me- ilgi ğini ça- mte- lesi ma, unu ar- ril- ek- 18. DENEME B 14. Içine çeken, koklayan, tatmak isteyen bir şair Bedri Rahmi Eyüboğlu: "Daha nem olacaktın bir tanem? / Gülen ayvam, ağlayan narımsın." misraları bunun en güzel örneğidir. Bir genç yaşta ölmeseydi... Kuş- kusuz ölüm, karşıdan gelseydi, Bedri Rahmi onunla oturup iki satır konuşacak hâl hatır soracaktı, ısıra- cak tadına bakacaktı belki de. Bu parçaya göre Bedri Rahmi'nin en belirgin özelliği aşağıdakilerden hangisidir? (A) Yaşama bağlı olması B) Hayatın somut yönlerini ön plana çıkarması C) Hayalci olması D) Genç yaşta ölmesine rağmen verimli bir şair ol- masi E) Deli dolu biri olması

19 TYT/TÜR 24. Beyin hücrelerinin kendini yenilediği, ilk olarak 1960'larda maymunlar, fareler ve kuşlar üzerinde yapılmaya başlanan deneylerle anlaşılmıştı. 1998 yılında Nature Dergisi'nde yayınlanan bir araştırma ile diğer hayvanlar üzerinde elde edilen olumlu bulguların insanlarda da geçerli olduğu ispatlandı. Kaliforniya Salk Enstitüsü nörobiyologlarından Fred H. Gage, insanlar üzerinde yaptığı bir araştırmada yeni nöronların, ana hücrelerin bölünmesiyle oluştuğunu ve bu durumun beynin hafıza ve öğrenme işlevini gerçekleştiren bölümünde yaşandığını keşfetti. Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına göre aşağıdakilerin hangisi getirilmelidir? A) Beynin genelinde hücreleri kontrol eden bir mekanizmanın olduğunu kanıtlamaya çalışan araştırmalar söz konusudur B) Oysa yapılan birçok araştırma, yetişkinlerde beyin hücrelerinin yenilendiğini ispatladı 11 Geriye kalanlar, eski nöronlarla birbirine bağlanıyor ve kendi kendini iyileştiren, geliştiren bir beyin oluşturuyor D) Bu yüzden doğduğumuzda beynimizde ne kadar hücre varsa yaşamımız boyunca onunla idare edeceğimiz, daha fazlasının oluşmayacağı, hatta her bir hücre öldükçe bu sayının gitgide azalacağı söyleniyordu Araştırma sonucunun paylaşılmasından bu yana, beynin hipokamp adı verilen bu bölümünün üzerinde yoğun olarak incelemeler yapıldı ve sonuçta insan beynindeki en etkin alan olduğu anlaşıldı 25.

Koşu, ister uzun mesafe ister sürat koşusu olsun dünya gene- linde yapılan, popüler ancak bir o kadar da zahmetli bir iştir. Yüksek bir zihinsel odaklanma, geniş bir acı toleransı gerek- tirmekle kalmaz aynı zamanda vücudu son derece yorar. Her adımda ayağınız yerle çarpışır ve bu etki, sahip olduğunuz bütün kaslara titreşimler gönderir. Günden güne bu etki, kas bitkinliğine ve sakatlığına sebep olmaktadır. Marsilya Üniversi- tesindeki araştırmacılar, koşucuların bu titreşimlere nasıl uyum sağladığını anlamaya ve bu tür sakatlıkların önüne geçmeye çalışmaktadır. Şimdiye kadar buldukları; bedenimizin, adımla- rımızı bu etkiye alıştırmak için sürekli bir adapte eğilimi gös- terdiği yönündeydi. Son günlerde ise hedefleri, vücudun bu titreşimlerle başa çıkmak için kullandığı kas hareketi ve ma- nevraların sakatlığa nasıl sebep olduğunu ortaya çıkarmak üzerinedir. 36. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangisi yoktur? A) Saptama B) Karşılaştırma C) Aşamalı durum D) Nesnel anlatımlı cümleler EX Benzetme Diğer sayfaya geçiniz

18. (1) Bir mıknatıs çubuğun manyetik özellik gösteren uçlarına manyetik kutup denir. (II) Yerküreyi bir mıknatıs gibi düşündü- ğümüzde kuzeyini gösteren uç pozitif, güneyini gösteren uç ise negatif olarak değerlendirilir. (III) Manyetik alan, günümüzde de kullanılan pusulanın temel çalışma prensibini oluşturur. (IV) Dünyanın çekirdeğindeki sıvı metal nedeniyle oluşan man- yetizma etkisi de gezegenimizin âdeta bu iki uçlu mıknatısa dönüşme olayını desteklemektedir. (V) Bu etki, Güney Kut- bu'ndan dışarı çıkıp gezegenimizin etrafını sararak Kuzey Kut- bu'ndan tekrar çekirdeğe döner. (VI) Bu manyetik alan, bizleri uzaydaki radyasyondan uzak tutar ve Güneş'in ani patlamaları nedeniyle püsküren yüklü parçacıklardan korur. TOP Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangisi düsün nin akışını bozmaktadır? A) I B) II C) III D) IV E) V

5. (1) Bulutları bıçak gibi delen gökdelenlerle başımız göğe erdi sansak da inşaat teknolojisinde gerçek bir ilerleme sağlayabilmek için tarihe dönüp bakmamız gerekiyor. (II) Örneğin Isparta'nın Yalvaç ilçesinde bulunan Pisidia Antiocheia kentinde yapılan son kazı çalışmaları incelenebilir. (III) Bu çalışmalarda MÖ 300 yılında kentin alt yapısının ızgara sistemine göre inşa edildiği belirlenmiştir. (IV) Ayrıca kazılarda ortaya çıkan atriumlu, yani avlu sistemli Roma evlerinde soğuk havalara direnmek için alttan ısıtma yöntemi kullanıldığı fark edilmiştir. (V) Asırlar önce bile kullanılan ve oldukça ekonomik olan bu yöntem günümüzde neden kullanılmasın? Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) I. cümlede günümüzde inşaat sektöründeki küçülmenin nedenine değinilmiştir. B) II. cümlede coğrafi konumun kazı çalışmalarını etkilediği vurgulanmıştır. C) III. cümlede şehirleşme faaliyetlerinde kullanılan ilk sistemden bahsedilmiştir. D) IV. cümlede doğa koşullarına karşı geliştirilen bir önlemden söz edinmiştir. EV cümlede günümüzdeki inşaat projelerinin maliyetli olduğundan yakınılmıştır.

2. akinin ağacını gü- in. (IV) İnsanları mutlu etmek diye bir şey düşünülemez. (V) İnsanları sevindirebilmek ger- çekten çok zor bir iştir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangi ikisi aynı anlamı taşımaktadır? B) II. ve IV. A) I. ve III. D) I. ve IV. C) II. ve V. E) IV. ve V. Meslek hayatında başarı merdivenlerini kimse kuş tüyü yataklarında uzanarak çıkmamıştır. Herkes Bu parça aşağıdakilerden hangisiyle tamamla- nırsa ilk cümledeki anlamla bir çelişki meydana gelir? A) elinden geleni yapmış, gerektiği yerde de birçok zevkinden feragat etmiştir. B B) birilerinin sırtında gizli saklı yükselmeye çalışmış- tır. C) bin dereden su getirmiş, gece gündüz gayret sarf etmiştir. bild C D) kılı kırk yarma derecesinde çaba harcayıp dirsek çürütmüştür. www.pelikanyayinevi.com.tr E) terinin son damlasına kadar çalışmış, gerekirse kendinden de taviz vermiştir. şün Bu cü B. 2000'li yıllardan sonra teknolojik gelişmeler hayatı- mıza fazlasıyla girmeye başlamış, hayatımız hemen hemen her alanda önemli bir gelişme göstermiştir. Bu lav