Cumhuriyet Dönemi’nde Roman (1923-1950) Soruları

17. • İşçi-patron çatışması, geçim sıkıntısı, işsizlik, topraksız köylünün yaşama savaşı, toprağın bir mücadele aracı hâline gelmesi gibi konular işlenmiştir. • Anadolu'nun susuzluk, tefecilik, eğitimin yetersizliği ve yaşamın ilkel şartlarda sürdürülmesi, kadının önemsenmemesi gibi dertleri dile getirilmiştir. • Halka yönelen ve halkın gerçek sorunlarıyla ilgilenen bir edebiyat anlayışı olarak edebiyat tarihimizde yerini almıştır. Aşağıdakilerden hangisi bazı özellikleri verilen edebî anlayışın temsilcilerinden biri değildir? A) Orhan Kemal B) Peyami Safa g) Kemal Bilbaşar D) Talip Apaydın E) Fakir Baykurt

Aşağıdakilerin hangisinde biigi yanışı varuir? A) Modernist romanlar romantizm ve klasisizm akı- minin etkisiyle oluşturulmuştur. B) Modernizmi esas alan metinlerde kişi ve kahra- manlar yerine, imgeler ve mecazlar hakimdir. C) Sait Faik, Haldun Taner, Yusuf Atilgan, Oğuz Atay, Adalet Ağaoğlu, Sevgi Soysal gibi pek çok sanatçı modernizmi esas almıştır. D) Modernizmi esas alan yapıtlarda somut ger- çeklik yerine, soyut gerçekler, iç dünya, bireyin kendisi ve toplumla hesaplaşmaları önemsenir. E) Modernizmin bir üst boyutu olan, modernizm sonrası olarak tanımlanan postmodernizmnin en büyük temsilcisi Oğuz Atay ve Orhan Pa- muk'tur.

Eser; eski Ankara valisi Abdülkerim'in, Mustafa Kemal'e karşı suikast planladıklarını öğrendiği ittihatçı dostların- dan eski Lazistan mebusu Ziya Hurşit Bey'le onun adam- ları olan Laz İsmail ve Gürcü Yusuf'u, 1926 yılının Tem- muz ayında İstanbul'dan İzmir'e yolcu etmesiyle başlar. Bu roman, ittihatçılar arasındaki iktidar kavgasını ve tas- fiye sürecini de acımasız bir yalınlıkla ve öz eleştiriyle ortaya koymaktadır. Bu parçada sözü edilen roman aşağıdaki sanatçılar- dan hangisine aittir? A) Adalet Ağaoğlu B) Necati Cumalı C) Abbas Sayar D) Kemal Tahir E) Tarık Buğra

21. 1. Açılan bir gülsün sen yaprak yaprak Ben aşkımla bahar getirdim sana Tozlu yollarından geçtiğim uzak İklimden şarkılar getirdim sana II. Ağlasam sesimi duyar misiniz Misralarımda Dokunabilir misiniz Gözyaşlarıma, ellerinizle Bilmezdim şarkıların bu kadar güzel Kelimelerinse kifayetsiz olduğunu Bu derde düşmeden önce Bir yer var, biliyorum Her şeyi söylemek mümkün Epeyce yaklaşmışım, duyuyorum Anlatamıyorum Numaralanmış şiirlerden hareketle aşağıdakiler- den hangisi söylenemez? A) I. şiirde benzetmeden yararlanılarak aşk teması iş- lenmiştir. + B) II. şiir tek bentten oluşturulmuştur ve serbest şiire örnektir. C) I. şiirde estetik bir haz uyandırma amacıyla imge- lerle yüklü bir dil kullanılmıştır. Her iki şiir de "sanat için sanat" ilkesine bağlı kali- narak yazılmıştır. ES II. şiirde insanın bazen duygularını aktarmada ya- şadığı güçlük aktarılmıştır. +

Sen, belki beni görünce; uçan rengini, titremeye başlayan bu güzel dudaklarını saklamak için benden kaçıyordun. Ben, bunu bir çalı kuşu hafifliği sanarak kendimi yiyip bitiriyordum. Söyle bana Feride, bu kadar derin bir vefayı, bu kadar ince bir ruhu, bu küçük çalı kuşu göğsünün nere- sine saklamıştın? Kâmran, bir dakika sustu. Sonra beyaz nazik şakaklarında ince ter damlalarıyla başını eğerek daha yavaş bir sesle devam etti: -Derdim bu kadarla da kalmıyordu, Feride. Seni kendi kendimden, hayatımdan, muhtelif saadetlerini birbirinden kıskanıyordum. Dünyada zamanla yıpranmayan, kuwetini kaybetmeyen hiçbir his yok. Bu romanın yazarı aşağıdaki eserlerden hangisini yazmamıştır? A) Yeşil Gece B) Miskinler Tekkesi C) Raik'in Annesi D) Değirmen E) Dudaktan Kalbe

23. Aşağıdaki yazar - eser eşleştirmelerinden hangisi doğru değildir? Aksa- gören carpa- adın- ktup- A) Ahmet Hamdi Tanpınar - Ay Büyürken Uyuyamam B) Bilge Karasu - Uzun Sürmüş Bir Günün Akşamı C) Kemal Tahir - Göl insanları age- - I ka- D) Samim Kocagöz - Telli Kavak daki E) Rasim Özdenören - Çözülme

ve D) IV ve v E V ve VI sy- 5. Edebiyat ögretmeni, bir grup ogrenciye Cumhuriyet Do- nemi'nde saf (oz) siir anlayışı ile eser veren sairler ile ilgili bir çalışma yapmalarını söylemiştir. Öğrenciler, aralarında is bölümü yapmış ve her biri bir şairin en az bir şiir Kitabini baştan sonra okumaya karar verip okumuştur. Öğrenciler daha önce herhangi bir şairin şiir kitabını baştan sona oku- madıklarını fark etmişlerdir. Bu parçada sözü edilen öğrenci grubu ile ilgili olarak aşağı- dakilerden hangisi söylenemez? A) Öğrencilerden biri Ahmet Hamdi Tanpınar'ın tüm şiir- erini okumuştur. B) Bir öğrenci, "Ömrümde Sukut", "Otuzbeş Yaş", "Düşten Güzel", "Sonrası" kitaplarını okumuştur. + ) Bir başka öğrenci "Güneşi İçenlerin Türküsü", Mem- leketimden insan Manzaraları" kitaplarını okumuştur. 1- C) D) Öğrencilerden herhangi biri "Rahatı Kaçan Ağaç'ı, ta- mamen okumamıştır. E) Bir öğrenci de "Kaldırımlar", "Ben ve Ötesi" kitaplarını okumuştur.

13. Aşağıdaki yazar - eser eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır? AY Yakup Kadri Karaosmanoğlu - Zoraki Diplomat BY Reşat Nuri Güntekin - Dudaktan Kalbe Halide Edip Adıvar - Çete DYA Aka Gündüz - Türk Kalbi - E) Sevinç Çokum - Ağustos Böceği

Yazar: Reşat Nuri Güntekin'in romanlarının tamamını üniversite yıllarımda okudum. Hikâyelerini maalesef okumadım. En beğendiğim romanında İstanbul'dayken romantik bir Anadolu algısı olan Feride, Anadolu gerçeği ile tanıştığında özellikle de Zeyniler köyünü gördüğünde tamamen değişir. Eleştirmen: Reşat Nuri Güntekin'in eserleriyle ilgili olumlu veya olumsuz neler söyleyebilirsiniz? Yazar: Birinci Dünya Savaşı öncesinden Kurtuluş Savaşı sonuna kadar geçen süreyi kapsayan ve başkahramanı Şahin Bey aracılığıyla düşüncelerini aktardığı romani "ismarlama roman" olduğu için Güntekin'e en az yakıştırdığım eserdir. Yazarın gezi notlarından oluşan eserini edebiyat açısından değerli buluyorum. Eleştirmen: Sizin de en çok beğendiğiniz roman, benim de Güntekin'e en çok yakıştırdığım romandır. Ondan sonra yazarın yanlış Batılılaşmayı ve bir ailenin çözülüşünü ele aldığı romanını çok beğenirim. Güntekin'in dört tiyatro eserini okudum ayrıca. Genel olarak başarılı buldum. Bu diyalogdan hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Yazar, Sönmüş Yıldızlar ve Roçild Bey adlı eserlerini okumuştur. B) Eleştirmene göre Yaprak Dökümü, Reşat Nuri'nin en başarılı ikinci romanıdır. C) Yazarın en çok beğendiği Reşat Nuri Güntekin romanı Çalıkuşu'dur. D) Eleştirmen, Reşat Nuri'nin Balıkesir Muhasebecisi, Tanrıdağı Ziyafeti kitaplarını okumuş olabilir. E) Yazar, Yeşil Gece adlı romanı beğenmemekte, Anadolu Notları adlı eserini ise değerli bulmaktadır.

8 74. Aşağıdaki cümlelerden hangisi yüklemin türüne göre diğerlerinden farklıdır? A) Özellikle felsefeye geniş yer veren romanları daha çok seviyorum. B) Bilimkurgu filmleri, bin yıl sonra nerede olacağı- mizi sorgular. C) Bir geziye çıkmadan önce, gezeceğiniz yeri anla- tan kitapları okumalısınız. D) İstanbul birçok sanatçıya ilham veren çok özel bir kenttir. E) Büyük ilgi gören son romanı birçok dile çevrildi.

A 11. SINIF/Türk Dili ve Edebiyatı 22. Aşağıdaki açıklamaların hangisi ayraç içinde verilen sanatçıyla örtüşmez? A) Eserlerinde yaşadığı toplumun yerleşik kurallarına uyum sağlayamayan, bunlarla çelişen ve sonuçta tu- tunamayıp yenilen aydın kişilerin iç dünyalarını, iç ça- tışmalarını derinlemesine ve ironik bir üslupla anlatır. (Oğuz Atay) B) Eserlerinde kendi yaşamından kesitler, yakından ta- nıdığı Çukurova, işçiler ve irgatların yaşadığı zor- luklar, geçim sıkıntıları, köyden kente göçün neden olduğu uyum sorunlarını anlatmıştır. (Orhan Kemal) C) Bireyin iç dünyasını, onun yaşadığı toplum ve hayat- tan soyutlamadan yansıtır. Doğu-Batı çatışması ek- seninde Batılılaşma sorunu, rüya ve zaman ele aldığı başlıca konulardır. (Ahmet Hamdi Tanpınar) D) Romanlarında Türk milletinin, Tanzimat, Meşrutiyet, Balkan Savaşı, I. Dünya Savaşı, Milli Mücadele ve Cumhuriyet'in 1950'lere kadar geçen yıllarındaki si- yasi ve sosyal serüvenini anlatmıştır. (Kemal Tahir) E) 1970'li yıllardan itibaren romana yönelen ve "Çağımızın Dede Korkut'u" olarak anılan yazar; Kilit, Anahtar, Kapı romanlarıyla Türklerin, Malazgirt kapısından Anadolu coğrafyasına giriş hikâyesini anlatır. (Mustafa Necati Sepetçioğlu)

19. Romanlarında yoğun bir Anadolu atmosferi vardır. Bu atmosfer içinde yurt ve toplum gerçeklerini, töreden kaynaklanan doğru ya da yanlış inanışları realist bir şekilde gözlemlemiş, bu gözlemlerini yalın bir dil ve anlatımla ele almıştır. Bu konular, öykülerinde mizah unsuruyla da birleştirilerek verilmiştir. Bu parçada söz edilen yazar aşağıdakilerden han- gisidir? A) Refik Halit Karay B) Halide Edip Adıvar C) Mehmet Fuat Köprülü D) Reşat Nuri Güntekin E) Yakup Kadri Karaosmanoğlu

19. Naim Efendi, geleneklere ve göreneklere bağlı olarak yetişen bir kişidir. Damadı Servet Bey tam bir Batı hayranı ve eğlenceye düşkün bir kişidir. Naim Efendi'nin torunları Cemil ile Firdevs de es- kiyi beğenmeyen, eğlence düşkünü kişilerdir. Bir gün Firdevs, kardeşi Cemil'in arkadaşı Faik'e aşık olur ancak evlenmeye karşı olduğu için her şeyi yüzüstü bırakıp bir süredir hayallerini kurduğu Av- rupa'ya kaçar. Bu parçadaki roman kahramanlarından kay- naklanan bilgi yanlışlığını gidermek için aşağı- dakilerin hangisinde verilen kahramanın yerine karşısındaki kahraman getirilmelidir? Firdevs - Seniha B) Cemil - Necip C) Servet Bey - Meftun Bey D) Fâik - Ahmet Celal E) Naim Efendi - Ali Rıza Bey O

19. Duygusal-sosyal içerikli konularda Anadolu insanının gerçe mizah unsurlarına yer vermiştir. Roman tekniği mükemmele ğini yalın ve içten bir anlatımla yansıtmıştır. Hikâyelerinde yakın olmakla birlikte eksikliği, ele aldığı karakterleri derinle mesine işleyememesidir. Romantik-realist eserler meydana getirmiştir. İlköğretim müfettişliği yaptığı yıllarda Anadoluyu gezme ve insanları tanıma fırsatı bulmuştur. Süsten, özen- tiden uzak, konuşma dilinin tüm açıklığıyla ve doğallığıyla eserler vermiştir. İyimserlik ön plandadır, insan sevgisine geniş yer verir. Çok iyi bildiği sahne tekniğini romantizme kayan bir idealizmle, mizahla karışık bir biçimde eserlerinde uygular. Roman, hikâye, tiyatro ve gezi türlerinde eserler vermiş; zaman zaman takma adlarla yazılar yazmıştır. Bu parçada aşağıdaki sanatçıların hangisinden söz edilmektedir? A) Yakup Kadri Karaosmanoğlu B) Reşat Nuri Güntekin C) Refik Halit Karay D) Halide Edip Adıvar E) Halide Nusret Zorlutuna

daki parçaya göre Bilge Karasu'nun Kılavuz adlı romanının anlamı okura hazırlanıp sunulmuş metinlerden değil. Belirsizlikleri, anlamı karanlık bırakılmış diyalog ları, avucumuzdan kayıp giden karakterleri okuru edilgen tutumdan çıkarıp anlamlandırmaya zorlar. Okur, yazarın edinimine katılacak ve boşluklan kendince dolduracak olduğuna göre, roman çeşitli okurlar tarafından çeşitli biçimde okunacak ve farklı şekilde yorumlanacak demektir) 1. Bu parçadaki altı çizili sözle roman kişileri ile ilgili anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Gerçeklikten uzak olmaları B) Hayatın içinde kaybolmaları Karanlık bir yanlarının bulunması DY Kişilikten yoksun olmaları E) Okurla özdeşleşmeyen yanlarının bulunması 2. Bu parçadan hareketle sözü edilen eser ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Kapalı bir anlatımı olduğuna B) Okurun bir bakıma eseri baştan yazdığına C) Kopuklukların, boşlukların bulunduğuna D) Anlamının göreceli olduğuna E) Okuyucunun pasif bir tutumdan uzak tutulduğuna Paragrafın Şifresi Paragrafın Şifresi - Modüler Soru Bankası 3. A h 201 b

A A VAYT04 21W Fahri Celalettin (Göktulga), Ömer Seyfettin'in öykü geleneğine bağlı olarak küçük hikâye yazarı olmuş, teknik olarak da kendinden önceki gelene- ği sürdürmüş, gözleme önem veren, hikâyelerinin konu ve kişilerini gerçek yaşamdan alan realist bir yazardır. (II) Ancak günlük yaşamda sıklıkla görece- ğimiz olay ve kişiler yerine özel durumları ve seyrek rastlayabileceğimiz kişileri seçmiştir. (III) Mizah der- gilerinin çoğalması üzerine o devirdeki hikâyecilerde (Ercüment Ekrem Talu, Osman Cemal Kaygılı, Reşat Nuri gibi) gelenek hâlini alan mizah eğilimi onda da görülür. (IV) Cumhuriyet Dönemi'nde yazdığı hikâ- yelerinde de çoğunlukla yaşanan hayatın değil, ani olmuş hayatın anılarını, insanlarını, olaylarını anlat- mıştır; Talâk-ı Selâse, Eldebir Mustafa Efendi, Kına Gecesi hikâyelerinden bazılarıdır. » Anadolu'ya yöneldiği hikâyelerini Memleket Hikâyelerinde top- lamıştır. Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangi- sinde bilgi yanlışı vardır? A) I B) II C) III D) IV E) V