Cümlede Anlam İlişkileri Soruları

15. Grigory Petrov, Beyaz Zambaklar Ülkesi adlı ese- rinde, J.W.Snelman'ın bataklıklar ülkesi Finlandiya'yı nasıl beyaz zambaklar ülkesine dö- nüştürdüğünü anlatır. Snelman, sorumlu ve vatan- sever bir kişi olarak Finlandiya'nın kalkınma planını hazırlamış ve işe eğitimle başlamıştır. Adeta bir se- ferberlik olan bu kalkınma planında okumuş yazmış takımına, entelektüellere, akademisyenlere büyük görevler yüklemiştir Snelman. Bu parçadan Snelman'la ilgili aşağıdaki yargı- lardan hangisi kesin olarak çıkarılabilir? A) Beyaz Zambaklar Ülkesi adlı eserinde Finlandiya'nın dönüşümünü anlatmıştır. 17. B) Eğitimin diğer her şeyden daha önemli olduğu- nu dile getirmiştir. C) Aydınların desteğiyle ülkeşini kalkındırma yolu- na girmiştir. / D) Kalkınmış milletlerin projelerini örnek alarak ül- kesini geliştirmiştir. E) Seferberlik ilan ederek ülkenin yönetimini ele geçirmiştir.

6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir isim tamlaması bir sıfatla nitelenmiştir? A) Kumaşın bazı renklerini bulmak oldukça zordu. B) Eski günlerin hatrına beni bir kez daha dinle. C) Kâğıt üstündeki yazılar onun için bir anlam ifade et- miyor. D) Masmavi gökyüzünün altında kardeşçe bir yaşam hayal ediyorum. E) İrili ufaklı kestane parçaları koymuştu pastanın içine.

ortadaki hasada duran klasörlerde bir şey - I. Nisan-mayıs aylarında buzullardaki kar örtüsünün normal- den yüzde 20 ila 40 daha yüksek olduğu ancak haziran - temmuz sonunda iki hafta süren yoğun sıcaklık döneminde İsviçre buzullarında yalnızca 15 gün içinde eriyen kar ve buzul hacminin, ülkenin toplam yıllık içme suyu tüketimine eşdeğer olduğuna işaret edildi. II. Kalın kar tabakasının hızla kaybolduğu, erimenin eylül başı- na kadar sürdüğü vurgulanan açıklamada, "Bu durum, son 12 ayda İsviçre'nin toplam buzul hacminin yaklaşık yüzde 2'sinin kaybolduğu anlamına geliyor." denmiştir. Yukarıda verilen II numaralı cümleyle ilgili olarak aşağıdaki- lerden hangisi söylenebilir? Acümledeki nicel bir saptama birim değiştirilmeden yine- Menmiştir. B) cümledeki doğa olayının tüzel yapıları etkilemediği açık- lanmıştır. C) cümledeki buzullarla ilgili olumlu bir göstergenin neden sorunu çözemeyeceği açıklanmıştır. D) I. cümledeki doğa olayının sosyal hayata olan olumsuz yan- simalar kesin ifadelerle açıklanmıştır. E) I. cümledeki doğa olayı ile ilgili süreç belirlemesi yinelenmiş- tir. Diğer sayfaya geçiniz.

SÖZCÜKTE ANLAM 9. hmet Haşim "Katılmak" sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde "hak vermek" anlamında kullanılmıştır? A) Yorulmamış olduğu hâlde, kısa bir süre sonra bu uyku oturumlarına katıldı. B) Hiçbir oyuna katılmıyor, sadece hatırlatmasını bili- yor. C) Nazlı, bir tren önce gitmişti; ben de onu uğurladıktan sonra, hazır gelmişken diğer törenlere de katılıyor- dum. D) Bir felsefe derneği üyesi ona, derneklerine katılma- sını teklif etmişti fakat Nursel Hanım, teklifi kabul etmemişti. E) Çok değerli konuşmacıların düşüncelerine biz de katılıyoruz, biz de olsaydık aynı şekilde davranırdık. 4 er 12. 10. Proust, tartışmayı seven bir yazardır. Okuduğu kitap- larda rastladığı bir tümce, dergilerde gözüne çarpan bir değerlendirme, aldığı bir mektup, kendisine yönel- filmis bir soru onu, hemen kalemi eline almaya yöneltir

5. (1) Azerbaycan edebiyatında 1960 nesri yazarları içerisinde yer alan ve önemli yazarlardan biri olan Mevlüt Süleymanlı'nın hikâyesi Değirmen ile Azerbaycan halkının yaşantısı dikkat çekici bir bakış açısı ile değerlendirilmiştir. (II) Eserde, karak- terler gözlemci bir yaklaşımla incelenirken toplumda meyda- na gelen değişiklikler ve bu değişikliklerin bireyler üzerindeki etkisi irdelenmiştir. (III) Bu açıdan eser, edebiyat sosyolojisi açısından incelenmeye değer bir hikâyedir. (IV) Çünkü eserde, toplumsal bir yara olan alkolün toplum ve bireyde meydana getirdiği problemler ele alınmıştır. (V) İçerisinde 1960 nesrinin üslubunu barındıran hikâyesi ile Mevlüt Süleymanlı, Sovyetler Birliği'nin egemenliği altındaki Azerbaycan halkında meydana gelen ahlaki çöküşü yansıtmaya çalışmıştır. Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangileri kanıtla- nabilirlik açısından diğerlerinden farklıdır? A) Yalnız I B) Yalnız II D) III ve IV E) IV ve V C) I ve III

ad 147 6. Aşağıdaki atasözlerinin hangisinde ad tamlaması yok- tur? A) Atlı ile yayanın yoldaşlığı olmaz. B) Dağdaki tavşana nohut islanmaz. C) Komşu, komşunun külüne muhtaçtır. D Dağ başından duman eksik olmaz. E) Dil yarası derin olur, çare bulunmaz. www.fenbilimleriyayinlari.com

8. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "neden - sonuç" iliş- kisi yoktur? A) Yağmur çok yağdığı için çıkamadık dışarı. B) Ailesinden sevgi görmediğinden biraz uyumsuzdu. C) Üşüdüğü için hırkasını istemişti annesinden. D) Eve gelmesiyle ortalık daha fena karıştı. E) Buralardan gitmek için hazırlıklara başlamıştı bile.

5. Şiir üzerine yazmak, toplumun nabzının nerede ve nasıl attığını anlamaya çalışmaktır. Keşke daha ba- şından beri bir şiir güncem olaydı. Bu bağlamda Küçük İskender'in, Cangüncemini diğer kitaplarından daha çok severim. Bir an için eklemelerle yeni baskısının yapıldığını düşünsenize... Orda ne şiirler ne dizeler heba edilmiştir... Ben aslında şiirlerim, dizelerim "heba" olsun diye yazmıyorum poetik metinlerimi, aksine şiirime dayanak olsun diye yazmıştım, derdi kendi de görse. Bu parçada aşağıdakilerin hangisi örneklenmemiş- tir? A) Neden-sonuç cümlesi B) Varsayım cümlesi C Tanım cümlesi D Amaç-sonuç cümlesi E) Hayıflanma cümlesi

T/ TÜRKÇE II. A Uluslararası Enerji Ajansı (UEA) tarafından dünya elektrik sektörünün "yeni kralı" olarak duyurulan güneş enerjisine birçok ülke yatırım yapıyor. Almanya güneş enerjisiyle 15 milyon konuta elektrik sağlayabilecek bir sistemi tamamladı, Çin başta olmak üzere Asya ülkeleri, bu alandaki büyümesini sürdürüyor. Numaralanmış l. cümleyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) II. cümlede belirtilen durumun gerekçesini açıklamak- tadır. B) cümlede sayılıp dökülen gerekçelerin sonucunu belirtmektedir. C) II. cümlede verilen örneklerin inandırıcılık kazandırdığı düşünceyi yansıtmaktadır. D) II. cümledeki görüşleri geçersiz kılacak yeni bir geliş- meyi dile getirmektedir. E) II. cümlede verilen tanık görüşleriyle pekiştirilen bir savi ortaya koymaktadır. QT Gündüzleri denizin tadını çıkardığınız iskelede akşamları enfes deniz urunleri, mezeler ve ara sıcaklardan tadarak

TYT / Türkçe 22. (1) Makalelerin en önemli özelliği, alanında uzman ki- şilerce yazılmış olmalarıdır. (II) Bu tür metinler, nesnel bir anlatım dili ile kaleme alınır. (III) Makale türünün doğup gelişmesi ve çeşitlenmesi gazete ile birlikte ger- çekleşmiştir. (IV) Dolayısıyla bu türün bizim edebiyatı- mızda ortaya çıkışı da ilk gazetelerle birlikte olmuştur. (V) Tanzimat Dönemi yazarlarından Şinasi'nin, çıkardığı Tercüman-ı Ahvâl gazetesinde yazdığı makaleler, bu türün edebiyatımızdaki ilk örnekleri arasında yer alır. (VI) Daha sonra Namık Kemal, Ziya Paşa ve Ahmet Mit- hat Efendi gibi yazarlar da bu türde metinler yazmıştır. Bu parça iki paragrafa ayrılmak istenirse ikinci pa- ragraf numaralanmış cümlelerden hangisiyle baş- lar? A) I B) III CY IV DV E) VI 24

?? 10. Aşağıdaki atasözlerinden hangisi bir gözlem sonucunda ortaya çıkmıştır? sal 6- A) Çıkmadık candan umut kesilmez. B) Bir fincan kahvenin kırk yıl hatırı vardır. C) Mart kapıdan baktırır, kazma kürek yaktırır. İyilik et denize at, balık bilmezse Halik bilir. E) Dilden gelen elden gelse, her fukara padişah olur.

7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünlem, bir duyguyu yansıtmamaktadır? A) Eyvah, dolu yağıyor! B) Haydi çocuklar! İçeri girelim. CAy! Ne güzel bir araba! DBa LEOf! Bıktım bu işlerden. Ja, şimdi aklıma geldi! B lelorin hangisine neden-so-

in- ya 3.- K- 41. Başarısızlıktan zarar görmeyen bir değer, hiçbir şeyin le- keleyemediği bir onurla parlar; böyle bir değer halkın key- fiyle ne yükselir ne de alçalır. Bu cümlede anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangi- sidir? A) Bir olgu, başarısız durumlarda bile herhangi bir şekil- de kötü sonuca uğramıyorsa ve itibarını kaybetmiyor- sa toplumun yargılarıyla kıymetini yitirmez. B) Değerli unsurlar, kimsenin sözüyle bu değerlerini yitir- mezler ve başarısızlığa uğradıklarında dahi her zaman büyük bir gururla yaşamaya devam ederler. C) Başkalarının fikirleriyle değer yitimine uğrayan bir olgu, hiçbir zaman başarıya ulaşamaz ve her zaman kendi öz saygısını kaybetmeye mahkûm kalır. D) Kim ne derse desin eğer bir düşünce yalnızca doğru- ları haykırıyorsa asla kendi değerini yitirmez ve her za- man insanların yolunu aydınlatmayı başarır. E) Olumsuz yönlendirmelerle baş etmeyi başarabilenler, kendi onurlarını korur ve etraflarındaki zıt görüşler ne olursa olsun onların başarısını gölgeleyemez. 8 TÜRKÇE 44

k klarını ge rini zat er n 6 TÖF 7. E) Bitki örtüsü İnsan yaptığı faaliyetler ile doğal ortam üzerinde olumsuz etkiler oluşturabilir. Buna göre; I. Bataklık alanları kurutarak yerleşmeye açmak, II. Deltalarda sanayi bitkileri yetiştirmek, III. Enerji üretiminde alternatif kaynak kullanmak gibi faaliyetlerden hangileri doğal ortamda olumsuz etki oluşturur? A) Yalnız I B) Yalnız II D) II ve III C) I ve II E) I, II ve III nyfaya geçiniz.

3. Tabii ki her yazarın bakışı farklıdır ---- yazınsal üretimin ortak bir atmosferi de vardır. Benim için kesişim noktaları hikâye yapısı ve dünyadır. ben de her yazar gibi bunu sözcüklerle işlerim.. ---- onlarla aynı mecrada buluşurum. Bu cümlede boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir? A) ama - Ne var ki - Dolayısıyla B) bununla beraber - Fakat - Çünkü C)-yine de - Herhâlde - Bir de D) nihayetinde - Ancak - Böylece E) fakat - Zira - Ne var ki 5.

1. 2. (1) Bir insan bir şehrin caddesine, sokağına, havasına, suyuna yabancı olsa da kahvehanelerine asla yaban- Ci olamaz. (II) Bir kez iliştiğiniz bir tahta sandalye ucun- dan kıyısından bütün yorgunluğunuzu ve yabancılığı- nızı alıverir belki de üstünüzden. (III) Yıllarca Peyami Güler de böyle düşünmüş olmalı ki takmış boynuna makineyi ve dolaşmış yurdun kahvelerini bir uçtan diğer uca. (IV) Röportajlarında okuduğum kadarıyla önceleri sanki pek istekli değilmiş aslında kahvehane fotoğrafları çekmeye. (V) Sonra "Neden olmasın?" de- miş ve yaklaşık on yıldır Türkiye'de ve yabancı ülke- lerde kahvehane fotoğrafları çekerek büyük bir arşiv oluşturmuş desem abartmış olmam sanırım. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bir kesinlik söz konusudur? AH B C) III D) IV E) V Günümüzde pek çok film var. Haftada, bir film izliyorum. Dir da görmediklerim oluyor.