Cümlede Anlam İlişkileri Soruları

evi n- i- 4D Serisi Ⓡ Cümle Yorumu kuduk I.Okuduklarımız bizi bilgili yapmaz ancak o bil... gileri sonraki bir dönemde kullanmak için ka- lici hafızamıza alırsak bilgili oluruz. II. Incelikli bir biçimde oluşturulmuş yapıtlar, bi- zi peşinden sürükleyip bize okuma zevki ve- rebilen yaratılardır. III. insan ne kadar çok kitap okursa okusun, oku- duklarını pratiğe dökemiyorsa okuma, amacı- nın dışına çıkmıştır. IV. Kitaplardan edindiğimiz bilgiler teoride kalı- yorsa gerçek okuma edimi temel işlevinden uzaklaşmış demektir. V. Okuduklarımız bize yeni şeyler okuma isteği uyandırıyorsa bu, okur olarak o bilgileri içsel- leştirdiğimizi gösterir. Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangile- ri anlamca birbirine en yakındır? A) I ve II B) I ve III D) III ve IV C) II ve IV E) IV ve V

mekte 5. Çoğu zaman, edebiyat yapıtlarındaki bireyselliğin yazardan kaynaklanan, yazarın bireyselliğinden yansıyan bir nitelik ol- duğunu öne sürenlere rastlarız. Öylesine köklü bir inanıştır ki bu, kesin doğruymuş gibi benimsenir. Derler ki edebiyat yapıtı, bir birey olan yazarın damgasını taşıdığı için bireyseldir; yazar biricik olduğu için yapıtı da biriciktir. İlk anda doğruymuş gibi görünen bu yargının, kesin olmak şöyle dursun, birçok edebi- yat yapıtı için düpedüz yanlış olduğunu söyleyeceğim. Ede- biyatta yapıtın bireyselliği ve biricikliği, yazarın bireyselliğine geri götürülebilen bir özellik değildir. Tersini savunmak, ano- nim halk edebiyatı ürünlerinin, ortaklaşa hazırlanmış yapıtların biricik olmadığı gülünçlüğüne düşmektir. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada savunulanları des- tekter niteliktedir? Jesu Unutulmaması gereken bir şey var ki bireysellik, özerklikle bağlantılı olmasının yanında göreli bir kavramdır. n ebe erekir. 2021-TYT 21-TYT B Sanatçının kendi yaratıcılığıyla şekillendirdiği sözcükler- den oluşmuş bir yapıt, topluma mal edilemez. C) Tarihsel, toplumsal ve dilsel açıklamalar edebî bir yapıt or- taya koyan kişinin biricikliğini zedelemez. D) İster kimliği belli bir kişi isterse pek çok kişi tarafından üre- tilmiş olsun, biriciklik ancak yapıtın kendisindedir. E) Biricikliğin ne anlama geldiğini öğrenmek için bireysel ya- pitlarla anonim yapıtları karşılaştırmak gerekir. 2021-TYT Benim Hocam 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 67

Kavramlar ve Duygular 9. I. Ne kadar uyarırsam uyarayım o beni dinlemez, yine kendi bildiğini okur. (Sitem) II. "Onu her gördüğümde aklım kırılıyordu." di- zesinde "aklın kırılması" günlük yaşamda kul- lanılan bir ifade değildir. (İmge) III. Son on yılda yazın dünyasında polisiye roman- lar gözle görülür biçimde rağbet görmektedir. (Saptama) IV. Kısa cümleler ve canlı betimlemelerle öyküle- rini oluşturan yazar, romanlarında daha kar- maşık cümleler kullanıyor. (Üslup) V. Yazar, tiraj kaygısıyla yeni romanında yine po- pülist söylemlerle okurun gözünü boyayacak. (Ön yargı) Numaralanmış cümlelerin hangisi ayraç için- deki kavramı örneklendirmemektedir? A) I B) 1 C) III D) IV E) V

KONU TESTI 8 5. (1) Tanzimat birinci kuşak sanatçıları edebiyatı top- lum için kullandılar. (II) Vatan, millet, hürriyet, ada- let yararına kavramları heyecanla savundular. (III) Daha geniş kitlelere seslenebilmek için dilde sa- delik yanlısı oldular. (IV) Hemen hepsi politikacı ve mücadele adamıydılar. Fransız kültürüyle yetiştiklerinden Fransız edebiyatını örnek aldılar. A) I ile Il Cümlede Kavramlar ve Du Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin han- gilerinde yargılar gerekçeleriyle birlikte ve- rilmiştir? B) I ile III D) I ile V Cümleler Arası A C) II ile III E) IV ile V 7.

5. Bu yazar, iyi romancı kimliğine sahip. Kimi anlatım ve ya- zım yanlışları, önemsiz kurgu kusurları olsa da romanın atlanamaz adları arasında yer edinmiş, saygınlık kazanmış biri. Bu parçada geçen "romanın atlanamaz adları arasında yer edinmek" sözüyle yazarla ilgili anlatılmak istenen aşağı- dakilerden hangisidir? A) Farklı bir yöntemle roman yazdığı B) Önemli romancılardan biri olduğu Yazdığı her romanla kendini aştığı D) Romanlarında ilgi çekici konuları ele aldığı E) Kusurlarını gizlemeyi başarabildiği

10. Sinemayı sevmediğimi söyleyemem. (1) Tiyatroyu daha çok severim. (II) Tiyatrodaki dekorları, oyuncuların dekor içindeki hareketlerine bayılırım. (III) Çünkü bu hareketleri ben yapıyormuşum gibi gelir. (IV) Bununla beraber bazı tiyatro oyuncuları benim bu zevkimi çok görmüş olacaklar ki oyunu bozmak için ellerinden geleni yapıyorlar. (V) Bü- tün zevkimi alıp götürüyorlar. Numaralanmış cümlelerden hangisi kendisinden önce Ogelen cümlenin açıklayıcısı durumundadır? A) B) II D) IX *0 C) II Neden Sonus EXV

(1) Kuşların atası T.rex'e kuşların anası demek daha doğru olacak. (II) Çünkü 2003 yılında ABD'de bulunan bir Tyrannosaurus rex fosiline ait kemiklerin içinde, günümüz dişi kuşlarındakini andıran bir doku bulun- du. (III) İçi boş uzun kemiklerin çeperlerinin üzerindeki "meduller" doku içinden kan damarlarının geçtiği ka- nallarla dolu. (IV) Bu da dokuyu dişi kuşların yumurta- larına kabuk üretmek için gereksinim duydukları kal- siyum için mükemmel bir kaynak yapıyor. (V) T.rex'in de benzer bir sistemden yararlandığını gösteren kanit, kuşlarla bu dinozorlar arasındaki akrabalık bağlarını. gözler önüne sermekten başka, bulunan fosilin yu- murtlayan bir dişiye ait olduğunu da gösteriyor. 20 Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangi- sinde çıkarım yapılmıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V

Karakter oluşumunda aile kadar sosyal çevre de önemli- dir. Çünkü çevre, kişiliğin şekillenmesinde doğrudan rol oynayan etkenlerden biridir. Zira boşuna dememişler ---- Bu parça anlam bütünlüğü dikkate alındığında aşağı- daki sözlerden hangisiyle tamamlanmalıdır? A) Besle kargayı, oysun gözünü (B) Karganın gücü ayağında, insanın gücü dostluğunda- -cir Bağı süsleyen bülbüldür fakat incirini kargalar yer Xargalar sürüyle kartallar yalnız uçar Bülbül güle, karga çöplüğe götürür 23HELPTYTO1

kadar baktı- u ta- -kü- 4. Onun sanat alanında çizdiği zikzaklar, zaman zaman ba- şarılı eserler verse bile, edebiyat çevrelerinden dışlanma- sına neden olmuştur. Bu cümledeki "sanat alanında çizdiği zikzaklar" sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Kendine özgü sanatsal bir çizgi yaratamama B) Değişik türlerde eserler verme C) Şiirlerinde hiç ele alınmamış konulara yer verme D) Sanat anlayışında tutarsız olma E) Edebiyatta biçim-öz bütünlüğünü sağlayamama

ERLE PARAGRAF cli- er k- im at p- eki Bir Cik bir mi RAGRAF BENIM HOCAM TAKTIKLERLE PARAGRAF benimhocam DENEME-III 6. (1) Sessizliğim gerçekten bir sessizlik miydi yoksa sessiz olan yüksek bir şes miydi? (II) Ve hep benim olan ama bilmediğim bir gerginliğe bıraktım kendimi... (III) Hiçbir zaman anlayama- yacağım ama anlayabilen biri olmalı. (IV) Ve bunu anlayabilen birini kendi içimde yaratmalı mıydım? (V) Ne oluyordu bana? Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde anlam- ca kesinlik söz konusudur? BLU CHI D) IV E) V

26. "Benden okuyanlar Türkiye'nin turistik yerlerini göremezler. Oralarla ilgili değilim. Beni Türkiye'de okuyan okurlarım biraz fazla kederli, fazla karamsar olduğumu söyler. Yabancılar da benim yüzümden Türklerin Türkiye'ye bakışını biraz karam- sar bulabilir ama ne yapayım ben böyle biriyim." diyen biri- si, aşağıdakilerden hangisi ile nitelendirilebilir? and A) Açık sözlü olan lü olar B) Kendini beğenen C) Öz eleştiri yapabilen D) İyimser bakış açısı olan E) Empati yeteneği gelişmiş olan hous 1. OTURUM

C. C. Bir pilot ile hava trafik kontrolörü arasında gerçekleşen bir iletişim süreci örneği kurgulayıp aşağıya yazınız. Bu iletişim süreci ile ilgili aşağıdaki şemada boş bırakılan yerleri doldurunuz. İleti Kanal Gönderici TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 2 Alici Dönüt Bağlam 9. Sinif

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sanatçının üslubuna ilişkin hem olumlu hem olumsuz bir eleştiri söz konusudur? A) Sanatçının eseri, hiçbir sanatçının tercih etmediği bir konu seç- tiği için çok etkileyiciydi fakat anlatımındaki tekdüzelikle bu et- kileyiciliği yitirmişti. B) Sanatçı piyasaya çıkan son romanında diğer canlı ve hareket- li anlatımının yanından bile geçememiş. Sanatçı herkes tarafından işlenen konuyu bambaşka bir boyu- ta getirmesiyle takdir kazandı. D) Sanatçı sözcük seçiminde çok titiz olduğu için okuyucuların il- gisini üzerine çekti. K17080 E) Sanatçinin dili çağını yakalamış fakat eserinin muhtevası gün- cellikten uzak kalmış.

18. (1) Servetifünun temsilcileri içinde Tevfik Fikret'ten sonra "en büyük şair" olarak nitelendirilen Cenap Şahabettin ile okul kitaplarında ilk karşılaşmam hançer gibi keskin bir Erzurum kışına rastlar. (II) Zaten büyük bir çoğunlu- ğumuz şair ve yazarlarla ancak okul kitaplarında tanış- mışızdır. (III) Ne gariptir ki o büyük şairin o büyük şiiriyle Erzurum'un kan donduran, kasıp kavuran soğuğu yü- zünden bir türlü ısınmayan sınıfında tanışınca içim Isınmıştı. (IV) Şiir sevenler bilir; şiir insanın içini ısıtır, yerine göre serinletir, düşüncelerin ağırlığından kurtarır. alır götürür insanları bir yerlere gönlünün elinden tuta- rak. (V) Elhân-ı Şitâ, o soğuk kış mevsiminde, o yatılı okulda yalnızlığımın ve özlemlerimin üzerine örtülüve- ren sıcacık bir battaniye etkisi yaratmıştı. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde yalın bir anlatım söz konusudur? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

6. 1. Uzman diyetisyenler tarafından yapılan bir araştırmaya göre vücutta düşük vitamin ve mineral seviyeleri, yenen besinlerden daha az miktarda enerji almaya ve daha faz- la açlık hissine neden olmaktadır. II. Özellikle haftada en az iki gün kuru yemişler ve tahil ürünleri tüketmek hem enerjiyi yükseltir hem de zengin lif içeriği sayesinde uzun süre tok olmayı sağlar. Yukarıda verilen II numaralı cümleyle ilgili olarak aşağı- dakilerden hangisi söylenebilir? A) I. cümlede anlatılan durumun sebep olduğu bir olum- suzluktan bahsedilmektedir. B) 1. cümlede yapılan tespitin her zaman gerçekleşmediği örneklendirilmektedir. C) 1. cümlede ifade edilen konuyla çelişen yeni bir gelişme- den söz edilmektedir. D) . cümlede değinilen olumsuzluğun nasıl giderilebilece- ği gösterilmektedir. E) I. cümlede sözü edilen durumun, vücudu nasıl etkiledi- ği açıklanmaktadır.

1. Aşağıdakilerden hangisi kanıtlanabilir nitelikte bir yargıdır? A) 1950'den başlayarak 1980'li yıllara kadar çeşitli der- gi ve gazetelerde yazılar kaleme alan Turgut Uyar, daha çok şiire dair meselelere değinmiştir. B Gottfriend Helnwein'in sarsıcı yapıtları, onu pek çok sanatçının gözünde yaşayan en büyük ressam hâli- \ne getiriyor. C) Yaratıcı fotoğrafçılığın en önemli temsilcilerinden olan Ara Güler, fotoğrafçılığı "Sanattan daha önemli bir uğraş, yaşadığı devrin görsel tarihini yazmaktır." diye tanımlıyor. D) Döneminde oldukça eleştirilen Henrik Ibsen, Yaban Ördeği yapıtıyla aslında simgeciliğin büyülü dünyası- na kapı aralamıştır. 3. E) "Hattatların Reisi" olarak kabul edilen ve bunu sonu- na kadar hak eden Hasan Çelebi, halen yazı çalış- malarına devam etmekte, yurt içi ve dışında çeşitli müstakil ve karma sergilere katılmaktadır.