Cümlede Anlam İlişkileri Soruları

B B 34. () 1817 yılı, bugün binip zevkle dolaştığımız, pratik bir taşıt ve eğlence aracı olarak kabul ettiğimiz bisikletin doğum yılıdır. (II) Bu yılda Alman Baron Karl von Drals, ayakları ile yere basıp iterek yürüttüğü icadını ilk kez halka gösterdi. (III) Drals bu garip tahta makinesi ile sa- atte 20 km hız yapabiliyordu ama ağır ve hantal aracını geliştirmesi için yapılan bütün teklifleri reddettiğinden icadı başarısız oldu. (IV) Sonra Fransız Pirre Lallement, daha hafif bir "koşan tekerlek" gelistirdi. (V) Nihayet 19. asrın ortalarında hantallık ve rahatlık sorunları aşıl- dıktan sonra Ernest Michaux, pedalları ve fren sistemi olan modern bisikleti geliştirerek ilk kez Michaux marka- si ile satışa çıkardı. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinden sonra "Bu bisikletin oturma yeri daha rahat, kullanımı da öncekine kıyasla daha kolaydı." cümlesi getirilebilir? A) I B) II C) III D) IV E) V

Sözcükte Am 13. Uzun bir gözlem ve deneyim sonucunda ortaya çıkan atasözle- ri, genel kural ve ilke niteliği taşıyan özlü sözlerdir: I. Bazı atasözleri, sosyal ilişkilere yönelik görüş ortaya koyar. II. Bazı atasözleri, doğa olaylarının nasıl gerçekleştiğini anlatır. III. Bazı atasözleri, doğrudan bir ahlak dersi ya da öğüt bildirir. IV. Bazı atasözleri, töre ve geleneklerin yansımasıdır. V. Bazı atasözleri, düşünceyi eksiltili bir anlatımla dile getirir. Yukarıdaki numaralanmış açıklamalara aşağıdaki atasözle- rinden hangisi örnek olarak gösterilemez? 1. Komşunun tavuğu, komşuya kaz görünür. B) II Rüzgâr eken, fırtına biçer. C) Ayağını yorganına göre uzat. D) IV-Bir fincan kahvenin kırk yıl hatırı var. E) V. Elmayı çayıra, armudu bayıra.... Sorunlar gün geçtikçe içinden çıkılmaz bir hâl alabilir. Altı çizili sözün bu cümleye kattığı anlam aşağıdakilerin ha

625 28. İnsanın ve insanlık etkinliklerinin olduğu her yerde tarih boyunca şiir, mutlaka kendisini hissettirmiştir. Bir milletin kültürünü, duygularını, değerlerini o milletin şiirleri daha iyi yansıtır. Ayrıca bir milleti; birlik, dayanışma, yardım- laşma anlamında bir araya getiren yine şiirdir. Hayatın her alanında zihinsel, ekonomik, siyasal tüm düşünceler bir şekilde şiirin etki alanındadır. Yani şiir insan yaşamı- nın ayrılamaz, vazgeçilemez bir unsurudur. Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki düşünceyi destekler niteliktedir? A) Şiirin, insanlık tarihi kadar bir geçmişi vardır. B) Şiire verilen değer, toplumsal gelişimin belirtisidir. C) Bir sanat eserindeki sanatsallık, şiirsel ifadelerle öl- çülür. X D) İnsanlar, şiiri duygusallık sınırlarının içinde görür. X E) Şiiri diğer türlerden ayıran en önemli fark, insanı ele alış tarzıdır.

9. Şiir okuyucuda bir ruh hali yaratmaktır. Öyle bir ruh hali ki anlatılması yalnızca o hali yaratan sözlere bağlıdır. Bu parçada altı çizili sözle asıl anlatılmak istenen aşa- ğıdakilerden hangisidir? BIE A) Ruha ürperti veren sözler B) İçeriği resmeden sözcükler sminot sms (8 C) Kişinin psikolojisini yansıtan kelimeler icind D) insanın içine tesir eden ifadeler Diab ENçinde bulunulan durumu yazıya döken anlatılar

7. (1) Kanada'nın British Columbia Üniversitesinden Prof. Su- zanne Simard, bir ağacın mantar ağıyla yüzlerce ağaca bağ- lanabileceğini söylüyor. (II) Örneğin; British Columbia Eya- leti'nin iç kısmında bulunan Douglas göknarı ormanının, sa- dece 30 metreye 30 metrelik küçük bir alanında yapılan araş- tırmada; bir ağacın kırk yedi ağaçla bağlantılı olduğu, tek mantarın on dokuz ağacı birbirine bağladığı tespit edildi. (III) Suzanne Simard ve ekibi, 2015'te Scientific Reports adlı akademik dergide yayımlanan makalelerinde, mantar ağla- rının ölmekte olan bitkilerden komşu türdeş bitkilere hızla fosfor ve azot aktardığını vurguladılar. (IV) Mantarların kar- bon, azot, fosfor gibi kaynakların türdeş ve türdeş olmayan komşu bitkilere aktarımını sağladığına dair giderek artan sa- yıda kanıt bulunduğunu belirttiler. (V) Kayın ve ladin gibi bir- birlerinden çok farklı ağaçların aralarında bile büyük miktar- da karbon transferi olduğunu ifade ettiler. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde dolay- lı anlatım yoktur? A) I B) II C) III D) IV E) V

PEKİŞTİRME 1. I. Saatlerce güneş altında yürüdük. T II. Havalar ısınınca dallara su yürüdü. III. Bugünlerde işler iyi yürümüyor. “Yürümek” sözcüğü, yukarıdaki numaralanmış cüm- lelerin hangilerinde sırasıyla "temel, yan ve mecaz" anlamlarıyla kullanılmıştır? A)-II-III G|11-11-1 E) || - | - ||| Sözcükte Am |- |||- || D) II-III-I ÜNYASIEĞİTİMDÜNYASIEĞİTİMDÜNYASI

10 Dostoyevski, insan psikolojisi ve bireyin iç hesaplaşma- larını bir psikologtan daha etkili bir biçimde aktarmayı başarmıştır. O, dünya edebiyatının mihenk taşlarından biridir. Altı çizili bölümün cümleye kattığı anlam aşağıdaki- lerden hangisinde vardır? HORVENYRTY A) Deneyimleri, olaylara bakışı ona olayları farklı bir açıdan ele almayı öğretti. B) Bildiğini söylemekten vazgeçmeyen tanınmış bir bireydi. C) Bazı eserler, iyiyi kötüyü ayırt etmede belirleyici bir rol üstlenir. DKendine özgü yazı tarzıyla sevilen biriydi. E) Sanatçının ün kazandığı yönü onun tümüyle tanın- masına engel olmuştur.

22. Yazar romanın girişindeki "Şu andan itibaren her şey kurgudur, tarihî gerçekler hariç." sözüyle Bu cümlenin sonuna düşüncenin akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) tarihin roman sanatı içinde üstlendiği rolü vurgular ⓇB B) herkesçe bilinen tarihsel bir gerçeği değiştirmeyeceğini anlatmak ister C) romancının tarihî olayları aktarmada tarihçiler kadar etkin olacağını dile getirir D) roman sanatının tarihî olayları anlatmada yetersiz kaldığının altını çizer E) tarihten yararlanmanın roman sanatına ne denli önemli katkılar sağladığını belirler

0 (1) Tutunamayanlar, konusu ve kurgusuyla klasik roman geleneğine bir başkaldırıdır. (II) Roman sonuca doğru konu-olay tutarlılığı içinde ilerlemek yerine, olayın içerisindeki ayrıntıların üzerine giden, olayın zincirleme örgüsünü sıradan biçimde okuyucuya vermeyen "gel-git" bir yapıya sahiptir. (III) Romanda çok fazla kişi olmaması, okurun kişilere odaklanmasını kolaylaştırmaktadır. (IV) Tutunamayanlar'da ayrıntılar bilinçli olarak ayıklanmamıştır çünkü Oğuz Atay'ın roman anlayışındaki ayrıntılar gereksiz değildir ve ruh çözümlemeleri için projektör görevini üstlenmiştir. (V) Oğuz Atay romanın kurgusunda bütün anlatım olanaklarını denemiş, olay parçacıklarının içindeki her ayrıntıyı okuyucuya titizlikle vermiştir. 36. Tutunamayanlar'ın ele alındığı bu parçada numaralanmış cümleler için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A 1. cümlede, diğer romanlardan farklı yönleri belirtilmiştir. B) II. cümle, kendinden önceki cümleyi açıklamaktadır. C) III. cümlede yargı, gerekçesiyle verilmiştir. O IV. cümlede, romanla ilgili olumsuz bir duruma dikkat çekilmiştir. E) V. cümlede, biçemine yönelik bir beğeni dile getirilmiştir. Diğer sayfaya geçiniz.

1. Dağda dolaşırken yakma kandili Fersiz gözlerimi dağlama gurbet I Ne söylemez akan suların dili Sessizlik içinde çağlama gurbet 111 Titrek parmağınla tutup tığını IV Alnıma işleme kırışığını Duvarda emerek mum şığını Bir veremli rengi bağlama gurbet Bu dizelerde altı çizili söz öbeklerinden hangi ikisi ad tamlaması biçiminde oluşmamıştır? A) I vell B) I ve III Dve IV E) IV De V PALME Il ve III

• Gençler, arkeoloji bilimine yeteri kadar ilgi gösteriyor mu? • Arkeologların büyük oranda yabancı olması, bizde arkeolojiyi nasıl etkilemiştir? • Arkeologların kullandıkları ve önemsedikleri deliller zamanla değişti mi? J • Arkeolojiye ilgi duyanlar, ortak özellikler taşıyor mu? Aşağıdaki araştırma sonuçlarından hangisi bu sorulardan herhangi biriyle ilişkilendirilemez? A) Arkeologlarca dikkate alınan kanıt türlerinin yani eserlerin, biyolojik kalıntıların (eski tohumlar veya kemiklerin), peyzaj unsurları ve mimarinin asırlardır değişmediği anlaşılmıştır. 3) Z kuşağı olarak adlandırdığımız genç kuşağın, arkeoloji bölümüne eskisi kadar olmasa da hâlen ilgi duyduğu, bölüm kontenjanlarındaki dolulukla ortaya konmuştur. Çok sayıda Avrupalı arkeoloğun, özellikle Cumhuriyet öncesinde, çeşitli kaçakçılıklar yaparak arkeolojimizin gelişmesini olumsuz etkiledikleri ispatlanmıştır. D) ören yerinin kronolojik tabakalaşmasını ve buranın hiçin oluşturulduğunu öğrenmek için arka plan araştırmasının arkeologlarca yapılmasının şart olduğu kesinleşmiştir. ) Arkeolojiyi sevenlerin tamamına yakınının yalnızca okumayı değil, gezmeyi ve eski eserleri incelemeyi sevdiği, arazide çalışmaktan hoşlandıkları kanıtlanmıştır.

(₁) Kimsesizim hısmım da yok hasmim da 1 11 Görünmezim cismim de yok, resmim de Dil üzmezim, tek hece var ismimde IV Barınağım gönül denen yer benim V Bu dörtlükte numaralanmış sözcüklerden hangisi iye- lik eki almamıştır? A) I B) II C) III D) IV E) V

Seviye Yayın 5. Günümüzde Sibirya bölgesinden Kore'ye, Çin'in içlerinden Himalaya Dağlarna hatta Hindistan'a uzanan Türk kökenli halklardan söz edebilmek- teyiz. Bu bölgelerde Türklerden kalma çok fazla tarihi eser var ve bunlar ne yazık ki dağınık vazi- yette O yüzden bu eserlerin envanterinin (beige dökümü, çizelge) çıkanlip koruma altına alınması gerekiyor. Örneğin Türkçenin en önemli yazıtlanı Moğolistan'da bulunmakta Sembol haline gelmiş bu Kül Tigin, Bilge Kağan ve Tonyukuk Yazıtlan; Türk kültürünün zenginlik abidelerindendir. Mo- golistan'dan başka Kuzey Çin'de, Buryatya'da da çok sayıda şehir kalıntısı var. Karakum, Kara- kurum, Ordubalik, Baybalik gibi kalıntılardan da özellikle söz etmek gerekiyor. Bu metne; I. Türk Kültür Eserleri, II. Türk Yazıtları, III. Türk Siyasi Tarihi başlıklarından hangilerinin getirilmesi en uy- gun olur? A) Yalnız I CI ve Ill B) Yalnız II D) II ve Ill

C Tanıklığın diliyle konuşan yazar, insanın sürüklenişine by- kü penceresinden bakmayı bir insanlık görevi bilir. Sorun- lanı çözmekle değişimin ve aydınlanmanın gerçekleşebi- leceğini her dem hissettirir. Bu parçada geçen "tanıklığın diliyle konuşma sözü anlatılmak istenen Goz rohet A Kişisel görüşlere yer verme B) Farklı bir bakış açısı geliştirme C) Gözlemlediklerini dile getirme D) Benzerlerinden aynima ET Düş gücünden yararlanma Öyki Zorunlulut

at, re iz, It- un. 2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, tamlananı belir- tisiz isim tamlaması olan zincirleme ad tamlaması vardır? A) Polisten kaçalım derken çıkmaz sokağa girip sıkış- tılar. B) İş bulabilmek için her gün gazete sayfalarının ara- sında kayboluyordu. C) Karadeniz'in yayla havası, buna alışık olmayan insanları çarpar. D) Artık büyüklerimizi bayram günlerinde de ziyaret etmez olduk. E) Yemeklerin o güzel kokusu eve adım atar atmaz iştahımızı açtı. YAYIN DENIZI 5. A m S

2. Havada bir dost eli okşuyor tenimizi Boynu bükük adalar sanki tanıyor bizi Bu dizeleri oluşturan sözcükler ile ilgili aşağıdakilerin hangisi söylenemez? A) "Havada” bulunma durum eki almış addır. B) "dost eli" belirtisiz ad tamlamasıdır. C) "eli" belirtme eki almıştır. D) "boynu bükük" kurallı birleşik sıfattır. E) Sifat tamlaması kullanılmıştır.