Cümlede Anlam İlişkileri Soruları
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileri12. Aşağıdaki dizelerin hangisinde isim tamlaması sifat
görevinde kullanılmıştır?
A) Boğaz gümüş bir mangal, kaynatır serinliği.
B) Günahkâr lafızların çirkefine sığınmış.
C) Aynaları gerçekçi kılan sefil aklımdır.
D) Fabrika ürünü duygular, yıpratıcıdır yürekte.
E) Bir taş koyar bütün yapılarda temele öğretmen.
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkilerieis
Yayınlan
Günlük konuşmalarında insanlar, çevrelerindeki pek
çok durumu "yüz" sözcüğüyle kurulan sözsel bağ-
daştırmalarla anlatma yolunu seçmiştir. Orneğin,
yaptığı bir yanlışı fark edip bundan utanmayan kişiler
için yüzü kasap süngeriyle silinmiş; yaptığı iş ve dav-
ranışlarıyla yakınlarının övünmesini sağlayanlara yö-
nelik olarak yüzü gözü açılmak; haklı da olsa karşı-
C
1
sındakini kıracak bir davranışta bulunmaktan çeki-
nenler için yüzü tutmamak; bir şeye veya kimseye
|||
bozulup sıkılan, somurtan insanların ruh hâlini anlat-
mak için yüzü asılmak; herhangi bir sebepten ötürü
bir kişiye gösterilen ilginin kesildiğini anlatmak için
yüz çevirmek sözleri kullanılagelmiştir.
Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisi yan-
lış kullanılmıştır?
A) I
B)
C) III
D) IV
E) V
6.
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileri8. Aşağıdaki dizelerin hangisinde tamlayanıyla tam-
lananı arasına sözcükler girmiş bir isim tamlaması
vardır?
A) Babalar sessizce gitmenin ustası
Bir çocuk oyunda unutulmuştur.
B) Sıcak annelere göçün çocuklar
Bende mevsim şefkat dökümü
C) Zamanın raksı ne bir yuvarlaktı
Sonum varmış onu öğrensene asıl.
D) Ustada kalırsa bu öksüz yapı
Onu sürdürmeyen çırak utansın.
E) Aklımın en sivri taraflarını
Yağmalattım divanelik pazarında.
F)
QÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HIZMETLERI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkilerigaçıl
sle-
len-
11. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi bir isim tam-
lamasını nitelemektedir?
PA) Yazarın sanatsal yaratıları, çocukluk anılarıyla ve ço-
cuklukta yaşadıklarıyla beslenir.
B) Yazarların çocukluktaki birikimleri, yaşlılık döneminde
anlam kazanır.
Mutlu bir çocukluk dönemi geçirenler sonraki yıllarda
yazar olabilir.
ere
vü-
D) Her yazar çocukluğunda, farkında olmadan yazarlığa
hazırlık dönemi yaşamıştır.
E) Bir kimsenin yazar olmasında ilk adım, çocukluğunu
anlatmasıdır.
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileriKAZANIM
KAVR
MILLI CETIR&G
İsim (Ad)-1
1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "-den" eki tamla-
yan takısının yerine kullanılmıştır?
A) Çocukluğundan belliydi gözbebeklerine İstanbul'un
yuvalandığını.
B) Haliç'ten hasret yüklü dalgalar sesleniyordu.
C) Geçen yıldan beri burada oturuyorduk.
D) Burçlardan hiçbiri, atını dizginleyecek güçte değildi.
E) Yorgunluktan önümdeki çocuğu fark etmemiştim.
Ü
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileri11. "Kimsesizim hısmım da yok hasmim da
Görünmezim cismim de yok resmim de
Dil üzmezim tek hece var ismimde
Barınağım gönül denen yer benim
AP
LU
Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Hâl eki almış isim
B) İyelik zamiri
Durum zarfı
D) Bağlaç V
E) Sifat tamlaması
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileriANLAI
2.
Ünlü bir yazardı, çok okunan biriydi fakat her şeyden önce bir yazı emekçisiydi. Hiçbir zaman işin kolayına
kaçmaz, alçakgönüllülüğü de elden bırakmazdı. Bilmediği konularda nutuk çekmezdi. Çoğu gazete
okuyucusu, onun o günkü yazısını, ülkemizin yahut dünyanın son durumunun bir özeti, küçük ölçekli bir
röntgeni sayardı. Popüler oluşunun bir başka nedeni de olayları geniş bir açıdan kavraması ve herkesin
anlayabileceği yalınlıkta bir anlatımının olmasıydı.
Aşağıdakilerden hangisi bu parçada sözü edilen yazarın anlatımında öne çıkan bir özellik değildir?
A) Yüzeysel ve rastgele görüş bildirmekten çekinme
B) Güncel gelişme ve sorunlara ayna tutma
C) Bilimsel bir tutum ve anlatımı yeğleme
D) Gerçekleri fazla değiştirmeden yansıtma
E) Karmaşık ve sanatlı ifadelerden kaçınma
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileri4.
(1) Kolayca doğrulanabilir ki büyük yazarlar olayların
nedenleri üstüne yazarken yalnız en doğru bildikle-
riyle yetinmez. (II) Bir ince buluş, bir güzellik getirmek
için inanmadıklarını da yazarlar. (III) Bir şeyi ustaca
söylediler mi yeterince doğru ve yararlı söz etmiş olur-
lar. (IV) Asıl neden hangisidir, kesinlikle bilemeyiz. (V)
Okur olarak anlatılanların doğruluğunu sorgulamak
yerine güzel bir yazı okumanın keyfini sürmeliyiz.
Bu parçadaki numaralanmış cümleler ile ilgili aşa-
ğıdakilerden hangisi şöylenemez?
A) cumlede, büyük yazarların genel bir eğiliminden
söz edilmiştir.
B) H. cümlede, büyük yazarların eserlerini güzelleştir-
meyi amaçladıklarına değinilmiştir.
C) III. cümlede, sözü edilen eylem bir koşula bağlan-
miştir.
D) IV. cümlede, anlatılmak istenen düşünce sözde
soru cümlesiyle pekiştirilmiştir.
E) V. cümlede okurun okuduklarından duyduğu haz-
zin peşinde olması gerektiği dile getirilmiştir.
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkilerina işaretleyiniz.
3.
TÜRKÇE TESTI
Düşünme, anlama, kavrama yetisi anlamına gelen
akılla ilgili pek çok atasözü söylenmiştir. Akıllıca dav-
ranmakla, aklı övmekle ilgili olan bu atasözlerinden
birisi "Akıl, kişiye sermayedir." şeklindedir. Bu atasözüy-
le bir kimsenin giriştiği işlerde en büyük yardımcısının
aklı olduğu anlatılmaktadır.
Bu parçaya göre, aşağıdaki atasözlerinden han-
gisi altı çizili sözle yakın anlamda değildir?
A) Deli dostun olacağına akıllı düşmanın olsun.
B) Akıl olmayınca ne yap in sakal?
C) Akıl yaşta değil baştadır.
D) Allı köprü arayıncaya dek deli suyu geçer.
E Akılsız köpeği yol kocatır.
D
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileride bakı-
anlaşılır-
ğu (bas-
ek başına
endi Gök
na kadar
eye sevk
ulara kar-
eyfettin'in
ksa miza-
en hangi-
en açıkla-
ser ve okur"
şımıza çıkı-
kluğu yara"-
ça yazılmış,
anin bir âlemi
3. Türkçenin en şeker şerbet, gönül alıcı, ışıltılı,
işlemeli metinleri kurulmuş oturuyor onun kita-
bina. Dilinden bal akıyor yazarın fakat bu tadi
almak için işlemeli örtüler gibi olan dilinin örtü-
sünü kaldırmalısınız önce. Bu dili seviyorsanız
bu ufacık zahmete katlanmalısınız. Bu zahmete
katlanınca anlayacaksınız ki Türkçenin röne-
sansına tuğla taşımış bir yazarın eseriyle karşı
karşıyasınız.
625
Bu parçada altı çizili sözlerle sözü edilen
yazarla ilgili aşağıdakilerden hangisi anlatıl-
mak istenmiştir?
A) Eserlerinin anlaşılmaz olduğu - Türkçeyi
yozlaştırdığı
BSüslü bir dilinin olduğu - Yabancı kelimelere
yer verdiği
CY Etkileyici bir anlatımının olduğu - Çok oku-
nan bir yazar olduğu
D) Unutulmuş kelimeleri kullandığı - Türkçenin
gelişmesi için çabaladığı
E Kapalı bir anlatıma sahip olduğu - Türkçe-
nin gelişimine katkı sağladığı
A
A
A
NEME SINAVI - 2
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkilerina
gi
Dir
en
el
-
M
B
da
21-22. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.
Bugün yaşamak ve dünyayı yorumlayıp arı ve duru sonup
lara ulaşmak, eski zamanlara göre daha zor hale geld
Bunun nedenlerinin başında müphemligin baskın ya
geçerli olması geliyor. Ayrıca bu nedenlerin arasında ha
yatta kalma histerisinin iyi yaşamanın önüne geçmesi, bir
şeyleri hemen şimdi ve hizla gerçekleştirmenin geçer akçe
olması, anlamanın yerini süratle eylemde bulunmanın aima-
si, sürekli güncellenen ve değişen gündemlerin yaşamımızı
işgal etmesi; verim, performans, başarı ve narsisizmin tüm
verim, pe
unmaktady Dahası
şiddetiyle hayatımızı kaplaması da bulunmaktady
toide atomize
insanların birbiriyle iletişim kurmak yerine gitgide atomize
oluşu da yaşananlanı anlama ve yorumlama gücümüzü
azaltıyor. Böyle bir dünyada sağlıklı kalma veya sağlıklı
görünme takıntısı, düzenimizi aynen devam ettirme ve
gorunme (ak
indemlerin yasamim
com
kolma
w
müne üks
lerimizden vazgeçmeden yaşama her şeyin önüne geçiyor.
Öte yandan canımızı sıkabilecek hakikatlerden uzaklaşarak
kendimizi özgür ve mutlu sanmayı yaşamayla özdeşleştirir-
ken sorunlara kalıcı çözüm bulmak yerine onları sümen alti
etmeyi ve pansumanlamayı seçiyoruz
21. Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi yaşamı doğru
yorumlamamanın nedenleri arasında gösterilemez?
A) Sorunların örtbas edilerek geçiştirilmeye çalışılmaar
B) Belirsizliğin ve aceleciliğin geçerli ve etkin olmas
C) Gereksiz ayrıntılarda takılı kalmanın sürüp gitmesi
D) Kendi benliğine bağlanmanın yaygınlık göstermesi
E) Küçük gruplara ayrılarak diyaloğun sınırlanması
22. Bu parçadan çıkarılabilecek en kapsamlı yargı aşağı-
dakilerden hangisidir?
A) Insani huzursuz edip düşünmekten uzaklaştıran eylem-
ler, yaşamı doğru algılamanın önüne geçer.
B) Başkalarını önemsemeden sadece kendi isteklerini dü-
şünerek yaşayan insan mutlu değildir.
C) Yaşanan zamanın olumsuz koşulları, insapin kendi ko-
vuğuna çekilerek yaşamasına neden olur.
D) Kendini ve çevresini sorgulamaksızın yaşamak, insanı
bencil bir yaşama sürükler
E) Narsist düşüncelerden sjynlamayan insan, kısır bir dön-
günün içinde yaşar.
Diğer sayfaya geçiniz.
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkilerisam da b
larak tanımlanabilir.
Un züppeliği,
Dostoyevski'nin Don Quijote'yi iyi a
tıran sözler edemezdim. (II) Girard
=tahça görünen yargıları, orada cev
il önce bulunmuş madenin içinde pa
burada her sarsıntıda çatlakları büyüy
a oturmak zorundayız. (IV) Girard okud
en yaratıcılarından. (V) Sıra dışı öz g
bütün odalarını keşfetmiş olmaktan gel
ralanmış cümlelerle ilgili olarak aşa
öylenemez?
-ndirme yapılmıştır.
bir soyleyiş vardır.
öz konusudur.
stırma vardır.
sonuç ilişkisi vardır.
le anlatılmak istenen aşağıd
lmak
filer yapmak
özellikleri bilmek
de aşırıya gitmek
Taştırma yapmak
34.-36. SORULARI AŞAĞIDAKİ PARÇAYA
GÖRE CEVAPLAYINIZ.
Basit bir aşk, ihanet ve intikam hikayesinden Yunan tragedya-
larını andıran bir roman çıkarmış sanatçı. Çok derinlere inmi-
yor ama insani duyguları, özellikle aşkın ya da sevginin tuhaf
doğasını çok iyi yakalıyor Berada sanatçının iç ve dış göz-
lemlerinin keskinliğinin hakkını teslim etmek gerekir. Öncelik-
le onun önemli bir seyahat yazarı olduğunun altını çizelim,
Uzakdoğu'y
u'ya yaptığı yolculuklarda İngiliz sömürgeciliğinin du-
rumunu ve semürgelerde yaşayan Batulanın ruh hallerini
değerlendirm. Uzak diyarlara yapılan yolculukidria sağlanan
lyl
malzemeyi kendi içine yaptığı yolculuklardan elde ettikleriyle
şekillendirmiş. Onun en büyük zaafı, çağdaşı eleştirmenlere
göre şiirsellikten yoksun üslubundadır. Kendisi de eleştirilere
hak verecek, kendi yazarlığını "ikinci sıranın birincisi olarak
tarif edecek kadar alçak gönüllüydü...
36. Bu parçada al
lerden hangis
34. Bu parçada sözü edilen sanatçı ile ilgili olarak aşağıdaki-
lerden hangisine ulaşılamaz?
Paraf Yayınları
A) Romanının içeriğini acıklı bir kurguyla birleştirdiğine
B) Romanında, duyguları ayrıntılı olarak ele aldığına
CAşk ve sevginin insanlardaki karşılığını iyi yansıttığına
DGözlem ve izlenimlerini eserine yansıttığına
E) Öz eleştiri yapabilecek kadar öz güvene sahip olduğuna
A) Benzetme bildireri yargı vardır.
B) Olumlu ve olumsuz eleştiri bildiren yargılar vardır.
C) Karşılaştırma yapılan yargı vardır.
D) Uslupla ilgi yargı vardır.
E) Dolaylı anlatıma başvurulan yargı vardır.
A) Gözlemled
B Duygulan
C) Izlenimler
D) Gerçeğin
E) Gezdiği y
35. Bu parçadaki cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilen yar-
gilardan hangisi yanlıştır?
37. Tekr
ceyi
say
ber
da
dür
me
BL
ril
A
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileriTürk Dili ve Edebiyatı Testi için ayrılan kısmına işaretleyiniz.
Eser Özelliği
Has Hacip
an yazılan ve dört
kahramanın yer
eser, Türk
ndaki ilk
ir.
rinin ilk
yer aldığı bu
üzyıl mutasavvifi
evi'nin şiirlerden
dir.
Mahmut
azılan bu eser,
sözlük değil;
ya ve folklor
önemli
aldığı
bir eserdir.
eştirildiğinde
v
C) II ve III
3. I. Bağdat'ın kapısın Genç Osman açtı
Düşmanın cümlesi önünden kaçtı
Kelle koltuğunda üç gün savaştı
Allah Allah deyip geçer Genç Osman
(Kayıkçı Kul Mustafa)
II. Şu Boğaz Harbi nedir? Var mı ki dünyada eşi
En kesif orduların yükleniyor dördü beşi
Tepeden yol bularak geçmek için Marmara'ya
Kaç donanmayla sanlmiş ufacık bir karaya
(Mehmet Akif Ersoy)
Bu dizelerden hareketle aşağıdakilerden hangisi
söylenebilir?
A) Edebiyatın sosyoloji ve psikolojiyle ilişkisi vardır.
B) Tarihi olaylar, edebi metinlerde kendine yer bulur.
C) Dinî hayat, edebi dönemleri belirleyen etkenlerden
biridir.
D) Edebiyatın temel amacı, gerçekleri güzelleştirerek
anlatmaktır.
E) Bir toplumun yaşadığı kültürel değişim, edebiyat
yapıtlarında kendini gösterir.
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileri(1) Moritanya yasalarına ve Çin'in 1949 tarihli anayasasının
49 maddesine göre öğle uykusu hak olarak kabul edilmiş.
) Günümüzde hak olarak tanınması bir yana, tembelliğin
açık bir göstergesi olduğu yaygın olarak kabul edilen öğle
uykusu, yani siesta, ekonomik krizle boğuşan Yunanistan,
İspanya, İtalya gibi ülkelerin çöküşünden sorumlu tutulu
yor. (III) Thierry Paquot'nun yazdığı "Bir Sanattır Öğle Uy-
kusu" kitabı, öğle uykusu hakkını tartışıyor. (IV) Kitap aslin-
da öğle uykusuna bir güzelleme olarak da okunabilir. (
Öğle uykusunun bir hak olmasından önce bir sanat oldu-
ğunu anlatan kitap, güzel sanatlarda öğle uykusuna yatmış
insanları betimleyen resimlerden örnekleri ele alarak mut-
lulukla öğle uykusu arasındaki ilişkiye dikkatimizi çekiyor.
Öğle uykusundan söz edilen bu parçadaki numaralan-
mış cümlelerle ilgili olarak aşağıda verilenlerden hangi-
si yanlıştır?
Ncümlede, kimi ülkelerin anayasalarında geçtiğinden
söz edilmiştir.
cümlede, zamanla algılanma biçiminin değiştiğine de-
ginilmiştir.
III. cümlede, bir yazarın kitabına konu olarak seçtiği di-
getirilmiştir.
cumlede, faydalarının bilinmesi gerektiği üzerinde
drulmuştur.
V. cümlede, sanatsal bir niteliğinin olduğuna vurgu ya-
pulmiştir.
4
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileriendemik
D) Bazen alelade gibi görünen durumların perde arkasında
büyük ibretler vardır. Sprader
3
Yapılan yeni açıklamalara karşın söylenen bu sözler de
büsbütün anlamsız kalmıştı.
4. İyi edebiyat yapıtlarını okurken hiç kuşkusuz büyük bir keyif
alırız ama aynı zamanda bütünlüğümüz ve insanca kusur-
larımız içinde yaptığımız işler, düşlerimiz ve karabasanla-
rımızla, bir başımıza ve bizi başkalarına bağlayan ilişkiler
içinde, toplumdaki imgemizde ve bilincimizin gizli kovukla-
rinda ne olduğumuzu ve nasıl olduğumuzu öğreniriz.
Bu cümlede geçen "bilincimizin gizli kovuklarında ne ol-
duğumuzu öğrenmek" sözüyle anlatılmak istenen aşağı-
dakilerden hangisidir?
Sıkıntılı ruh durumumuzun bilinç düzeyinde farkına var-
mak
6) Ruhsal yaşamın çekirdeğindeki karmaşıklığı çözmeye
çalışmak
C) Kendi varlığımızı bütün yönleriyle zihnin görünmez de-
rinliklerinde anlamak
Benlik arayışını bilincin saklı duran iç bölümünde ara-
mak
E) Karmaşık dünyamızın bilişsel bir aşamada nasıl gerçek-
leştiğini öğrenmek
Diğer sayfaya geçiniz.
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileri9.
İşte, bir hikâye ortasında ölümün ve hayatın şiiri. Burada Sait
Faik âdeta ölen dülger balığının ta kendisi olmuştur. Ölüm
duygusu ve düşüncesi, insanlarda yaşama sevincini ve var-
lığın güzelliği şuurunu kuvvetli surette artırır. Biz Sait Faik'in
çağdaşları olan Cahit Sıtkı ve Orhan Veli'de de aynı karşıt
duygulara rastlarız. Bu duyuş tarzı, estetiğin karşıtların den-
gesi prensibine de uyar ve bu yazarların eserlerinin iç yapısı-
nı açıklar.
c
Sait Faik, diğer hikâyelerinde olduğu gibi bu hikâyesinde de
çevreye geniş yer verir. Yaşamak, çevreye uymak, çevre ile
canlı münasebetler kurmak demektir. Dülger balığı kendi
çevresinde mesuttur, çevresini değiştirdi mi ölür.
Bu parçanın aşağıdaki yazı türlerinden hangisine ait ol-
duğu söylenebilir?
C
Deneme
D) Makale
B) Fıkra
C) Eleştiri
E) Söyleşi