Cümlede Anlam İlişkileri Soruları
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileriMENZİLLER
Sözün ve yolun baş çeşmesi ruhumun
Canım içre sevinç verir sözlerin
Baktığın dağların düşüncesi bile ağlatır beni
Hür olurum buyruklarını bir bir donansam sultanım
Aşkın bin gözlü devasa bir baş imiş
Yur her birini uykularından sohbetin
Dinlen ey Zarif, bilatedbir çok söz açtın
Bu kırık akılla ne curettir yaptığım
Cahit ZARİFOĞLU
(1) Cahit Zarifoğlu, bu şiirinde son sözünü söylemeden önce
büyükçe ve eğik bir çizgi çeker. (II) Şiire orijinallik getiren bu
çizginin manası, son iki misradan anlaşılmaktadır. (III) Bu
nitelikli ve vurucu bölümde şairin hitabı kendisinedir. (IV) Artık
dinlenmesi gerektiğini söylemesinden anlıyoruz ki çok yazmış,
söylemiş ve yorulmuştur. (V) Şair tedbirsizce davrandığını ve
çok söz söylediğini "bilatedbir" sözcüğüyle dile getirmektedir.
35. Bu dizeler ve açıklamalardan hareketle şairin içinde
bulunduğu durumla ilgili olarak hangisi söylenebilir?
A) Yaşama ve zamana karşı güçlü bir duruşu vardır.
B) Sözlerini sevgi ve öfke duygularının etkisiyle
biçimlendirmiştir.
Yaşadıklarını yalnızca akıl yoluyla izah edebileceğine
inanmaktadır.
D) Şiirin özellikle son bölümünde öz eleştiri içinde olduğu
söylenebilir.
E) Yalın dille eser vermenin gerekliliğinden söz etmektedir.
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileriTYT / TÜRKÇE
37 ve 38. soruları aşağıdaki parçaya göre
cevaplayınız.
Çocukluğu köy hayatı ile geçen Gogol, bu durumun etkisini
sonraları eserlerine yansıtmıştır. Yazın dünyasına Puşkin'in
etkisinde giren sanatçı, öyle ki onun telkinleri olmadan ya-
zamayacağını düşünür. İlk eserlerinde olduğu gibi yine Puş-
kin'in yönlendirmesiyle Müfettiş'te bürokrasiyi yeren Gogol,
eserinin sahnelenmesiyle tüm şimşekleri üzerine çeker. Tep-
kiler üzerine Rusya'dan ayrılır. Roma'da Ölü Canlar'ı yazdığı
sırada Puşkin'in ölüm haberini alır. Bu yıkıcı etkiye karşın
Ölü Canlar'ın I. cildini ve Palto'yu bitirir. Dostoyevski'nin
hikâyeye hitaben, "Hepimiz Gogol'un paltosundan çıktık."
ifadesi Rus öyküsüne sıradan insanların girişini onaylar nite-
liktedir. Sanatçı, Ölü Canlar'da da Çiçikova'yı bozuk düzene
karşı bir düzenbaz ironisiyle vererek Rus köylü yaşamının
acı gerçeklerini gözler önüne serer. Soylu sınıfın tepkisinden
tekrar nasibini alan yazar, hayatının sonlarına doğru dinin
etkisiyle önceden eleştirdiği kiliseyi övmeye başlayınca bu
kez de hayranlarının tepkisiyle karşılaşır.
37. Bu parçaya dayanarak Gogol ile ilgili aşağıdaki yargılar-
dan hangisine ulaşılamaz?
A Rus edebiyatının ilk gerçekçi öyküsünü yazmıştır.
B) Rus halkının yaşadığı acıları eserlerinde kaleme almış-
tır.
C) Eserlerinde çocukluğuna dair izler bulunmaktadır.
D) Etkilendiği ve etkilediği yazarlar vardır.
E)
Eleştirdiği kişilerin dışında sevenlerinin de tepkisine ma-
ruz kalmıştır.
38. Bu parçadan yola çıkarak aşağıdaki genellemelerden
hangisi yapılabilir?
A) Yapıtlarında yaşadığı dönemi anlatan sanatçı daha çok
sevilir.
B) Edebiyatta çok eser veren sanatçı kalıcı olur.
Bir edebî türde başarılı olan sanatçı her edebi türde nite-
likli eser verir.
D) Tarihte otorite taraftarı sanatçılar hep cezalandırılmıştır.
E Sanatçı yaşadığı olaylardan ve içinde bulunduğu top-
lumdan etkilenir.
14
NOASIONON
39
cev
Bilye
zerlik
leme
üç da
dura
yeyi
da d
delik
bir d
olan
girdi
oyur
lama
topl
ve s
kuy
akla
39. Bu
golt
A)
B)
40. BL
SC
A)
B
Ĉ
C
E
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileri14. Aşağıdaki cümlelerin hangisi biçimce olumlu, anlamca
olumsuzdur?
A) Ödevlerini yapmadan dışarı çıkma!
B) Bu yöntem, sorunun çözümünde pek etkili değil.
C) Kim ister böyle bir havada evde kalmayı!
D) Her sorunun altından cahillik çıkıyor.
EKızı ikide bir rahatsız etmekten vazgeçmelisin.
rahatsız etme
gulowmun
gaponion
Rohotola
ocumous
1500
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileriDil ve IV
ELver11
32. Var olan, yaşanan, algılanan ve kurgulanan gerçeklikler
arasında biteviye mekik dokuyan hikâyenin derdi, hiç
kimseleri aklayıp paklamak, mahkûm etmek değil,
insanın bu baş döndürücü kâinattaki koordinatlarına,
anlam dünyasına yaklaşmaya çalışmak... Hikâye,
kalpsiz dünyada var olan her şeyin içine bir kalp
yerleştirip o kalp atışlarını dinlemeye çalışır.
Bu parçada hikâye ile ilgili söylenen "kalpsiz
dünyada var olan her şeyin içine bir kalp yerleştirmek"
sözüyle anlatılmak istenen nedir?
A Her şeye karşı olumlu yaklaşımlar sergilemek
B) Ele aldığı varlıklara yaşarlık kazandırmak
C) Gerçekçi olay ve kahramanlar barındırmak
Yer verdiği her varlığın duygularını, düşüncelerini
anlamaya calısmak
E Karakterlerine farklı nitelikler yüklemek
Diğer sayfaya geçiniz.
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileriAhmet Hamdi Tanpınar, hayatımızda devamlılık olsaydı
nasıl bir yaşam tarzımız olurdu, sorusuna cevap arayan
bir aydın kimliği taşır. Bu nedenle onun tarihe bakış tarzı,
herhangi bir tarihçininkinden çok farklıdır. Tarihsel olayla-
ri, tarihçilerin önemsemedikleri ayrıntıları ön plana çıkarır.
Elde ettiği verileri daha sonra yeniden kurgular. Örneğin
Huzur adlı romanında tarihe bugünün hesapları arasın-
dan bakar.
Bu parçadaki altı çizili sözlerle anlatılmak istenenle
arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Var olan durumu sürdürme
U
B) Kendine özgü bir tutum
C) Önemli duruma getirme
D) Bir durumu farklılaştırma
E) Yanlış oluşturulmuş yargıları düzeltme
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileri27.
(1) Ben mektup nasıl yazılır bilmem hatta daha önce hiç
kalemi elime alıp yazmışlığım da yoktur. (II) Çok defa
deneme, hikâye ve makale yazdım ancak bu başkaymış
işte. (III) Düşünüyorum aslında neden bu zamana kadar
hiç yazmadım ki? (IV) Sonu gelmeyen hayat telaşından mi
yoksa kaçıp kurtulmak istediğim seni mektup yazmayarak
içimden daha kolay atacağımdan mı ya da her ikisinden
dolayı mı? (V) Ama bugün fikrimi değiştirdim ve senden
kaçmanın yollarından vazgeçerek sana mektup yazmaya
karar verdim.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerden hangisinde
hayıflanma söz konusudur?
A) 1 B) II C) III D) IV E) V
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileriinin
yor.
dik-
lini-
nun
bir
Bu
son
eli-
ılık
P
E
S
3
(1) Diyelim ki gelecek için tasavvur ettiğimiz şeyleri ger-
çekleştirdik. (II) O zaman da eksik kalan yönler olduğu-
nu düşündüğümüz için kendimize üzüntü yaratacağız.
(III) Hayatın mutlulukla anlamlandığını düşünerek hareket
etmeyi unutacağız. (IV) Oysa mutluluğa erişebilmek için
gereken ne varsa yapmalıyız. (V) Zira mutluluk, bize bah-
şedilmiş en değerli ve zor bulunur duygudur.
Numaralanmış cümlelerle ilgili aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
A) I. cümlede varsayım söz konusudur
B) II. cümlede neden-sonuç ilişkisi vardı
C) H. cümle olasılık anlamı taşımaktadır.
f
D) IV. cümlede amaç-sonuç ilişkisi kurulmuştur.
E) V. cümlede tanımlama yapılmıştır.
Diğer Sayfaya Geçiniz.
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileri9.
Fatih Sultan Mehmet'i gül koklarken tasvir eden çalışma-
sıyla tanınan Fatih'in saray nakkaşı ve ilk Türk minyatürcü-
lerinden olan Nakkaş Sinan Bey, özellikle Italyan sanatkâr-
lardan etkilenmiş ve onlardan öğrendikleriyle daha yetkin
eserler vermiş; açtığı çığırdan zamanla pek çok nakkaş ye-
tiştirmiştir.
Bu cümleden
1. Fatih Sultan Mehmet'i tasvir eden çalışmaları yapan tek
sanatçı Nakkaş Sinan Bey'dir.
II. Nakkaşlık geleneği Fatih dönemiyle Türk sanatına gir-
miştir.
III. Sanatçının ilk eserleri nitelik olarak daha zayıftır.
numaralanmış yargılardan hangilerine kesinlikle ulaşı-
labilir?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
D) I ve II
E) II ve III
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileri7.
K.
4. "Yakıştırmaca" sözcükler; İnsanların kendi
vücutlarında ve doğada bildikleri kavramlardan
yararlanarak, sonradan ortaya çıkan kavramları
adlandırma biçimidir.
Aşağıdakilerin hangisinde yakıştırmaca sözcük
kullanılmıştır?
A) Bu tepeyi aşmak için saatlerce yürümemiz
gerekiyordu.
B) Dili içerde kaldığından kapıyı açmak için uzun süre
uğraştık.
C) Bahçedeki incir ağacının neredeyse bir mendil
büyüklüğünde yaprakları vardı.
D) Devamsızlığı artan öğrencilerin kayıtları silindi.
E) Kadın, biraz daha fiyat kırdırmak için çabalıyordu.
205043
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileri2. (1) Hangi yaşta olursa olsun babasızlık her insanı
en fazla üzen şeydir. (II) Kiminin yarası zamanla
kabuk bağlar ama yarası hiç kabuk bağlamayan-
larımız da vardır. (III) Babalarını hiç görmeyip
hep başkalarından dinleyenlerimiz, siyah beyaz
resimleri kalbinde renklendirip duvarlarına asan-
larımız vardır. (IV) Babasız evlerde akşam erken
olur, karanlık erken yürür odalara ve babasız
çocuklar, erken büyür. (V) Babasız çocukların
yüreği bedeninden önce büyür ve babasız kuşlar
geç öğrenir uçmayı biraz.
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden han-
gisinde mecazlı bir söyleyiş yer almamıştır?
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileri3. I. Kafatası eklemleri gibi kimi kemikler kaynaşarak
hareketsiz eklemleri oluşturur.
Y-3
II. Küresel kemiklerin bir ucu küre biçimindedir ve bir
başka kemiğin içinde dönen bu kemikler en geniş
eklem hareket aralığına sahiptir.
Numaralanmış I. cümle ile ilgili aşağıdakilerden A
hangisi söylenebilir?
AYII. cümlede belirtilen durumun neden olduğu bir
sonuç açıklanmaktadır.
A
B) II. cümlede ortaya konulan durumla paralellikten
söz edilmiştir.
e) II. cümledeki durumun tersi bir duruma değinil-
A
miştir.
D) II. cümledeki durumun gerekçesi açıklanmıştır.
E) I. cümlede yer alan açıklama karşılaştırmalı ola-
rak ele alınmıştır.
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkilerim.
GÜNCEL SORULAR
5. Yıkılmak binaya mahsus bir şey değil ki bir insanın bir
cümle ile yıkıldığını gördüm ben.
Yukarıdaki cümleden aşağıdaki yargılardan
hangisi çıkarılamaz?
A) Binalar gibi insanlar da yıkılır.
B) Bir cümle, insanda kolonlarındaki dinamitleri patlatılmış
bir bina etkisi yapar.
C) Yerle bir olmak sadece beton parçalarına mahsus
değildir.
DY Bir cümle, bir insanı yıkmaya yeter.
E) Küçük bir sarsıntıda binalar gibi insanlar da yıkılır.
7. B
S
N
Aşa
anle
A) B
B) K
C) S
a
D) Sa
E) Se
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileriE TESTİ
mına işaretleyiniz.
Le Guin'in eserlerinde bir yazarın sözcüklerinden zi-
yade bir müzisyenin notalarını görmek daha olağan-
dır. Le Guin, kelimeleri özenle seçer ve yazdıkları-
nın müziğe dönüşmesini ister çünkü müzik, dillerin
tükendiği yerdeki dildir. Ve bilir ki müzik öyle ya da
böyle her kalbe dokunacak bir yol bulur.
Bu parçadaki altı çizili ifadeyle anlatılmak iste-
nen aşağıdakilerden hangisidir?
Kelimelerin ritminden yararlanarak bir farklılık
ortaya koymak
6
Ahenk oluşturacak sözcükleri kullanarak dilin si-
nırlarını aşmak
C) Kelimeleri kullanarak kendine özgü bir müzik dili
oluşturmak
D) Ahenkli bir dili tercih ederek doğallığı yakalama-
ya çalışmak
E) Çeşitliliği sağlamak için müziğin imkânlarından
yararlanmak
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileriRKÇE TESTİ 30D 74
ürkçe Testi için ayrılan kısmına işaretleyiniz.
esin-
zinir-
mal'i
dal-
am
ere
mis-
ri-
1-
800
eis
Yayınlanı
3. Yüzlerce yıllık tarihe sahip olan ve Orta Anadolu'nun
bilinen (kuşkusuz) en eski köyü olan Aşıklı Höyük; 5 ül-
A
1
keden 13 yerli ve yabancı sanatçının işleri eliyle (aracılı-
ğıyla) sanat ve arkeoloji arasında bir diyaloğa dönüşüyor
bu sergiyle. Avcı toplayıcı dönemden yerleşik tarım düze-
nine geçişin hemen (aşağı yukarı) her aşamasının sanat
|||
eserleriyle gösterildiği (temsil edildiği) bu çok önemli ar-
IV
keolojik alan; ilk beyin ameliyatının yapılması, koyun ve
keçinin ilk kez evcilleştirilmesi gibi pek çok ilkin yaşandı-
ğı bir yerleşim yeri. Bölgede düzenlenen sergi, iki hafta
süresince (boyunca) açık kalacak; daha sonra İskoçya'
V
nın Dundee ve İspanya'nın Barselona şehirlerinde me-
raklısıyla buluşacak.
Bu parçada numaralanmış sözlerden hangisinin anla-
mı ayraç içindeki açıklamayla uyuşmamaktadır?
AM
BY II
C)
DUIV
EW
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileriOXEO
ALES SONBAHAR 2014 SORULARI
25. Nobel Fizik Ödülü, bu yıl, enerji verimliliği yüksek ve
çevre dostu yeni bir ışık kaynağı olan mavi LED'i
(ışık yayan diyot) icat ettikleri için Isamu Akasaki,
Hiroshi Amano ve Shuji Nakamura adlı bilim insan-
larına verilecek. Mavi LED'ler sayesinde beyaz ışık
farklı bir şekilde üretilebiliyor. LED lambaların ge-
lişmesi sayesinde artık eski ışık kaynaklarına göre
çok daha uzun ömürlü ve verimli alternatif ışık kay-
Akasaki,
naklarına sahibiz.
Amano
ve
Nakamura'nın mavi LED'i icat etmesi, aydınlatma
teknolojisinde temel bir dönüşüm başlattı. Kırmızı ve
yeşil LED'ler uzun süredir kullanılıyordu ancak mavi
ışık olmadan beyaz ışık veren lambaların üretilmesi
mümkün değildi. Bilim dünyasındaki ve endüstrideki
büyük çabalara rağmen mavi LED'i üretebilmek 30
yılı aldı. Akasaki, Amano ve Nakamura kimsenin
başaramadığını başardı. Buluşları devrim niteliğin-
deydi. 20. yüzyılı akkor ampuller aydınlatmıştı, 21.
yüzyılsa LED lambalarla aydınlanacak.
Bu parçada;
1. Nobel Fizik Ödülü'nü alan kişinin kim olduğu
II. Mavi LED'in ne kadar sürede icat edildiği
III. Beyaz ışık veren lambanın üretilebilmesini
sağlayanın ne olduğu
bilgilerinden hangilerine değinilmiştir?
A) Yalnız+
B) Yalnız II
C) ve tit
D) II ve III E) I, Ive III
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileri1. 1. Her günü biçtiğin hasatla değil, ektiğin tohum-
larla yargıla
II. Yolun götürdüğü yere gitmeyin, yol olmayan
yerden gidin ve o yola iz bırakın.
III. Hayatta en kıymetli hediye zamandır, neye he-
diye edildiğine dikkat edilmelidir.
IV. Güven bir ayna gibidir, bir kez çatladı mı hep
çizik gösterir.
V. Zamanı sonuçlardan ziyade, sebepleriyle de-
ğerlendirmek gerekir.
Numaralanmış bu cümlelerden hangi ikisi aynı
düşünceyi aktarmaktadır?
A) I ve V
B) II ve IV
C) Ill ve V
D) II ve III
E) IV ve V