Cümlede Anlam İlişkileri Soruları

20. Bugün pek okunmayan bazı romanların gençleşmiş olarak döneceğinden kuş- kumuz olmasın. Bu arada bugün okunması neredeyse ayıp sayılan bü- yük aşk romanları ve hayal dünyamızı zenginleştiren romanlar da aramıza dönecektir. Hayal, türlü sıkıntılarıyla gerçeğin ağır bastığı her çağda, her yaşta insanların daima sığınağı olmuş- tur. Her gerçekçi edebiyat akımının ar- dından, hayalci bir akımın gelmesi de bunu gösterir. Daha şimdiden, gerek Fransa'da gerekse İngiltere'de, kurgu- sal anlatımla yoğrulan bir edebiyat se- sini duyurmaya başladı. Ancak bu dö- nemde, her yaşta aydın insanlar ara- sındaki okuyucu ayrılıklarına rağmen, bu okuyucularla kaynaşan eserler ya- şar. Bu parçada sözü edilen eserlerin kalıcı olmaları aşağıdakilerden han- gisinin gerçekleşmesi ile olanaklı- dır? A) Edebî değerlerinin yüksek olmaları ile B) Her yaşta okuyucuya hitap etmeleri ile C) Hayal ögelerine fazlaca yer verme- leri ile D) İşledikleri konuların topluma uygun olmaları ile E) Daha evrensel konulara eğilmeleri ile

den, es 10. Atasözlerinin özellikleri arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur? ve (A) Çoğunlukla devriktir. çin B) Az sözle çok şey anlatır. Halkın ortak malıdır. Öğüt verir, yol gösterir. Genelde mecaz anlamlıdır.

2. Sosyal bir varlık olan insanın tek başına yaşamını sürdürmesi mümkün değildir, sosyal hayatta düzenin ve işleyişin sürdürülebilmesi adına insanlar, özgürlüklerinden bazı tavizler vererek toplumsal kurallara uymaktadır. Bu cümledeki altı çizili sözle insanların toplumsal kurallara uymaları ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi vurgulanmak istenmiştir? eu A) Kurallara asgari uyma B) Amaçları yeni bir araca çevirme C) İdeali arama arzusunda olma D) Gerçeklerden belirli bir şekilde uzaklaşma E) Var olan kimi haklardan vazgeçme

3. Uyku, insanlarda yaşam süresinin yaklaşık üçte birini alıyor. Pek çok kişi, hiç de az sayılmayacak bu süreci ---- olarak görür. Öyle ki az uyuyan insanlar, daha fazla uyuyanların zamanlarının bir kısmını ---- geçirdiğini düşünür. Ama yeterince uyumayan insanların yaşam kalitesinin daha düşük olduğu da bir gerçek. Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmelidir? A) bir kazanç - eğlenceli X B) zaman kaybı - boşa C) çok kısa - rüyada D) büyük fırsat-ayakta X E) boşa geçmiş - yalnız D

B B VTYT96 28. İnsanın düşündüğünü açıkça, dobra dobra söy- lemesi, söyleyebilmesi bir erdem, bir yiğitlik, bir dürüstlük işidir; hele düşünceye gümrük koyan, kilit vuran, onu vurmaya çalışan, ikiyüzlülüğe prim veren çıkarcı, sömürücü, rezil güçlerin ege- men olduğu bir dünyada. • İnsanın düşüncesi yanlış, çağ dışı, bilimsel ger- çeklere aykırı olabilir; olsun yeter ki sözleri ile in- sanın ciğerini, içinin derinini, her türlü çıkar kav- gasından uzak olarak açığa vursun, vurabilsin. Bu iki cümlede vurgulanan düşünceleri en iyi özetleyen yargı aşağıdakilerden hangisidir? A) Insan düşündüklerini hiçbir sansüre uğratmadan doğrudan söyleyebilmelidir. Yanlış da olsa bir düşüncenin hiçbir baskıya bo- yun eğmeden söylenmesi dürüstlüktür. İkiyüzlülüğün böylesine değer kazandığı bir dün- yada düşüncelerini açıklamak zordur. DY Bilimsel gerçekleri savunmayan düşünceler, an- cak çıkar kavgalarında kullanılır. E) Insanın içini anlatan, derinliklerini gözler önüne seren her düşünce değerli ve günceldir. in QUOA

17. Duyu organlarımız ile elde ettiğimiz her veri bir be- sindir, gördüğümüz şeyler, okuduklarımız, temas ettiklerimiz ve duyduklarımız üzerimizde oldukça etkili besinlerdir. Nasıl sağlıklı besinler almaya ça- lışıyorsak diğer duyu organlarımızla da sağlıklı ve seçerek beslenmemiz gerekir. Nereye bakıyoruz? Nasıl düşünüyor ve nasıl hissediyoruz? Neler din- liyoruz? Tüm duyu organlarımızla aldığımız bu besinler bünyemizi ve dolayısıyla bağışıklığımızı etkiler. Bu parçada anlatılmak istenen düşünce aşağı- dakilerden hangisidir? A) Ancak okuma ve dinleme yoluyla doğru beslen- menin ne olduğunun öğrenilebileceği BYiyeceklerin insanın bedenini beslemesi gibi duygu ve düşüncelerin de toplum yaşamını bes- leyen unsurlar olduğu C) İnsanın bağışıklığının güçlü olmasının yedikleri- nin doğal ürünler olmasına bağlı olduğu D) Okunan her bir yapıtın kişinin duygu ve düşünce dünyasını şekillendirdiği İnsanın yalnızca yediklerine değil, kendisi üze- rinde etkili olabilecek her şeye dikkat etmesi ge- rektiği

- tür tep- bili- ka- in- cok al- 40. Ot almaya gelen beş altı W. Kamyonluk bir konvoy görmüştü H. Evinin yakınlarından kuru V. Çocuk, bir gün yol X. Kenarındaki taşlarla oynarken Bu sözler anlamlı ve kurallı bir cümle oluşturacak biçimde sıralandığında hangisi baştan ikinci sırada yer alır? A) I B) II C) III D) IV E) V 452

TYT / TÜRKÇE ● Milli Edebiyat'ın getirdiği en önemli yeniliklerden biri Yeni Lisan Hareketi'ni başlatarak dilde o döneme ka- dar değişik zamanlarda hedeflenen ancak başarıla- mayan sadeleşme hareketini başarmak olmuştur; bu dönem sanatçıları, konuşma diliyle edebiyat yapmış- lardır. ● Dilde karşılığı bulunan sözcükler yerine Arapça ve Farsça sözcükler kullanmayan ve sade bir dili savu- nan sanatçılar, Yeni Lisan Hareketi'ne destek vermiş- lerdir. Bu iki cümlede ifade edilenlerin özeti aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) Milli Edebiyat Dönemi'ne kadar dilde herhangi bir sade- leşme hareketi olmamıştır. B) Dilde sadeliği savunan sanatçılar, Yeni Lisan Hareke- ti'ne yardımcı olmuş ve Millî Edebiyat içinde yer almış- lardır. C) Yeni Lisan Hareketi'ni savunan sanatçılar hiçbir yabancı sözcük kullanmamışlardır. D) Konuşma diliyle edebiyat yapanlar sadece Millî Edebi- yatçılar olmuşlardır. E En başarılı sadeleşme çalışmaları Millî Edebiyat Döne- mi'nde yapılmıştır. 6.

4. 1. Eleştiri sayesinde sanat akımları ve sanat eserleri kendi çağları ve oluşum koşulları içinde ele alınıp in- celenerek gerçek yerlerine oturtulacak, onların zaman içindeki gerçek menzilleri belirlenecektir. II. Eleştirmen, sanat eserlerinin içinde yeşerdikleri tarih- sel, toplumsal koşulları; ekonomik, ideolojik ortamları, özel zorunlulukları bilimsel bir dikkatle ortaya sererek sanat eserlerine açıklık getirecek, onların daha nok- sansız anlaşılmalarını sağlayacaktır. Yukarıda verilen II numaralı cümleyle ilgili olarak aşa- ğıdakilerden hangisi söylenebilir? A) I. cümlede anlatılan durumun nedenleri açıklanmak- tadır. B) cümledeki düşünce somut örneklerle desteklenmiştir. C) I. cümledeki yargı farklı bir biçimde yinelenmiştir. D) I. cümledeki yargının yarattığı olumsuzluklara yer ve- rilmiştir. Et cümledeki düşüncenin bilimsel evreleri aktarılmıştır. 4

L 6. 1. Paleolitik Çağ'da avcılık ve toplayıcılıkla yaşamını devam ettiren insanlar, hayvan ve bitki türleri bakı- mından zengin olan Anadolu'yu yurt edinmiştir. II. Paleolitik Çağ'da mağara ve ağaç kovuklarında ya- şayan insanlara ait izlere Anadolu'nun çeşitli yerle- rinde rastlanmıştır. Numaralanmış II. cümle ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) 1. cümlede belirtilen durumun gerekçesini açıklamış- tır. B) 1. cümledeki bilgiyi destekleyen kanıt sunmaktadır. C) I. cümlede ortaya konulan durumun koşulunu belirt- mektedir. D) I. cümlede yer alan açıklamayı karşılaştırmalı ele al- maktadır. E) I. cümledeki bilgileri farklı bir konu üzerinden değer- lendirmektedir.

TYT DENEME SINAVI 9. Aşağıdaki parçalardan hangisi "Okuduklarımızı düşüne- rek hazmedemezsek zihin körelir ve işlevsiz hâle gelir." düşüncesine uzak düşmektedir? AY Kâğıt üzerine dökülen düşünceler kumsaldaki ayak iz- leri gibidir. Birinin yürüdüğünü görürsünüz fakat ne gör- düğünü bilmek için onun gözlerine ihtiyaç duyarsınız. Bunu aşmanın yolu düşünsel analiz yapmaktır. B) Okurken zihnimiz aslında başka birinin düşüncelerinin oyun alanından başka bir şey değildir. Sonunda onlar bizden ayrılır yani neredeyse bütün gün okuyan ve ara- da düşünmeksizin eğlence yahut meşgale ile kendisini eğlendiren kimse, yavaş yavaş kendi kendine düşün- me yeteneğini kaybeder. C) Sadece okuyan ve hiç tefekkür etmeyen bir insanın du- fumu, tıpkı at üstünden inmeyen bir adamın sonunda yürümeyi unutmasına benzer. Birçok eğitimli insanın durumu bundan pek farklı değildir. Okumak onları ah- maklaştırır. Çünkü her boş vakitte okumak ve sürekli olarak sadece okumak zihni, mütemadiyen elle çalış- maktan daha fazla felç edici bir etkiye sahiptir. DY Bir kimse ne kadar fazla okursa okuduklarından kalan izler de kaçınılmaz olarak o kadar az olacaktır. Zihin, üzerine tekrar tekrar yazı yazılan bir tablete benzer. Derin derin düşünmeye zaman yoktur ve okunan şey- ler ancak derin düşünmeyle içselleştirilebilir. E) Okuyan kişiler çok okumanın beraberinde getirdiği zen- gin kelime dağarcığına sahip oldukları için hikmetli ve etkileyici konuşarak hitap ettikleri kişilerde etki de uyan- dırırlar. Bu etki ise insanlarla ilişkileri güçlendirmekte, kişiye daha sosyal bir karakter kazandırmaktadır. Ne kadar çok okursa insan o kadar bilgi sahibi olur. senid 1simus wo smuuh ngob Aiblidab PUANGO

(1) Doktora öğrencilerinin dönem ödevleri, bilim dalının nite- liğine göre 15 ile 30 sayfa arasında değişir. (II) Doktora öğren- cisi, kendisini bir uzman adayı olarak görerek incelediği ko nuyu, son iki üç yıl tarihli yazıları ve kitapları araştırarak yazıya aktarmalıdır. (III) Dönem ödevi; öğrencinin konuyu iyi kavra- diğini, analiz ettiğini, konuyu kuşattığını, konunun sınırlarının nerede başlayıp bittiği konusunda net ve açık bir fikre sahip olduğunu yansıtmalıdır. (IV) Doktora dönem ödevi, sadece bir çeviriden ya da yalın bir aktarmadan ibaret olamaz. (V) Bu ödevlerde tezler, karşıt görüşler, doktora öğrencisinin değer lendirmeleriyle iç içe ve belirli bir mantık örgüsü içinde ele alınmalıdır. 39. Doktora dönem ödevlerine ilişkin bu parçadaki numaralan- mış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylene- mez? A) I. cümlede, hacimlerini belirleyen bir etkenden söz ediliyor. B) II. cümlede, araştırma metoduyla ilgili bir uyarıda bulunu- luyor. C) III. cümlede, doktora öğrencisinin yeterliliğini gösterecek bir özellikte olması gerektiğine değiniliyor. D) IV. cümlede, uzman bir elden çıkmasını sağlayacak unsur- lar karşılaştırma yapılarak belirtiliyor. E) V. cümlede, bir önceki yargıdaki anlam açıklanarak belir- gin hâle getiriliyor.

28. Kocası olmayan yaşlı kadın, tereyağı yapıp bakkala günlük olarak satmaktadır. Ancak bakkal tereyağını hiç tartmayıp di- rekt satışa çıkarmaktadır. Bir gün aklına şüphe düşmüş ve ka- dının getirdiği yağı tartmaya karar vermiştir. 1 kg olarak aldığı tereyağın aslında 900 gram olduğunu görünce çok sinirlenir. ve ertesi gün kadın dükkâna gelince bakkal: "Bir daha senden tereyağı almayacağım." der. Yaşlı kadın üzülerek: "Efendim bir yanlışım mı oldu?" diye sorar. Bakkal: - "Senin bana verdiğin yağ 900 gram geldi, ayıp değil mi bu yaptığın?" der. Bunun üzerine kadın şöyle cevap verir; "Efendim benim terazim yok, daha önce sizden 1 kilo şe- ker almıştım onu tartı olarak kullanıyorum." diye cevap verir. Bu parçadaki durumu en iyi karşılayan atasözü aşağıda- kilerden hangisidir? AYRüzgâr eken fırtına biçer. Dostlar alışverişte görsün. C) Me ekersen onu biçersin. Yalancının mumu yatsıya kadar yanar. İyiliğe iyilik her kişinin işi, kötülüğe iyilik er kişinin işi.

26. Aşağıdaki cümelelerin hangisi yapıca ötekilerden farklıdır? A) Geçen toplantıya Orhan Bey de katılmıştı. B) Senin için çok güzel şeyler aldı. C) Beni oraya varmadan arayabilirsiniz. D) Gittiği yerde birkaç gün kalacakmış. E) Kuşlar, dağın etrafında hiç durmadan dönüyor.

5. Bundan uzun zaman önceydi. Bir roman düştü gönlüme, yazmaya cesaret edemedim. Dilim lal oldu, kalemimin ucu kör. Kırk fırın ekmek yemeye yolladım kendimi. Dünyayı dolaştım. Insanlar tanıdım, hikâyeler topladım. Üzerinden çok bahar geçti. Fırınlarda ekmek kalmadı; ben hâlâ ham, hâlâ aşkta bir çocuk gibi toyum. Bu parçadaki altı çizili sözü anlamca karşılayabilecek bir kullanım aşağıdakilerin hangisinde vardır? Ne kadar çok şiir kitabı okursam o kadar iyi şair olacağıma dair bir kanaat var bende. BY Bir şiirden bir dize düşer gönlüme ve ben günlerce o tek dizeyi mırıldanır dururum. C) Feleğin çemberinden geçmiş sanatçılarla oturup söyleşmek, senin gibi meraklı birine çok şey öğretebilir. Eksiklerinin farkında olan bir şair, o eksiklerini ilham düşüncesine bağladığında yanlış yapar. ki şiir yazınca kendini şair sanan dostlarım, şiirin emek isteyen zorlu bir süreç olduğunun ayırdında değiller. C

Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü 4 4. (1) Hep güzel biçimler yaratmaya çalışır, her şeyden önce bir sanat adamıdır da onun için. (II) Bir yerde "Eserlerimin ancak sanat ve güzellik bakımından yargılanmasını isterim." der. (III) Bir de şöyle bir sözü vardır: "Sen kusursuz biçimler kurarsan öz kendiliğinden gelir." (IV) Güzel bir ev kiracısız kalmayacağı gibi, güzel bir biçim de manasız kalmaz, okuyanlar getirir onu. (V) Güzel biçimlere bakacak, onları kendi içinizdekilerle dolduracaksınız yahut o güzel biçimler sizin içinizde birtakım yankılar uyandıracak, benliğinize işleyecek, içinizi genişletip zenginleştirecek. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili aşağı- dakilerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlede neden-sonuç ilişkisine yer verilmiştir. B) II. cümlede doğrudan anlatım vardır. C) III. cümlede koşul-sonuç ilişkisine yer verilmiştir.+ D) IV. cümlede benzetmeden yararlanılmıştır. + EV. cümlede nesnellik söz konusudur. T