Cümlede Anlam İlişkileri Soruları

TYT / TÜRKÇE 4. Stres, istemesek de hayatımızın bir gerçeği. Stre- si, ne iş hayatımızda ne de özel hayatımızda tama- men ortadan kaldırma imkânı yok. Madem ortadan kaldıramıyoruz, onunla başa çıkabilmeyi öğrenme- liyiz. İşte stresle başa çıkma yolları: Hayır Demeyi Bilin: Her şeye evet derseniz çok enerji harcar ama her şeyi çözemezsiniz ve strese girersiniz. O yüzden yeri geldiğinde hayır demekten çekinmeyin. Hobi Edinin: Hayat işten ibaret değildir. Mut- laka kendinize nefes alacak alanlar yaratın: Sinemaya gidin, seyahate çıkın, sevdiklerinizle vakit geçirin... Aşağıdakilerin hangisi anlamca bu parçada ve- rilen altı çizili sözlerden herhangi biriyle eşleş- tirilemez? ALDuygu durumunu yönetmek B) Doğru zaman Yok etmek DÜstesinden gelmek E Dinlenme fırsatları

AT DENEME-1 vaplarınızı, cevap kâğıdınızdaki "EDEBİYAT" sık ek) de da in en- in- bi- san gi- çık- V www.pelikanyayinevi.com.tr 2. (1) Şiirlerinin çıkış noktasının, yaşadığı olaylar olduğunu daha önce de vurgulamıştı. (II) Çev- resindekiler de onun şiir yazma konusundaki isteğini ve bu isteğin sonuçlarını biliyorlardı. (III) İlk kitabındaki şiirlerde genellikle yaşadıkla- rını konu edinmişti. (IV) Son kitabında da ben- zer şeyler olsa da ilk kitabından farklı bir anlatım kullanmıştı diyebiliriz. (V) Şiir, onun hayatının en önemli yerinde durmaktadır. Bu parçada numaralanmış cümlelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A)).cümlede bir eylemin birden fazla tekrar ettiği söylenmiştir.co san gevap locop B) II.cümlede bilinen bir durum ifade edilmiştir. C) III.cümlede ilk kitabında yaşadıklarını anlat- madığı şiirleri de vardır. D) IV.cümlede ilk kitabıyla son kitabı karşılaştırıl- mıştır. EV.cümlede şiirin hayatındaki değişmez yerin- den bahsedilmiştir.

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim tamla- ması kullanılmamıştır? A) Masal nerede başlamış, gerçekler nerede bit- miş, bu eserde kesin olarak sınırlanamaz. B) Eser, Anadolu'nun gelenek ve göreneklerini, yerli renklerini yansıtıyor. C) Bu eserde yazar, insanların çelişkilerini dile getirmiş. D) Kahramanların olay karşısındaki tutumlarıyla eser felsefi ve psikolojik bir özellik taşıyor. E) Düşle gerçeğin aynı anda verilmesi, eserin okunmasını sağlayan en önemli etkendir. tomon 5

2. Aşağıda bir edebiyat dergisinin kapağına yer verilmiştir. TÜRKÇE KONUŞAN TÜRKÇE prop AYLIK SANAT VE EDEBİYAT DERGİSİ L Kapak Konusu: "Türk Şiirinde Karşıt Çağrışımlar" Sayı: 1 Ocak 2021 PALME Buna göre içerik olarak değerlendirildiğinde aşağıda- ki dizelerden hangisinin "Konuşan Türkçe" adlı dergi- nin bu sayısında yayımlanması beklenir? A) Yaprak döker bir yanımız Bir yanımız bahar bahçe B) Sonu tatlıya bağlanan kitaplar gönderin bana Nasıl olsa onların dedikleri çıkacak sonunda Bilinir ne usta olduğum içlenmek zanaatında Canımla besliyorum şu hüznün kuşlarını D) Ağlasam sesimi duyar mısınız, mısralarımda Dokunabilir misiniz, gözyaşlarıma, ellerinizle E) Içimde ikinci bir insan gibidir Seni sevmenin saadeti

(1) Memleket Kitabevi yapısal olarak tam bir anı ya da tarih kitabi değildir, onda herhangi bir kitapçının kırk yılı anlatılmaz. (II) Yalnızca bir siyasi eleştiri, kültür söylencesi, taşra ve merkez karşıtlığı, ekonomik ve siyasî dönüşüm, yenileşmenin doğurduğu sıkıntı, esnaflık problemleri ya da bir hikâyecinin günlüğünü de içermez. (III) Dolayısıyla ne tam manâda bir anı kitabi ne bir öykü ne de tam bir biyografidir. (IV) Bu konu ve anlatı türlerinin tamamını içine alan ancak bir isimlendirme yapılmak istendiğinde biri diğerinin önüne geçemeyecek girift bir yapıya sahiptir. (V) Dükkânda satılan plak ve kasetlerden bahsederken birden dil ve kültür çerçevesinde bir açıklamaya, yaşanan bir olay nakledilirken siyasi eleştiriye veya ideolojik bir söyleme geçilebilmektedir. (VI) Böylelikle farklı yazarların görüşlerini barındıran şiirsel ve çok katmanlı bir metin çıkar karşımıza. 4.Bugür akıllara h resimler C) IV büyük babaca sevdirr resim televiz ve me Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi paragrafın anlam akışını bozmaktadır? A) II B) III for MD olan yaşa adiv kor ala ni B r

2- 23.. ● 10 Simya yardımı ile başka madenlerden altın çıkarı- labileceği ümidi ve düşüncesi boş bir hayal olarak terk edildikten sonra bilim, son elli yıl içinde buna benzer dönüşümlerin mümkün olduğunu görmüş- tür Bilimin nadiren de olsa eskiden terk edilmiş bir te- orinin yeni bir şekline geri döndüğü olmuştur. Atom teorisi böyle olduğu gibi kuantum teorisi de daha eskiden hüküm sürmüş olan korpüskül teorisine benzemektedir. Bu iki parçayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Kendi içerisinde çelişkiler içeren düşünceler ele alınmaktadır. Aynı düşünce farklı örneklerle açıklanıp ortaya ko- nulmaktadır. C) Bir olgunun geçerlilik özelliğinin zamanla değişme- sinden söz edilmektedir. Benzer konular nedensellik ilkesi etrafında değer- lendirilmektedir. iki farklı konuya ilişkin ortak bir görüş olduğu vur- gulanmaktadır.

14. Her mükemmel işe arzu eşlik eder. Onu yapman gerek- tiğini bundan anlarsın. Güçlükle iş başarmayı bir üstün- lük sayanları hiç sevmem. Güçse başka şey yapsalar daha iyi ederler. Bu işte duyulan sevinç, çalışmanın beğenildiğinin belirtisi, zevkimin içtenliği de benim için önderlerin en önemlisidir. Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki düşünceyi destekler niteliktedir? A) Doğallıktan uzaklaşmadan kendini ortaya koymak gerçek başarının anahtarıdır. B Yapılan işin kusursuz olması, öncelikle o işin sev- giyle yoğrulmasını gerektirir. C) Her özverili çalışma, kişiyi mutlaka büyük bir kazanç kapısına götürür. D) Beğeni ve zevkler, çalışma hayatında verimliliği sağlayan en önemli etkenlerdir. E) Güçlükle yapılan hiçbir iş, çalışana ne yarar sağlar ne kazanç getirir.

DENEME-11 7. Su/yağmur, Türklerin eski inanç sistemlerinde bolluk ve bereketin, hayatın simgesi olarak ön plana çıkmış, bir inanç unsuru olarak birçok törene konu olmuştur. Eski Türk inancında su da yer gibi kutsal kabul edilmiştir. Orhun Anıtları'nda da yer-su ruhları hakkında bilgiler yer almaktadır. Tonyukuk Yazıtı'nda yer-su ruhlarının vatan savunmasındaki önemleri net bir şekilde ifade edilmek- tedir. Tanrı, Türk kağanını Türk'ün yeri ve suyu sahipsiz kalmasın diye Türk milletinin üzerine oturtmuştur. Türk kağanı, bunun bilincindedir ve yönetiminin merkezine suyu korumayı da koymak zorundadır. Altay-Yakut Türklerinin Yaratılış Destanı'nda yaratılışın kaynağı, sonsuz su olarak yer alır. Birçok Türk boyu, suyu hayatın hem kaynağı hem de devamını sağlayan unsur olarak görmüştür. Bu parçadan aşağıdaki düşüncelerden hangisine ula- şılabilir? AV Eski Türkler, suyun bol olduğu yerleri yurt tutmuşlar ve suya özel önem vermişlerdir. Eski Türklerin yaşam, inanç ve devlet anlayışlarında sa hayati bir öneme sahiptir. C) Eski Türklerde suyla ve toprakla ilgili birçok efsanenin -varlığı, çevre bilincinin Türklerde çok eski zamanlara dayandığını gösterir. D) Eski Türklerde suyu ve toprağı koruyamayan kağanla- rin Tanrı tarafından cezalandırılacağına inanılmıştır. E) Altay-Yakut Türklerinin suyu yaşamın kaynağı olarak görme inançları, bütün Türklerce zaman içinde benim- senmiştir.

ÜNİTE TEKRAR-I (ILGE 8. Aşağıdakilerin hangisinde "ve" bağlacı, ad tamlamasının tamlayanlarını bağlamaktadır? A) Eşine ve çocuklarına düşkün, örnek bir insandı. B) Tiyatro ve sinema sanatçıları dernek kurdular. Her zaman dostlarını ve arkadaşlarını arardı. Öncelikle ev kirasını ve araba borcunu ödedi. E) Gözleri iri ve siyah; vücudu ince, boyu uzundu. 12

7 19. Anadolu'da Türk edebiyatının kuruluş evresindeki en kilit ismi olan Yunus Emre'den sonraki en önemli isim Gülşehri'dir. Ilk eserini Farsça yazmasına karşın kuşkusuz ki en ölümsüz eseri Türkçe kalemle aldığı Mantikut Tayr'dir. Bu iki eseri hari- cinde de irili ufaklı eserleri vardır. Sairler tezkiresi veya diğer kaynaklarda adı geçmediği için hayatı hakkında bilinenlerin hemen hemen hepsi eserlerinden yola çıkılarak tespit edilmiş- tir. Yüzyıllardır keşfedilmemiş olan şairi yakın sayılabilecek bir tarihte Fuat Köprülü keşfetmiş ve Türk edebiyatına kazandır- mıştır. food I. Yunus Emre ve Gülşehri Anadolu'da bir edebiyat kurulma- sının sağlayıcılarındandır. Gülşehri'nin hayatı hakkında bilgi içeren eserler sadece tezkireler ve Gülşehri'nin eserleridir. III. Gulşehri'yi keşfeden ve Türk edebiyatında tanınmasını ve sevilmesini sağlayan Fuat Köprülü'dür. Bu parçadan hareketle yukarıda numaralandırılmış cümle lerden hangisi ya da hangilerine ulaşılabilir? B) I ve A) Yalnız 1 D) I. Ive Til E) II ve H I ve III

9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde hem ilgi hem iyelik zamiri bir arada kullanılmıştır? A) Duvardaki tablolar ünlü bir ressamın imzasını taşıyor- du. B) Arsamız, herkesinkinden daha değerliydi. (C) Aileme haber vermeden hiç evden ayrılmadım ki. D) Çocuğunun derslerine yardım edecek birini arıyordu. E) Salonunki de mutfağınki de en yakın zamanda değiş- meliydi. 127 (

e bir nda da ye Ş 3. Namık Kemal, dönemindeki gençlere mektuplar yazarak on- ların eserlerini tenkit eden ilk tenkitçimizdir. Sanatçının hususi mektupları, Tanzimat devri ve fikir hayatının zengin malzeme kaynağı olup dil, edebiyat, sanat ve kültür tarihi açısından önemli birer belge niteliği taşır. Namık Kemal, edebiyatımı- zın gürleyen ve yol gösteren sesidir. Bu açıdan sanatçının özel mektupları içerik itibarıyla çok yöntüdür. Nitekim Namık Kemal'in yeni gelişmekte olan tenkit/eleştiri türü hakkında düşünce ve tespitleri, kendisinden sonra gelen birçok düşünür ve sanatçıyı etkileyerek onların bu alanda kendilerini geliştir- melerini sağlamıştır. Bunun nedeni tenkit türünün Tanzimat Dönemi'nde ortaya çıkması ve önceden bir teoriye, felsefeye oturtulmamasıdır. Gariper, "Felsefi bir gelenek temeline otur- mayan Türk edebiyatı, eleştiri ve edebiyat teorisi alanında hep bir boşluk yaşayacaktır. Klasik Türk edebiyatında edebiyat teorisi ve eleştiri bir tür olarak gelişmiş değildi. Beş yüzyılı bulunan bu edebiyat dairesinde edebî değeri yüksek eserler verilmiş fakat teorisi ve estetiği gereğince yapılmamıştır." der. Bu parçaya göre Namık Kemal'in dönemindeki gençlere yazdığı mektuplarla ilgili, M.Dil, edebiyat, sanat ve kültür tarihi açısından önemli birer belge niteliği taşır. W. Kendisinden sonra gelen birçok düşünür ve sanatçıyı etkileyerek onların bu alanda kendilerini geliştirmesini sağlar. Felsefi bir gelenek temeline oturmayan Türk edebiya- tinda, eleştiri ve edebiyat teorisi alanındaki boşluğu dol- durur. yargılarından hangileri doğrudur? B) I ve II A) Yalnız I 5. Yıllar ö dan olu D) II ve III C) Yalnız II E) Yalnız III satran bakıp "Şah gider üyel lim dış bit be S

1. Deyimlerin çoğu cümle içinde bir söz öbeği hâlinde kulla- nılırken bazı deyimler atasözleri gibi cümle özelliği göste- rir. Aşağıdakilerin hangisinde cümle özelliği gösteren bir deyime yer verilmiştir? A) İğne atsan yere düşmez. B) Atı alan Üsküdar'ı geçti. C) Dostlar alışverişte görsün. D) Dışı seni yakar, içi beni. E) Dost ile ye, iç; alışveriş yapma.

Karşılıklı konuşmanın yerini "çetleşme" alırken insan ilişkileri de şakalar da dil de alabildiğine değişti. Derste bir kız öğrencimin okuduğu ödevde, "Teşekkür ederim, almayayım!" sözü geçiyordu. Anlatılan olayda kimsenin kimseye bir şey ikram ettiği yoktu. Meğer, "Ben bu işi yap- mak istemiyorum, yapmayacağım!" demekmiş. Ben orta- ya çıkıvermiş bu yeni anlama şaşarken öğrenci de bana şaşmış, "Siz böyle söylemez misiniz?" demişti. İletişim öğrencilerine yazı dilinin "teklifsiz konuşma dili"nden uzak kalması gerektiğini boşuna anlattığımı fark ettim. 39. Bu parçada aşağıdakilerin hangisinden yakınılmakta- dir? A) Yeni neslin duygularını kontrol edememesinden B) Gençlerin batı özentisi bir hayat yaşamalarından C) Öğrencilerin birbiriyle şakalaşma biçimlerinden letişim öğrencilerinin hayatı algılama biçimlerinden Yazı diliyle konuşma dilinin farkının anlaşılmamasın- dan

6. ((1) Nüfusu üç milyondan fazla olan büyük şehirlerde insan- ların günlük su tüketimi otuz litre ile sınırlandırılmış durum- da. Ülkeler su savaşları içinde ve komşular bile dost- larının sularına göz dikiyor. (III) Zamanında yapılmayan küçük fedakârlıkların kontrolsüz su tüketiminin bedelini şimdi biz ödüyoruz oysa arşivlerde de sürekli rastladığım üzere bilinçli uzmanlar ve doğa koruyucular insanlığı hep uyarmış. (IV) Ancak o zamanlar yalnızca Afrika Kıtası'nda hüküm süren su krizi, kimsenin pek umrunda olmamış. (V) Bir kap su için saatlerce yol yürüyen Zambiyalı Fatima'nın, kavurucu toprakta saatlerce yol yürüdüğü için ayak taban- larında oluşan yaraların sızısını hissetmemiş diğer kıtalar. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde veya hangilerinde en az bir deyime yer verilmemiştir? Ayval A) Yalnız I D) I ve V B) Yalnız III E) IX ve V Il ve Ill

14. (1) "Huzur" Tanpınar'ın ilk romanı değildir ((11) Ancak birçok yönden ilk olan bir romanımızdır. (iii) Türk edebiyatında yirmi dört saati anlatan ilk romandır. (IV) Bir ağustos sabahında başlar ertesi sabah nok- talanır. (V) Zaman disiplini olan ilk romanımızdır. Bu parçada numaralanmış cümlelerden hangi- leri kendilerinden önceki cümlenin açıklaması niteliğindedir? A) H. ve III. D) III ve V. B) II. ve IV. E) IV. ve V. 444 C) III ve IV.