Cümlede Anlam İlişkileri Soruları

TYT/Türkçe 30. Bir iş yerinde işin talepleri artmaya devam ettikçe uzun saatler boyunca güç harcamak ve minimum mola vermek cazip gelebilir. Ancak araştırmalar, gün boyunca düzenli molalar vermenin ashinda üretkenliği ve genel retahs artirabileceğini göstermiştir leverenlerin çalişantanni masalarından uzaklaşmaya, hareket etmeye ve rahatlamaya teşvik etmeleri önemlidir. Bu, calgandan kısa yürüyüşler yapmaya teşvik etmek veya meditasyon için sessiz bir alan sunmak anlamına gelebilir. Buna ek olarak, abştırmalıklar veya düzenli olarak planlanmş molalar sağlamak, çalışanlann yeniden enerji kazanmalarına ve görevlerine yenilenmiş bir odaklanma ile geri dönmelerine yardımcı olabilir. Çalışanların gerekli molalan verirken kendilerini rahat hissettikleri bir kültür yaratmak sadece bireysel çalışanlar için iyi olmakla kalmaz, aynı zamanda şirkete de bir bütün olarak fayda sağlayabilir. Bu parçadan aşağıdaki yargılardan hangisi çıkarılabilir? A) Bireyleri uyum içinde çalışan ekipler, her zaman başarıya ulaşır. B) Sürekli işe yoğunlaşmak yerine, mantıklı aralar vermek, iş verimini daha çok artırır. C) Herkes en iyi bildiği işi yaparsa bir kurumda verimlilik artar D) iş dağitiminda adaletli davranan yöneticiler, çalışanlar arasında çıkacak tartışmaların önüne geçer. E) Her işveren, işe almadan önce çalışanlarının iş deneyimini kontrol etmelidir. 32 33

7. Şiir; çok kolay tüketilen, üretimi ise oldukça zor olan, kendine özgü kurallar ve tekniklerle yazılan bir sanat dalıdır. Herkesin bildiği sözcük ve kavramlardan yeni bir duygu anlatımı yaratacaksınız. Bir küçük romanın yazıldığı sürede uzunca bir şiir yazacaksınız. Belki de çağımıza aykırı bir sanat dalı. Görselleştirilemez, filme çekilemez. Öte yandan kapitalizmin insanlıktan uzaklaştırmaya çalıştığı kalabalıklara, insan olduklarını anımsatmak için gerekli bir sanat dalı. Okuyan için de yazan için de vazgeçilemez. Serami Bu parçadan bir sanat dalı olarak "şiir"in hangi özelliğine ulaşılamaz? A) Uzun süreli ve yoğun bir emek gerektirdiğine B) Kendine özgü kuralları ve yöntemleri olduğuna C) Uyarıcı, bilinçlendirici bir etkisi olduğuna Görsel kültürün araç ve yöntemleriyle bağdaş- madığına E) Paranın egemenliği düşüncesiyle çatışmadığına

ni- FRE 4KJDV 6. Kasada salkım salkım üzüm var. Altı çizili sözün bu cümleye kattığı anlam, aşa- ğıdakilerin hangisinde vardır? A) Rafta kalın kalın kitaplar dizili. B) Derin derin düşünüyor son günlerde. C) Geniş geniş caddeleri var bu kentin. D) Şişe şişe gazoz aldı bakkaldan. E) Ezik ezik domatesleri vermiş manav.

3.-4. SORULARI AŞAĞIDAKİ PARÇAYA GÖRE CEVAPLAYINIZ. (1) Alpin tundralarındaki bitkilerin dayanmak zorunda ol- duğu fiziksel koşulların başında düşük sıcaklıklar, güçlü rüzgârlar ve düşük nem oranı gelmektedir. (II) Rüzgârlar aşındırıcı etki yaparken buharlaşma, terleme yoluyla su kaybını artırır. (III) Su kaybı ise toprağın donmuş hâlde olduğu zamanlarda sorun oluşturur. (IV) İşte bu şartlar al- tinda bitkiler, kar biriken kuytu yerlerde yetişir; bu şartları bulamadıklarında ise kısa boylu olurlar. (V) Bazı bitkiler fi- ziksel yapılarıyla soğuğa karşı direnç geliştirir. (VI) Bunu, büyük ve tüylerle kaplı yünsü yapraklarını içeriye doğru bükerek gerçekleştirirler; böylece bitkilerin, büyüme ko- nisinin ucu örtülerek soğuktan korunduğu görülür. (VII) Donmaya karşı korunmalarını sağlayan başka bir özellik ise yapılarında bol miktarda bulunan doymamış yağ asit- leridir. (VIII) Bitkilerin zar yağları bu yağ asitleri sayesinde Sivi olarak kalır ve böylelikle bitki yaşayabilir.

E) Gerçeklere yaslar 13. Selim lleri, bir konuşmasında şöyle diyor: "Bir romancının, yeryüzüne tek bir roman yazabilmek için geldiğini düşünüyorum. Bu tek roman, onun yazdığı bütün yapıtlara dağılmış, parçalanmış bir dünya gerçekte." Bu sözleri roman konusunda bir gerçek olarak alamasak da Selim İleri'nin roman dünyasının gerçeği olarak alabiliriz. Bu parçaya göre, Selim İleri'nin romanlarıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Açık ve anlaşılır bir üslubu vardır. B) İçeriğe uygun bir biçimde kurgulanır. C) Birbirinden izler, kişiler taşır. D) Canlı, renkli betimlemeler yapılır. E) Ayrıntılar titizlikle seçilir. Diğer sayfaya g

"Birkaç yıl çalışıp aldığım paraları aileme yollarım, sonra da geri dönerim." cümlesini kaç kere duyduğumu, kendim kaç kere kullandığımı hiç hatırlamıyorum. Avrupa'ya geleli Kırk yılı geçti. İlk zamanlar, her ay en az beş mektup alır- dim; annem, babam, arkadaşlarım yazardı bana. Üçüncü yılın sonunda, beş yıl boyunca kullandığım arabayı aldım. Çocuklar okula başladı. Bazıları ailelerini yıllar sonra aldı- lar, Ben şanslı olanlardandım çünkü eşim de çalışmak için benimle gelmişti. Bu parçada "almak” sözcüğü aşağıdaki anlamlardan hangisine karşılık gelecek şekilde kullanılmamıştır? A) Kendisine iletilmek B) Parayla sahip olmak Kazanmak, elde etmek D) Bulunduğu yerden ayırmak E) Yanına getirmek Aşağıda çek" sö kilde k A B)

2. Yazınsal türlerin gelenekle bir bağı olduğu gerçeğini eminim yazın dünyası çok iyi bilir. Çünkü hiçbir şair ve yazar, ilmek ilmek örülen bu bağları yadsıyamaz. Her ne kadar sanatçı kendi başına yapıtını alıp bir yerlere götürür görünse de muhakkak ki yapıtı önceden var olanlardan bir parça taşır. Bu parçadaki altı çizili sözlerle anlatılmak istenenler aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir? A) Sanatını geliştirmek geçmişteki birikimden yarar- lanmak L B) Bulunduğu noktayı korumak - edebî geleneği yan- sıtmak e) Kendini geliştirmek - farklılık kazandırmak D) Bilgi ve becerisini en üst düzeyde kullanabilmek - etki altında kalmak E) Deneyimlerinden yararlanmak - kurmaca katmak

ur, i. ne 100 14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ara söz kullanılmıştır? A) En son okuduğum romanı, Çalıkuşu'nu, sana da tavsi- ye ederim. B) Gördüğümüz, duyduğumuz, inandığımız birçok şey aslında çok farklıymış. C) Evden gelirken kitabını, defterini, özel eşyalarını mut- laka yanına almalısın. D) Geziden dönerken anneme, babama, kardeşlerime çeşitli hediyeler aldım. E) Çocuk, yatağından kalkarak annesinin yanına gitti, ona sımsıkı sarıldı.

29. Bir sivil toplum kuruluşumuzun yaptığı güvenilir araş- tırma, okuma oranında 1982'den 2002'ye genel olarak % 10'luk bir düşüş olduğunu, bunun da potansiyel okur sayısında 20 milyonluk bir kayba denk düştüğünü orta- ya koyuyor. Edebiyat okuma oranındaki düşüş artarak sürüyor. Son on yılda bu düşüş üç katına çıkmış. 18-24 yaş arası grubun okuma oranında % 28'lik bir düşüş ya- şanmıştır. Bu yaş grubundaki düşüş oranı, tüm yetişkin nüfustaki düşüş oranının % 55'inden daha fazladır. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Okuma oranlarımız gittikçe düşmektedir Her dört kişiden biri okumuyor. C) Edebiyat okuması diğer okumalar gibi az. D) Son üç yılda okuma düşme hızı artmıştır. E) Gençler okumaya daha az önem veriyor.

1 TBT TÜRKÇE 35. ve 36. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. (1) Senelerce hiçbir şeye kafa yormadan otomatik pi- lotta yaşadım ve yaşamak için bir gözümü kapadım hep. (II) Çoğu zaman dikkatsiz bir sersemlik içinde, ha- talı ve acele hükümlerin hayatıma yön vermesine ne- den oldum. (III) Hayatımı devam ettirme düşüncesiy- le sessiz kaldım pek çok hataya. (IV) Nereye ve niçin gittiğimi, vardığım yerin neresi olduğunu ve bugüne kadar neyi niçin yaptığımı bütünüyle unuttum şimdi. (V) Ve en sonunda bugün, aslında ben olmayan birini, hiç olmak istemediğim bir insanı kendim olarak kabul etmek zorunda kaldım. Bu parçada kendisinden böyle söz eden birisiyle ilgi- li olarak; 1. İnsanlara duyduğu güveni yitirmiştir. II. Yanlış kararlar vermiştir. III. Mevcut durumundan rahatsızlık duymaktadır. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II Yalnız III D) I ve II E) Il ve Ill Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangilerinde yargı, amacıyla birlikte verilmiştir? A) vell B) H we IV 0) Il ve V E) lil ve V

lerle anlat- olculuğuna ve Eyyubi lu Sarayı, mişte baş- mın içinde fin gör- gisinde E) V MEB 12 (1) Evin en güzel odası gibidir mahalle. (II) Ben mahallede büyüdüm. (III) Acıkınca mahallede bir kapıyı çalıip ekmek isteyebilirsiniz. (IV) Orada herkes birbirini tanır. (V) Bir yer 3. Raskolnikov de bakkal, manav ve esnaf varsa orada yalnızlık yoktur. şeyi hesapl dışı düzen Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangilerinde isim veya sifat tamlaması yoktur? A) I vell C) Il ve IV B) I ve Ill D) Ill ve V E) IV ve V olduğunu içinde top kınlarında de yaşam içinde, ke düne uya öyküsün

Sifat Tamlaması =tlenmiş- ırmışlar- n ve Türk ze ebedî n Süley- ngisinde E) V kararmis nel Müdürlüğü 10. Baharda zayıf, açık yeşildir. Hafif bir yel esse toprağa de- ğecekmiş gibi yatar. Yaz ortalarında, dikende, önce mavi damarlar belirir. Sonra yavaş yavaş dikenin dalları, göv- desi mavileşir. Açıkça bir mavidir bu... Sonra mavi gittikçe koyulaşır. Bu, en güzel bir mavidir. Bir tarla, uçsuz bucak- sız bir ova tüm maviye boyanır. Gün batarken eğer bir yel eserse mavi dalgalanır, hışırdar, aynen deniz gibi. Gün batarken sular nasıl kızarırsa çakırdikeni tarlası da öyle kızarır. Bu parçada geçen aşağıdaki sözlerden hangisi bir si- fat tamlamasında yer almamıştır? A) güzel C) uçsuz bucaksız E) öyle B) hafif D) açıkça 11. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili tamlama, 1. Aşağıd hikâye A) Tan B) Kö C) Ba D) lle E) As 2. 1. M E 11.

TBT TÜRKÇE (11./ (1) Ferruh Tunç'un şiirleri, yalın bir yaklaşımla uygarlık ve benlik arayışına yaslanır. (II) Bu arayış; kurumların, değerlerin ve beğenilerin çözüldüğü, birbirine karıştığı ve fakat yeni olanın apaçık belirginleşmediği bir geçiş zamanında gerçekleşiyor. (III) Uygarlık ve benlik arayı- şı, yapıtlarının bazılarında daha da öne çıkıyor. (IV) Ön- ceki kitaplarıyla Ceyhun Atuf Kansu, Behçet Aysan ve Behçet Necatigil şiir ödüllerini alan Ferruh Tunç, son yapıtında; eğilimini ve eleştirel mesafesini sezgisel ak- lın süzgecinden geçirerek ortaya koyuyor. (V) Bir Cüm- le Olmaya Geldim, özgün olmaktan taviz vermeyen, za- man ve mekân arayışı ile yerli ama evrensel; yeni bir caz duygusudur. Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde "Si- fat tamlaması" yoktur? B) lot C) H DV TV E) V YAYINLARY SERI

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sifat tamlaması, pekişti- rilmiş sifatın bir belgisiz zamiri nitelemesiyle oluşmuştur? A) Kazada paramparça olan araçtan sağ çıkmayı başarmıştı. B) Son zamanlarda bambaşka biri olmuştu babam. C) Simsiyahtı hepsi kıyafetlerinin, başka renk giymezdi. D) Ayakkabının sipsivri burnu ayağımı acıttı. E) Bomboş yolda nasıl kaza yaptığını anlayamadım.

ko- B) SAZAN 18. C C) SUZAN D) SAPAN 1. Çocuklarınızı oldukları gibi kabul edin. II. Çocuklarınızı dinlemeyi bilin. III. Çocuklarınızı başkalarıyla karşılaştırmayın. Aşağıdaki metinlerden hangisi bu önerilerden herhangi biri ile ilişkilendirilemez? AÇocuklar ebeveynlerine, yetenekli olduğu ve ilgi duyduğu alanlarda bilgi edindikçe daha fazla soru soracaklar- dir. Çocukların merakı, geçiştirici cevaplar ile değil, doğru ve gerçek bilgiye ulaşmaları sağlanarak giderilmeli. Aileler, merak artırmak amacıyla çocuklarına rehberlik etmeliler. Çocuklar ilgili oldukları konulara karşı merak duyacaklardır. Bu konularda çocuklar doğru bilgilendirilmeli ve ilgi duyduğu alanlarda onların daha fazla merak etmeleri sağlanmalı. Ergenlik dönemindeki çocuğunuz sizinle bir şey konuşmaya çalışırken sözlerini keserek onları uzaklaştırmayın. Konu uygun olmayabilir veya tartışmaya girmek istemeyebilirsiniz. Fakat küçük şeylere ilgi göstermezseniz daha önemli şeyler için sizinle konuşmak istemezler. Eğer çocuğunuz aranızdaki sorunu sizinle konuşmak isterse on- ların da görüş ve fikirlerini dinleyin. Bu, onlara saygı duyulduğunu hissettirecek ve çoğu zaman da kararınızı ka- bul etmek olasılığını artıracaktır. A Bir genci kardeşi veya diğer akranlarıyla karşılaştırmak, onlar için üzücü bir durum olabilir. "Kardeşin senin ya- şındayken..." ya da "Kardeşin asla..." gibi sözler, çocuk ile ebeveyni arasındaki iletişimi olumsuz etkileyebilir ve kardeşine de öfke duyabilir. Kardeşler arasındaki herhangi bir karşılaştırma, rekabete neden olabilir. Bu da sa- dece zararlı olabilir. P Aileler dışarıdan mükemmel bir görünüme sahip olabilir. Ancak herkesin ve çocukların aynı şekilde kusurları ola- bilir. Çocuğunuzu cesaretlendirmek iyidir ama onu hayalinizi gerçekleştirmek için zorlamamalısınız. Hoşlanma- dıkları veya ilgi alanları olmayan şeyleri yapmaya zorlamayın. Herhangi bir sakıncalı durum söz konusu olmadığı sürece kendi yollarını açmalarına ve kişiliklerini bulmalarına izin verilmeli. 8. SINI

İş- 18. Sait Faik Abasıyanık, "Alemdağ'da Var Bir Yılan" eserinde şu sözlere yer vermiştir: te hikâyelerimi nasıl yazdığımı şimdilik merak eden dostum, yarın incir çekirdeği doldurma- yacak konuları yazan bir hikâyecinin iyi bir hikâyeci olmadığını yazacağına göre, bilmem hikâyem oldu mu? Olmadıysa ne yapalım? Bi- zim hikâye anlayışımız da böyle efendim." 66 Bu metindeki altı çizili deyimin içinde bulun- duğu cümleye kattığı anlam aşağıdakilerin hangisinde vardır? A) Başkalarının kusurlarını görürüz de kendi- mizinkilere sırt çeviririz. B) Ayşegül Hanım, çok önemsiz olaylarda bile gözyaşlarını tutamazdı. C) Uzun bir tartışma, her iki tarafın da haksız olduğunun belirtisidir. D) insanlar ya korkudan ya nefretten ötürü başkalarına zarar verirler.