Cümlede Anlam İlişkileri Soruları
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileri5. I. MÖ 12.000 - 1.190 arasında Anadolu'daki Hitit
kültürü yok olmuştur.
II. Buna karşılık MÖ 2.000'in ikinci yarısı boyunca
Güneydoğu Anadolu ve Kuzey Suriye'de Hitit uy-
garlığı devam etmiştir.
III. Kuzeyden Hititler, güneyden de Aramiler bu böl-
geye gelmişlerdir.
IV. "Geç Hitit Sanatı" adı verilen bu kültürün ömekle-
rine Zincirli'de ve Maraş'ta rastlanmıştır.
V. Hitit ve Arami özellikleri karışarak mimarlık ve
sanat alanında kısa süreli bir kültür oluşmuştur.
Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin anlamlı bir
bütün oluşturabilmesi için hangilerinin birbiriyle
yer değiştirmesi gerekir?
A) I ve 11
B) I've V
PUAN
D) III ve IV
C) II ve III
E) IV ve V>
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileriBir edebiyatı dönemlere ayırırken köklü değişiklikler göz önün-
de bulundurulur. Yani kırılma noktaları dönemleri oluşturur. Din
değişikliği, coğrafya değişikliği, etkileşimde olan kültürler, sa-
natsal anlayışların değişimleri dönemlere ayrılma deyince akla
gelmelidir.
Aşağıdakilerin hangisi bu parçadaki altı çizili durumla orta-
ya çıkan edebiyatlardan biri değildir?
A) Sözlü edebiyat
C) Divan edebiyatı
B) Geçiş Dönemi
D) Halk edebiyatı
E) Milli Edebiyat
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileri10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde adlaşmış sıfat yoktur?
A) Onun kadar iyisini bulamazsın.
B) Böyle düğünlerde güzeli oynatıp çirkini söyletmeli.
C) Evin en küçüğü olduğum için pek sevilirdim.
D) Güzelim çiçeklerimi kime emanet edeceğim?
E) Beyazlar içinde görünce onu ne kadar da sevindim.
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileri4. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili tamlama türce diğer-
lerinden farklıdır?
A) Çok sevdiğim bir semt olan Göztepe, tarihi dokusunu
korumayı başardı.
B) Yıllardır çözülememiş bin bir sorunla karşılaşmıştı bu
makamda.
C) En büyük hayalime, bir gün mutlaka ulaşacağım.
D) Okuru adeta sarsan bir üslupla karşılaştım bu romanda.
E) Fuarın düzenleniş amacı, okurları yazarlarla buluştura-
bilmekti.
66
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileriMayısı'na ka
676
kesin yous 'yu
re?
bulinus souve
3. Yıldız Teknik Üniversitesi öğrencilerinin kurduğu 0.2
Tiyatrosu 28 Temmuz'da dördüncüsü Liverpool'da
yapılacak "Dünyayla İletişim" adlı uluslararası genç ti-
yatrolar festivaline katılmak üzere davet aldı.
Dünyayla İletişim" adlı uluslararası genç tiyatrolar fes-
tivali daha önce de yapılmıştır.
BO.2 Tiyatrosu sergilediği oyunlarla dünyadaki tiyatro-
severlerin dikkatini çekmiştir.
Yıldız Teknik Üniversitesi öğrencileri tiyatro çalışmaları
konusunda son derece başarılıdır.
D) Liverpool, sanatsal etkinlikleriyle dikkat çeken bir şe-
hirdir.
EO.2 Tiyatrosu, bu yıl ülkemizden "Dünyayla İletişim"
adlı festivale davet edilen tek tiyatrodur.
6.
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileri12+1
29, Nimet Arzık'ın anılarını okuyorum. İnsan bu anıları
okurken yer yer bağlantıları gevşek bulabilir hatta kimi
bağlantıları kuramayabilir. Çok ilginç bir pasajın ortalık
yerinde eksik bırakılmışlığına öfkelenebilir. Kimi tanıdık
portrelerin çizgilerini kendindeki imgeyle tam
örtüştürmeyebilir. Ama bir anı kitabı için önemli olan;
anıların, sahibinin anıları olmasıdır. Gerçeklik duygusu,
her zaman gerçekliğin ta kendisi demek olmasa da
öznellik damgalı bir yazı türünde, yapılan zaten hep
budur. Arzık ise buna teşebbüs etmeyecek kadar
kavrayışı yüksek biridir.
----
Bu parçada boş bırakılan yere, düşüncenin akışına
göre aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?
A) Kanımca ani türünün yazara sağladığı özel bir güven
hissiyle çalakalem yazıyor yazarlar
B) Anılar, her şeye rağmen en çok ilgi gören türlerden
olduğu için yazarlar bu alana yoğunlaşıyor
C) Öznelliğini okurun duygu dünyasına seslenmenin bir
yolu olarak gören nice anı yazarıyla karşılaştık
D) Bu nedenle ani türünde yazılmış bir yapıtta öznellik
payı, diğer türlere göre çok fazla olacaktır
E) Tek sorun, kimi anların nesnel tanıklık iddiası ve
özentisinde olmasındadır
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileriplay-
en
pelli
ve
e-
VI
EM
kânı-
(11-V (11)
8. (1) Türk edebiyatında şairlerin, kendi şiir anlayışlarını ve
şiirle ilgili düşüncelerini açıkça ifade ettiği metinlerin sayısı
oldukça azdır, bunda şairlerin, kendi yazdıkları üzerinde
konuşmayı sevmeyişleri etkilidir. Öte yandan geleneğe
ve dünya görüşüne sıkı sıkıya bağlı olan bir yaşam biçimi,
şairlerin özgür düşünmesini ve aynı zamanda bir yönüyle
poetik anlayışlarını ifade etmelerini engellemiş de denebilir.
(III) Köklü bir Türk şiir geleneğine rağmen pek çok özgün
şairin şiiriyle ilgili görüşlerini, poetikasını ortaya koymaması
ve şiir üzerinde konuşmak istememesi büyük bir talihsizlik
olarak nitelendirilebilir. (IV) Hemen hemen her şairin ken-
dine özgü bir poetik çizgisi olmasına rağmen birkaç örnek
dışında şairlerin kendi poetik düşüncelerini içeren eserlere
pek rastlanılmaz (V) Divan edebiyatı çerçevesinde bazı
şairler, divanlarının dibâce (önsöz)lerinde kendi şiir anla-
yışları ile ilgili birtakım mülahazalara yer vermiş vermiş olup
şuara tezkirelerinde de konuyla ilgili olarak dağınık ve müp-
hem de olsa, bazı ipuçları bulunmaktadır. (VII) Tanzimat
döneminde bazı gazete ve dergi yazılarında, Cumhuriyet
Devri'nde ise şiir sanatı ile ilgili az da olsa düşüncelerin
ifade edildiği yazılara rastlanmaktadır.
€
Bu parçadaki.numaralanmış cümlelerden hangisi çıka-
rıldığında parçanın anlamında bir değişme olmaz?
A) II
B) III
C) IV
D) V
E) VI
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileri16₁.
Vienas
(1) Yazınımızın başlangıcından beri öncü olan tür, şiir
olmuştur. (II) Bugün dahi bakıldığında diğer edebî türlerin
oluşumundaki katkıları da gözetilerek hâlâ şiirin öncü tür
olduğu söylenebilir. (III) Satış rakamlarına bakıldığında en
az satılan kitaplar maalesef şiir kitaplarıdır. (Üretimi
sınırlı ve diğer türlere göre zor olan şiir, kendi başına
olmasa bile diğer türler içerisinde varlığını hissettirir.
(V) Biçemlerini şiirselleştirmeye çalışan roman ve öykü
yazarları, bu durumun kanıtlayıcısı durumundadır.
CERAMAT
Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangisi
düşüncenin akışını bozmaktadır?
A) I
B) II
C) III
P
D) IV
E) V
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileriANLATIMIN TEMEL ÖZELLİKLERİ
onaylanma-
söyleşileri
m sınırlarını
okursanız
sadece; iç
n sayfala-
genişle-
nikleşmiş
mlerden
Yazdıklarımı sesli olarak okurum önce, fazlalık görünen söz
cükler varsa onları düzeltir veya atarım. Şiir, gereksiz sözcüğü
kaldırmaz. Sözcüklerin tek başlarına taşıdıkları anlam değerleri
de yetmez; birbirleriyle bir takım oyunu düzeni içinde uyumlu
olmalarını, birbirlerinin ayağına dolanmamalarını isterim. Yıllar
sonra bu şiirleri okuyan biri, en azından o dilsel örüntü içinde
sendeleyip düşmemelidir.
Düşüncelerini bu şekilde dile getiren birinin yapıtlarında
öne çıkan özellikler aşağıdakilerin hangisinde doğru
olarak verilmiştir?
AY Özgünlük - sürükleyicilik
B) Yalınlık - yerellik
C) Yoğunluk-duruluk
D) Tutarlılık - akıcılık
E) Akıcılık - duruluk
Annem "Dú
güzel." derg
ama
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileri1. Okuduğunuz metinden alınan aşağıdaki parçada geçen sifat tamlamalarını bularak tamlamala-
rın altını çiziniz. Kullanılan sifat tamlamalarının metinde nasıl bir işlevi olduğunu söyleyiniz.
Yine söylenmeden kalmasın ve belli olsun ki, Oğuz Kağan'ın yanında ak sakallı, kır saçlı, uzun
tecrübeli bir ihtiyar vardı. O, anlayışlı ve asil bir adamdı. Oğuz Kağan'ın nâzırı idi. Adı Ulug Türük
idi. Günlerden bir gün uykuda bir altın yay ve üç gümüş ok gördü. Bu altın yay gün doğusundan ta
gün batısına kadar ulaşmıştı ve bu üç gümüş ok şimale doğru gidiyordu. Uykudan uyanınca düşte
gördüğünü Oğuz Kağan'a anlattı ve dedi ki: Ey kağanım, senin ömrün hoş olsun; ey kağanım,
senin hayâtın hoş olsun. Gök Tanrı düşümde verdiğini hakikate çıkarsın. Tanrı bütün dünyayı senin
uğruna bağışlasın!
l" gibi kelimeler döneme özgü kullanımlardır
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkilerilirtilmektedir.
B) I ve II. olaylar arasındaki neden
konmaktadır.
e II. parçada anlahlanlar kendine özgü yönleriyle kar-
şilaştırılmaktadır.
Ke
D 1. parçada anlatılanların II. parçada örnekleri verilmekte-
dir.
E
8. 1.
Romanın bir teması vardır. Roman, temayı ortaya koy-
mak adına daha fazla zamana sahiptir; hikâyenin ne
anlatmak istediğini uzun uzun irdeleyebilir. Romanın
içeriği; olay örgüsünün düzenini, söze dökülen ideolojik
amaçları ve yazarın felsefî düşüncesini de kapsar. Ay-
rica romanda göndermelerle ifade edilen ve hemen or-
taya çıkmayan örtük anlamı da açığa çıkarmayabilir.
II. Filmde tema, hikâyenin hizmetindedir ve onu güçlen-
dirir. Uyarlama yapılırken orijinal eserin temasından
uzaklaşmamak gerekir. Böylece romanın dokusu ko-
runmuş olur. Örneğin tarinsel bir romanda, anlatimet
bir olay örgüsü vardır ve bu roman sinemaya uyarlanır-
ken dekor, kostüm vb. görsel ögeler, filmin inandırıcılığı
bakımından büyük önem taşır.
deri octa
parçada yapılan tanimin I. parçada özellikleri odaya
konmaktadır.
NEME
ükkânı
Yukarıdaki numaralanmış olan II. parça ile ilgili olarak
aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
Aparçadaki düşünceye itiraz edilmektedir
B) parçanın daha iyi anlaşılması için açıklama yapılmak-
tadır.
C. parçada ifade edilen durum ile karşılaştırılmaktadır.
D) parçada yapılan iş örneklendirilmektedir.
E) I. parçadaki düşünceye farklı bir bakış sunulmaktadır.
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileriÇeltik, ekimin yapıldığı mayıs ayından, hasada (ürü-
nün kaldırılmasına) dek aralıksız (sürekli) sulanmak
'11
zorundadır. Ürünün belli bir olgunluğa (yetkinliğe)
|||
ulaşması için bu, şarttır. Ülkemizde sulama sularının
sınırlı (kısıtlı) olması, çeltik üretiminin de ihtiyacın
IV
(gereksinimin) altında kalmasına yol açmaktadır.
Bu parçada numaralanmış sözcüklerden hangi-
sinin anlamı, ayraç içinde verilenle uyuşmamak-
tadır?
A) I
B) II
11
C) III
D) IV
E) V
EV
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileri5.
40 yıldır insanın doğada kendi çıkarı için meydana getirdiği yı-
kımlar, yok edişler sonucunda insanın yaşamını sürdürmesinin
tehlikeye girdiğini fark eden filozoflar, çevre etiğinin oluşmasını
sağlamaya çalıştılar. 1970'lerde çevre etiği, var olan etik yak-
laşımların doğanın korunmasına, iyiye gitmesine yeterince yer
vermediği düşüncesiyle ortaya çıkmış tepki ifadesiydi. Çevre
etiği, genel etiğin bir alt dalı olarak ele alındı. Bu şekilde ele
alınması, çevre etiğinin kavramsal çerçevesinin anlaşılmasını
kolaylaştırmıştır.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden han-
gisi söylenebilir?
XA (@
A) Tanık göstermeden yararlanılmıştır.
B) Açıklayıcı anlatım biçimi kullanılmıştır.
C) Betimlemeden yararlanılmıştır.
D) İzlenimsel öykülemeye başvurulmuştur.
E) Niteleyici ifadelerle anlatım zenginleştirilmiştir.
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileri48
Bundan yüz elli, iki yüz yıl evvel, Rousseau gibi büyük
bir terbiyeciye çocuk hakkında ne düşündüğünü sormuş
olsaydınız muhtemelen şu cevabı alırdınız: "Çocukları
tanımıyoruz. Onları yetiştirmek için kullandığımız usuller
yanlıştır. Tabiat, çocukların büyük olmadan evvel çocuk
olmasını istiyor. Bizse onların çocuk olmadan evvel
büyük olmalarına çalışıyoruz. Bu tabiat nizamını altüst
etmeye kalkarsak öyle turfanda meyveler yetiştirmiş
oluruz ki."
bien s
aisi
10
DE
up
na gi
d'
S
zeti k
A) Çocukların iç dünyasını yeterince
keşfedemediğimizden
B) Çocuk eğitiminde nasıl davranacağımızı
bilmediğimizden
D
C) Çocukların eğitimini gerektiğinden fazla
abartmamızdan
in
orta
49. Bu sözleri söyleyen kişi aşağıdakilerin hangisinden
yakınmaktadır?
iriz
D) Çocukların fikirlerine saygı göstermeyişimizden
E) Yetişkinlerin çocuklar üzerindeki baskısından
kalır
Sa
G
OF
ö
m
Ö
a
50.
5
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileri& Çocuk düşerse ölür çünkü balkon
Olümün cesur körfezidir evlerde
Yüzünde son gülümseme kaybolurken çocukların
Anneler anneler elleri balkonların demirinde
Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
A) Belirtisiz isim tamlaması vardır.
B) Tamlayanla tamlanan arasına sıfat türünde sözcük
girmiş belirtili isim tamlaması kullanılmıştır.
C) Tamlayanla tamlananı yer değiştirmiş isim tamlama-
si vardır.
D) Belirtili isim tamlamasına yer verilmiştir.
E) Tamlayanı düşmüş isim tamlaması vardır.
Lise Türkçe
Cümlede Anlam İlişkileriŞiirlerini herkese ezberletti.
camların yerine yenilerini taktı.
15. Yanlış hayat doğru yaşanamaz.
Bu cümledeki yüklemin gösterdiği çatı özelliği,
Gedilgen
aşağıdaki cümlelerin hangisindeki yüklem ile
özdeştir?
A) Anılar yaşamı boyunca insanın peşinde do-
laşır.
B) İnsan onu hatırlayan kalmayınca gerçekten
ölür.
C) Bir rüyaya dalarız ay ışığında.
D) Yaşam insandan sürekli fedakarlık ister.
E) Bazılarımızın değeri, gidince anlaşılır.